д1рушшер ушш де тьщайткыш ещЦркянщ' куны, шамамен алган

тивтер шыгындарына, сондай-ак, жер койнауын пайдаланушылардьщмемлекеттщ контрактш аймакта кетерген тарихишыгындарын етеу ушш ic жуз1нде бюджетке толеген сомасынаколданылады.Кдшан непзп капиталдын кызмет Mep3iMi аякталады женеоньщ тутыну куны жойылады, сол кезде амортизациялык корнепзп капиталдын орнын толтырады.Айталык, курал-жабдыктардьщ кызмет Mep3iMi 10 жыл, алгашкыдагыкуны —50 мьщ тенге болатын. Эр жыл сайын дайындалгантауарларга 5 мьщ тенгеден есептей отырып (алгашкыдагыкуныньщ 1/10), курал-жабдык езшщ тшсп белнтнщ кунын дажойып болады. К,ызмет мерз1мш аяктаган кезде курал-жабдык63iHin кунын толык жояды жене жарамсыздыкка шыгады.Алайда кесшкер тозган непзп капиталды ауыстыруга кажетпкаржыны акша тур1нде амортизациялык кордан ала алатын болады.Непзп капитал уакыты жеип физикалык тозудан баска,моральдык деп аталатын тозу турше де ушырайды. Моральдыктозу деп непзп капиталдын жацадан жасалынган ешмшщ кунынакешпейтш ез куныньщ 6ip белтн жогалтуы деп тусштедьМоральдык тозудыц непзп ce6e6i — гылыми-техникалык проrpecTinжогары каркындылыгы. Моральдык тозудыц ею Typiажыратылады. Bipimui тур ецбек ен1мдш1пнщ ecyi непз1нде непзпкапитал элементтер!шн арзандай бастауына ce6enm i болады. Моральдыктозудыц eidH uii T ypi, пайдаланулары, елпндей, ен1мдердайындауды арзандататын жаца, ете тшмд1 ецбек куралдарыныцшыгуларына байланысты. Сондыктан да жумыс icren турганнепзп капитал imiHapa кунсызданады.Амортизацияныц Ka3ipri кездеп ебден кецшен тараган Heri3riTecum epi болып кундарды б1ркелю туралай шыгынга жаткызу ejxiciжэне тездеплген амортизация эдас1 саналады.Непзп капитал элементтерш б1ркелк1 туралай шыгынга жаткызуэд1с1н пайдаланган кезде, соцгысы барша эксплуатациялыкKe3eHHin барысында тендей улестермен шыгынга шыгарылады.Мысалы, онжылдык кызмет мерз1мд1 жене 100 мыц тецге кундылыктагыкурал-жабдыктар жылына 10 мыц тецге есеппен 10жылда есептен шыгарылады.Бул ед1етщ басты артыкшылыгы есептеп шыгарудыц карапайымдылыгында.Алайда оньщ кемшшктер1 де кеп, олардыц ецмацыздысы — ЕТП-га (гылыми техникалык прогреске) катысты“бейтараптылыгы”. Мундай eflic кезвде амортизациялык норма,едетте, непзп капитал элементтершщ жас мелшерлерш ескер-173