1 HET PALESTIJNS JODENDOM TUSSEN 500 VÓÓR EN 70 NA ...

zette Cleopatra VII weer op de troon.
De successen van Caesar betekenden evenwel niet, dat hij onbedreigd heer en meester
was binnen al de gebieden, die thans door Rome gecontroleerd werden. In het Noord-
Westen van Klein-Azië kreeg hij te maken met een inval van Pharnaces, de zoon van
Mithridates IV van Pontus. In 47 werd deze inval bij Zela afgeslagen veni, vidi, vici.
Erger was echter, dat Caesar Pompejus wel had kunnen verslaan, maar zich niet van
de partijgangers van Pompejus had kunnen ontdoen. Die staken dan ook de kop op; in
46 versloeg hij hun leger bij Thapsuc in Afrika, in 45 bij Munda in Spanje. Doch het
kwam in dit kader niet alleen tot grote slagen. Zo bevochten in het Midden-Oosten
twee Romeinse generaals elkaar: Gajus Anticius Vetus, die de aan Caesar getrouwe
troepen commandeerde en Quintus Caecilius Bassus, die het bevel voerde over enkele
republikeinse legioenen d.w.z. legioenen, die achter de partij stonden, waarin de
ideeën van Pompejus waren blijven leven. Bassus raakte ingesloten in de stad Apamea
en riep toen de Parthen te hulp. Vetus moest daarna het beleg opbreken. Deze
ontwikkeling voerde er toe, dat Caesar het plan opvatte de strijd met de Parthen
opnieuw aan te binden. Uitvoerige voorbereidingen werden getroffen; tengevolge van
de moord op Caesar kwam het niet tot een expeditie. In de troebelen die volgden op de
moord op Caesar vochten Parthische troepen aan republikeinse zijde. Vandaar, dat
Antonius opnieuw het plan opvatte om een aanval te doen op het Parthische rijk.
Toen Antonius maatregelen nam om zijn macht in Syrië te vestigen, vluchtte er
bevolking naar de Parthen. Aan het Parthische hof verkeerde ook nog Quintus
Labienus de Romeinse gezant die door de republikeinen daarheen gezonden was om
hulp te vragen. Toen Labienus op de hoogte kwam van de vervolgingen, die door de
partij van Antonius en Octavianus ontketend werden tegen de republikeinse leiders,
was een terugkeer naar Rome voor hem allerminst aantrekkelijk.
Hij ging over in Parthische dienst. In 40 v. Chr. waagde een Parthisch leger onder het
gezamenlijk commando van Labienus en de Parthische, ge neraal Pacorus een aanval
op het Noorden van Syrië. De Romeinen werden verslagen en moesten onder grote
verliezen terugtrekken op Antiochië, terwijl ook desertie op niet geringe schaal plaats
vond. Toen dit bereikt was werd het Parthische leger gesplitst. Een deel trok onder
Labienus Klein-Azië binnen en voerde daar een zeer succesvolle campagne.
Het andere deel marcheerde onder commando van Pacorus door Syrië naar het
Zuiden. De gehele provincie met uitzondering van de stad Tyrus raakte in Parthische
macht. Men stond voor de poort van Palestina, waar de hogepriester Hyrcanus II nog
steeds etnarch was, maar de werkelijke macht in handen van Phasaël en Herodes lag,
de zonen van de in het jaar 43 overleden Antipater. Evenals hun vader steunden zij
Hyrcanus. Maar de tegenpartij van Hyrcanus, eens geleid door zijn broer Aristobulus
II en na diens dood door diens zoon Antigenus, bestond nog steeds. Voor deze Joodse
groepering scheen nu het gunstige ogenblik aangebroken. Antigonus opende
onderhandelingen met Pacorus en het resultaat was, dat een gecombineerd Parthisch
Joods leger door Palestina trok en zich meester maakte van Jeruzalem.
Hyrcanus werd afgezet, verminkt en naar Parhië gezonden; Phasaël pleegde zelfmoord
en Antigonus nam zowel het hogepriesterschap als het koningschap te Jeruzalem op
zich. Herodes slaagde erin aan de Parthen te ontkomen en vluchtte naar Malchus de
koning van de Nabatheeën. Op aanzegging van de Parthen dwong Malchus echter
Herodes zijn gebied te verlaten. Deze begaf zich daarop via Alexandrië naar Rome,
waar Antonius reeds voor hem was aangekomen. Want hoewel het deze laatste bepaald
niet ontgaan was, dat de zaak van Rome er in het Midden-Oosten bijzonder
48