opsomming van die verslag - Saps
opsomming van die verslag - Saps
opsomming van die verslag - Saps
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Die Wet op Grondhervorming (Huurarbeiders), No. 3 <strong>van</strong> 1996, poog om<br />
eiendomsekuriteit vir arbeiderhuurders op plase, asook vir daar<strong>die</strong> persone wat met hulle<br />
geassosieer word (insluitend retrospektiewelik) te verseker, en om hulle te help om<br />
grondregte te bekom. Die wet spesifiseer <strong>die</strong> verpligtinge wat <strong>die</strong>gene wat ingesluit word<br />
onder sy bepalings het, teenoor <strong>die</strong> eienaar of huurder <strong>van</strong> <strong>die</strong> grond, asook <strong>die</strong><br />
omstandighede waaronder hulle regte opgeskort kan word. Uitsettings word verbied,<br />
behalwe as dit deur ‘n hofbevel uitgevoer word, en <strong>die</strong> voorwaardes waaronder sulke<br />
uitsettings moet geskied, word aangedui. Die tipe eise wat huurders mag instel, asook <strong>die</strong><br />
prosedures wat gevolg moet word, word in detail beskryf.<br />
Die Wet op <strong>die</strong> Uitbreiding <strong>van</strong> Sekerheid <strong>van</strong> Verblyfreg, No. 62 <strong>van</strong> 1997, is bedoel om<br />
te verseker dat geen uitsettings, insluitend <strong>van</strong> plase , uitgevoer word sonder ‘n hofbevel<br />
nie. Die Wet probeer om ‘n balans te handhaaf tussen <strong>die</strong> regte <strong>van</strong> grondeienaars en<br />
huurders/okkupeerders en om <strong>die</strong> voorwaardes waaronder laasgenoemde uitgesit mag<br />
word, te reguleer. Onder <strong>die</strong> belangrike sake wat hier<strong>die</strong> Wet aanspreek, is of<br />
okkupeerders op <strong>die</strong> grond woon met <strong>die</strong> toestemming <strong>van</strong> <strong>die</strong> eienaar of persoon in<br />
beheer, <strong>die</strong> voorwaardes waaronder subsi<strong>die</strong>s betaal kan word vir ontwikkelingsdoeleindes,<br />
<strong>die</strong> regte en pligte <strong>van</strong> huurders/okkupeerders, en <strong>die</strong> regulering <strong>van</strong> voorwaardes vir<br />
terminasie <strong>van</strong> hulle regte op inwoning en uitsetting. In terme <strong>van</strong> hier<strong>die</strong> Wet word<br />
landdroshowe sekere magte gegee (bv. om ‘n uitsettingsbevel te gee), en ‘n party in <strong>die</strong><br />
dispuut mag ook om mediasie aansoek doen.<br />
Die vierde stuk wetgewing is <strong>die</strong> Wet op Voorkoming <strong>van</strong> Onwettige Uitsetting en<br />
Onregmatige Besetting <strong>van</strong> Grond, No. 19 <strong>van</strong> 1998, herroep <strong>die</strong> Plakkerswet <strong>van</strong> 1951<br />
asook sekere ander wetgewing, en verbied onwettige uitsettings terwyl dit terselfdertyd<br />
voorsiening maak vir prosedures vir <strong>die</strong> uitsetting <strong>van</strong> persone wat grond onwettig beset.<br />
Die prosedures en beginsels wat <strong>die</strong> uitsetting <strong>van</strong> onwettige okkupeerders moet bepaal,<br />
word in <strong>die</strong> Wet beskryf, asook dat dit onwettig is vir enigeen om betaling te ont<strong>van</strong>g of te<br />
vra vir <strong>die</strong> organisering <strong>van</strong> grondbesetting, sonder <strong>die</strong> toestemming <strong>van</strong> <strong>die</strong> eienaar of <strong>die</strong><br />
persoon in beheer <strong>van</strong> <strong>die</strong> grond.<br />
Terwyl hier<strong>die</strong> vier wette ‘n raamwerk verskaf vir <strong>die</strong> eise m.b.t. <strong>die</strong> herstel <strong>van</strong> grondregte<br />
wat in <strong>die</strong> verlede verlore gegaan het, en verdere vernietiging <strong>van</strong> hier<strong>die</strong> regte verhoed,<br />
beskerm hulle ook <strong>die</strong> regte <strong>van</strong> eienaars <strong>van</strong> grond en verseker dat <strong>die</strong> gedrag <strong>van</strong> alle<br />
betrokke partye wettig is. Dit is duidelik dat <strong>die</strong> howe voortgaan om ‘n leidende rol te<br />
speel in alle dispute met betrekking tot grond, insluitend as daar ‘n gebrek aan konsensus is<br />
of ‘n meningsverskil oor enige grondkwessies bestaan. Beginsels soos ‘regverdige<br />
administratiewe handeling’ is ook opgeneem in <strong>die</strong> Suid-Afrikaanse Grondwet. Verder is<br />
‘n omskrywende interpretasie <strong>van</strong> bogenoemde wetgewing nou deur <strong>die</strong> Hoërhof in sy<br />
uitspraak <strong>van</strong> Modderklip Boerdery (Edms.) Bpk. vs Die President <strong>van</strong> <strong>die</strong> Republiek <strong>van</strong><br />
Suid-Afrika e.a., wat <strong>die</strong> Regering verantwoordelikheid oplê om onwettige grondbesetting<br />
te verhoed, maar ook om geskikte residensiële grond aan <strong>die</strong> haweloses te verskaf.<br />
Al was daar ‘n geringe verskuiwing in <strong>die</strong> grond-verwante beleid na <strong>die</strong> 1999-verkiesings,<br />
het <strong>die</strong> verbondenheid om ongelykhede uit <strong>die</strong> verlede op ‘n regverdige en volhoubare,<br />
d.w.s. ontwikkelings-georiënteerde wyse aan te spreek, bly staan. Vordering in <strong>die</strong><br />
implementering <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondhervormingsprogram was egter pynlik stadig en uiters duur.<br />
Perio<strong>die</strong>ke oproepe dat <strong>die</strong> Regering op grond wat hy nie kan bekostig nie, beslag moet lê,<br />
is gedoen. Gedurende <strong>die</strong> afgelope twee jaar is <strong>die</strong> stadige pas <strong>van</strong> grondhervorming as ‘n<br />
472