Doctor Philosophiae - Nelson Mandela Metropolitan University

28
versnelling veral plaasvind tussen die ouderdomme van 12 en 15 jaar. Volgens
Bender (2000: 41) kan die adolessent se lusteloosheid, moegheid en onvermoë om
verantwoordelikheid tuis en by die skool te aanvaar, ook verduidelik word as simptome
van 'n vinnige groeitempo en liggaamsveranderinge.
By meisies begin die groeiversnelling tussen sewe- en 12-jarige ouderdom. Indien die
groeiversnelling by ‘n 10-en-‘n-half-jarige begin, bereik dit ‘n top groeiversnelling teen
12-jarige ouderdom, terwyl die groeiproses verstadig vanaf 13-jarige ouderdom
(vergelyk Shaffer 1993: 176 en Gouws et al 2004: 13).
Adolessente-seuns het ‘n twee tot drie jaar agterstand teenoor meisies. Hul tipiese
“groeiversnelling” begin eers teen om en by 13 jaar, bereik sy piek op 14 jaar en keer
dan terug na ‘n matige groeitempo teen 16-jarige ouderdom (Gouws et al 2004: 13).
Shaffer (1993: 176) kom tot die gevolgtrekking dat dit algemeen voorkom dat die
langste twee of drie leerlinge in ‘n laerskoolklas gewoonlik meisies is, wat toegeskryf
kan word aan die feit dat meisies vinniger groei as seuns. Bo en behalwe die feit dat
die adolessent groter en swaarder word, neem die liggaam ook ‘n meer volwasse beeld
aan tydens die groeiversnelling (Shaffer 1993: 176). Volgens Shaffer (1993: 176) is die
mees sigbare verandering by meisies die verbreding van die heupe en by seuns die
verbreding van die skouers. Gesigskenmerke neem meer volwasse proporsies aan by
seuns; die voorhoof verbreed, die neus en kakebeen word meer prominent en die lippe
vergroot. Die sagte onskuldige voorkoms wat geassosieer word met “kindwees”
verdwyn. Omdat die groeiversnelling vroeër by meisies plaasvind as by seuns, is daar
‘n kort periode waartydens die gemiddelde meisie ‘n groter spiermassa het as seuns in
dieselfde ouderdomsgroep (Shaffer 1993: 176).
Beunen, Malina, Van’t Hof, Simons, Ostyn, Renson en Van Gerven (1988: 1) stem
saam met die vorige skrywers wat gestipuleer het dat adolessensie ‘n belangrike
tydperk tussen kindwees en volwassenheid is. Biologies word adolessensie beskou
binne die konteks van fisieke groei en seksuele volwassenheid, en dus as die begin
van die versnelling van die groeifase voordat seksuele rypheid bereik word. Na
adolessensie vind ‘n afname in groeiversnelling plaas, wat weer lei tot ‘n afname in die
tempo van fisieke groei.
Adolessente bereik ook puberteit, wat afgelei word van die Latynse woord, “pubertas”,
wat harig beteken. Dit is die stadium waartydens ‘n persoon seksuele volwassenheid
bereik en die vermoë ontwikkel om kinders te verwek.