Tydskrif Julie 2010.p65 - CJBF

te integreer dat hulle op alle gebiede die
mense se lief en leed kon deel en hulle
so nie net na Christus toe kon lei nie,
maar ook iets daadwerkliks van binne uit
kon doen aan die armoede en politieke
onderdrukking, asook kulturele verguising
van hierdie minderheidsgroep.
In die laat 1980’s het die Aranosgemeente
besluit dat hulle die sendingwerk
in Botswana genoegsaam afgerond het
om hulle te onttrek. Teen hierdie tyd was
Braam en Willemien reeds volledig ingegrawe
in dienswerk naas die evangelieverkondiging.
So het hulle die oortuiging
uitgeleef dat God van hulle verwag om
nie net sy Woord nie, maar ook alle gawes
wat nodig is om mense ’n lewe van gelykwaardige
aanvaarding en selfstandigheid
te laat lei, aan te wend. Uit hierdie
oortuiging en benadering het die Kuru
Projects ontstaan. In die begin (vanaf
1983) is daar gekonsentreer op kleuterskoolonderwys
en opleiding, groenteboerdery,
looiery en leerwerk, en ander
handwerk vir die gemeenskap van D’Kar,
en teen die laat tagtigerjare is die plaas,
oorspronklik gekoop en aan Aranos geskenk
deur mnr. Henry Lück, formeel aan
die kerkraad van D’Kar oorgedra. Dit was
die eerste voorbeeld van formele grondeienaarskap
deur San-mense, iets waarvoor
Braam hom sy lewe lank beywer het.
Braam het hom by die San se maniere
van kommunikeer, aangesluit om die
Woord vir hulle duidelik te maak. Die
Boesmans (ook genoem San) was ’n nasie
van storievertellers en kunstenaars, met
min formaliteit in hulle kultuur. Vir die
Naro-mense, wat geglo het dat die Skeppergod
hulle gemaak het, maar vanuit ’n
afstand betrag sonder daaglikse betrokkenheid
by hulle lewens, was die bodskap
van Jesus Christus as die brug na hierdie
God toe, ’n wonderlike en blye ontdekking,
en Braam het hulle bly aanmoedig
om ’n liturgie en kerkstruktuur te vind
wat hierdie waarheid sal bly kommunikeer
as sendende gemeentes na hulle eie mense.
Braam se styl van verkondiging was
dus vir die San betekenisvol en verstaan-
2010
julie
in dankbare herinnering ...
baar, met sy informele gebruik van visuele simbole en grafiese tekeninge, selfs soms
sketse in die sand, en die gebruik van drama in die erediens, ter wille van kommunikasie
van die geloof op die eenvoudigste en verstaanbaarste wyse. Hy het ’n
strokiesprent-kategismus ontwikkel om sy ongeletterde kerkraad mee te bemagtig,
en die jaarlikse Paasspel op Dekar, waarin die hele gemeente en later die hele
klassis van die Reformed Churches in Botswana deelgeneem het, het later ’n aantrekkingskrag
wyd en syd geword, waar meer as 1 000 mense jaarliks saamgetrek het vir
’n hele naweek om deel te neem aan die uitbeelding van die kruisgebeure en saam
Nagmaal gevier het om die opstanding jubelend te gedenk.
Die selfbewuswording van die Naro
Een van die belangrikste gebeurtenisse in die kommunikasie van die evangelie
vir die mense self was die aanmoediging om hulle eie Skrifberymings in die Narotaal
te doen, en in die erediens te sing. Die Naro-koor, wat vandag nog bestaan,
was terselfdertyd ’n simbool van bevryding en erkenning van hulle Godgeskape
uniekheid, want tot op daardie moment was die gebruik van ’n minderheidstaal in
die konstitusie van Botswana verbode. Braam het ook reeds in die tagtigerjare
begin om ’n ortografie vir die Naro-taal te ontwikkel. Die taak is later voortgesit
deur drr. Hessel en Coby Visser, en hulle werk het sedert 1991 op D’Kar gegroei
tot die toonaangewende projek in ’n minderheidstaal in Botswana, met die grootste
deel van die Bybel reeds vertaal, en ’n aantal Naro-Bybelvertalers opgelei om verder
aan te gaan. Hierdie projek het ’n reuse rol gespeel in die jarelange stryd om moedertaalonderrig
in Botswana aanvaar en toegepas te kry.
Die Kuru-projekte
Die werk wat die Kuru Development Trust gedoen het, het by die diakonale taak
van die gemeente aangesluit. Kuru beteken “Doen dit!” in Naro, maar ook in omtrent
ses ander San-tale. Kuru het op verskeie vlakke volgens ’n holistiese benadering
gewerk om die San-mense te help ophef. ’n Groot verskeidenheid projekte is aangepak
om inkomste te genereer en so die onbeskryflike armoede van die ontheemde Boesmans
aan te spreek: leerwerk, naaldwerk, tuinmaak, die handwerk-mark is ontwikkel,
onderwys op verskeie vlakke is aangespreek (die Bokamaso-kleuterskoolprojek het
teen 1988 reeds 15 kleuterskole bedien en onderwysers opgelei, en is vandag die
amptelik geakkrediteerde program van Botswana).
Braam en sy gesin het só intiem met die mense saamgelewe dat hulle selfs
maande op ’n slag in ’n grashut op ’n nedersetting gewoon het om die taal en
kultuur eerstehands te bestudeer. Dit het vir hulle duidelik geword dat hulle die
apatie en afhanklikheid alleen sou kon deurbreek as hulle die San bewus kon maak
van die waarde en unieke identiteit van hulle eie kulturele gawes, byvoorbeeld hulle
danse, taal, verhale en kuns, en die waarde van die bydrae van veld- en natuurkennis
uit die tradisionele jagter-versamelaarsbestaan in volkome harmonie met die natuur.
Met die oog hierop het die Kuru Development Trust ’n groot deurbraak gemaak
op die gebied van kultuur en kuns en die dokumentering van die San se geskiedenis.
’n Unieke (en deesdae wêreldbekende) kunsprojek is in die vroeë 1990’s begin,
asook ’n museum en kulturele sentrum wat ook die verskeidenheid danse, verhale
en spelvorme van die San-kultuur nagevors, bevorder en bekendgestel het. Hierdie
projekte was van die grootste faktore wat bygedra het tot groter begrip en aanvaarding
van die San se diverse en verrykende bydrae tot die Botswana-samelewing, en het
’n ommeswaai in gesindheid jeens dié volk tot gevolg gehad, en selfs gelei tot
oorgrens-nasiebou tussen die meer as 14 verskillende taalgroepe.
• Die Kerkblad • 41