14.06.2013 Views

Las siete partidas del muy noble rey Don Alfonso El Sablio ...

Las siete partidas del muy noble rey Don Alfonso El Sablio ...

Las siete partidas del muy noble rey Don Alfonso El Sablio ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ecc<br />

Quinta Partida. Titulo III.<br />

TITULO III.<br />

cuyta (3) que le acaizca, da a otro en guarda<br />

sus cosas. La segunda es, quando alguno<br />

lo ha de fazer en tiempo de cuyta; esto seria,<br />

DEPOSITUIYI.<br />

como si se quemasse, o se cayesse la casa, a<br />

alguno, en que tuuiesse alguna cosa, o se quebrantasse<br />

la nane en que lo lleuasse, o acacsciendo<br />

alguna (lestas cuytas, (Besse ena guarda<br />

a otro, a aquella sazon, alguna de aquellas<br />

cosas que tuuiesse y, por estorcelas de aquel<br />

peligro. La tercera es, quando algunos ornes<br />

contienden en razon de alguna cosa, e la rire_<br />

ten en mano de fiel (4), encomendandogela,<br />

fasta que la contienda sea librada por juyzio.<br />

DE LOS CONDESSIJOS, A QUE DIZEN EN LAY'IN<br />

Depositum en latin, tanto quiere dczir en<br />

romance, como condessijo. Onde, pues que en<br />

los Titulos ante deste fablamos de los emprestirlos,<br />

de que reciben gracia, e ayuda, aquellos<br />

que lo toman ele otro; querernos aqui dezir<br />

ele los condessijos, en que fazen plazer, e<br />

amor, los que los tienen en guarda, a los<br />

otros de quien los resciben. E mostraremos,<br />

que cosa es condessijo, a que dizen en latin<br />

depositum. E onde torno este nome, e quantas<br />

maneras son <strong>del</strong>: e que cosas son aquellas<br />

que vn orne puede encomendar a otro, e quai<br />

las puede comendar, e a quien: e a quien las<br />

puede demandar, e quando: e a quien deuert<br />

ser tornadas, e en que marieras : e que pena<br />

meresce, quien lo non quiere tornar.<br />

LEY I.<br />

Que cosa es condessijo, a que dizen en latin<br />

depositum, e onde tomo este nome, e quantas<br />

maneras son <strong>del</strong>.<br />

Condessijo, a que llaman en latin depositum,<br />

es quando vn orne da a otro (1) su cosa<br />

en guarda, fiandose en el. E tomo este nome,<br />

de peño; que quiere tanto dezir, como poner<br />

de mano en guarda de otro, lo que quiere<br />

condessar 0). E son tres maneras de condessijo.<br />

La primera es, quando alguno, sin otra<br />

modo esset peritura aped creditorem commodantem, vel deponentern,<br />

ut tradit notabiliter Petr. de Ancha. in repet,<br />

reg. peecalum, Cul. 3. col, 2, vers, in qua:stione autem supra<br />

dicta, de reg. jur. in 6. et acide in materia test. notab.<br />

in 1, qui ratiario 3u. D. de ptgnor, act, et Gloss. et Paul. de<br />

Cast. in I. si possessor, ^. fin. D. dc petit. /leered.<br />

TYI'UL1:iS TEßTIUS.<br />

LE _Y I.<br />

Depositum est, quando anus dal res suas alteri custodiendas,<br />

conlidens de co: et conlrahilor tribus moths. Uno<br />

modo voluntariè; alio modo necessariè propter iucendium;<br />

ruinam, vel naufragium, ut salvetur; tertio rondo sequestrando<br />

rem , de qua iu jodicio coutenditur. Hoc dici t.<br />

(1) Da a otro. Et sic, ut sit depositum, requiritur,<br />

quòd recipiatur iu custodiam ,•non si simpliciter res reliuquatur<br />

