'n begeesterde span - Distell
'n begeesterde span - Distell
'n begeesterde span - Distell
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
’n <strong>begeesterde</strong> <strong>span</strong><br />
DISTELL
inhoud2005<br />
Hooftrekke<br />
2 Ons groep<br />
3 Hoogtepunte vir die jaar<br />
4 Hoe ons gevaar het: doelwitte en<br />
prestasie<br />
5 Die <strong>Distell</strong>-manier van doen<br />
6 Ons internasionale<br />
teenwoordigheid<br />
8 Direksie-aangeleenthede:<br />
samestelling van die direksie en<br />
uitvoerende bestuur<br />
10 ’n Oorsig van ons produkte<br />
12 Sewejaar finansiële oorsig: vir die<br />
jare geëindig 30 Junie<br />
15 Ontleding van aandeelhouers<br />
Oorsigte<br />
17 Voorsittersverslag<br />
21 Besturende direkteur se verslag<br />
Maatskaplik<br />
29 Korporatiewe bestuur<br />
35 Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
47 Ons mense<br />
Finansies<br />
51 Finansiële jaarstate<br />
94 Kennisgewing aan aandeelhouers,<br />
stemopdragvorms en datums van<br />
belang<br />
Wat ons doen<br />
Ons kernbesigheid<br />
Ons produseer en bemark gehaltewyne,<br />
spiritualieë en reg-om-te-drink (RTD)<br />
alkoholiese drank<br />
Deur ons gesamentlike energie en hulpbronne te<br />
ontsluit, markgerig te bly en ons tot transformasie<br />
te verbind, streef ons daarna om<br />
• Alle klante en verbruikers te behaag<br />
• Lonende loopbane vir ons werknemers te ontwikkel<br />
• Puik opbrengste aan ons aandeelhouers te lewer<br />
• Betekenisvol in ons gemeenskappe betrokke te<br />
raak<br />
• Innoverend te wees in alles wat ons doen<br />
Ons waardes<br />
• ’n Gevoel van eienaarskap in die maatskappy<br />
• Ondernemingsgees<br />
• ’n Prestasiegedrewe kultuur<br />
• ’n Klem op klantediens<br />
• Respek vir die individu<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Ons stel<br />
<strong>Distell</strong> se Inspirerende Spanne vir 2005 bekend:<br />
By <strong>Distell</strong> weet ons dat niemand hul volle potensiaal kan bereik sonder ’n omgewing wat die nodige<br />
ondersteuning verskaf nie. Ons probeer só ’n omgewing verskaf deur middel van ’n stel kernwaardes<br />
wat op ons almal van toepassing is. Ons glo ook dat geen innovasie, sukses of prestasie ooit die<br />
resultaat is van ’n individu wat in afsondering optree nie. Ons werk in <strong>span</strong>ne en maak staat op <strong>span</strong>werk<br />
om ons te help om groter hoogtes te bereik. Dit is die <strong>Distell</strong>-leefwyse.<br />
Om hierdie waardes en ons kultuur van <strong>span</strong>werk en samehorigheid te vier, het ons werknemers gevra<br />
om <strong>span</strong>ne te nomineer in <strong>Distell</strong> wat hulle inspireer. Spanne is in een of meer van ses kategorieë<br />
genomineer. Die kategorieë verpersoonlik die <strong>Distell</strong>-waardes en weerspieël die <strong>Distell</strong>-leefwyse. Die ses<br />
kategorieë is:<br />
Om pret te hê, die beste te wees!<br />
’n Span wat ons prestasiegedrewe kultuur verpersoonlik, maar hulself nie te ernstig opneem nie.<br />
Spanlede het ’n vriendelike, vrolike en ondersteunende etos. Hulle werk hard om hul doelwitte te<br />
bereik en om prestasie voortdurend te verbeter, maar hulle speel ook saam en versterk hul<br />
eensgesindheid.<br />
Viering van diversiteit<br />
’n Span wat elke individu in die groep respekteer.<br />
<strong>Distell</strong>-<strong>span</strong>ne bestaan uit diverse individue: mans en vroue vanuit ’n verskeidenheid van<br />
agtergronde, kulture, tale en gelowe. Die wen<strong>span</strong> aanvaar en vier dié verskille en word sodoende<br />
verryk.<br />
Produktrots<br />
’n Span wat ’n sin van eienaarskap verpersoonlik.<br />
Spanlede identifiseer baie nou met <strong>Distell</strong>. Hulle is trots op die maatskappy en op ons produkte.<br />
Hulle woon graag en gereeld maatskappyfunksies by en neem deel met lojaliteit en entoesiasme.<br />
Hulle geniet ook ons produkte en deel dit met trots met hul vriende en familie.<br />
Agente vir verandering<br />
’n Span so dinamies soos <strong>Distell</strong>.<br />
Spanlede gryp nuwe prosesse, strukture, idees en produkte aan. Hulle is aanpasbaar,<br />
ondersteunend en toon ondernemingsgees soos wat hulle saam met die maatskappy ontwikkel en<br />
vooruitgaan.<br />
Klantefokus<br />
’n Span wat ’n bietjie ekstra moeite doen.<br />
Spanlede is baie sterk diensgerig. Of hulle intern met kollegas of met persone buite die maatskappy<br />
skakel, almal word soos ’n belangrike klant behandel.<br />
Uniek<br />
’n Span wat inspirerend is en nuwe insigte bring<br />
Om watter rede ook al, hierdie is ’n spesiale en unieke <strong>Distell</strong>-<strong>span</strong>: hulle inspireer ander deur die<br />
manier waarop hulle die <strong>Distell</strong>-leefwyse uitleef.<br />
Ons gee regdeur hierdie verslag erkenning aan die ses wen<strong>span</strong>ne<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
2<br />
HOOFTREKKE GROEPSTRUKTUUR<br />
Ons groep<br />
Remgro-KWV Beleggings<br />
Beperk<br />
60%<br />
South African Distilleries and Wines (SA) Beperk (100%)<br />
Filiale<br />
Vervaardigers en verspreiders van<br />
alkoholiese-drankhandelsmerke<br />
• <strong>Distell</strong> Beperk (100%)<br />
• Stellenbosch-Boerewynmakery Beperk (100%)<br />
Vervaardigers van wyn<br />
• Nederburg Wyne (Eiendoms) Beperk (100%)<br />
• Durbanville Hills Wines (Eiendoms) Beperk (66%)<br />
Boerdery<br />
• Nederburg Wynplase Beperk (100%)<br />
Groothandelverspreiders van alkoholiesedrankhandelsmerke<br />
en ander drank<br />
• <strong>Distell</strong> Namibia Limited (100%)<br />
• Expo Liquor Beperk (100%)<br />
• Swaziland Liquor Distributors Limited (100%)<br />
Sorteerder en wasser van tweedehandse<br />
bottels<br />
• Ecowash (Eiendoms) Beperk (100%)<br />
Other Beverage Interests<br />
(Eiendoms) Beperk (“SABMiller”)<br />
30%<br />
<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />
Genoteer op die JSE Beperk<br />
Vervaardiger en verspreider van<br />
verouderingsvate<br />
• Tonnellerie Radoux (SA) (Eiendoms) Beperk (50%)<br />
Groothandelverspreider van alkoholiesedrankhandelsmerke<br />
en ander drank<br />
(geassosieerde)<br />
• Tanzania Distilleries Limited (35%)<br />
Vervaardigers van wyn<br />
Ander beleggers<br />
10%<br />
Gesamentlike ondernemings en<br />
geassosieerdes<br />
• Lusan Holdings (Eiendoms) Beperk (50%)<br />
• Papkuilsfontein (Eiendoms) Beperk (49%)<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Hoogtepunte vir die jaar<br />
Finansiële resultate (R’000)<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
%-verandering 2005 2004<br />
Omset 7,0 5 951 146 5 563 969<br />
Bedryfswins 19,8 712 557 594 732<br />
Wesensverdienste 34,5 482 173 358 624<br />
Totale bates 3,2 4 985 350 4 832 890<br />
Prestasie per aandeel (sent)<br />
%-verandering 2005 2004<br />
Wesensverdienste 34,1 245,8 183,3<br />
Dividende 26,8 123,0 97,0<br />
Netto batewaarde 10,0 1 440,3 1 309,9<br />
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite (6,2) 241,3 257,3<br />
Sluitingsprys 73,3 2 600,0 1 500,0<br />
Finansiële statistiek<br />
2005 2004<br />
Opbrengs op ekwiteit 17,0 13,9<br />
Sewejaar saamgestelde groei per jaar (%)<br />
2005 2004<br />
Totale opbrengs aan aandeelhouers 21,0 0,6<br />
<strong>Distell</strong> aandeleprysindeks 20,6 (0,6)<br />
Hooftrekke<br />
Wesensverdienste per aandeel styg 34,1%<br />
Dividend per aandeel verhoog 26,8%<br />
Totale omset styg 7,0%<br />
Bedryfswins styg 19,8%<br />
Valutaverliese en finansieringskoste daal<br />
3<br />
HOOFTREKKE HOOGTEPUNTE VIR DIE JAAR
4<br />
HOOFTREKKE DOELWITTE EN PRESTASIE<br />
Hoe ons gevaar het<br />
Doelwitte en prestasie<br />
Doelwitte: Strategiese prioriteite<br />
Ons is daartoe verbind om ’n beduidende internasionale<br />
drankmaatskappy te word<br />
• Ons sal Amarula uitbou tot ’n internasionale handelsmerk<br />
• Ons sal voortbou op ons posisie as Suid-Afrika se voorste<br />
wynuitvoerder<br />
• Ons sal ons volle potensiaal as plaaslike markleier ontgin<br />
• Ons sal te alle tye soos ’n verantwoordelike korporatiewe burger<br />
optree<br />
• Ons sal transformasie bespoedig<br />
• Ons sal aanhou om op ons opbrengs op ekwiteit te verbeter<br />
Prestasies<br />
• Van Ryn Collection Reserve-brandewyn (12 jaar oud) word vir die<br />
tweede agtereenvolgende jaar gekies as die wêreld se beste<br />
brandewyn tydens die International Wine and Spirit Competition<br />
(IWSC), Londen.<br />
• Lord Neethling Laurentius 2001 en Nederburg Edel Laatoes<br />
verdien trofeë by die Fairbairn Capital SA Trophy-kompetisie.<br />
• Die lesers van Weinwirtschaft, Duitsland se voorste<br />
wynhandelpublikasie, stem vir Nederburg as hul gunsteling Nuwe<br />
Wêreld-wynhandelsmerk.<br />
• Nederburg word as die mees dinamiese wyntoerismefasiliteit<br />
beoordeel en het sy kompetisie geklop deur die vername<br />
International Wine Tourism-toekenning vir Kaapstad te verower in<br />
2004 se Great Wine Capitals Global Network-kompetisie wat in<br />
Melbourne aangebied is.<br />
• Fleur du Cap Chenin Blanc behaal ’n driekuns by die SA<br />
Nasionale Wynskou met drie agtereenvolgende oesjare; twee<br />
verower ’n Veritas dubbel goud en die ander ’n goue medalje.<br />
• In totaal wen <strong>Distell</strong> 10 Veritas dubbel goud en 13 goue medaljes<br />
by die 2004 SA Nasionale Wynskou.<br />
• Die bekendstelling van Oude Meester Reserve-brandewyn.<br />
• Nuwe verpakking word vir die Graça-reeks en Esprit Red Apple<br />
bekendgestel.<br />
• Nuwe televisieadvertensies word vir Klipdrift, Savanna, Richelieu,<br />
Nederburg, Graça en JC le Roux ontwikkel en uitgesaai. Almal is<br />
goed ontvang.<br />
• Brown-Forman, verspreiders van Amarula in die VSA, hanteer die<br />
toonaangewende handelsmerk, Durbanville Hills, terwyl Brown-<br />
Forman Europe Durbanville Hills in die VK versprei. Dié<br />
handelsmerk is die eerste een vanuit die suidelike halfrond om in<br />
Brown-Forman se portefeulje ingesluit te word.<br />
• In April 2005 behaal die Nederburg-veiling die tweede hoogste<br />
totale omset in sy 31-jarige geskiedenis deur verkope van<br />
R7,49 miljoen (4 995 kiste) aan te teken – ’n 90 persent verhoging<br />
op verlede jaar se pryse met ’n aansienlik verminderde aantal<br />
lotte.<br />
• Nederburg se liefdadigheidsveiling samel die rekordbedrag van<br />
R257 400 in vir die liefdadigheidsorganisasies Hospice Palliative<br />
Care Association en M2M, ’n nie-regeringsorganisasie en<br />
MIV/Vigs-ondersteuningsgroep, asook ’n verdere R366 942 vir<br />
die Orgaanskenkersvereniging.<br />
• Altesame 69 kandidate sluit aan by <strong>Distell</strong> se eerste<br />
Leierskapsontwikkelingsprogram (DLOP).<br />
• <strong>Distell</strong> se jaarverslag ontvang die Institute of Chartered Secretaries<br />
se toekenning vir die Beste Jaarverslag vir 2004.<br />
• Ikhwezi Gemeenskapsteaterfees, waarvan <strong>Distell</strong> ’n medeborg is,<br />
wen die Kulturele Ontwikkelingsprojek van die Jaar by die Arts &<br />
Culture Trust-toekennings.<br />
Akkreditasie soos op 30 Junie 2005<br />
• ISO 9001:2000 sertifisering van al ons wynmakerye en sekondêre<br />
produksie-aanlegte.<br />
• Hazard Analysis and Critical Control Points (HACCP)-sertifisering<br />
by die meerderheid van ons wynmakerye en sekondêre<br />
produksie-aanlegte.<br />
• ISO 17025-sertifisering van <strong>Distell</strong> se sentrale laboratorium by<br />
Adam Tas-kelder.<br />
• International Food Standards (IFS)-sertifisering van die Adam Taskelder.<br />
• British Retail Consortium (BRC)-sertifisering van Adam Tas,<br />
Bergkelder, JC le Roux en Nederburg se wynmakerye. Ons<br />
sekondêre produksie-aanleg by Green Park word aanbeveel vir<br />
sertifisering.<br />
• ISO 14001-sertifisering van Durbanville Hills, terwyl Nederburg vir<br />
sertifisering aanbeveel word.<br />
• Integrated Production of Wine (IPW)-sertifisering van alle <strong>Distell</strong>en<br />
Lusan-plase.<br />
• Wine Industry Ethical Trade Association (WIETA)-sertifisering van<br />
die primêre produksie-aanlegte by Worcester, Robertson en<br />
Goudini.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
The <strong>Distell</strong> way<br />
Om ’n waarlik<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Proof 01 – 19/08/2005<br />
uitsonderlike Suid-Afrikaanse maatskappy<br />
te wees wat sy oorsprong weerspieël, asook om die voorste vervaardiger van<br />
wyn, spiritualieë en RTD’s op die Afrika-kontinent te wees met ’n portefeulje van<br />
kwaliteitprodukte wat geskik is vir die plaaslike en internasionale markte, het die<br />
maatskappy ’n kode ontwikkel wat die <strong>Distell</strong>-manier genoem word.<br />
1 Spanwerk<br />
Om <strong>span</strong>werk in en tussen afdelings aan te moedig en om<br />
