Klik hier - lenoirschuring

uw verzameling ook is, niet in uw boekenkast
zullen staan. Hier liggen ze ook niet. Ze zijn
namelijk nooit verschenen. Ik weet niet wat
er in 1989 bij uitgeverij Querido gebeurd is,
maar er blijven daarna steeds meer nummers
oningevuld. Het worden er dan echt heel veel,
deze spookverschijningen. Je zou ze bijna gaan
verzamelen.
Hinderlijker vind ik dat er ook drukken van
Wampie zijn verschenen waar op de titelpagina de
toevoeging ‘de roman van een zorgeloze zomer’
ontbreekt. Het lijkt wel of het hier niet om een
salamander, maar om een hagedis gaat: de titel
schijnt als een hagedis zijn staart verloren te
hebben. En net als bij de levende hagedis groeit
die staart, de ondertitel dus, er later gewoon weer
aan. (Even voor de zoölogische duidelijkheid, want
er bleek in mijn kennissenkring enige verwarring
op dit punt te bestaan: de hagedis is een reptiel,
verwant aan de slang. De salamander komt in
een ander hoofdstuk van het biologieboek voor,
namelijk bij de amfibieën; verwant is bij voorbeeld
de kikker. De meeste salamanders hebben een
staart; als ze die ooit kwijtraken, groeit hij nooit
meer aan. Maar er bestaan ook salamandersoorten,
zoals de tropische wormsalamander, die eigenlijk
helemaal geen staart hebben. Nadere details volgen.)
Terug naar de pockets, waar weer andere
verwarringen wachten. Salamanderpocket no. 1,
verschenen in 1958, is onmiskenbaar een pocket,
een boek van klein formaat (11 x 18 cm of in dit
geval 11 ½ x 18 ½ cm) dat in ingenaaide vorm op
de markt verscheen, maar was ze ook een van de
eerste Nederlandse pocketboeken, onze Wampie
die hier met verschillende gezichten voor ons ligt?
Nee, want daar gaat een interessante geschiedenis
aan vooraf die door Lisa Kuitert in haar studie Het
uiterlijk behang, over reeksen in de Nederlandse
literatuur tussen 1945 en 1996 uitvoerig beschreven
is. Oudere veellezers onder u (zijn er andere?)
herinneren zich ongetwijfeld de Prismapockets,
die je als geboortegolver voor de somma van één
gulden vijfentwintig, een gulden en een kwartje
dus, kon aanschaffen. Gouden tijden voor de lezer!
Ze werden op een bepaald moment zó populair dat
de term ‘een Prisma’ synoniem dreigde te worden
met ‘een pocketboek.’ Komt een man terug van de
boekhandel, vraagt zijn vader: ‘En, nog een boek
gekocht?’ ‘Jahoor, een Prisma,’ zegt de jongeman
en laat trots De zoon van Simenon zien, een Zwart
Beertje, nummer 147 om precies te zijn. (En wat
zegt de vader? ‘Prisma’s zijn geen echte boeken.’)
We hebben het nu natuurlijk over het eind van
de jaren vijftig, begin jaren zestig, een periode die
gekenmerkt wordt door de massale doorbraak van
het pocketboek.
Vaak worden de Prisma’s van uitgeverij Het
Spectrum als de eerste vertegenwoordigers van deze
nieuwe uitgeversformule in Nederland beschouwd.
Het pocketboektijdperk begint dan in 1951 als
de reeks van start gaat met Dickensvertalingen, al
snel gevolgd door de eerste tekst die niet vertaald
16 17