Las siete partidas del muy noble rey Don Alfonso El Sablio ...

682
el padre fiziere mayor
uocar los fijos , fasta
parte legitima (13).
Quinta Partida. Titulo IV.
donacion, puedenla
en la quantia de la
re-
LEY IX.
Fasta que quantin puede fazer orne donacion
de lo suyo; e de lo que denlas ftiiere, que seca
rcuocado.
Emperador, o Rey, puede fazer donacion,
de lo que quesiere , con carta (1) , o sin carta,
pax] si pater habens Olives ftlios uni eorum donavit bona
sua its inotticiose, quòd pastea alii filii revocave ' unt banc
clonationem, tauquS,n inofliciosatu per tit. dc inoffic. tlonat.
recnanente aped hune ¡Ilium doaatariuut legitima parte sua,
et tertio, et. quinto bonorum: quòd hoc caso fructus, quos
percepit talis filins respect( ' illius partis, quæ ci aufcrtur
per alios [caftes, non tcacbitur restitucre, arg. 1. ca demum
6. C. de collat. Sed si cette iuspicialtur, ista non obstant:
nam in his rasibus fructus Isou percipiuntur ex re
patris, ut sic eodem jure ceuseaiitur, prout volt. Socin. sed
proprietas bonorum adveutitiorum est Titi; et etiam dominium
rerum donatarum filio, ut in casu Didaci de Segura,
est ipsius 4ì1ü: et sic non potesl dici, quis) talis tractus sit
de bonis patris, sacque in suo patrimonio: quia ex quo exivit
doruiuiuru ab eo per donaiiotern, fructus ex re donata
non fueruut sui, et ut dicit Bald. its 1. fin. C. de usttcap.
pro donato, fructus, et accessioues rei non dic:uttur propriè
donaci, quia non caduut in còntractu sccuudimn formam
con tractus, et ideò, secundiun curs, non augent quantitatem
donationis, negae requirent imisinuatio iemn, 1. in cedibus,
§. ex rebus, et ibi Gloss. D. de donation. Et sic remarient
vera dicta Social cum istis duahus lìmil.atiouibus; scitiret,
si pater Bonet usurnfructunt, quern habet in bonis filii:
quia isla donatio non revocabitur per querelatn inofficiosæ
donationis, prout dicit Bald. in diet. §. non autem:
item si fructus proveniant ex re alteri donata, et tradita;
quia tales fructus non nouent rein douatam, ut dicit Gloss.
in diet. Q. plane, et probatur ill diet. §. ex rebus, nec
fueruut in bonis patris: telle ista menti, quia quotidiana
sant.
(13) Legitima. Habes hic, quòd donatio inofficiosa,
facta in prieludicitm filiorum jam natorum, revocatur per
qucrelam inofficiosæ donationis osque ad legitimam t.antùm,
et sou ill totem: super quo de jure cornait/ni fueruut diverste
opiniones inter Azon. et Iingotin. Glossatores, ut dicil.
('loss. in I. C. de irioffi. douai. its gloss, mag. 5. q. et
opinio IIugolini ibi recitata, distingiteulis inter donatiosiens
inofuciosarn, re et consitio fartant, vel re taitùm, magis
communiter per Dort. ibi "approbatur, et ita attestatur
Socin. consil. 126. col. 1. vol. 3. Hier lex approbat opiniostem
Azon. ut talla farta distinctir.ne, tantiim usque ad legitimam
revocctur; quam opiuionem etiaat tenait Bald. in
dirt. I. t. col. 4. et sub dubio forte dicit ibi Paul. col. 3. istam
opininnern fore nu•liorern, 1?t amide ad istam logent,
q uòd negne tea utnerando potesl pareos donare in præjudicium
legitim.e filioruru: et sir donatio etiam remuueratoria
revoratur usque ad filiorum legitintatn, ut votait Gloss.
et ibi notant vulg. Paul. de Castro, et .laso in authent. timide
si pareras, C. de ínoffir. festam. lacet series sit ill liberto,
tut in I. virus 9. 1). si quid in fraud. patron. Quid auteur
si pater alienet bona in fraudent filiorum titulo oneroso?
an filii revoient usque ad legitimam ? Vide Bart. in 1. non
risque adeo, D. si quits à parente fuer. nzanurn. et latins
Bald. ill 1. 2. versic. qu.a:ro art filius, C. si quid in fraud.
patron. Paul. de Cast. in I. Imperato • , 1). ad Trebel. Joan.
And, its addit. ad Spec. tit. de reb. Errl. n^iu ulirn, super
parte rcrterunz, la 2. Ale>:and. consil. 57. vol. 5. Et an litai
possint in caso, in quo pater dilapidat bona, petere ut eis
assignetur aligna possessio patris pro alime,tis? Vide Bald.
in diet. 1. 2, versic, led pone pater: et quid de bonis, quæ
su
e valdra. Esso mismo dezimos que puedan fa- Ley s,
zer los otros ornes, quando quieren dar altro 1/1(2",
Emperador,
da cosa es, que como ellos o
al Rey. Ca visa- Ree0p.