skeidsmure tussen afdelings af te breek.<br />
2 Wetsgehoorsaamheid te alle tye<br />
Om te voldoen aan die bepalings van drankwetgewing in<br />
alle lande waar ons sake doen en om aan alle aspekte van<br />
die wet gehoorsaam te wees as die minimum standaard<br />
van aanvaarbare gedrag.<br />
3 Gehalteprodukte<br />
Om gehalteprodukte wat in aanvraag by ons klante is, te<br />
ontwikkel en te verskaf, terwyl ons steeds fokus op ons<br />
verbruikers en hulle behoeftes.<br />
4 Klantediens<br />
Om die hoogste vlak van diens te verskaf deur aan ons klante<br />
’n konstante en betroubare produktebron te verseker en om<br />
terselfdertyd ons beloftes na te kom en ons klante met ons<br />
aanbiedinge te verbly.<br />
5 Transformasie/Breëbasis-SEB<br />
Om die belange van histories uitgeslote groepe in al ons<br />
werksaamhede te bevorder in die strewe na volhoubare en<br />
breëbasis-bemagtiging.<br />
6 Belegging in die gemeenskap<br />
Om toegewyd te wees aan die bevordering van die<br />
lewenskwaliteit van al die gemeenskappe waarin ons sake<br />
doen.<br />
7 Ontwikkeling van werknemers<br />
Om alle werknemers se individuele groei te koester deurdat<br />
’n kultuur van persoonlike aanspreeklikheid gekweek word<br />
en deur opleiding, ontwikkeling en geleenthede vir die<br />
oordrag van vaardighede aan almal te bied.<br />
8 Ontwikkeling van die onderneming<br />
Om volhoubare geleenthede vir die onderneming se<br />
ontwikkeling te identifiseer en te vestig om sodoende<br />
volhoubare, breëbasis-bemagtiging te bevorder.<br />
9 Respek<br />
Om almal, ongeag ras, geslag, taal, kultuur, geloof,<br />
ouderdom, arbeidsvlak, opvoedingsvlak, gesondheidstatus<br />
of fisieke gebreke, met respek en waardigheid te behandel.<br />
10 Inklusiwiteit en gedeelde waardes<br />
Om ’n kultuur van inklusiwiteit, gegrond op gedeelde<br />
waardes, te skep in alles wat ons doen. Hierdie waardes is<br />
ons konstante verwysingsraamwerk in ons interaksie met<br />
mekaar en met ons eksterne belanghebbendes terwyl ons<br />
in ’n dinamiese, wêreldwye mark kompeteer.<br />
’N UITSONDERLIKE<br />
SUID-AFRIKAANSE<br />
MAATSKAPPY<br />
11 Verantwoordelike alkoholgebruik<br />
Om die verantwoordelike gebruik van alkohol toe te pas en<br />
te bevorder as deel van ’n gesonde lewenstyl.<br />
12 MIV/Vigs<br />
Om te verseker dat al ons werknemers ingelig is oor die<br />
oorsake, gevolge, behandeling en voorkoming van die<br />
siekte en om diskriminasie teen enige MIV/Vigslyer te<br />
voorkom.<br />
13 Deel van inligting<br />
Om relevante inligting op ’n oop en deursigtige wyse<br />
betyds aan alle belanghebbendes te kommunikeer.<br />
14 Bou van betrekkinge<br />
Om gesonde, wedersyds voordelige en langtermynbetrekkinge<br />
met sleutelverskaffers, klante, agente en<br />
vennote te kweek.<br />
15 Gevoel van trots<br />
Om te alle tye die maatskappy se reputasie en dié van ons<br />
handelsmerke te beskerm en om handelsmerkbewustheid<br />
en -trots in die hele maatskappy te bevorder.<br />
16 Erkenning<br />
Om uitsonderlike dienslewering wat waarde toevoeg te<br />
erken en aan te moedig en om individuele, <strong>span</strong>- en<br />
korporatiewe suksesse te vier en te deel.<br />
17 Innovering en waagmoed<br />
Om innovasie en die toepassing van nuwe idees en<br />
konsepte aan te moedig.<br />
18 Prestasie<br />
Om prestasie te bestuur volgens vooraf bepaalde doelwitte,<br />
eienskappe en maatstawwe, wat op ’n gereelde<br />
basis gemeet word en om eerlike en opbouende<br />
terugvoering te gee.<br />
5<br />
HOOFTREKKE DIE DISTELL-MANIER
6<br />
HOOFTREKKE WÊRELDWYD<br />
Noord-Amerika<br />
Tendens Amarula Wyn<br />
Volume 99% 119%<br />
Waarde 98% 114%<br />
% van totale<br />
uitvoere 24% 9%<br />
Latyns-Amerika<br />
Tendens Amarula Wyn<br />
Volume 92% 80%<br />
Waarde 79% 75%<br />
% van totale<br />
uitvoere 16% 1%<br />
Totale uitvoere<br />
Tendens Amarula Wyn<br />
Volume 95% 108%<br />
Waarde 93% 106%<br />
% van totale<br />
uitvoere 6% 71%<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Europa<br />
Tendens Amarula Wyn<br />
Volume 96% 107%<br />
Waarde 98% 100%<br />
% van totale<br />
uitvoere 29% 41%<br />
Afrika<br />
Tendens Amarula Wyn<br />
Volume 89% 108%<br />
Waarde 89% 113%<br />
% van totale<br />
uitvoere 21% 47%<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
’n Internasionale profiel – hoogtepunte:<br />
<strong>Distell</strong> het noemenswaardige suksesse behaal in ’n<br />
aantal sleutelmarkte, onder meer:<br />
• Verhoogde verspreiding in die VK se talle kruidenierskanale<br />
• Aansienlike volumetoenames in Skandinawië met<br />
groot deurbrake in Swede en Denemarke<br />
Asië-Stille Oseaan<br />
Tendens Amarula Wyn<br />
Volume 97% 97%<br />
Waarde 93% 90%<br />
% van totale<br />
uitvoere 4% 2%<br />
• Aansienlik verhoogde bemarkingsinvestering in<br />
sleutelhandelsmerke, byvoorbeeld Nederburg in<br />
Duitsland<br />
• Bekendstelling van ’n nuwe handelsmerk, Obikwa, in<br />
Kanada<br />
• Amarula groei steeds as ’n wêreldwye handelsmerk<br />
ons internasionale<br />
teenwoordigheid<br />
7<br />
HOOFTREKKE WÊRELDWYD
8<br />
HOOFTREKKE DIREKSIE<br />
Direksie-aangeleenthede<br />
Samestelling van die direksie<br />
Direksie<br />
Duimpie Bayly*<br />
Direkteur van Duimpie Bayly & Genote, konsultant en<br />
raadgewer aan die wynbedryf.<br />
Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Peter Bester*<br />
Was voorheen uitvoerende voorsitter van Cadbury Schweppes<br />
(SA) Beperk tot sy aftrede in 2001. Direkteur van Anglovaal<br />
Industries, Suidwes Beleggings, Agrinet Bpk, New Holland (SA)<br />
Bpk en National Brands.<br />
Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Piet Beyers<br />
Direkteur van Remgro, Richemont, VenFin, British American<br />
Tobacco en Unilever Bestfoods Robertsons.<br />
Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Merwe Botha #<br />
Finansiële direkteur<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Johan Carinus*<br />
Wynboer en direkteur van Het Jan Marais-fonds.<br />
Woon 5 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Smartie Genade #<br />
Besigheidsdirekteur: Wyn<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Jakes Gerwel*<br />
Direkteur van Naspers, Ou Mutual, Goldfields, en voorsitter van<br />
Brimstone en Africon Engineering. Ook kanselier van Rhodes<br />
Universiteit en voorsitter van die raad van trustees van die<br />
Nelson Mandela-stigting. Voorheen direkteur-generaal in die<br />
kantoor van oudpres. Nelson Mandela.<br />
Woon 4 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Dr Edwin de la H Hertzog<br />
Voorsitter van Medi-Clinic Korporasie, ondervoorsitter van<br />
Remgro, voorsitter van die Raad van die Universiteit<br />
Stellenbosch en direkteur van Total (SA) en die Trans Hex-groep.<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Joe Madungandaba*<br />
Hoof uitvoerende beampte van Community Investment<br />
Holdings, voorsitter van Marine Data Systems, ondervoorsitter<br />
van Transtel Ouditkomitee, uitvoerende direkteur van Jasco<br />
Electronic Holdings Beperk en nie-uitvoerende direkteur van<br />
Air Liquide Healthcare.<br />
Woon 3 van 6 raadsvergaderings by.<br />
David Nurek*<br />
Streeksvoorsitter van Investec Wes-Kaap, voorsitter van New<br />
Clicks en Lewis Groep, vise-voorsitter van Foschini en Business<br />
Connexion Groep en, onder andere, ’n direkteur van Pick ’n<br />
Pay, Aspen Pharmacare, Sun International en Trencor.<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings, 4 van 4 ouditkomiteevergaderings,<br />
en 2 van 2 vergoedingskomiteevergaderings by.<br />
Daan Prins*<br />
Besigheidskonsultant en direkteur van Remgro. Voorheen<br />
finansiële direkteur van Rothmans International.<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings en 4 van 4 ouditkomiteevergaderings<br />
by.<br />
Jan Scannell #<br />
Besturende direkteur<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings by.<br />
Peter Swartz*<br />
Peter is die eienaar van Swartz Properties (Eiendoms) Beperk<br />
en Southern Pumps (Eiendoms) Beperk. Hy is voorsitter van<br />
Sunwest International, ondervoorsitter van New Clicks en ook ’n<br />
direkteur van Absa en Sun International.<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings en 2 van 2 vergoedingskomiteevergaderings<br />
by.<br />
Thys Visser<br />
Hoof uitvoerende beampte van Remgro, en ’n direkteur van<br />
Rainbow Chicken, Nampak, British American Tobacco en<br />
Unilever Bestfoods Robertsons.<br />
Woon 6 van 6 raadsvergaderings, 4 van 4 ouditkomiteevergaderings<br />
en 2 van 2 vergoedingskomiteevergaderings by.<br />
* Onafhanklik<br />
# Uitvoerend<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Samestelling van die uitvoerende bestuur<br />
Uitvoerende bestuur<br />
Jan Scannell (54)<br />
Besturende direkteur<br />
BCom, LLB<br />
Jan het in 1979 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in 1988<br />
as direkteur aangestel en in 1994 as besturende direkteur. Hy is<br />
in Desember 2000 as besturende direkteur van <strong>Distell</strong> aangestel.<br />
Hy moet verseker dat die maatskappy sy doelwitte nakom en is<br />
verantwoordelik vir die bou van ’n prestasie-gedrewe kultuur.<br />
Merwe Botha (52)<br />
Finansiële direkteur<br />
Hons BCom (Belasting), HonsBCompt, GR(SA)<br />
Merwe het in 1980 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in<br />
1997 as finansiële direkteur aangestel en in Desember 2000 in<br />
sy huidige posisie by <strong>Distell</strong>. Hy is verantwoordelik vir finansiële<br />
beplanning en beheer, inligtingstelsels, statutêre rapportering en<br />
interne oudit.<br />
Stoffel Cronjé (51)<br />
Maatskappysekretaris en dienstedirekteur<br />
MA<br />
Stoffel het in 1980 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in<br />
1990 as groepsekretaris en direkteur van menslike hulpbronne<br />
aangestel en beklee sy huidige posisie by <strong>Distell</strong> sedert<br />
Desember 2000. Hy vervul alle statutêre maatskappy<br />
sekretariële pligte en hy is ook verantwoordelik vir die<br />
regsafdeling, korporatiewe aangeleenthede, menslike hulpbronne<br />
en besigheidsprosesverbeteringsafdeling.<br />
Smartie Genade (54)<br />
Besigheidsdirekteur: Wyn<br />
BCom (Hons), MBA<br />
Smartie het in 1972 by Stellenbosch-Boerewynmakery<br />
aangesluit. Hy is in 1988 aangestel as direkteur en later as<br />
besturende direkteur. In Desember 2000 is hy as direkteur van<br />
<strong>Distell</strong> aangestel en in November 2004 in sy huidige posisie. Hy<br />
is verantwoordelik vir die winsgewendheid en volhoubaarheid<br />
van die maatskappy se wynbedrywighede.<br />
Hennie Heÿl (59)<br />
Direkteur van primêre produksie<br />
MSc Agric<br />
Hennie het in 1974 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in<br />
1988 as tegniese direkteur, in 1997 as produksiedirekteur en in<br />
Desember 2000 in sy huidige posisie by <strong>Distell</strong> aangestel. Hy is<br />
verantwoordelik vir ons plase; druif-, wyn-, brandewyn- en ander<br />
roumateriaalaankope; distillering, wynmaak en versnyding.<br />
Gert Loubser (57)<br />
Direkteur van gehaltebestuur en navorsing<br />
MSc, PhD<br />
Gert het in 1974 by Stellenbosch-Boerewynmakery aangesluit.<br />
Hy is in 1994 aangestel as direkteur van navorsing en<br />
ontwikkeling en in Desember 2000 in sy huidige posisie by<br />
<strong>Distell</strong>. Hy moet verseker dat algehele gehaltebestuur regdeur<br />
die groep toegepas word en dat voortdurende navorsing lei tot<br />
nuwe produkte en prosesse.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Nantha Moodley (46)<br />
Besigheidsdirekteur: RTD<br />
BA, NDip<br />
Nantha het in 1989 by Stellenbosch-Boerewynmakery aangesluit.<br />
Hy het meer as 15 jaar se ervaring in verkope, opleiding en<br />
distribusie in die drankbedryf. Hy is in November 2004 aangestel in<br />
sy huidige pos. Hy is verantwoordelik vir die winsgewendheid en<br />
volhoubaarheid van die RTD-bedrywighede van die maatskappy.<br />
Malcolm Searle (45)<br />
Bemarkingsdirekteur<br />
BCom (Hons)<br />
Malcolm het in Januarie 2004 as bemarkingsdirekteur by <strong>Distell</strong><br />
aangesluit. Hy het bykans 20 jaar se ervaring van die bemarking<br />
van snelbewegende verbruiksgoedere, en het as bemarkingsbestuurder<br />
in verskeie lande wêreldwyd gewerk. Hy is<br />
verantwoordelik vir die bou van sterk handelsmerkportefeuljes,<br />
gebaseer op markstrategieë wat verbruikerskennis benut en<br />
innovering bevorder.<br />
Caroline Snyman (30)<br />
Besigheidsdirekteur: Spiritualieë<br />
BIng (Chemies), MSc, PhD, CWM<br />
Caroline het in Januarie 2000 as tegniese bestuurder:<br />
spiritualieë by <strong>Distell</strong> aangesluit en is in November 2004 in haar<br />
huidige pos aangestel. Sy is verantwoordelik vir die<br />
