1 HET PALESTIJNS JODENDOM TUSSEN 500 VÓÓR EN 70 NA ...

was. Romeinse legerafdelingen trokken de bergpassen over en versloegen de
Aetoliërs, die deze moesten verdedigen. Zo kwam het op het strand opgestelde
Seleuciedische leger in een volmaakte tang te zitten. Nu werd er echter geen
verdediging tot de laatste man en de laatste meter geleverd, zoals een kleine
driehonderd jaar geleden. Zo werd Thermopylae voor Antióchus III een debacle en
deze debacle betekende het keerpunt in zijn carrière.
Vanzelfsprekend was een onmiddellijke evacuatie uit Griekenland voor de Syriërs
geboden. Nog in de zomer van hetzelfde jaar, 191, wist Rome het zeegebied tussen
Griekenland en Klein-Azië onder controle te krijgen.
De Senaat had intussen Lucius Cornelius Scipio tot consul benoemd die vergezeld van
zijn broer Publius Cornelius Scipio Africanus naar het strijdtoneel vertrok. Antióchus
heeft gepoogd tot onderhandelingen te komen; de eisen die Rome stelde waren hem te
hoog en dus kwam het tot strijd. Het treffen vond plaats in het begin van het jaar 189
bij Magnesia. Voor Antióchus liep het fataal af. Opnieuw was hij tot
onderhandelingen gedwongen, die voortduurden tot in het jaar 188, toen te Apamea de
definitieve vrede gesloten werd.
Het ligt voor de hand dat de verdragsbepalingen aanzienlijk zwaarder waren, dan de
voorwaarden, die Rome gesteld had, toen Antióchus in het einde van 190 aarzelend tot
onderhandelingen poogde te komen. Maar ze gingen uit van hetzelfde principe: de
grens van het Seleuciedische rijk zou lopen langs het gebergte de Taurus en langs de
rivier de Halys. Alle legereenheden die zich ten Westen van deze grens bevonden
moesten worden teruggetrokken; hangende geschillen met staten en steden in het
geëvacueerde gebied dienden te worden geregeld. Met name gold dat voor Rhodos.
Goederen die uit zijn rijk naar Rhodos verscheept werden, mochten niet langer
worden belast. Antióchus nam de plicht op zich voor de totale ravitaillering van het
Romeinse leger in Klein-Azië zorg te dragen; terwijl hem een oorlogsschatting van
vijftienduizend talenten werd opgelegd.
Van genoemd bedrag waren reeds drieduizend talenten betaald bij de ratificatie van de
verde van Apamea in 188; zodat nog twaalfduizend talenten overbleven. Deze schuld
moest worden afgelost in twaalf jaarlijkse termijnen van duizend talenten. Beperking
in zijn militair potentieel moest hij gedogen, doordat hem werd bevolen zijn olifanten
af te slachten en zijn vloot te verkleinen. Bovendien werd een grens aangewezen ten
Westen waarvan zijn vloot niet mocht opereren. Beperking van zijn landstrijdkrachten
werd hem echter niet voorgeschreven. Voorts werd hem verboden tegen het Westen
gerichte verdragen te sluiten en in de streken ten Westen van de boven aangeduide
grens huurlingen te werven. Uitlevering van anti-Romeins gezinden werd hem
opgelegd men had hierbij natuurlijk het oog op Hannibal; die zich echter door vlucht
aan deze maatregel wist te onttrekken en als garantie voor de nakoming van het
verdrag diende hij in Rome gijzelaars te stellen.
Het is duidelijk dat de voorwaarden van de vrede van Apamea van dien aard waren,
dat Antióchus III en zijn opvolgers nooit meer de mogelijkheid zouden hebben de
macht van Rome en met Rome verbonden gebieden aan te tasten, mits de Senaat maar
een wakend oog op het Oosten gericht hield.
En het oog van de Senaat bleef waakzaam. Maar evenzeer valt uit de
vredesvoorwaarden af te lezen, dat de Seleuciedische staat, Indiën deze maar
verstandig geleid zou worden, niet in zijn voortbestaan was bedreigd. Antióchus III de
Grote heeft de verde van Apamea niet lang overleefd. Aan maatregelen tegen Egypte
viel na deze verde voorlopig niet meer te denken.
Men kan zich afvragen, of Iran in die tijd weer onrustig is geworden; maar exacte
gegevens daarvoor bestaan niet. Zeker is intussen dat Antióchus voor grote financiële
32