Klik hier - lenoirschuring

(1905), eerst onder de naam Maatschappij voor
Goede en Goedkoope Lectuur, met eenzelfde
doelstelling als de Maatschappij tot ‘t Nut van het
Algemeen.
Het materiële naast het spirituele
Niet alleen de geest, maar ook de materie was
in de l9de eeuw onderwerp van discussie - voor
enkelen - en verandering: de wansmaak der neostijlen
maakte langzamerhand plaats voor nieuwe
vormen van ‘kunst’nijverheid uit de eigen tijd,
nieuw en niet nagemaakt. Deze ontwikkelingen, in
Engeland ontstaan als de Arts & Crafts Movement,
werden op het vaste land van Europa aangeduid
met Art Nouveau, Jugendstil en in Nederland met
De Nieuwe Kunst. Bestond het boek nog in de l9de
eeuw uit een prachtig leren omslag met de titel en
een sobere decoratie, keurig op een rij in de kast
van de boekhandel*, waar alleen de bediende het
boek op verzoek van de koper er uit haalde, met
de nieuwe kunst werd er steeds meer aandacht
besteed aan het uiterlijk van het boek, ontworpen
door bekende kunstenaars zoals onder velen
Toorop, Dijsselhof, Molkenboer, Derkinderen,
Berlage en De Bazel. Hoewel deze mooie banden
onbetaalbaar waren voor de gewone man – mocht
hij er belangstelling voor hebben gehad. 5 De
Nederlandsche Vereeniging van Ambachts- en
Nijverheids Kunstenaars was in l904 opgericht om
de schone vorm ook toegankelijk te maken voor
het het grote publiek, omdat dit de mens beter zou
maken, beschaafder. Ook hun producten waren
echter voor de gewone man onbetaalbaar. Het
thema Kunst en Samenleving werd echter overal
besproken en beschreven, maar dat samengaan
bleef een ver ideaal. Alleen het Staatsbedrijf der
PTT begon in het interbellum de goede vorm
te tonen in zijn publieke diensten, waarvan
iedereen gebruik kon maken: de postzegels, de
architectuur van de postkantoren, de formulieren,
de telefooncellen en de brievenbussen.
Het begin
Het goedkope pocket 6 kwam oorspronkelijk uit
Duitsland, waar Baron C.B.Tauchnit in l864 een
serie Engelse en Amerikaanse in papier gebonden
(paperback) en goedkope herdrukken begon uit
te geven. Hij werd daartoe geïnspireerd door
zijn oom K.C.Traugott, die in l809 goedkope
en in papier gebonden klassieke Romeine en
Griekse werken deed verschijnen. 7 Eveneens in
Duitsland verscheen in l932 The Albatross Modern
Continental Library met een hoofdkantoor in
Hamburg (The Albatross Verlag GMBH), in
Parijs en in Bologna. De boeken met de maat
111x 181 mm ( de Gulden snede) werden eerst
in Verona, daarna in Milaan, Florence en Leipzig
gedrukt. Voor het uiterlijk was Kurt Enoch
verantwoordelijk en ook de ontwerper Giovanni
Mardersteig werkte aan The Albatross boeken.
Hij maakte zelfs huisstijl-regels met kleurcodes
en te gebruiken lettertypen en papiersoorten en
44 45