winsgewendheid en volhoubaarheid van die maatskappy se<br />
spiritualieë-bedrywighede.<br />
Tim Tarr (47)<br />
Verkoopsdirekteur<br />
Tim het in 1979 by Distillers Korporasie aangesluit. Hy is in 1995 as<br />
nasionale verkoopsdirekteur aangestel en in Desember 2000 in sy<br />
huidige posisie by <strong>Distell</strong>. Hy moet sorg dat ons ons markaandele<br />
in Suid-Afrika, Botswana, Lesotho, Namibië en Swaziland behou<br />
en verbeter. Hy hou toesig oor al ons verkoopslui.<br />
Valerio Toros (41)<br />
Bedryfsdirekteur<br />
BIng (Meg), MBA<br />
Valerio het in 1991 by Distillers Korporasie aangesluit as<br />
projekingenieur. Nadat hy van 2000 tot 2001 die implementering<br />
van die SBW/Distillers-samesmelting bestuur het, is hy aangestel<br />
as groepsbestuurder van besigheidsprosesverbeterings (BPV). In<br />
2003 is hy as BPV-direkteur aangestel en in 2004 as operasionele<br />
direkteur. Hy hou toesig oor verpakking, distribusie, tegniese<br />
dienste, aankope en voorsieningskettingbestuur.<br />
9<br />
HOOFTREKKE UITVOERENDE BESTUUR
10<br />
HOOFTREKKE ONS PRODUKTE<br />
’n Oorsig van<br />
ons produkte<br />
Wyn<br />
Internasionaal<br />
(Van links)<br />
• Nederburg<br />
• Two Oceans<br />
• Durbanville Hills<br />
• Drostdy-Hof<br />
• Fleur du Cap<br />
• Obikwa<br />
• Oracle<br />
Boetiek<br />
(Van links)<br />
• Alto<br />
• Flat Roof Manor<br />
• Hill & Dale<br />
• Le Bonheur<br />
• Neethlingshof<br />
• Plaisir de Merle<br />
• Stellenzicht<br />
• Tukulu<br />
• Uitkyk<br />
Plaaslik<br />
(Van links)<br />
• Chateau Libertas<br />
• Cellar Cask<br />
• Graça<br />
• Grünberger<br />
• JC le Roux<br />
• Paarl Perlé<br />
• Sedgwick’s<br />
Old Brown Sherry<br />
• Zonnebloem<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Reg-om-te-drink (RTD)<br />
Spiritualieë<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
(Van links)<br />
• Savanna<br />
• Hunter’s<br />
• Esprit<br />
• Klipdrift & Cola<br />
(Kloksgewys van links)<br />
• Amarula<br />
• Klipdrift<br />
• Klipdrift Premium<br />
• Klipdrift Gold<br />
• Flight of the Fish Eagle<br />
• Mellow-wood<br />
• V.R<br />
• Van Ryn-reeks<br />
• Nederburg Brandewyn<br />
• Viceroy<br />
• Richelieu<br />
• Oude Meester<br />
• Old Buck<br />
• Mainstay<br />
• Three Ships<br />
11<br />
HOOFTREKKE ONS PRODUKTE
12<br />
HOOFTREKKE SEWEJAAR FINANSIËLE OORSIG<br />
Sewejaar finansiële oorsig<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
Balansstate (R’000)<br />
Sewejaar<br />
saamgestelde 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />
groei % p.j. Pro forma Pro forma<br />
BATES<br />
Nie-bedryfsbates<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 1 172 876 1 225 351 1 197 900 1 139 182 1 022 442 1 027 542 951 055<br />
Biologiese bates 107 170 98 939 94 585 – – – –<br />
Beleggings en lenings 300 859 552 261 306 755 557 904 654 551 576 224 495 899<br />
Ontasbare bates 6 578 6 578 6 952 7 304 – – –<br />
Uitgestelde belasting 44 396 36 431 19 402 16 789 8 745 1 408 –<br />
Totale nie-bedryfsbates 1 631 879 1 919 560 1 625 594 1 721 179 1 685 738 1 605 174 1 446 954<br />
Bedryfsbates<br />
Voorraad 2 244 129 2 207 296 2 074 364 1 651 076 1 600 341 1 620 413 1 577 403<br />
Handels- en ander debiteure 551 241 513 414 529 192 581 978 477 079 467 222 447 332<br />
Korttermynbeleggings 309 249 – 324 106 195 452 – – –<br />
Belasting vooruitbetaal 52 536 33 230 31 864 29 741 25 403 17 171 11 659<br />
Kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390 139 304 185 221 178 227 104 923 70 660<br />
Totale bedryfsbates 3 353 471 2 913 330 3 098 830 2 643 468 2 281 050 2 209 729 2 107 054<br />
Totale bates 7,9 4 985 350 4 832 890 4 724 424 4 364 647 3 966 788 3 814 903 3 554 008<br />
EKWITEIT EN LASTE<br />
Totale aandeelhouersekwiteit 2 842 337 2 572 091 2 363 184 2 127 516 2 039 812 1 959 750 1 777 994<br />
Nie-bedryfslaste<br />
Langtermyn rentedraende<br />
verpligtinge 329 014 754 601 424 130 598 791 791 347 782 360 788 049<br />
Na-aftrede mediese voordele 21 391 16 905 15 297 15 297 15 592 15 297 36 313<br />
Uitgestelde belasting 95 191 101 127 105 128 80 959 47 275 73 181 48 648<br />
Totale nie-bedryfslaste 445 596 872 633 544 555 695 047 854 214 870 838 873 010<br />
Bedryfslaste<br />
Krediteure en voorsienings<br />
Korttermyn rentedraende<br />
1 022 829 1 003 788 791 961 673 844 562 324 435 876 419 411<br />
verpligtinge<br />
Korttermyngedeelte van<br />
244 599 294 612 603 503 662 920 510 438 454 178 366 303<br />
langtermynverpligtinge 429 989 89 766 421 221 205 320 – 13 061 33 814<br />
Belasting – – – – – – 5 076<br />
Aandeelhouers vir dividende – – – – – 81 200 78 400<br />
Totale bedryfslaste 1 697 417 1 388 166 1 816 685 1 542 084 1 072 762 984 315 903 004<br />
Totale ekwiteit en laste 4 985 350 4 832 890 4 724 424 4 364 647 3 966 788 3 814 903 3 554 008<br />
Aantekening: Die pro forma-syfers verwys na die gekombineerde bedrae van Distillers Korporasie (SA) Beperk en Stellenbosch-<br />
Boerewynmakery Groep Beperk.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Inkomstestate (R’000)<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Sewejaar<br />
saamgestelde 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />
groei % p.j. Pro forma Pro forma<br />
Omset 4,2 5 951 146 5 563 969 5 032 563 4 777 536 4 471 202 4 492 267 4 279 985<br />
Bedryfsuitgawes (5 238 589) (4 969 237) (4 512 793) (4 364 945) (4 139 357) (4 100 586) (3 887 723)<br />
Bedryfswins 6,6 712 557 594 732 519 770 412 591 331 845 391 681 392 262<br />
Dividendinkomste 49 824 56 013 70 208 81 639 75 825 72 784 52 719<br />
Finansieringskoste (102 098) (150 766) (188 342) (169 303) (152 181) (149 972) (108 632)<br />
Valutaverliese (999) (24 891) (66 767) 68 188 10 284 4 083 4 978<br />
Inkomste vanaf geassosieerdes 13 554 10 674 12 723 13 387 5 731 4 347 (154)<br />
Wins voor uitsonderlike<br />
items en belasting 6,3 672 838 485 762 347 592 406 502 271 504 322 923 341 173<br />
Uitsonderlike items – – 51 462 (73 175) (145 602) 41 840 67 000<br />
Wins voor belasting 672 838 485 762 399 054 333 327 125 902 364 763 408 173<br />
Belasting (190 267) (124 790) (86 277) (96 575) (10 862) (97 629) (96 065)<br />
Minderheidsbelang (394) (390) (315) (266) (283) (266) (1 312)<br />
Netto wins toeskryfbaar aan<br />
gewone aandeelhouers 7,9 482 177 360 582 312 462 236 486 114 757 266 868 310 796<br />
Kontantvloeistate (R’000)<br />
Kontant deur bedrywighede<br />
voortgebring 13,2 794 497 761 195 408 778 496 710 609 703 432 952 374 528<br />
Dividendinkomste 1 210 949 922 1 776 618 834 2 164<br />
Netto finansieringskoste (103 025) (161 381) (214 228) (133 736) (152 181) (149 972) (107 883)<br />
Belasting betaal (219 236) (143 915) (91 015) (71 292) (50 600) (83 831) (176 476)<br />
Dividende betaal (209 948) (158 420) (146 685) (148 641) (104 670) (119 000) (133 000)<br />
Kontant teruggehou uit<br />
normale bedryfsaktiwiteite 263 498 298 428 (42 228) 144 817 302 870 80 983 (40 667)<br />
Uitsonderlike items – 46 500 4 962 (73 175) (145 602) 20 000 67 000<br />
Kontant teruggehou uit<br />
bedryfsaktiwiteite 263 498 344 928 (37 266) 71 642 157 268 100 983 26 333<br />
Kontantuitvloei uit<br />
beleggingsaktiwiteite (91 620) (19 265) 9 841 (229 628) (148 941) (160 174) (469 962)<br />
Gewone aandele uitgereik 8 406 5 708 – – – – –<br />
Tesourie-aandele gekoop (7 981) (1 480) – – – – –<br />
Minderheidsbelang<br />
Afname in rentedraende<br />
– 70 (315) (266) (270) – –<br />
verpligtinge (85 364) (984) 41 240 12 764 8 987 (5 458) 345 183<br />
Kontantuitvloei uit<br />
finansieringsaktiwiteite (84 939) 3 314 40 925 12 498 8 717 (5 458) 345 183<br />
Netto afname in korttermynlenings<br />
86 939 328 977 13 500 (145 488) 17 044 (64 649) (98 446)<br />
13<br />
HOOFTREKKE SEWEJAAR FINANSIËLE OORSIG
14<br />
HOOFTREKKE SEWEJAAR FINANSIËLE OORSIG<br />
Sewejaar finansiële oorsig<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
Prestasie per aandeel (sent)<br />
Sewejaar<br />
saamgestelde 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />
groei % p.j. Pro forma Pro forma<br />
Verdienste<br />
toeskryfbare verdienstebasis 7,9 245,8 184,3 159,8 120,9 58,7 136,4 158,9<br />
wesensbasis 8,4 245,8 183,3 130,1 110,4 106,1 116,5 123,3<br />
ekwivalente kontantbasis 7,4 302,8 219,1 162,6 143,5 103,6 171,5 179,1<br />
Dividende 8,5 123,0 97,0 75,0 70,0 53,0 62,3 60,1<br />
Kontantvloei 20,0 241,3 257,3 55,9 112,6 133,9 112,5 81,5<br />
Netto batewaarde 8,6 1 440,3 1 309,9 1 208,3 1 087,8 1 043,0 1 002,0 909,1<br />
Likwiditeit en solvabiliteit<br />
Finansiële hefboomverhouding<br />
Totale laste op<br />
0,28 0,38 0,55 0,60 0,55 0,58 0,63<br />
totale ekwiteit<br />
Rentevrye verpligtinge<br />
Gem 0,9 0,75 0,88 1,00 1,05 0,94 0,95 1,00<br />
op totale bates 0,21 0,21 0,17 0,16 0,15 0,14 0,16<br />
Dividenddekking (keer) 2,0 1,9 1,7 1,6 2,0 1,9 2,0<br />
Bedryfskapitaalverhouding 1,98 2,10 1,71 1,71 2,13 2,24 2,33<br />
Vuurproefverhouding 0,65 0,51 0,56 0,64 0,63 0,60 0,59<br />
Opbrengs (%)<br />
Bedryfswins op omset<br />
Voorbelaste opbrengs<br />
12,0 10,7 10,3 8,6 7,4 8,7 9,2<br />
op ekwiteit Gem 17,6 23,7 18,9 16,9 15,7 6,2 18,6 23,0<br />
Effektiewe belastingkoers 28,3 25,7 21,6 29,0 8,6 26,8 23,5<br />
Opbrengs op ekwiteit<br />
Toeskryfbare verdienste<br />
Gem 12,5 17,0 13,9 10,8 10,2 10,2 11,6 13,6<br />
op totale bates<br />
Toeskryfbare verdienste<br />
9,7 7,5 6,6 5,4 2,9 7,0 8,7<br />
op omset 8,1 6,5 6,2 4,9 2,6 5,9 7,3<br />
Dividendopbrengs 5,8 6,8 5,8 6,9 6,7 7,7 12,7<br />
Produktiwiteit<br />
Kontantwaarde<br />
toegevoeg (R miljoen) 8,0 2 593,8 2 314,7 1 794,6 1 704,6 1 727,4 1 601,3 1 479,8<br />
Bate-omsetsnelheid (keer)<br />
Netto bates per<br />
2,1 2,2 2,2 2,3 2,3 2,4 2,4<br />
werknemer (R’000)<br />
Omset per<br />
16,3 681,3 614,7 544,3 468,6 401,7 333,9 290,3<br />
werknemer (R’000) 11,5 1 426,4 1 329,8 1 159,0 1 052,3 880,5 765,3 698,9<br />
Getal werknemers 4 172 4 184 4 342 4 540 5 078 5 870 6 124<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Ontleding van aandeelhouers<br />
op 30 Junie 2005<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Getal aandeel- % van aan- Getal % van aandele<br />
Gewone aandele houers deelhouers aandele uitgereik<br />
Verspreiding van aandeelhouers<br />
Publieke aandeelhouers<br />
Nie-publieke aandeelhouers<br />
3 360 99,38 19 568 723 9,92<br />
Vernaamste voordelige aandeelhouers<br />
Direkteure, ingesluit dié van filiale,<br />
2 0,06 176 022 000 89,19<br />
en hulle geassosieerdes 18 0,53 622 338 0,32<br />
Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema 1 0,03 1 133 663 0,57<br />
3 381 100,00 197 346 724 100,00<br />
Getal aandele uitgereik 2005 2004<br />
Totale getal aandele uitgereik<br />
Aandele aangekoop deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema<br />
197 346 724 196 356 636<br />
en as tesourie-aandele verantwoord (1 133 663) (201 322)<br />
196 213 061 196 155 314<br />
Geweegde getal aandele 196 139 601 195 625 710<br />
Vernaamste voordelige aandeelhouers<br />
Die volgende aandeelhouers het ’n belang van meer as 5%<br />
in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy: Getal % van<br />
aandele totaal<br />
Remgro-KWV Beleggings Beperk 117 348 000 59,46<br />
Other Beverage Interests (Eiendoms) Beperk (“SABMiller”) 58 674 000 29,73<br />
JSE Beperk (voorheen JSE Sekuriteitebeurs Suid-Afrika)<br />
2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999<br />
Prys per aandeel (sent)<br />
hoogste gedurende die jaar 2 600 1 725 1 500 1 500 1 000 1 050 810<br />
laagste gedurende die jaar 1 500 1 100 1 105 735 675 690 400<br />
sluiting op jaareinde 2 600 1 500 1 201 1 350 730 870 810<br />
geweegde gemiddelde 2 121 1 418 1 287 1 008 788 869 527<br />
Prysverdiensteverhouding<br />
JSE aktuariële prysindeks op<br />
jaareinde (1998: 100 sent)<br />
10,6 8,1 7,5 11,2 12,4 6,0 6,0<br />
<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />
Sluitingsprys/netto batewaarde<br />
371 214 172 193 104 124 116<br />
per aandeel<br />
Geweegde gemiddelde getal<br />
1,8 1,1 1,0 1,2 0,7 1,2 1,3<br />
uitgereikte aandele (’000) 196 194 195 626 195 580 195 580 195 580 140 000 140 000<br />
Getal aandele verhandel (’000) 5 099 3 533 2 784 6 263 3 647 2 224 4 646<br />
Aandele verhandel/aandele uitgereik (%) 2,6 1,8 1,4 3,2 1,9 1,6 3,3<br />
Waarde van aandele verhandel (R’000) 108 145 50 114 35 833 63 124 28 722 19 323 24 497<br />
Getal transaksies 1 214 1 069 981 1 386 1 220 749 1 197<br />
Getal aandeelhouers 3 381 3 283 3 389 1 738 2 268 2 042 2 131<br />
Markkapitalisasie (R’miljoen) 5 131 2 945 2 349 2 640 1 428 1 218 1 134<br />
Netto batewaarde/markkapitalisasie 0,55 0,87 1,01 0,81 1,43 0,86 0,79<br />
Inligting vir dir tydperk 1999 tot 2000 verwys na die genoteerde aandele van Distillers Korporasie (SA) Beperk.<br />
