Klik hier - lenoirschuring

eerste pocketboeken waren die een massapubliek
vonden of misschien beter: creëerden. Het verhaal
van uitgever Allen Lane is bekend. Hij stond op
een station te wachten, bedacht opeens: ik heb
niets te lezen bij me (vreemde gedachte voor een
uitgever), ik kan hier ook niets te lezen kopen en
zag opeens een gat in de markt zo groot als een
stationsoverkapping. Over deze anecdote mag je
met recht zeggen: als het niet waar is, is het toch
mooi gevonden. Geniaal was zeker zijn inval om de
handzame boekjes ook door Woolworth, een soort
Hema dus, te laten verspreiden.
Penguins dus als de eerste succesvolle
pocketreeks? Negen maanden eerder was aan
de overkant van de Noordzee precies zo’n reeks
van start gegaan, te weten de Salamanders van
uitgeverij Querido. Ze kostten 1 gulden 25 per
stuk, wat niettemin in de crisisjaren (we hebben
het over 1934) nog een aanzienlijk bedrag was.
Het waren échte pockets, dat wil zeggen op het
bekende formaat en ingenaaid of gebrocheerd zoals
dat ook wel genoemd werd. Ze bleken redelijk
succesrijk. Van de roman met de gekwelde titel De
martelgang van Kromme Lindert, geschreven door
bestsellerauteur A.M. de Jong waren er al snel bijna
5000 exemplaren verkocht. Onze Wampie neemt
binnen deze vooroorlogse ingenaaide Salamanders
overigens een bijzondere positie in. Uitgever
Querido bracht in deze reeks boeken die al eerder
in gebonden vorm een succes waren gebleken- dat
zou later niet alleen bij Querido de gewone gang
van zaken worden. Het zijn dus bijna altijd niet-
oorspronkelijke teksten. Maar de uitgever wilde
daar ook wel eens een enkele keer van afwijken
en Wampie is nu de tweede oorspronkelijke
roman die als Salamander verscheen. Het boek is
namelijk speciaal op verzoek van Emanuel Querido
door Den Doolaard geschreven. De schrijver
bevond zich toen net in een crisis, hij had ook in
zijn huwelijk wat al te veel gedoold, en voelde
er aanvankelijk weinig voor om iets luchtigs te
schrijven, zoals hem gevraagd was. Maar kort
daarop ontmoette hij zijn tweede echtgenote en
aan die idylle hebben we deze ‘roman van een
zorgeloze zomer’ te danken, waarvan de eerste
10.000 exemplaren overigens over de toonbank
vlogen. Den Doolaard was niet voor niets een
ongelooflijk populair romanschrijver.
De vooroorlogse Salamanderpockets waren een
succes, maar toch was het publiek niet helemaal
tevreden. Men had waardering voor de nieuwe
formule, maar ja, een écht boek was het toch niet,
zo’n flodderexemplaar. Dat wreekte zich vooral
in de jaarlijkse periode dat veel Nederlanders
elkaar een boek cadeau deden. Je kon er natuurlijk
een prachtig gedicht bij bedenken, maar het bleef
een wat schlemielige manier van schenken, zo’n
flodderding, waarvan je bij het lezen voortdurend
vreesde dat het helemaal uit elkaar zou vallen. Het
was, kortom, een cadeau zonder ruggegraat.
De uitgever dacht erover na en koos eieren voor
zijn geld. Al vanaf 1935 werd er van elke tekst
in de Salamanderserie naast een ingenaaide ook
20 21