Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn

Rooilijn Jg. 41 / Nr. 6 / 2008 Het nieuwe ommeland
P. 431
van gebruik van het ommeland zijn
bijvoorbeeld van belang voor de visie op
de ruimtelijke planning van activiteitenplaatsen
en van vervoerssystemen in het
ommeland in relatie tot andere plekken
(Dijst, 1995). Het denken in termen van
bijvoorbeeld de functionele hiërarchie
van winkelvoorzieningen gaat uit van
klassieke relaties en stromen tussen stad
en ommeland. Wanneer deze relatiestromen
daar echter van afwijken zal ook het
beleid zich daar rekenschap van moeten
geven. Dit leidt tot nieuwe vragen en
opgaven bij de organisatie van ruimte en
mobiliteit.
Bovenstaande houdt onder meer in dat de
verstedelijkingsopgave niet meer opgelost
moet worden vanuit de idee dat de stad
vanzelfsprekend het zwaartepunt van
het maatschappelijk verkeer vormt. In
plaats van het simpelweg aanbreiden van
een nieuwe woonwijk of een zoveelste
bedrijventerrein aan de rand van de stad,
zou het ruimtelijk beleid de keuze voor
locaties voor woningen en bedrijven en de
inrichting moeten baseren op de positie
van gebieden in het stedelijk netwerk.
Daarbij moet aangesloten worden bij
de gebleken bestaande kwaliteiten van
die locaties en de mogelijke relaties met
andere plekken. Dit betekent bijvoorbeeld
dat hoge dichtheden niet heilig moeten
zijn waar ruimte en lage dichtheden juist
de belangrijkste vestigingsfactor vormen,
of dat waar de open ruimte, met de bijbehorende
groene recreatiemogelijkheden,
een belangrijke kwaliteit is, voorkomen
moet worden dat die gebieden worden
volgebouwd en het groen versnipperd
raakt. Juist de differentiatie van stad en
ommeland en van plekken in het ommeland
biedt daar mogelijkheden toe.
Willemieke Hornis (hornis@rpb.nl) is als onderzoeker
werkzaam bij het Planbureau voor de Leefomgeving.
Literatuur
Asbeek Brusse, W., H. van Dalen & B. Wissink (2002)
Stad en land in een nieuwe geografie. Maatschappelijke
veranderingen en ruimtelijke dynamiek, WRR Voorstudies en
Achtergronden V 112, Sdu Uitgevers, Den Haag
Dijst, M. (1995) Het elliptisch leven. Actieruimte als integrale
maat voor bereik en mobiliteit, KNAG, Utrecht
Engelsdorp Gastelaars, R. van (2007) ‘De gevaren van
doctrinair plannen’, Ruimte in Debat, nr. 2, p. 2-7
Engelsdorp Gastelaars, R. van & D. Hamers (2006) De nieuwe
stad. Stedelijke centra als brandpunten van interactie,
Ruimtelijk Planbureau/NAi Uitgevers, Den Haag/Rotterdam
Hidding, M.C. (1997) Planning voor stad en land, Coutinho,
Bussum
Hornis, W. & J.R. Ritsema van Eck (2007) Het nieuwe
ommeland. Veranderingen in stad-landrelaties, Ruimtelijk
Planbureau/NAi Uitgevers, Den Haag/Rotterdam
Laan, L. van der (1998) ‘Changing Urban Systems: An
Empirical Analysis at Two Spatial Levels’, Regional Studies, jg.
32, nr. 3, p. 235-247
Lambooy, J.G. (2004) ‘Geschakelde metropolen en de
tussengebieden’, VROM-raad, Essays Nederlandse steden
in internationaal perspectief: profileren en verbinden,
Achtergrondstudie 016, VROM-raad, Den Haag
Tummers, L.J.M. & J.M. Tummers-Zuurmond (2000) Het land
in de stad. De stedenbouw van de grote agglomeratie, THOTH,
Bussum