15<br />
HOOFTREKKE ONTLEDING VAN AANDEELHOUERS
Slyp vaardighede onder die<br />
vaandel van ons handelsmerke<br />
– ’n gevoel van eienaarskap<br />
Span Welkom DC: Wenner<br />
– produktrots en eienaarskap<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Voorsittersverslag<br />
Handelstoestande<br />
Die sterkte van die Suid-Afrikaanse ekonomie was duidelik<br />
sigbaar tydens die afgelope jaar, met BBP wat in die kwartaal tot<br />
30 Junie 2005 met ’n jaarliks aangepaste koers van 4% gegroei<br />
het. Dit is die 27ste agtereenvolgende kwartaal van ekonomiese<br />
groei. Jaar-tot-jaar-kleinhandelverkope het in reële terme met<br />
12% gegroei en verbruikersvertroue het hoog gebly.<br />
Rentekoerse het ’n fyn balans gehandhaaf tussen die Regering<br />
se inisiatiewe om inflasie te beperk, die heersende sterkte<br />
van die geldeenheid en ’n sterk plaaslike ekonomie aan die een<br />
kant en stygende verbruikerskuldvlakke en invoere aan die<br />
ander kant.<br />
Diskresionêre verbruikersbesteding het gedurende die tydperk<br />
onder oorsig toegeneem en gefokus op duursame produkte,<br />
maar daar was ’n afname in die gedeelte wat op alkoholiese<br />
drank bestee is. Ons is van mening dat die strawwe aksynsverhogings<br />
ten opsigte van wyn (en in ’n mindere mate<br />
spiritualieë) verbruikerspatrone verander het. In plaas daarvan dat<br />
verbruik ontmoedig word, neig hierdie verhogings om verkope<br />
ondergronds te dryf en moedig dit onwettige handel aan.<br />
Aangetekende groei in die plaaslike verkope van wyn en<br />
spiritualieë is, op sy beste, weer eens gedemp met wynverkope<br />
wat met 1% en spiritualieë wat met 2% gestyg het. Die<br />
kategorieë wat die beste gevaar het, was reg-om-te-drink (RTD)<br />
alkoholiese drank, premium spiritualieë, likeurs en vonkelwyne. In<br />
die meeste gevalle het <strong>Distell</strong> se vertoning dié van die algehele<br />
mark weerspieël, behalwe vir gefortifiseerde wyne, waar ons<br />
beter as die mark presteer het.<br />
Die sterk rand het internasionale markte toenemend bemoeilik<br />
vir Suid-Afrikaanse vervaardigers, hoewel dit ook gelei het tot<br />
die daarstelling van broodnodige sakedissiplines, veral in die<br />
bestuur van alle aspekte van die waardeketting. Boonop word<br />
beter wynboupraktyke oral bekendgestel. Dit sluit in die<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
beplanning vir spesifieke markte nog voordat die wingerde<br />
gevestig word, wat verseker dat verbouingsprosesse en<br />
bedryfskoste beter aanpas by die eindproduk en sy beoogde<br />
pryspunt.<br />
Dit het toenemend duidelik geword dat ons bedryf se toekoms<br />
nie in die lae pryssegment lê nie, maar in die medium en hoër<br />
pryssegment, waar die land se unieke mededingende voordele<br />
beter benut moet word. In hierdie opsig word die Wyne van<br />
Suid-Afrika (WOSA)-inisiatief om die implikasies van die ryk<br />
biodiversiteit van die land se wingerdstreke te vergroot,<br />
verwelkom. Dit is dringend noodsaaklik dat pogings om die<br />
unieke karakter van Suid-Afrikaanse produkte te beklemtoon,<br />
beter gekoördineer moet word tussen alle betrokke partye,<br />
insluitende die Regering.<br />
Die groei van Suid-Afrikaanse wynuitvoere, in waarde sowel as<br />
volume, en die betreding van nuwe markte wys dat pryse meer<br />
verband hou met volumetendense as ooit tevore en dit word in<br />
ons eie prestasie weerspieël. Groter internasionale bewuswording<br />
van en respek vir Suid-Afrikaanse wyne het gehelp om<br />
die verkope van <strong>Distell</strong>-wyne regdeur alle prysvlakke te verhoog.<br />
Dit het gebeur ondanks ’n sterk rand en bekragtig weer eens<br />
ons voortgesette investering in handelsmerke.<br />
Transformasie<br />
<strong>Distell</strong> ondersoek tans die strukturering van ’n swart bemagtigingsinisiatief<br />
wat alle werknemers, sowel as die breë gemeenskappe<br />
waarby ons betrokke is, sal bevoordeel. Beduidende<br />
vordering is al in hierdie opsig gemaak en besonderhede sal<br />
bekend gemaak word sodra dit gefinaliseer is.<br />
Onrealistiese hoë verwagtinge vir vinnige transformasie in die<br />
wynbedryf, veral wat betref die eienaarskap van bates, word<br />
weerspieël in die trae oordrag van grondbesit. ’n Verslag wat<br />
onlangs deur die Universiteit van Stellenbosch vrygestel is, dui<br />
daarop dat daar tot op datum nie meer as 120 wynbouprojekte<br />
17<br />
OORSIGTE VOORSITTERSVERSLAG
18<br />
OORSIGTE VOORSITTERSVERSLAG<br />
Voorsittersverslag<br />
was wat ’n verandering in grondbesit teweeggebring het nie.<br />
<strong>Distell</strong> is by sommige van hierdie projekte betrokke, onder<br />
andere die Papkuilsfontein- en die Uylenkraal-onderneming,<br />
asook die Noord-Kaap/Vrystaat-Wingerdvestigingsmaatskappy.<br />
Laasgenoemde is ’n bemagtigingsprojek wat plaaslike gemeenskappe<br />
in die Noord-Kaap betrek. Dit is deur <strong>Distell</strong> geïnisieer<br />
en gestruktureer, en verskeie ander rolspelers in die wynbedryf,<br />
soos Winetech en die SA Wynbedryftrust, is ook daarby<br />
betrokke. Verdere inligting oor hierdie onderneming kan gevind<br />
word op bl. 41 van ons Volhoubaarheidsverslag.<br />
Hoewel ons steeds nuwe soortgelyke geleenthede ondersoek,<br />
moet in gedagte gehou word dat bates met hoë waardes en lae<br />
opbrengste, tesame met ’n produk wat in ’n uiters kompeterende<br />
mark meeding, beteken dat volhoubare transformasie<br />
slegs moontlik is in ’n omgewing van sterk groei gerugsteun<br />
deur die ontwikkeling van menslike hulpbronne. Dit is om<br />
dié spesifieke rede dat al ons bemagtigingsprojekte, of dit die<br />
oordrag van grond behels of nie, hoofsaaklik fokus op die<br />
ontwikkeling van vaardighede.<br />
Vordering is ook gemaak in die ontwikkeling van ’n Drankbedryf-<br />
SEB-handves, waarin <strong>Distell</strong> ’n leidende rol speel, en die<br />
ontwikkeling van ’n Wynbedryfhandves. Beide prosesse loop<br />
parallel, met onderlinge koördinasie, maar kan eers voltooi word<br />
wanneer die Departement van Handel en Nywerheid die kodes<br />
vir goeie praktyke gefinaliseer het. Dié kodes sal aandui wat die<br />
regering verwag van alle SEB-handveste.<br />
Wetgewing<br />
<strong>Distell</strong> is in ’n goeie posisie om sy verpligtinge na te kom wat<br />
voortspruit uit die nasionale Drankwet, wat reeds byna ’n jaar in<br />
werking is. Dié wet vereis dat vervaardigers en verspreiders van<br />
alkoholiese drank by die Minister van Handel en Nywerheid vir<br />
’n hersiening van hul registrasies moet aansoek doen, wat<br />
beoordeel sal word aan die hand van mededingende optrede,<br />
hul verbintenis tot SEB en die veldtog teen alkoholmisbruik.<br />
Provinsiale drankwetgewing het nie gevorder teen die tempo,<br />
soos deur die bedryf vereis nie, en huidiglik het slegs KwaZulu-<br />
Natal, die Oos-Kaap en Gauteng wetgewing in plek. Die<br />
Gautengse wetgewing is egter in ’n aantal wesenlike opsigte<br />
gebrekkig. Die bewoording en die administrasie van die<br />
wetgewing wat poog om die drankbedryf te reguleer, is ver<br />
verwyder van die werklikhede van die bedryf. Dit veroorsaak<br />
verwarring en moedig die verontagsaming van die wet aan.<br />
Gevolglik was ’n aantal partye genoodsaak om regsaksies in te<br />
stel om die aangeleentheid behoorlik aan te spreek.<br />
Verantwoordelike drankgebruik<br />
Ons glo dat drankmisbruik en drankgebruik deur minderjariges<br />
beter aangespreek word deur holistiese maatreëls wat vatbare<br />
groepe identifiseer en met geskikte ingrypings bystaan. Sulke<br />
ingrypings sluit in die opvoeding van verbruikers en programme<br />
oor lewensvaardighede; om lisensiehouers op te lei oor hoe ’n<br />
kultuur van matigheid onder hul klante ontwikkel en gevestig kan<br />
word; om berading aan misbruikers te verskaf en hulle te<br />
rehabiliteer; en deur die implementering van verantwoordelike<br />
advertensies, verpakking, promosies en verkope. Dit is die aanslag<br />
wat gevolg word deur ons nywerheidsliggaam, die Bedryfsvereniging<br />
vir Verantwoordelike Alkoholgebruik (BVA), waarvan<br />
ons ’n toonaangewende lid is. Die BVA vorm die grondslag vir die<br />
daarstelling van ons vennootskappe en uitvoering van ons<br />
strategieë in ons handelinge met die Regering op plaaslike en<br />
nasionale vlak. Besonderhede hiervan kan gevind word op<br />
bladsy 39 van ons Volhoubaarheidsverslag.<br />
Algemeen<br />
Die inisiatief wat twee jaar gelede begin is om alle afdelings van<br />
die wynbedryf in ’n enkele liggaam te koördineer, die SA Wyn- en<br />
Brandewynmaatskappy, het ongelukkig nie die beoogde sukses<br />
behaal nie. Daar word gehoop dat alle rolspelers ’n beter basis<br />
vir konsensus sal vind om sodoende verbeterde koördinering<br />
tussen alle fasette van die bedryf toe te laat. Ondanks die gebrek<br />
aan eenstemmigheid is die verskillende liggame in die bedryf –<br />
wat belas is met spesifieke take soos uitvoere, navorsing en<br />
versameling en verspreiding van data – onverpoos besig en hul<br />
werk bly van kritiese belang in die bestuur en leiding om groei in<br />
die bedryf te behaal.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Vooruitsigte<br />
Plaaslik het die vier groot banke ’n memorandum van<br />
ooreenkoms onderteken met die doel om voldoende<br />
permanente behuising te skep in gebiede wat voorheen nie<br />
behoorlike dienste ontvang het nie. Dit behoort ekonomiese<br />
groei en werkskepping te versnel en by te dra tot groter<br />
verbruikersbesteding.<br />
Die grootte van Suid-Afrika se middelinkomstegroep is reeds<br />
besig om toe te neem. Die Suid-Afrikaanse Advertensienavorsingstigting<br />
het data versamel oor hoe meer as twee<br />
miljoen mense vanuit die laer spektrum van die inkomsteskaal<br />
gevorder het tot LSM groep 5 en 6 deur R160 miljard per jaar te<br />
<strong>span</strong>deer. Hulle word “bappies” (“booming, aspirational and<br />
previously poor”) genoem, verteenwoordig 37% van ons<br />
bevolking en trek oënskynlik voordeel uit die lae inflasie en die<br />
nuwe belasting- en subsidiereëlings. Besteding op<br />
huishoudelike items styg aansienlik en veral swart verbruikers<br />
speel ’n ál belankriker rol in die mark. Met ons wye<br />
produkportefeulje is ons gereed om voordeel te trek uit hierdie<br />
verhoogde besteding.<br />
Internasionale handel sal steeds ’n uitdaging bly en danksy ’n<br />
voortgesette ooraanbod van wyn in die tradisionele en Nuwe<br />
Wêreld-lande, sal druk geplaas word op die marges van almal<br />
wat hul sigbaarheid in die mark wil verbeter. Duurder wyne en<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
onmiddellike verbruik (verbruik in hotelle, restourante en<br />
soortgelyke plekke) bied ’n meer buigbare marge wat mededinging<br />
in hierdie sektore na verwagting sal laat toeneem. <strong>Distell</strong><br />
brei ook sy aktiwiteite in hierdie sektore uit, terwyl die waarde van<br />
handelsmerke tegelykertyd beskerm word. Boonop sal die groter<br />
fokus op onmiddellike verbruik ook benut word om die<br />
bemarkbaarheid van ander produkte in die portefeulje te verbreed.<br />
Die maatskappy sal voortgaan om oor ’n wye geografiese area<br />
handel te dryf om sodoende sy kwesbaarheid vir die skommelinge<br />
van individuele markte te beperk.<br />
Erkenning<br />
Die feit dat <strong>Distell</strong> in die afgelope jaar hul skip nougeset op koers<br />
kon hou, te midde van onstuimige waters, is ’n bewys van my<br />
mede-direkteure, die bestuur, werknemers en ander belanghebbendes<br />
se toegewydheid om uitstekende standaarde,<br />
innovasie en streng finansiële dissipline toe te pas, kom wat wil. Dit<br />
is nooit maklik om hierdie balans te handhaaf nie, maar julle het<br />
bewys dat dit wel moontlik is, en ek wil my opregte dank teenoor<br />
almal uitspreek.<br />
DM Nurek<br />
Voorsitter<br />
17 Augustus 2005<br />
Hierdie <strong>span</strong> het so pas geskiedenis gemaak deur die<br />
hoogste risiko-ouditgradering in die<br />
Suidelike Streek te behaal met ’n <strong>span</strong> wat permanente personeel,<br />
gekontrakteerde skoonmakers en sekuriteitverskaffers insluit.<br />
Die doelwit is behaal omdat almal, ongeag hul rol,<br />
dieselfde strewe deel.<br />
19<br />
OORSIGTE VOORSITTERSVERSLAG
Vorentoe met nuwe<br />
uitdagings voor oë<br />
– ondernemingsgees<br />
Redskins Greenpark-<strong>span</strong>: Wenner<br />
– agente vir verandering en ondernemingsgees<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Besturende direkteur se verslag<br />
Oorsig<br />
Sedert <strong>Distell</strong> se totstandkoming in 2001 het ons daarin geslaag<br />
om aandeelhouerswaarde te verbeter deur beduidende groei in<br />
wesensverdienste te behaal en deur beter prestasie uit al ons<br />
