y0lümen xlv. - Archive ouverte UNIGE

27 ÏÏARMONIA
servare significat. Porro futiliter arguti sunt, qui
differre contendunt ab hebraico nomine iW'liT. Quod
rabbini scribunt ubique Iesu, constat maligne ab
ipsis fieri, ne Christum honorifice appellent, quin
potius insimulent, degenerem fuisse aliquem Iudaeum.
Itaque tantundem autoritatis meretur eorum scriptio
ac canis latratus. Quod longe inferius dignitate
filii Dei esse obiiciunt, si nomen habeat cum aliis
commune, idem et de Christo obtendi posset. Sed
de utroque solutio est plus quam facilis, nempe
quod sub lege umbratile fuit, in filio Dei plene et ad
solidum constare, vel substantiale in ipso esse quod
tunc figuratum fuit. Nihilo plus momenti habet
altera obiectio. Negant, venerandum esse et tremendum
nomen Iesu, coram quo omne genu flecti
oporteat, nisi unice competat in filium Dei. Neque
enim Paulus (Phil. 2, 9) nomen magicum illi inducit,
in cuius syllabis inclusa sit maiestas, sed
perinde valet loquutio ac si dixisset, Christo datum
esse summum imperium a patre, sub quo totum
mundum humiliari oportet. Talibus ergo figmentis
valere iussis sciamus, nomen Iesu fuisse Christo
impositum, ut in eo quaerere discant fidèles, quod
olim sub lege adumbratum fuerat.
32. Hie erit magnus. Idem et de Ioanne baptista
dixerat angelus, quem tarnen Christo aequare
noluit. Sed baptista in ordine suo magnus, Christi
autem magnitudo continuo post exprimitur, quae
eum supra omnes creaturas extollit. Hoc enim
proprium et singulare unus habet, ut vocetur filius
Dei, quemadmodum apostolus contendit, Hebr. 1, 5.
Fateor quidem, et angelos et reges interdum ornari
hoc titulo in soriptura, sed hi in commune Dei
filii propter excellentiam dicuntur. Atqui minime
obscurum vel dubium est, quin filium suum Deus
ab omnibus reliquis eximat, quum peculiariter
illum sic alloquitur, Filius meus es tu (Psal. 2, 7).
Ergo hic neque angelis, neque hominibus miscetur
Christus, ut sit unus ex grege filiorum Dei, sed
quod illi datur, nulli alteri sumere fas est. Filii
Dei sunt reges, certe non iure naturae, sed quia
tanto eos honore dignatus est Deus. Ne angelis
quidem convenit hoc elogium, nisi quia sub summo
capite inter creaturas excellunt. Sumus et nos
filii, sed adoptione, quam fide consequimur, non
autem habemus a natura: Christus autem et unicus,
et unigenitu8. Quod autem verbum futuri temporis
eo torquet foedus canis Servetus, ut Christum
probet non aeternum esse Dei filium, sed coepisse
talem censeri, ex quo induit carnem nos tram, nimis
calumniosum est. Ratiocinatur ille, non fuisse
Christum Dei filium, antequam carne indutus
mundo apparuerit, quia dictum sit ab angelo, vocabitur.
Ego autem contra excipio, non aliud sonare
angeli verba quam esse talem in carne manifestandum
Dei filium, qui aeternus fuerat: nam vocari
BVANGELIOA. 28
ad claram notitiam refertur. Atqui inter ista duo
multum interest, coeperitne esse Dei filius qui prius
non erat, an patefactus fuerit inter homines, ut
scirent eum esse qui promissus olim fuerat. Certe
quum omnibus saeculis Deus a populo suo invocatus
fuerit pater, inde conficitur, fuisse in coelo
filium, ex quo et per quem ista paternitas ad homines
manaret. Nimium enim sibi arrogant homines,
si Dei se filios iactare ausint, nisi quatenus
sunt unigeniti filii membra. Quare certum est,
sanctos patres nonnisi filio mediatore fretos tam
honorificae invocationis fiduciam sibi sumpsisse.
Caeterum quid plenior ista, de qua nunc loquimur,
cognitio valeat, alibi Paulus docet: nempe ut iam
intrépide liceat, non modo vocare Deum patrem,
sed clamare. Rom. 8, 15 et Galat. 4, 5.
Dabit Deus solium David. Diximus, angelum
mutuari ex prophetis elogia, quibus Christum insigniat,
quo melius agnoscat sancta virgo, fore redemptorem
patribus olim promissum. Quoties de
ecclesiae instauratione prophetae loquuntur, totam
fidelium spem ad regnum Davidis revocant, ut
tritum esset apud Iudaeos axioma, ecclesiae salutem
in felici regni illius statu fore positam, nec Messiae
officio quidquam esse magis aptum et conveniens,
quam regnum Davidis de integro erigere. Quare
et nomen Davidis interdum ad Messiam transfertur,
ut leremiae 30, 9, Servient Domino suo, et David
régi suo. Item Ezechielis 34, 24 et 37, 24, David
servus meus regnabit princeps super eos. Hoaeae
3, 5, Requirent Dominum, et David regem suum.
Loci autem, ubi filius Davidis vocitatur, satis noti
sunt ac célèbres. In summa significat angelus, impletum
in Christi persona iri vaticinium Arnos de
suscitando tabernaculo Davidis, quod dirutum et
eversum erat. Amos 9, 11.
33. Begnabit super domum Iacob. Quum salus
peculiariter Iudaeis fuerit promissa (sicuti foedus
cum patre ipsorum Abraham percussum erat) et
Christus, teste Paulo (Rom. 15, 8), minister fuerit
circumeisionis, non immerito angelus regnum eius
8tatuit in gente illa, sicuti propria fuit sedes ac domicilium.
Sed hoc cum aliis vaticiniis minime pugnat,
quae regnum Christi propagant et extendunt
usque ad Ultimos terrae fines. Deus enim nova et
admirabili adoptione gentes inseruit in familiam
Iacob, quae prius extraneae fuerant: sic tarnen ut
Iudaéi, tanquam primogeniti, potiorem tenerent
gradum, quemadmodum in Psalmo 110, 2 habetur,
Sceptrum potentiae tuae emittet Dominus ex Sion.
Locatum ergo fuit solium Christi in populo Israel,
unde totum orbem sibi subiieeret. Quotquot autem
aggregavit per fidem filiis Abrahae, verus Israel
censentur. Etsi autem Iudaei sua defectione se abdicarunt
ab ecclesia Dei, servabit tarnen Dominus
usque in finem aliquas reliquias, quoniam vocatio