1 HET PALESTIJNS JODENDOM TUSSEN 500 VÓÓR EN 70 NA ...

ontwikkelen, die het hem in 549 mogelijk maakte Astyages waarschijnlijk zijn
grootvader in moederlijke lijn van liet leiderschap over de bondsstaat te beroven en
deze daardoor van een Medisch in een Perzisch rijk om te vormen. Daarna negeerde
Cyrus het verdrag van 585 en viel hij Lydië aan, dat hij met zijn koning Croesus op de
knieën wist te dwingen. Of de Babyloniërs in hun afkeer van Naboenid toen iets van
Cyrus zijn gaan hopen, valt moeilijk te zeggen de Judeeërs deden dat in ieder geval
wel getuige Jesaja , maar toen hij het Babylonische rijk aanviel stortte het in 539
verrassend snel ineen.
Met wijs beleid maakte hij het in een personele unie tot een zelfstandige deelstaat
binnen het Perzische rijk, terwijl hij de moeilijkheden, die Naboenid aan de
Babylonische religie had bereid, uit de weg ruimde. De Judeeërs zouden daarvan
profiteren: Intussen betekende de annexatie van het Babylonische rijk voor Cyrus, dat
hem de macht toeviel over geheel Syrië en Palestina, dat hij in het Zuiden van
laatstgenoemd gebied het einde van de Arabische karavaanweg naar de Middellandse
Zee bij Gaza beheerste en dat hij aan de grens van Egypte stond.
2. Het Perzische Rijk
Cyrus II 559 koning van Ansjan, 549 overname van de macht in de Medische
bondsstaat, sindsdien is hij de koning der koningen; vervolgens machtsuitbreiding
over nagenoeg geheel Klein-Azië, 539 annexatie van het Babylonische rijk zijn zoon
Cambyses krijgt te Babel de functie van koning van Babel ; sneuvelt omstreeks 530 v.
Chr. ten Oosten van de Kaspische Zee in de strijd tegen de Massageten. Hoewel Cyrus
de koninklijke familie der Meden de macht over de bondsstaat ontnam, brak hij de
macht van de aanzienlijke Medische families niet.
Door zijn afstamming was hij zelf trouwens waarschijnlijk een halve Meder
(kleinzoon van Astyages). Ekbatana bleef hoofdstad.
Cambyses II (530522). Deze veroverde in 525 v. Chr. Egypte en bleef daar in de
volgende jaren. Veldtochten tegen Ethiopië en de oase Ammon in
het Westen mislukten. Hij maakte er zich gehaat, volgens de legende omdat hij de
Apisstier gedood zou hebben, in werkelijkheid waarschijnlijk echter omdat hij de
grote economische macht van de Egyptische tempels aan banden probeerde te leggen.
De dood trof hem in Palestina (natuurlijk?, ongeluk?) terwijl hij zich naar Perzië
terughaastte, waar troebelen waren uitgebroken. De achtergrond daarvan schijnt te
liggen in een opstand der magiërs, de priesterclan der Meden. Volgens het
bronnenmateriaal zou daarin meegespeeld hebben het feit, dat Cambyses voordat hij
de veldtocht tegen Egypte begon, zijn broer Bardiya zou hebben laten doden. Een
magiër, Gautama, zou zich voor Bardiya hebben uitgegeven en na de dood van
Cambyses zou een lid van een andere tak van de Perzische familie, waaruit Cyrus
gesproten was, Darius, zich van de oppertroon hebben meestergemaakt.
Door moderne geleerden is deze voorstelling van zaken betwijfeld; men vraagt zich
af, of Bardiya wel in 526/5 door Cambyses is omgebracht en of Darius dat zelf niet in
522 gedaan heeft. Voor beide standpunten pleit het een en ander; tegen beide valt ook
het nodige te zeggen, een zekere decisie bereikte men hier niet. Wat echter wel zeker
is, is het
feit, dat Darius een einde maakte aan de nog steeds grote invloed der Meden. Omdat
hij niet door afstamming met hen verbonden was kon hij met minder consideraties
tegenover hen staan dan Cyrus en Cambyses.
Darius 1 (522-486).
Met deze vorst begint eigenlijk de geschiedenis van het Perzische Rijk, dat in naam
14