bates te put.<br />
<strong>Distell</strong> het weer eens ’n suksesvolle jaar gehad. Ons het voortgegaan<br />
om ons bedryfs- en bemarkingsvaardighede te verbeter<br />
en het die meeste van die doelwitte bereik wat ons aan die begin<br />
van die jaar gestel het. Wesensverdienste het met 34,5% gestyg<br />
en het ’n saamgestelde jaarlikse groei van 23,5% behaal oor ’n<br />
tydperk van vier jaar. Gedurende dieselfde tydperk het netto<br />
bedryfsbates (synde vaste bates, voorraad en debiteure minus<br />
krediteure) ’n saamgestelde jaarlikse groei van 3,8% getoon.<br />
Gevolglik het die opbrengs op aandeelhouersfondse van 10,2%<br />
in 2001 tot vanjaar se 17,0% verbeter.<br />
Hoewel ons kan terugkyk op vier jaar van volgehoue verbetering,<br />
moet nog baie gedoen word om ons aspirasies te bereik.<br />
Volhoubare verbetering in aandeelhouerswaarde sal gegenereer<br />
moet word uit winsgewende groei in omset. Daaarom het ons<br />
gedurende die jaar ’n verbeterde bestuursbedryfstelsel geïmplementeer<br />
om besigheidsfokus verder te verskerp en interne<br />
samewerking te verbeter, terwyl ’n sterker markgerigtheid geskep<br />
word, wat noodsaaklik is om ’n winsgewende markleier te wees.<br />
Die plaaslike mark<br />
Die groei in die plaaslike mark vir alkoholiese drank was<br />
gedemp, soos reeds deur ons voorsitter genoem. Dit is<br />
ondanks die groei in verbruikersbesteding soos duidelik blyk in<br />
ander areas van die plaaslike ekonomie. Nietemin het<br />
verbeterde verbruikersvertroue die groei in verkope van<br />
premium produkte, waar <strong>Distell</strong> goed verteenwoordig word,<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
aangevuur. Benewens wyn en brandewyn het dit veral gegeld<br />
vir Amarula Cream, wat groei van 15% in verkoopsvolumes<br />
getoon het.<br />
Die Suid-Afrikaanse drankmark bly ’n uitdaging vanweë die<br />
toenemende mededinging in alle sektore, konsolidering tussen<br />
kleinhandelaars en die ooraanbod van wyn. Dit plaas afwaartse<br />
druk op wynpryse en marges in alle kategorieë. Ons bly egter<br />
bemoedig deur ons sterk handelsmerke en die goed<br />
gebalanseerde aard van ons portefeulje wat voorsiening maak<br />
vir voorkeure van alle Suid-Afrikaners.<br />
Ons het ons hulpbronne om ons markteenwoordigheid te<br />
vergroot en die posisie van ons handelsmerke te versterk,<br />
aansienlik vermeerder. Ons het ons bemarkingsafdeling<br />
geherstruktureer, die kapasiteit van ons bemarking<strong>span</strong> met<br />
nuwe talent vergroot en die bestaande vermoëns deur opleiding<br />
en ontwikkeling versterk. Ons het ook ’n markaktiveringsprogram<br />
van stapel gestuur om te fokus op klante- en<br />
verbruikersverhoudinge en om die sigbaarheid van ons<br />
handelsmerke uit te brei deur middel van groter promosieinisiatiewe.<br />
Daarbenewens het ons die bevindinge van<br />
uitgebreide klante- en verbuikernavorsing toegepas om die<br />
advertensieveldtogte vir sommige sleutelhandelsmerke soos<br />
Amarula, Klipdrift, Flight of the Fish Eagle, Hunter’s, Savanna,<br />
Richelieu, Nederburg, Graça en JC le Roux op ’n nuwe en meer<br />
suksesvolle wyse uit te voer. Ons is verheug deur die resultate<br />
van verdere marknavorsing wat daarop dui dat hierdie veldtogte<br />
groter handelsmerkbewustheid en herkenning van dié<br />
handelsmerke meegebring het. Die stappe wat gedoen is om<br />
ons bemarkingsbevoegdhede te verbeter was ook ’n aansporing<br />
vir versnelde innovering, en verskeie uitbreidings en<br />
opgraderings van handelsmerke is positief ontvang. Dit sluit in<br />
byvoegings tot die luukse reeks brandewyne, Van Ryn’s<br />
21<br />
OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG
22<br />
OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG<br />
Besturende direkteur se verslag<br />
Collection Reserve, en die bekendstelling van ’n Oude Meester<br />
Reserve-brandewyn en verskeie geurrotasies in die RTDspektrum,<br />
onder meer Esprit Red Apple. Hierdie inisiatiewe het<br />
ook die opgradering van die verpakking van Graça, Esprit en<br />
ander handelsmerke gemotiveer.<br />
Ons program vir bemarkingsvernuwing is ondersteun deur ’n<br />
meer uitgebreide verkoop<strong>span</strong> wat beter opgedeel is om<br />
spesifieke areas van die mark te dien. Boonop word die<br />
verkoop<strong>span</strong> verder ondersteun deur ’n belegging in<br />
geoutomatiseerde stelsels wat sodoende hul produktiwiteit en<br />
dienslewering verhoog.<br />
Internasionale mark<br />
Nadat ons in die jaar geëindig 30 Junie 2004 ’n uitsonderlike<br />
volumetoename van 30,2% aangeteken het, het ons die<br />
toenames gekonsolideer met ’n verdere volumegroei van 7,0%<br />
gedurende die oorsigjaar.<br />
Wyne<br />
Sedert 2001 het ons internasionale wynverkope ’n saamgestelde<br />
jaarlikse groeikoers van 19,4% getoon. Nieteenstaande<br />
aansienlike konsolidasie van die kleinhandel en die sterker<br />
bedingingsmag van die kruideniersgroepe, sowel as aggressiewe<br />
kortings toegestaan deur mededingers en vererger deur ’n<br />
wêreldwye ooraanbod, was ons in staat om ’n paar noemenswaardige<br />
suksesse in sleutelmarkte te behaal.<br />
• Ons het ’n verspreidingsooreenkoms met Brown-Forman<br />
Wines Europe gesluit om Durbanville Hills in die VK te<br />
bemark, wat die handelsmerk se afsetgebied aansienlik<br />
behoort te vergroot. Na die jaareinde het ons ons bande<br />
verder versterk met die moedermaatskappy, Brown-Forman<br />
Corporation, wat nou Durbanville Hills nasionaal in die VSA<br />
verteenwoordig. Dit is benewens Amarula Cream, wat sedert<br />
2002 deur hulle verteenwoordig word. Na ons mening dui dié<br />
nouer samewerking daarop dat ons daartoe in staat is om<br />
met groot rolspelers in die internasionale drankbedryf saam te<br />
werk. Dit verskaf ook aan ons die waardevolle geleentheid vir<br />
groter verspreiding in die VSA. Volgens raminge sal die VSA<br />
in 2008 die wêreld se grootste wynmark wees in terme van<br />
verbruikersbesteding.<br />
• Ons het die afset van ons handelsmerke in die VK aansienlik<br />
vergroot deur nuwe produknoterings by belangrike<br />
kruideniersgroepe.<br />
• Ons het ons wynbedrywighede in Holland geherstruktureer<br />
deur ’n verspreidingsooreenkoms te sluit met Vinites, ’n<br />
belangrike rolspeler in kruideniersverspreiding.<br />
• Ons het aansienlike volumetoenames in Skandinawië<br />
behaal, met groot deurbrake in Swede en Denemarke.<br />
• Hoewel ons intreewyne goeie vordering in die Duitse mark<br />
getoon het, het Nederburg aggressiewe prysmededinging<br />
ervaar, maar steeds die ondersteuning van verbruikers geniet.<br />
Ons bly vasberade in ons betrokkenheid by die beskerming<br />
van die handelsmerk en het ons belegging daarin vergroot.<br />
Dit behels onder meer ’n ambisieuse mediaveldtog wat<br />
geskeduleer is vir September 2005. Ons vertrou dat dié<br />
belegging sal lei tot die herwinning van verlore volumes.<br />
• Ons is steeds besig om ons markaandeel in Kanada te<br />
vergroot met produkte soos Two Oceans en Obikwa.<br />
Amarula Cream<br />
Internasionaal bly die roomlikeurkategorie steeds uiters mededingend.<br />
Meer as 20 nuwe handelsmerke probeer aktief om ’n<br />
aandeel in hierdie winsgewende mark te bekom, maar ons is<br />
verheug dat Amarula steeds die tweede plek naas die<br />
wêreldleier, Baileys Irish Cream, handhaaf. Die saamgestelde<br />
jaarlikse groei van 5,7% wat sedert 2001 behaal is, onderstreep<br />
die waarde wat ons in hierdie wonderlike handelsmerk het. Ons<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
ly dit beskerm deur bemarkingstrategieë wat spesifiek ontwerp<br />
is vir elke mark.<br />
Verkope in Duitsland, die VK en Brasilië dui op voortgesette<br />
verbuikersondersteuning van die produk. Ons belê ook aansienlik<br />
in die VSA, waar die toename in verspreidingspunte nou<br />
gestabiliseer het, en ons fokus op sewe sleutelstate om<br />
handelsmerkbewustheid te vergroot. Kanada was die een<br />
teleurstellende mark, waar ’n staking van vier maande by die<br />
staatsbeheerde alkoholkleinhandelmonopolie in Quebec, saamgeval<br />
het met die spitsverkoopseisoen aan die einde van die<br />
jaar. Die stakings wat in Februarie geëindig het, het meegebring dat<br />
verskoopsvolumes aansienlik afgeneem het, maar ons is bemoedig<br />
deur die verbetering van verkope sedertdien en is besig om verlore<br />
volumes in te haal.<br />
Boonop sal ’n nuwe wêreldwye advertensieveldtog, wat gedurende<br />
die nuwe jaar in Kanada, Duitsland, die VK en die VSA van stapel<br />
gestuur word, Amarula se unieke posisie verbeter.<br />
Ons gaan ook voort met die verkenning van verspreidingsvennootskappe<br />
terwyl ons Amarula se wêreldwye afset uitbrei en<br />
terselfdertyd bande met bewese verspreidingsvennote versterk.<br />
Bedrywighede<br />
Vordering met kostebestuurdoelwitte was in lyn met mikpunte.<br />
Danksy verbeterde doeltreffendheid kon ons herbelê in<br />
strategiese areas van die onderneming, onder meer die<br />
bekendstelling van groter verkoops- en bemarkingsvermoëns<br />
en ’n aansienlik groter bemarkingsbesteding op ons<br />
sleutelhandelsmerke.<br />
Aangesien doeltreffende aankooppraktyke die belangrikste<br />
geleentheid bied om ons algehele basiskoste te verminder, bly<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
dit ’n topprioriteit. Deur noue samewerking met sleutelverskaffers<br />
is ons in staat om sekere markte te betree. Dit bied<br />
nuwe geleenthede wat tot die uiteindelike voordeel van alle<br />
deelnemers in die waardeketting sal wees.<br />
’n Projek vir die verbetering van ons stelsels en programme vir<br />
aanvraagvooruitskatting is goed op dreef. Verbeterde<br />
akkuraatheid in voorspellings behoort ’n verdere vermindering in<br />
voorraad mee te bring sonder om uitstekende klantediensvlakke<br />
in gedrang te bring, terwyl dit beplanning in samewerking met<br />
sleutelverskaffers verbeter. Dit behoort ook te lei tot die<br />
vermindering van die eenheidskoste van produksie en afval.<br />
Gedurende die jaar het ons die SAP-stelsel in ons primêre<br />
produksie-omgewing geïmplementeer – ’n eerste in die wyn- en<br />
spiritusbedryf. Die meeste kernbedryfstelsels in die groep word<br />
nou ondersteun deur ’n enkele ondernemingshulpbronstelsel<br />
(ERP-stelsel) wat geïntegreerde beplanning in alle sakeeenhede<br />
sal verbeter. Dit sal ook standaard-kostebeheer<br />
verbeter en inligting verskaf wat betyds en akkuraat is, en<br />
sodoende besluite kan ondersteun.<br />
Die vroeëre implementering van die konsep van Missiegerigte<br />
Spanne (MS) in ons bedryfsomgewing begin bemoedigende<br />
resultate lewer. Die konsep vorm die basis vir voortdurende<br />
verbetering en ’n prestasiegedrewe klantedienskultuur, en<br />
bevorder die waardes van <strong>span</strong>werk, eienaarskap en<br />
ondernemingsgees. Dit gee ook aan werknemers ’n forum waar<br />
hulle kan deelneem aan maatskappysake.<br />
Ons bedryfsafdelings het verskeie verbeterings in hul<br />
sleutelmaatstafkriteria aangebring en het alle interne doelwitte<br />
bereik wat aan die begin van die jaar gestel is. Dit behels onder<br />
meer doelwitte soos voorraadvermindering, vermindering in die<br />
Die Redskins<br />
weet hoe om die onmoontlike in ’n wensituasie<br />
te verander. Deur vurig in hulself en in <strong>Distell</strong> te glo,<br />
het hulle alle verwagtings ver oortref.<br />
Die doelwit is om ’n vragmotor binne 65 minute te<br />
laai. Hul tyd ... 35 minute.<br />
23<br />
OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG
Vier ons diversiteit in<br />
eensgesindheid<br />
– respek en waardigheid vir almal<br />
Phezulu New Germany-<strong>span</strong>: Wenner<br />
– viering van diversiteit<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Besturende direkteur se verslag<br />
koste van aankope, produkbeskikbaarheid en diensvlakke,<br />
kwaliteitstandaarde en afval- en batebenutting.<br />
Akkreditering en sertifiserings<br />
Almal, behalwe twee van die maatskappy se sewentien primêre<br />
produksie-aanlegte, is ISO 9001:2000 geakkrediteer, asook alle<br />
sekondêre produksie- en verspreidingsaanlegte en die meeste<br />
afdelings van die hoofkantoor.<br />
Die kelders van Adam Tas, Bergkelder, JC le Roux en<br />
Nederburg, asook die sekondêre produksie-aanlegte in Green<br />
Park, Port Elizabeth, Springs en Wadeville is gesertifiseer as<br />
Hazard Analysis and Critical Control Points (HACCP).<br />
Die kelders van Adam Tas, Bergkelder, JC le Roux en<br />
Nederburg, asook die sekondêre produksie-aanlegte in Green<br />
Park en Port Elizabeth, het British Retail Consortiumakkreditasie<br />
ontvang.<br />
Die Adam Tas-kelder het ook International Food Standardsertifisering<br />