in domo alicujus: aliud est enim deponere, aliad custodiam<br />

comrnittere, ut in I, si ego 9. §. tin. D, de jur, dot.<br />

et tenet Joanrr. And. post Lamberti. de ]campo. in addit. ad<br />

Specut. in ruhr. de deposito, ubi vide alias duas notabiles<br />

quæstiones in hoc.<br />

(2) Çondessar, Hispanum vocahulum antiquum, id est<br />

custodiendum dare,<br />

(3) Sin otra cuyta. Quid intcrsit scire, an propter imminerttem<br />

necessitatene fiat depositum, vel necessitate cessante,<br />

vide in 1. I. D. eod. et infra eod. 1. S.<br />

(4) En mano de fiel. De hoc babes in 1. Tical 17, §. 1.<br />

LEY II.<br />

Que cosas se pueden dar en condessijo.<br />

En guarda, e en condessijo pueden ser da- ley 15,<br />

das las cosas , deual (l manera quier 1 que I scan,'' libr. `' ' s5<br />

Mas, propriamente, usan a dar mas en condes- Ilecsp•<br />

sijo las cosas muebles, que las otras. Otrosi<br />

dezimos, que estonce torna orne en condessijo<br />

las cosas, quando non recibe precio, nin gualardon,<br />

por guardarlas. Ca si lo recibiesse, o<br />

prometiesse de gelo dar , estonce non seria<br />

condessijo, mas seria loguero (I), pues algo<br />

señalado toma por la guarda. E porende este<br />

atal mas tenudo M seria, de guardar aquello<br />

que assi recibiesse en encomienda, que non<br />

de otra guisa. E aun dezirnos, que el seríorio,<br />

e la tenencia (3) de la cosa que es dada en<br />

guarda, e non passa a aquel que la recibe;<br />

fueras ende (a), si fuesse de aquellas que se<br />

pueden contar, o pesar, o medir, si cuando la<br />

D. eod. et in 1. interesse 39. D. de acqufr. poss. et in 1. proprie<br />

6. D. isto tit,<br />

LEX II.<br />

Omnes res possunt deponi; sed commnniter deponitur<br />

mobilis, si non datur pretiam pro custodia; alias esset locatio<br />

, de qua tenetur recipiens prxstare majorem custodian',<br />

quàln dcposilarius simples. Item non traustertur in depositarium<br />

donriìriurrr, nec possessio rei deposilae, nisi in rebus<br />

consistentibus pondere, numero, vet mensura: tenetur ,amen<br />

depositaries de lata culpa, et dolo; de levi tarnen non<br />

tenetur, nisi ad hoc se obligavit, vet se obtnlit deposito,<br />

Out si pretiuur recepit pro custodia: et dicitur lata culpa,<br />

quando non custoditur res eo modo, quo major pars hominum<br />

cr lstodit; levis quando non custoditur eo modo, quo<br />

sapiens diligens horno custodiret. IIoc licit,<br />

(1) Loguero. Ut in §, 1. Lnstit, dc local. et Instil, mandat,<br />

§, fin, et §. item is cui 2. Instil. quires mod, re contr.<br />

obit;<br />

(2) Mas tenudo. Ut in 1. 1. §, si quis seruum 9. D. eod.<br />

et cap. 2. cod. tit.<br />

(3) La tenencia. Adde 1, lient 17. §, rei, D. eodem.<br />

(4) Recibe; fueras ende. In his enim transfèrtur dominium<br />

in depositarium, ut in 1. Quintus 28. et in I. die sponsaliorum<br />

25. §. 1. et in 1. Lucius Tithes 24. D. eod, et tune<br />

periculum trausiret in depositarium, ut in 1. incendium 11,<br />

C. .si cerium pctat. ét aide 1. 5. tit. 15. Lrhro 3. Foro Le;,<br />

Et limita•istam legern nisi slit deposita irta signala, vet<br />

clausa: nam tune tacitè videtur prohibere, ne eis utatur;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!