opsomming van die verslag - Saps

dimensie verskaf aan geweldsmisdaad wat ‘n impak het op die veiligheid van landelike
gemeenskappe, insluitend boere, tot op die huidige tyd.
Die gewelddadige politieke gevegte in KwaZulu-Natal in die tagtigerjare het ‘n verskynsel
na vore laat kom, wat genoem word “warlordism”. Magtige heersers regeer gebiede en
personeel d.m.v. ‘n kombinasie van dwang en begunstiging. Politieke geweld en die
geweld van “warlords” en hulle lakeie het gelei tot wydverspreide dood, vernietiging van
eiendom, verskuiwing van totale gemeenskappe, ontwrigting van die familielewe en
permanente getraumatiseerde kinders. Dit het essensieel ‘n kultuur van geweld in die
provinsie tot stand gebring.
Deesdae gaan baie sterftes in landelike KwaZulu-Natal ongesiens verby, en word dit
toegeskryf aan faksiegevegte. Maar die geweld het verstrengel geraak met sake soos
politieke konflik, grensdispute, taxi-geweld en veediefstal. Hierdie voortslepende kultuur
van geweld het ‘n besliste invloed op boere. Eerstens bestaan die persepsie van boere (reg
of verkeerd) dat hulle polities betrokke is, in stede van neutrale toeskouers, in hierdie
konflikbelaaide landelike gemeenskappe, waar ware vryheid van politieke bedrywighede
nie bestaan nie. Tweedens mag die lakeie van ‘n landelike “warlord” roof, verkrag en
moor vir kriminele voordeel en wins, omdat hulle gewapen is en ‘n bestaan uit geweld
maak.
13. DIE STRAFREGSTELSEL EN PLAASBESKERMING
Suid-Afrika se strafregstelsel funksioneer nie optimaal nie. Minder as die helfte van alle
gerapporteerde misdaad word ondersoek en gemiddeld minder as een uit tien sake wat deur
die polisie gerapporteer word, loop uit op die skuldigbevinding van die oortreders.
Sodra kriminele sake suksesvol deur die grootste deel van die strafregstelsel geprosesseer
is, en die verdagtes in die hof voorkom, is hulle kanse op skuldigbevinding hoog. Daar
bestaan oortuigende getuienis wat bewys dat die koers waarteen suksesvolle vervolging in
plaasaanval-sake plaasvind, aansienlik hoër as wat die gemiddeld is.
‘n Belangrike rede vir die lae opsporingskoers in Suid-Afrika is dat, in vergelyking met die
mid-negentigerjare, daar minder funksionele polisie-offisiere is wat by die hoër vlakke van
misdaad betrokke is. Speurders is oorlaai met sake, met die gevolg dat baie sake nie gou
genoeg aandag kry nie. Polisie offisiere is ook maar dun gesaai in die landelike gebiede.
Dit word egter huidiglik aangespreek deur die werwing van ‘n bykomende 30,000 intreevlak
polisiekonstabels teen vroeg in 2006.
Laat in 1997 is die Landelike Veiligheidsplan in werking gestel. Die doelwit van die Plan
is om alle rolspelers in landelike beveiliging aan te moedig om op gekoördineerde wyse
saam te werk, om gesamentlike beplanning, aksie en monitering te bewerkstellig in die
landelike gebiede. Gedurende die vier jaar na die inwerkingstelling van die Plan, het die
aantal opgetekende plaas- en kleinhoewe-aanvalle verhoog. Die sukses van die Plan blyk
te wissel van een geografiese gebied na die volgende.
‘n Sleutelkomponent van die Landelike Veiligheidsplan – die Kommando’s – sal teen die
einde van die dekade uitgefaseer wees. Die polisiediens beplan om twee inisiatiewe m.b.t.
467