verwerf.<br />
Durbanville Hills en Nederburg het ISO 14001-sertifisering verkry.<br />
Tot op datum is Worcester, Robertson en Goudini se primêre<br />
produksie-aanlegte deur die Wine Industry Ethical Trade<br />
Association (WIETA) geakkrediteer en ander primêre aanlegte<br />
word tans geoudit .<br />
Finansiële en bedryfsresultate<br />
Omset<br />
Omset, op ’n hersaamgestelde grondslag, het met 7,0% tot<br />
R6,0 miljard toegeneem. Algehele verkoopsvolumes het met<br />
1,8% gestyg.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Verkoopsvolumes in die plaaslike mark weerspieël ’n gunstige<br />
verkoopsmengsel en het met 1,0% toegeneem. Ons handelsmerke<br />
in die spiritualieë- en die reg-om-te-drink-kategorie (RTD)<br />
het steeds beter as dié in die wynkategorie vertoon. Die<br />
volumes vir spiritualieë het met 3,4% gestyg. RTD-verkope het<br />
met 3,7% gegroei (2004: 0,2%) ten spyte van verskerpte<br />
mededinging. Verkoopsvolumes van natuurlike wyne het egter<br />
onder druk gebly en met 2,6% afgeneem. Dit is hoofsaaklik<br />
vanweë verhoogde mededinging tussen plaaslike produsente<br />
wat op die plaaslike mark begin konsentreer het danksy die<br />
sterk rand.<br />
Internasionale verkoopsvolumes, buiten Afrika, het met<br />
7,0% gestyg. Natuurlike wyne het ’n volumetoename van 8,7%<br />
getoon. Verkope van Amarula Cream het egter met 3,2%<br />
afgeneem. Internasionale omset het konstant gebly, grotendeels<br />
weens ’n minder winsgewende verkoopsmengsel en ’n<br />
sterker rand.<br />
Omset in Afrika-lande (waaronder Botswana, Lesotho, Namibië<br />
en Swaziland) het met 3,3% gestyg.<br />
Netto bedryfswins<br />
Die toename van 19,8% in die bedryfswins is hoofsaaklik<br />
veroorsaak deur ’n toename in omset en ’n voortgesette<br />
verbetering in die verkoopsmengsel in die plaaslike mark. Die<br />
groep is ook bevoordeel deur ’n verhoogde deurset, verdere<br />
bedryfsdoeltreffendhede en gunstige aankoopinisiatiewe. Dit<br />
het daartoe gelei dat ons die belegging in handelsmerke kon<br />
verhoog en vermoëns in die groep kon vestig om die<br />
toekomstige groei van omset te ondersteun.<br />
Die netto bedryfsmarge, ’n belangrike prestasie-aanwyser, het<br />
verbeter van 10,4% tot 12,0%.<br />
25<br />
OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG
26<br />
OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG<br />
Besturende direkteur se verslag<br />
Finansieringskoste en kontantvloei<br />
Kontant gegenereer uit bedryfsaktiwiteite het tot R794,5 miljoen<br />
gestyg in vergelyking met verlede jaar se R761,2 miljoen.<br />
Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite het R263,5 miljoen<br />
(2004: R344,9 miljoen) beloop.<br />
Die groep het kapitaalbesteding aansienlik verminder en<br />
beleggings om bedrywighede in stand te hou en uit te brei het<br />
R92,8 miljoen (2004: R161,2 miljoen) beloop.<br />
Die groep het ’n netto kontantvloei van R171,9 miljoen<br />
gegenereer, met ’n ekwivalente vermindering in die netto<br />
rentedraende verpligtinge, en gevolglik het die netto<br />
finansieringskoste met R42,5 miljoen tot R52,3 miljoen<br />
verminder.<br />
Rentedekking, wat netto rente betaal in verhouding tot wins<br />
voor rente en belasting is, het vanaf 6,1 tot 13,9 verbeter.<br />
Buitelandse valutabewegings<br />
Die groep het valutablootstellings, wat hoofsaaklik ontstaan<br />
vanweë transaksies in buitelandse geldeenhede.<br />
Enige verandering in die wisselkoers wat plaasvind tussen<br />
die transaksiedatum en betalings- of verslagdoeningsdatum,<br />
word apart in die inkomstestaat aangetoon in terme van AARP.<br />
In die vorige jaar is ’n verlies van R24,9 miljoen in dié opsig<br />
gereflekteer. Gedurende die oorsigjaar was wisselkoerse minder<br />
wisselvallig en gevolglik is geen verliese gely nie.<br />
Belasting<br />
Die effektiewe belastingkoers het van 25,7% tot 28,3% gestyg,<br />
hoofsaaklik vanweë die verhoogde betaling van sekondêre<br />
belasting op maatskappye (SBM).<br />
Wesensverdienste<br />
Wesensverdienste het met 34,5% tot R482,2 miljoen gestyg.<br />
Dié groei kan hoofsaaklik toegeskryf word aan ’n toename in<br />
bedryfswins van 19,8% en ’n aansienlike vermindering van<br />
finansieringskoste en buitelandse valutaverliese.<br />
Dividende<br />
Die direkteure het besluit om dividend nommer 34 van 67 sent<br />
per aandeel te verklaar, wat die dividend vir die jaar tot 30 Junie<br />
2005 op 123 sent (2004: 97 sent) per aandeel te staan bring.<br />
Hierdie dividend verteenwoordig ’n dividenddekking van<br />
2,0 keer (2004: 1,9 keer) op wesensverdienste.<br />
Besonderhede van die dividendbetaaldatum en ander verwante<br />
inligting word uiteengesit in aantekening 25 by die finansiële state.<br />
Beleggings en befondsing<br />
Totale bates het met R152,5 miljoen tot R5,0 miljard gestyg, wat<br />
’n styging van 3,2% op die vorige jaar is.<br />
Kapitaalbesteding, wat primêr gefokus was op vervanging en<br />
doeltreffendheidsverbeterings, het R92,8 miljoen (2004: R161,2<br />
miljoen) beloop.<br />
Belegging in bedryfskapitaal het met 5,1% tot R1,87 miljard<br />
gestyg. Verbeteringe van stelsels en prosesse het die bestuur in<br />
staat gestel om verder op algehele voorraadomsetsnelheid te<br />
verbeter (voorraad in verhouding tot die koste van goedere<br />
verkoop) sonder om klantediensvlakke te beïnvloed. Algehele<br />
voorraadomsetsnelheid het van 210 tot 205 dae verbeter.<br />
Netto rentedraende verpligtinge is van R485,9 miljoen verlede<br />
jaar tot R265,0 miljoen op 30 Junie 2005 verminder. Netto<br />
rentedraende verpligtinge in verhouding tot die netto<br />
kontantvloei van normale bedryfsaktiwiteite het vanaf 0,64 tot<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
0,33 verbeter in vergelyking met die vorige jaar. Die groep se<br />
hefboomverhouding, soos gemeet deur netto rentedraende<br />
verpligtinge tot netto bates, het verminder van 18,9% tot 9,3%.<br />
Die groep beskik oor aansienlike onbenutte leningsfasiliteite.<br />
Vooruitsigte<br />
Gedurende die oorsigjaar was die ekonomiese toestande in<br />
Suid-Afrika gunstig met laer inflasie en rentekoerse wat tot ’n<br />
verhoging van besteebare inkomste gelei het. Hierdie gunstige<br />
toestande sal na verwagting in die komende jaar voortduur.<br />
Boonop bly die globale ekonomiese vooruitsigte positief.<br />
Ons verwag egter dat die mark uiters mededingend sal bly. Dit<br />
sal vererger word deur ’n wêreldwye oorproduksie van wyn, wat<br />
op sy beurt sal lei tot verhoogde markinvestering deur rolspelers<br />
in die bedryf.<br />
Ons is van mening dat die groep toepaslik gestruktureer is, met<br />
’n portefeulje van voortreflike handelsmerke en ’n gunstige<br />
kostegrondslag, om doeltreffend mee te ding en om geleenthede<br />
in plaaslike en buitelandse markte te benut.<br />
Die groep verwag om weer groei in verdienste te behaal.<br />
Erkennings<br />
Ons verwelkom Nantha Moodley en Caroline Snyman tot die<br />
uitvoerende bestuur en sien uit na hulle bydrae en nuwe insigte.<br />
Ons groet ook vir André Steyn, wat op jaareinde afgetree het.<br />
Namens die direksie wil ek elke lid van <strong>Distell</strong> bedank vir hul<br />
toegewyde individuele bydraes en <strong>span</strong>werk in die lewering van<br />
stewige resultate. Hulle heelhartige ondersteuning van <strong>Distell</strong> se<br />
kernwaardes het gehelp om baie van die afgelope jaar se<br />
moeilike handelstoestande baas te raak.<br />
JJ Scannell<br />
Besturende direkteur<br />
Stellenbosch<br />
17 Augustus 2005<br />
Span Phezulu ontleen sy naam aan die Zulu-woord vir “die beste wees”.<br />
Elke <strong>span</strong>lid kom bo uit deur te besef dat die geheel groter is as die som van sy<br />
onderdele. Hulle word deur mekaar se verskille, maar ook deur hul gemeenskaplike<br />
doelwitte, verryk. Hulle lag en werk baie, maar altyd met die<br />
grootste wedersydse respek.<br />
En dit is wat dit maklik maak.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
27<br />
OORSIGTE BESTURENDE DIREKTEUR SE VERSLAG
Werk hard, speel hard<br />
– behou die balans<br />
Henry Taylor and Ries, nasionale verkoop<strong>span</strong>: Wenner<br />
– prestasiegedrewe kultuur<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Korporatiewe bestuur<br />
Voldoen aan die beginsels van gesonde korporatiewe bestuur<br />
Verslag van korporatiewe bestuur<br />
Korporatiewe bestuur, van kritieke belang vir <strong>Distell</strong> se sukses as ’n<br />
besigheid en om die belange van sy aandeelhouers te beskerm,<br />
word deur die maatskappy se direksie en verskeie subkomitees<br />
van die direksie behartig en gemoniteer. Die direkteure is<br />
onvoorwaardelik verbind tot die beginsels van goeie bestuur en<br />
aanvaar gevolglik volle verantwoordelikheid vir die toepassing van<br />
die nodige dissipline om die hoogste standaarde van professionaliteit,<br />
integriteit, onafhanklikheid, billikheid en maatskaplike<br />
verantwoordelikheid te handhaaf en erken hul aanspreeklikheid<br />
teenoor alle belangegroepe. Deursigtigheid in bestuursprosesse<br />
gee aandeelhouers en ander belangegroepe die versekering dat<br />
die groep volgens etiese norme en internasionale beste praktyk<br />
bestuur word binne die grense van omsigtig bepaalde risikoperke.<br />
Die direksie is van mening dat die groep wesenlik voldoen aan al die<br />
belangrike beginsels wat vervat is in die Kode van Korporatiewe<br />
Praktyk en Gedrag soos uiteengesit in die tweede King-verslag en<br />
die Noteringsvereistes van die JSE Beperk (“JSE”).<br />
Direksie<br />
Die direksie bepaal die strategiese doelwitte van die groep, besluit<br />
oor prestasiemaatstawwe en identifiseer belangrike risiko-areas.<br />
Die uitvoerende bestuur is dan verantwoordelik vir die<br />
gedetailleerde beplanning en die uitvoering van hierdie strategieë in<br />
ooreenstemming met toepaslike risikoperke.<br />
Die direksie hou die bestuur aanspreeklik vir hul handelinge, wat<br />
deur middel van gereelde verslae gemoniteer en beheer word. Dié<br />
verslae stel die direksie in staat om:<br />
• Volle en effektiewe beheer oor die groep te behou en die<br />
bestuur se implementering van beplanningstrategieë te<br />
moniteer;<br />
• Die uitvoerende bestuur se prestasie teenoor besigheidsplanne,<br />
begrotings en bedryfstandaarde te beoordeel;<br />
• Belangrike finansiële aangeleenthede, met inbegrip van<br />
beleggingsbesluite, te oorweeg;<br />
• Finansiële en nie-finansiële aangeleenthede wat in die<br />
besigheid ter sake is, te identifiseer, oorweeg, moniteer en,<br />
indien wenslik, goed te keur;<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
• Die toepassing en nakoming van ’n omvattende stelsel van<br />
beleidsmaatreëls, prosedures en beheermaatreëls te verseker;<br />
• Gesonde bestuur te verseker, insluitende die nakoming van<br />
tersaaklike wetgewing en regulasies, oudit- en rekeningkundige<br />
beleid en die groep se interne bestuursbeginsels en<br />
gedragskodes;<br />
• Wesenlikheidsvlakke te definieer, sekere magte te behou en<br />
ander aangeleenthede met die nodige skriftelike magtiging en<br />
opdragte aan die bestuur of direksiekomitees te delegeer; en<br />
• Bewus te wees van en hulle te verbind tot die onderliggende<br />
beginsels van goeie korporatiewe bestuur en om<br />
voldoening daaraan te moniteer en te handhaaf.<br />
Die direksie staan onder voorsitterskap van onafhanklike, nieuitvoerende<br />
direkteur DM Nurek en bestaan uit elf nie-uitvoerende<br />
direkteure (waarvan agt onafhanklik is) en drie uitvoerende<br />
direkteure, met inbegrip van die besturende direkteur. Die rolle en<br />
verantwoordelikhede van die voorsitter en die besturende direkteur<br />
is duidelik verdeel. Die voorsitter het geen uitvoerende verantwoordelikhede<br />
nie.<br />
Nie-uitvoerende direkteure, wat op grond van hul kennis en ervaring<br />
van ’n wye verskeidenheid van sakeondernemings en sakesektore<br />
aangestel word, vul die vaardighede en ondervinding van die<br />
uitvoerende direkteure en die bestuur aan en lewer onafhanklike<br />
menings oor sake onder bespreking. Al die direkteure beskik oor<br />
die gepaste kennis en ondervinding wat nodig is om hul pligte te<br />
verrig, en het wesenlike invloed by vergaderings. Dit verseker ’n<br />
balans van outoriteit en verhoed dat enige enkele direkteur<br />
onbeperkte besluitnemingsbevoegdheid het.<br />
Oor die algemeen het direkteure geen vaste aanstellingstermyn nie<br />
en tree hulle om die beurt uit. Op elke algemene jaarvergadering<br />
van die maatskappy tree een derde van die direkteure uit (dié wat<br />
sedert hul jongste verkiesing die langste die amp beklee) en word<br />
hulle, indien beskikbaar, op die algemene jaarvergadering vir<br />