1 pueden fazer clona- Lry b,
ciones por carta , o sin ella, que los 3,
ornes puedan
dar a ellos lo que quisieren
Ñb
, en essa misma Novia.
manera. Pero dezimos, que quando el
Emperador,
o el Iiey, faze donacion a Eglesia o a tit. 32,
' lib. mi
Orden, o a otra persona qualquier, assi como de .vr,vi.r.
Villa (3), o de Castillo, o de otro loar en qUe LP
•
Le,ouiesse
Pueblo, o se poblasse despues ( 4) ; si tit. 5,
li G. 3.
pater perdiilit in ludo, an revocent filii risque ad legitimam
? Vide Bald. in 1. 1. C. .si quid in fraud. patron. et
Angel. ice suo tractat, malefic. in parte mctidore de moli
dati, col. 3. et per Jason. in 1. tá executione, §. fin. D. de
verb. oblig,
LEX IX.
Valet donatio sine insinuatione osque ad quingentos
morapetinos auri; et ultra non valet, niai cum licentia, et
scientia judicis loci, ubi fit. donatio: tarnen in donationibus
factis à Principe, vel à privato Principi, non requiritur insiuuatio;
nec in dote, nec in donatione propter nuptias,
quantacumque sit in summa ; nec in donatione pro redemptione
captivorum, aut refectione Ecclesiæ, vel domus, aut
hospitalis. Et si Imperator donat alicui Villam cum suis
juribus, non intelligitur concessisse monetam, nec merum
itnperium; nisi specialiter concedat. Et si specialiter concedit,
nihilomiuits tenetur facere pacem, et guerram pro eo
donatarius, et erupt appellationes Principia. Hoc dicit.
(1) Cori caria. Quando donatio excedit quingentos solidos,
regairitur scriptura, ut hic, et in 1. donatio 25. et
in I. pets. C. cod. notat Gloss. in cap. 1. de censib. lib. 6.
Tallit in donatione, quam facit Princeps privato, vel priva',us
Principi, quæ ('eque requirit scripturam, neque insinuationem,
ut hic, et in I. sancimus 34. in princ. versic.
exceptas, et in authent. ibi polita, C. eod.
(2) A Eglesia. Habes hic, juncto verbo, quoi) est infra
ead. 1. ibi, Ju.cticia de sangre, quòd in generali donatione,
seu concessione castri, sets loci, non venit merum imporions;
etiamsi donetur Ecclesiæ. Cujus contrarium in donatione
facta Ecclesiæ per Principem, teuuit Din. in quodarn
suo consitio relato per Joan. Ande. in addit. art Spec.
tit. de jur. omn. judic. in additione super verbo pacto'ah.s,
et tenait Oldral. consil. 252. incipit ad qu stionem, per
fondamenta, quae ibi videbis: et hoc idem, quod in irta lege
in hoc dispouitur, cauturn etiant est per I. Ordin. tit. 9.
1. 2. lib. 5. quæ (acta fuit ad declarationem 'subis legis, et
1, pets. tit. 15. Part. 2.
(3) Villa. Villæ, et castra suit •quædam nomina, quæ
in se continent jurisdictiouem, et honoretn, et districtum,
et jus patrouatus: vide Bald. in cap. unico, col. 3. de tapit.
qui eu iam vend. Bart. in I. 1. §. sive autem, D. de novi
operis nuntiot. et dicuntut' ville, ædificia sine muris, ut
patet Leritic. 25. c. v. 31. et dicit Bart. in extravag. ad reprimrndsim,
in glosa. super parte provincia, Et an posset
Rex boulines suos stipendiarios alterius facere, ita quod transeant
irt ejus dominio, tradit Lucas de Penna ._ concludens,
quòd non, in t. unira, C. de tapit. rio. censiti, exim. lib. 11.
quod nota ad I. ele Valladolid, et limita, ut in l.. 51. tit.
18. Partit. 3. Quid auteur si Rex donavit utihi castrum,
reservatis sibi quibusdam vassallis, quod castrum multiplicaturn
est postes in hominibus, et magnitudine? quæritur,
ad (peul periiuebit illudaugmcntum?,Pic,quòd distinguen
res suos-dæ
sont. I;Srniliæ, uudè processerunt: quia progenito
sufferti sequi debent, ut C. de agrie.. et censsit. I. eum scimus
22. bile, 11, ita Raid. in c. 1. §. si quis de manso, col.
3. versic. sed pane, de contrai,. invest,
(4) De.spue.s. Posset hoc fieri abaque alla auctoritate superioris,
ut notat Bald. in 1. ex hoc jure, D. de justtl. et
jure: licet cuita ædificare villas, "et castra in loco proprio,