heraanstelling oorweeg.<br />
Die prosedure vir direksie-aanstellings is formeel, deursigtig en ’n<br />
aangeleentheid vir die direksie as ’n geheel. Die direksie is altyd<br />
29<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR
30<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR<br />
Korporatiewe bestuur<br />
bedag daarop om sy geledere met vars denke te versterk en om ’n<br />
goeie balans tussen vaardighede en ondervinding te handhaaf.<br />
Die doeltreffendheid van die direksiesamestelling en die werkverrigting<br />
van al sy direkteure, die voorsitter ingesluit, word jaarliks<br />
beoordeel.<br />
Benewens hul direkteursgelde ontvang nie-uitvoerende direkteure<br />
geen aandele-opsies of wesenlike voordele van <strong>Distell</strong> nie.<br />
Daar word van alle lede van die direksie vereis om hul<br />
aandeelhouding in <strong>Distell</strong>, ander direkteurskappe en enige<br />
potensiële botsing van belange te openbaar. Dit is direkteure se plig<br />
om te alle tye in die beste belang van die maatskappy op te tree.<br />
Waar daar wel ’n potensiële botsing van belange bestaan, word<br />
van hulle verwag om hulle aan tersaaklike besprekings en besluite<br />
te onttrek.<br />
Daar word van die direkteure en sekere ander werknemers vereis<br />
om die voorsitter se toestemming te verkry voordat transaksies in<br />
<strong>Distell</strong>-aandele aangegaan mag word. Die voorsitter sal sy<br />
toestemming weerhou indien dit ’n geslote tydperk is of gedurende<br />
enige tydperk waarin daar ongepubliseerde, prysgevoelige inligting<br />
oor die maatskappy se aandele in sekere kringe in omloop is.<br />
Die direksie vergader minstens elke twee maande om oorweging te<br />
skenk aan ’n formele lys van aangeleenthede waaroor lede vooraf<br />
ingelig word. Doeltreffende voorsitterskap en ’n formele agenda<br />
verseker dat alle aangeleenthede opgehaal en bespreek word. Dit<br />
stel direkteure in staat om hul verantwoordelikhede na te kom<br />
en om te bepaal of voorgeskrewe funksies volgens bepaalde<br />
standaarde uitgevoer is, binne die grense van omsigtige en<br />
voorafbepaalde risikoperke en in ooreenstemming met<br />
internasionale beste praktyk.<br />
Die maatskappy het voldoende versekeringsdekking vir direkteure<br />
en beamptes uitgeneem om voorsiening te maak vir enige<br />
wesenlike eise teen direkteure en beamptes.<br />
Alle direkteure het onbeperkte toegang tot die groepsekretaris, wat<br />
optree as adviseur vir die direksie en sy subkomitees oor<br />
aangeleenthede soos die nakoming van groepreëls en<br />
-prosedures, statutêre regulasies en die King II-kode. Onafhanklike<br />
professionele advies is in gepaste omstandighede op die<br />
maatskappy se koste aan direkteure beskikbaar.<br />
Die name en agtergrond van die direkteure en hul bywoning van<br />
raadsvergaderings verskyn op bladsy 8 van die jaarverslag.<br />
Subkomitees van die direksie<br />
Bepaalde verantwoordelikhede word aan die komitees van die<br />
direksie gedelegeer, met omskrewe mandate. By elke<br />
direksievergadering doen komiteevoorsitters mondelings verslag<br />
oor hulle bedrywighede, en notules van vergaderings word ook aan<br />
die direksie voorgelê. Die vernaamste komitees van die direksie is<br />
die volgende:<br />
Die oudit-en-risikokomitee<br />
Die oudit-en-risikokomitee evalueer gereeld die groep se<br />
blootstelling aan en reaksie op wesenlike besigheids-, strategiese,<br />
statutêre en finansiële risiko’s en:<br />
• hersien die doeltreffendheid van die risikobestuursprosesse;<br />
en<br />
• hersien die geskiktheid en toereikendheid van die interne<br />
finansiële en operasionele beheermaatreëls.<br />
Die komitee hersien en evalueer ook rekeningkundige beleid en<br />
finansiële inligting wat aan die publiek uitgereik word om te<br />
verseker dat gepaste bestuurs- en verslagdoeningstandaarde<br />
gehandhaaf word.<br />
Dit is die ouditkomitee se taak om die aanstelling van eksterne<br />
ouditeure aan te beveel, hul gelde te bepaal en die prestasie van<br />
interne sowel as eksterne ouditeure te beoordeel. Die komitee<br />
verseker ook dat daar doeltreffende kommunikasie tussen<br />
direkteure, die bestuur en interne en eksterne ouditeure is. Die<br />
risikobestuurswerkgroep staan die oudit-en-risikokomitee met sy<br />
risikobestuursfunksie by.<br />
Die ouditkomitee bestaan uit drie nie-uitvoerende direkteure wie se<br />
besonderhede op bladsy 8 verskyn. Die komitee staan onder<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
voorsitterskap van D Prins, ’n onafhanklike, nie-uitvoerende<br />
direkteur. Die voorsitter van die direksie tree nie as voorsitter van die<br />
ouditkomitee op nie.<br />
Die komitee vergader minstens vier keer per jaar. Die eksterne<br />
ouditeure, die besturende direkteur, die finansiële direkteur en die<br />
groepsekretaris is op elke vergadering teenwoordig terwyl ander<br />
lede van die bestuur<strong>span</strong>, insluitende interne ouditverteenwoordigers,<br />
vergaderings bywoon wanneer dit vereis word.<br />
Wanneer aangeleenthede waarby die betrokke uitvoerende<br />
amptenare teenwoordig is met die eksterne ouditeure bespreek<br />
word, onttrek eersgenoemde hulle egter aan die vergadering.<br />
Lede van die ouditkomitee en die interne en eksterne ouditeure het<br />
onbeperkte toegang tot enige inligting wat hulle in die nakoming<br />
van hul verantwoordelikhede benodig. Verder het die interne en<br />
eksterne ouditeure onbeperkte toegang tot die ouditkomitee se<br />
voorsitter.<br />
Die interne ouditafdeling doen regstreeks verslag aan die<br />
ouditkomitee en is ook teenoor die finansiële direkteur<br />
verantwoordelik wat deurlopende aangeleenthede betref. Die<br />
besturende direkteur word voorsien van afskrifte van alle belangrike<br />
verslae, wat dan met hom bespreek word.<br />
Die vergoedingskomitee<br />
Die vergoedingskomitee is verantwoordelik vir die beoordeling en<br />
goedkeuring van ’n breë vergoedingstrategie vir die groep, met<br />
inbegrip van korttermyn- en langtermynaansporingskemas vir<br />
uitvoerende bestuur. Die vergoedingstrategieë is daarop gemik om<br />
werknemers teen markverwante vlakke te vergoed en in ooreenstemming<br />
met hul bydrae tot die groep se bedryfs- en finansiële<br />
prestasie. Ten einde aandeelhouers se belange te bevorder, word<br />
aandele-aansporings as ’n kritieke element van uitvoerende<br />
bestuur se aansporingsvergoeding beskou.<br />
Die komitee bepaal die vergoeding van die uitvoerende en nieuitvoerende<br />
direkteure en senior bestuur.<br />
Die vergoedingskomitee is verantwoordelik vir die identifisering,<br />
beoordeling en benoeming van potensiële nuwe direkteure. Nuwe<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
direkteure ontvang gepaste oriënteringsmateriaal om hulle met alle<br />
aspekte van die besigheid vertroud te maak.<br />
Die vergoedingskomitee bestaan uit drie nie-uitvoerende<br />
direkteure, wie se besonderhede op bladsy 8 verskyn, en staan<br />
onder voorsitterskap van DM Nurek.<br />
Ooreenkomstig sy handves het die komitee vanjaar twee keer<br />
vergader.<br />
Verantwoordbaarheid en oudit<br />
Interne oudit<br />
Die mandaat van die groep se interne ouditfunksie is in pas met die<br />
oudit-en-risikokomitee se goedgekeurde handves waarvolgens die<br />
bestuur van onafhanklike, objektiewe konsultasie- en<br />
versekeringsdienste ten opsigte van beheermaatreëls, risikobestuur,<br />
korporatiewe bestuur en bedryfsdoeltreffendheid voorsien<br />
moet word.<br />
Die hooffunksie van die groep se interne ouditeure is om die groep<br />
se bedrywighede onafhanklik te beoordeel, gepaardgaande<br />
besigheidsrisiko’s te identifiseer en die doeltreffendheid vas te stel<br />
van interne bedryfs- en finansiële beheerstelsels wat toegepas<br />
word om hierdie risiko’s te bestuur. Dit word gedoen sodat sulke<br />
risiko’s bestuur kan word en wesenlike tekortkominge, nienakoming<br />
en ontwikkelingsareas onder die aandag van bestuur, die<br />
eksterne ouditeure en die ouditkomitee gebring kan word sodat dit<br />
aangespreek kan word. Die ouditfunksie beoordeel bowenal die<br />
tersaaklikheid, betroubaarheid en integriteit van bestuurs- en<br />
finansiële inligting, die doeltreffende en ekonomiese aanwending<br />
van hulpbronne, die beveiliging van bates, voldoening aan<br />
toepaslike beleid, prosedures, wetgewing en regulasies en die<br />
voorkoming van vermorsing, oordadigheid en bedrog.<br />
Die funksie van die groep se interne oudit is ook om ’n<br />
fasiliteringsrol ten opsigte van risikobestuur te vervul waardeur<br />
verseker word dat die proses van risikobestuur altyd die hoogste<br />
prioriteit geniet, maar sonder om verantwoordelikheid vir risikobestuur<br />
self te aanvaar, wat die verantwoordelikheid van die<br />
betrokke lynbestuur bly.<br />
31<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR
32<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR<br />
Korporatiewe bestuur<br />
Die interne ouditeure doen ook onafhanklike ondersoeke oor<br />
bedrog en ander onreëlmatighede.<br />
Die interne ouditafdeling funksioneer onder die leiding van die<br />
ouditkomitee en doen aan hulle verslag, maar is aan die groep<br />
finansiële direkteur verantwoordelik vir dag-tot-dag-aangeleenthede.<br />
Dit het onbeperkte toegang tot die voorsitter van die<br />
ouditkomitee. Die interne ouditplan word voorgelê voordat<br />
ouditkomiteevergaderings plaasvind en is gegrond op ’n bepaling<br />
van potensiële risikogebiede. Al <strong>Distell</strong> se sakebedrywighede en<br />
ondersteuningsfunksies word aan interne oudit onderwerp. Die<br />
oudit-en-risikokomitee keur die jaarlikse ouditskedule goed.<br />
Interne oudits word uitgevoer ooreenkomstig die Instituut van<br />
Interne Ouditeure se standaarde.<br />
Interne oudits word uitgevoer deur oudit<strong>span</strong>ne wat saamgestel<br />
word uit behoorlik gekwalifiseerde en ervare personeel. Vir spesiale<br />
take word daar soms gebruik gemaak van die dienste van<br />
onafhanklike eksterne praktisyns en hulle geniet gelykwaardige<br />
toegang tot inligting.<br />
Na elke ouditopdrag word ’n gedetailleerde verslag aan die<br />
uitvoerende bestuur voorgelê, wat aanbevelings insluit oor aspekte<br />
wat verbeter moet word. Belangrike bevindings word aan die<br />
ouditkomitee gerapporteer.<br />
Eksterne oudit<br />
Die eksterne ouditeure spreek ’n onafhanklike mening oor die<br />
finansiële jaarstate uit. Die eksterne ouditfunksie verskaf redelike<br />
sekerheid oor die akkuraatheid en betroubaarheid van finansiële<br />
openbaarmakings, maar waarborg dit nie volkome nie.<br />
Die eksterne ouditeur se plan word deur die oudit-en- risikokomitee<br />
hersien om te verseker dat aangeleenthede waaroor daar wesenlike<br />
besorgdheid bestaan, gedek word sonder om die eksterne ouditeur<br />
se onafhanklikheid of sy reg om te oudit aan te tas.<br />
Die interne en eksterne ouditeure werk nou saam met die doel om<br />
gepaste gekombineerde ouditdekking te verseker en duplisering<br />
van opdragte te beperk.<br />
Interne beheer<br />
Interne beheerstelsels is ontwerp om die risiko van die nienakoming<br />
van sakedoelwitte te bestuur, eerder as om dit<br />
heeltemal uit te skakel. Hierdie stelsels kan dus redelike<br />
versekering, maar nie absolute versekering nie, teen<br />
wanvoorstellings en verliese bied.<br />
Hoewel die direksie vir interne beheerstelsels en vir die beoordeling<br />
van die doeltreffendheid daarvan verantwoordelik is, berus die<br />
verantwoordelikheid vir die implementering en instandhouding van<br />
hierdie stelsels by die uitvoerende bestuur.<br />
Die interne beheerstelsels is, net soos skriftelike beleid en<br />
prosedures, gegrond op gevestigde bedryfstrukture en maak<br />
voorsiening vir toepaslik gekwalifiseerde werknemers, die verdeling<br />
van pligte, en behoorlik gedefinieerde bevoegdhede en<br />
aanspreeklikhede. Dit sluit ook standaardkoste- en begrotingsbeheermaatreëls<br />
en uitgebreide bestuursrapportering in.<br />
Die groep se tesourie-afdeling is verantwoordelik om blootstelling<br />
aan rentekoers-, likiditeits- en valutatransaksierisiko’s te beheer en<br />
te verminder. Tesouriefunksies en -besluite word gelei deur<br />
skriftelike beleid en prosedures asook deur duidelik gedefinieerde<br />
bevoegdheidsvlakke en risiko-aanvaarding. Hoewel afgeleide<br />
instrumente van tyd tot tyd gekoop word om spesifieke rentekoersof<br />
valutablootstellings te verskans, gaan die groep se tesourieafdeling<br />
nie spekulatiewe finansiële transaksies aan nie.<br />
Die doeltreffendheid en eerbiediging van interne beheerstelsels<br />
word deurlopend gemoniteer deur formele bestuursbeoordeling,<br />
deur middel van internebeheer-kontrolelyste, asook deur die interne<br />
en eksterne ouditprosesse. Die proses van internebeheerkontrolelyste<br />
deur bestuur self vul bestaande strukture aan wat die<br />
interne beheerstelsel evalueer, en is ontwerp om op ’n deurlopende<br />
grondslag toegang tot beheermaatreëls te verkry, dit in stand te hou<br />
en te verbeter. Alle afdelings rapporteer hul beoordelings op ’n<br />
maandelikse grondslag.<br />
Gedurende die verslagtydperk het geeneen van hierdie<br />
beoordelings aangedui dat enige wesenlike tekortkominge in die<br />
funksionering van interne beheermaatreëls voorgekom het nie.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Die direkteure is tevrede dat die stelsels en prosedures behoorlik en<br />
op ’n deurlopende grondslag toegepas, in stand gehou en deur<br />
gekwalifiseerde personeel gemoniteer word, met ’n behoorlike<br />
verdeling van bevoegdhede, pligte en gesagsverhoudings.<br />
Risikobestuur<br />
Die direksie is verantwoordelik vir die algehele proses van<br />
risikobestuur. Die oudit-en-risikokomitee is spesifiek verantwoordelik<br />
vir die risikobestuurstelsel, hersien die risikoverslae van<br />
die groep twee keer ’n jaar, en doen verslag aan die direksie<br />
rakende belangrike risiko’s wat die groep loop en die<br />
gepaardgaande optredes om dit te bekamp.<br />
’n Sentrale risikobestuurder wat aan die oudit-en-risikokomitee<br />
verslag doen, is verantwoordelik om beleid en prosedures in<br />
verband met risikobestuur en risikofinansiering te bepaal. Die<br />
werkgroep hou toesig oor die bedrywighede van gedesentraliseerde<br />
risikobestuurs- en verliesbeheerdepartemente. Die bestuur<br />
van bedryfsrisiko’s, ’n lynfunksie, vind plaas ooreenkomstig die<br />
beleid en standaarde wat die komitee bepaal. Prestasie word op<br />
’n gereelde grondslag gemeet by wyse van onafhanklike risikooudits<br />
wat deur ’n sentrale risikobestuursfunksie, bygestaan deur<br />
onafhanklike kundiges, uitgevoer word.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Die groep het ’n deurlopende, stelselmatige en geïntegreerde<br />
ondernemingswye risikobestuursproses ingestel wat daarop gemik<br />
is om alle bekende vorms van risiko regdeur die groep te<br />
identifiseer, te beoordeel, te bestuur en te moniteer.<br />
Die bestuur, bygestaan deur onafhanklike kundiges, is betrokke by<br />
’n deurlopende proses waarvolgens omvattende risikobestuurs- en<br />
-beheerriglyne ontwikkel en uitgebrei word. Dit het die toepassing<br />
van geïntegreerde risikobestuursagteware, -opleiding en<br />
-kommunikasie ingesluit. Vanjaar was die fokus op die ontwikkeling<br />
van ’n omvattende raamwerk vir die bestuur van risiko’s wat met<br />
inligtingstelsels en verwante tegnologieë verband hou.<br />
Wesenlike risiko’s geniet die deurlopende aandag van die direksie<br />
en word aangespreek in jaarlikse besigheidsplanne wat deur die<br />
direksie goedgekeur word.<br />
Die belangrikste risiko’s waaraan die groep op die oomblik<br />
blootgestel is, hou verband met wetgewing, die voorsieningsketting,<br />
die fisiese omgewing, vaardighede en menslike<br />
hulpbronne, tegnologie en valuta- en rentekoerse. Hierdie risiko’s<br />
word in die groep se geïntegreerde risikobestuursprogramme in<br />
aanmerking geneem.<br />
Om vooruit te gaan terwyl jy pret het, is maklik<br />
as jy jou deur passie laat lei, jy vinnig reageer en altyd op<br />
die uitkyk vir nuwe geleenthede is. Met ’n<br />
sterk sin van kameraderie<br />
en ’n wil om die beste te wees troef jy altyd die opposisie.<br />
33<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE BESTUUR
Klantgedrewe,<br />
diensgeoriënteerd<br />
– kultuur van klantediens<br />
IT Besigheidstelsels Libertas-<strong>span</strong>: Wenner<br />
– kultuur van klantediens<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
Omgewing<br />
Afvalbestuur<br />
Die maatskappy is besig om sy wynmakerye voor te berei volgens<br />
die ISO 14001-standaard van omgewingsbestuur. Tot op hede is<br />
die Durbanville Hills-kelder geakkrediteer en Nederburg staan kort<br />
voor akkreditasie. Die afvalbestuur van hierdie fasiliteite en dié van<br />
Plaisir de Merle word gehanteer in samewerking met die<br />
Departement van Waterwerke (DvW). Soortgelyke projekte word<br />
beplan vir die wynmakery van Alto, Le Bonheur, Neethlingshof,<br />
Stellenzicht en Uitkyk. Terselfdertyd is die maatskappy besig om<br />
met die DvW te skakel rakende die behandeling van afval by<br />
sy Goudini- en sy Wellington-distilleerdery en wag op die<br />
departement se aanvaarding van ’n afvalbestuurplan vir die<br />
Worcester-distilleerdery. Samewerking met die departement is ook<br />
aan die gang ten opsigte van die produksie-aanleg by Robertson.<br />
<strong>Distell</strong> is ’n aktiewe lid van die Afvalminimiseringsklub wat deur<br />
die Regering in die Boland-streek op die been gebring is en werk<br />
saam met ander produsente in die gebied om waterbesparing te<br />
bevorder. Die maatskappy was ook aan die spits van die stigting<br />
van die Eersterivier Belangegroep, ’n inisiatief waarby die DvW,<br />
die Eersterivier Besproeiingsraad en die plaaslike munisipaliteit<br />
betrokke is, sowel as ander wynmakerye en plaaslike<br />
maatskappye wat in Stellenbosch gestasioneer is. Gesamentlik<br />
word daar gesoek na maniere om die besoedeling van die<br />
Plankenburgrivier aan te spreek en te beheer.<br />
Herwinning<br />
Die herwinning van afvalprodukte en soliede afval sluit tartrate,<br />
papier en glas in. Afval van die maatskappy se parskelders word<br />
in samewerking met ’n onafhanklike chemiese maatskappy vir<br />
alkohol, tartrate en dierevoeding herwin.<br />
Die maatskappy se projek, Vermeerder Herwinbare Materiaal, het<br />
’n aansienlike hupstoot verleen aan pogings om verpakkingsmateriaal<br />
te herwin. Die inruil van herwinbare bottels het met 5%<br />
toegeneem in vergelyking met verlede jaar se goeie groei en dié<br />
was reeds ’n verbetering op die 2003-syfer. Daarbenewens<br />
bestuur <strong>Distell</strong> ’n beduidende projek vir die herwinning van bottels<br />
en uit alle herwinbare <strong>Distell</strong>-bottels is 53% in die afgelope<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
finansiële jaar herwin. Koopkontrakte bepaal dat herwonne en<br />
omgewingsvriendelike materiaal gebruik moet word.<br />
<strong>Distell</strong> was ook onlangs ’n mede-ondertekenaar van ’n<br />
Memorandum van Ooreenkoms saam met glasvervaardigers, die<br />
Nasionale Glasherwinningsforum en die Departement van<br />
Omgewingsake en Toerisme. Die doelwit is om herwinningsvlakke<br />
te verbeter en om afvalglas uit te wis deur openbare bewusmaking<br />
en die beter verskaffing van vullisblikke en herwinningsfasiliteite. Die<br />
bedoeling is om die vlakke van glasherwinning van die huidige 30%<br />
per jaar tot 50% binne die volgende vyf jaar te verhoog. Dit sal<br />
gedoen word deur die gebruik van nuwe tegnologie wat toelaat dat<br />
afvalglas versamel en regstreeks aan die verwerkingsaanleg<br />
gelewer kan word, sonder dat dit eers skoongemaak en volgens<br />
kleur gesorteer word. Hierdie tegnologie maak groter deelname<br />
moontlik en verseker ook ’n meer direkte ekonomiese voordeel vir<br />
versamelaars. Die inisiatief word befonds deur ’n klein omgewingsheffing<br />
op alle verkoopte glashouers en ook deur die<br />
lidmaatskapfooie van alle ondertekenaars. Belangrik vir dié inisiatief<br />
se sukses is die stigting van ’n maatskappy sonder winsoogmerk<br />
wat verantwoordelik sal wees vir die bestuur van fondse, opbou<br />
van kapasiteit, opleiding, werkskepping en logistiek.<br />
Geïntegreerde Produksie van Wyn (GPW)<br />
<strong>Distell</strong> kom die GPW, wat volhoubare wynproduksie voorstaan en<br />
wat beskou word as een van die mees progressiewe stelsels van<br />
sy soort ter wêreld, ten volle na. Die maatskappy se Nederburgwynmakery<br />
was die eerste produsent om geëvalueer te word in<br />
’n proefstudie wat gelei het tot GPW se stigting in 1998. <strong>Distell</strong><br />
speel steeds ’n baanbrekersrol in omgewingsbewaring en werk<br />
uitsluitlik met GPW-geregistreerde verskaffers.<br />
Organiese wingerdboerdery<br />
Die organies verboude wingerde op die <strong>Distell</strong>-plase Plaisir<br />
de Merle en Papkuilsfontein is geakkrediteer deur die Switserse<br />
Sociéte Généralé du Surveillance (SGS), die internasionale<br />
liggaam wat organies verboude voedselgewasse beoordeel.<br />
Die verskillende variëteite wat op hierdie blokke verbou<br />
word, sluit Sauvignon Blanc, Chardonnay, Sangiovese en<br />
Pinotage in.<br />
35<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID
36<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
Biodiversiteit-en-Wyn-Inisiatief (BWI)<br />
Die uitvaardiging van die Wet op Biodiversiteit (Wet 10 van<br />
2004), wat gemik is op die omskrywing en bewaring van<br />
bedreigde ekosisteme, fokus op die noodsaaklikheid van die<br />
landboubedryf om volhoubare groeipraktyke te volg wat die<br />
inheemse natuurlike habitat sal bewaar. Die wet gee ook<br />
momentum aan die BWI, wat die inheemse habitat wil beskerm,<br />
veral die renosterveld- en die laaglandfynbos-ekosisteem, terwyl<br />
die groot verskeidenheid wyne wat in sulke diverse<br />
omstandighede vir wynverbouing moontlik is, verblydend is.<br />
Deur die klem te plaas op die wye verskeidenheid wyne wat<br />
deur die ryk biodiversiteit van die Kaapse Blommeryk (die<br />
kleinste en oorvloedigste op die planeet) moontlik gemaak<br />
word, gee die BWI aan Suid-Afrikaanse wynprodusente<br />
’n hoogs mededingende voordeel op wêreldwye markte, ’n<br />
eienskap wat ontwikkel word deur Wyne van Suid-Afrika in sy<br />
internasionale veldtog, Handelsmerk Suid-Afrika.<br />
Die biodiversiteit-riglyne is in Augustus 2004 deur die<br />
Geïntegreerde Wynproduksieriglyne as deel van BWI aanvaar.<br />
<strong>Distell</strong> het ’n belangrike rol gespeel by die opstel van hierdie riglyne<br />
en ondersteun BWI om inheemse flora en fauna te beskerm, nie<br />
net op sy eie plase nie, maar werk ook met sy verskaffers saam<br />
om dieselfde te doen. Baie van die maatskappy se praktyke<br />
bestaan al lankal en sluit in die verwydering van indringerplante in<br />
samewerking met die Departement van Bosbou, die hervestiging<br />
van laaglandfynbos en renosterveld, die beskerming van die<br />
ekologies sensitiewe vleilande en skaars plantspesies, deelname<br />
aan die Bewaringsvoogdyskapprogram, die bekamping van<br />
gronderosie en die grootskaalse aanplant van dekgewasse.<br />
So byvoorbeeld het die projek om ’n paar honderd hektaar<br />
indringerplante op Plaisir de Merle te verwyder, toestande<br />
geskep wat voordelig is vir die hervestiging van fynbos, wat nou<br />
op die plaas floreer. Op soortgelyke wyse word ongeveer<br />
150 hektaar renosterveld op Papkuilsfontein beskerm.<br />
<strong>Distell</strong> is ook betrokke by ’n wynmaakproses by Gansbaai. In<br />
’n gesamentlike onderneming met ’n konsortium het die<br />
maatskappy ’n 99-jaarhuurkontrak aangegaan vir ’n eiendom,<br />
waar 100 van 400 hektaar grond bewerk is vir ’n reeks van rooien<br />
witwyn-druifvariëteite. Inheemse habitat word bewaar,<br />
indringerplantegroei word uitgeroei en fynbos word hervestig<br />
deur middel van ’n sorgvuldig beplande program.<br />
Die Nederburg-veiling (wat aangebied word deur Nederburgwynmakery,<br />
’n nasionale erfenisterrein) het vanjaar die biodiversiteittema<br />
gebruik om aan die land se wynprodusente, die wynbedryf en<br />
die media die belangrikheid van die BWI-bewaringsbeginsels en die<br />
talle bemarkingsvoordele wat dit bied, uit te lig.<br />
Amarula-olifantnavorsingsprogram<br />
Olifante met hul grootte, sosiale aard en enorme verorbering van<br />
plantegroei word al hoe meer beperk tot klein, omheinde reservate en<br />
skep ’n unieke probleem vir die bestuurders van wildplase. Die<br />
Amarula-olifantnavorsingsprogram is ’n langtermynnavorsingsprojek<br />
wat kundigheid van verskeie dissiplines van die Universiteit van Natal,<br />
sowel as van ander Suid-Afrikaanse en internasionale akademiese<br />
inrigtings, bymekaarbring. Deur ’n <strong>span</strong> van heeltydse en deeltydse<br />
navorsers, asook PhD- en MSc-studente te gebruik, betrek die<br />
program die regering se bewaringsagentskappe en private wildplase<br />
en ook ekoloë om planne vir die bestuur van die olifante te skep wat<br />
gegrond is op die versamelde data. Projekte sluit in: die gebruik van<br />
ouer bulolifante om adolessente wesies te mentor; om die doodmaak<br />
van renosters by die Pilanesberg- en die Hluhluwe-Umfolozi-park te<br />
voorkom; die invoer van olifante na St Lucia (’n wêrelderfenisgebied);<br />
navorsing oor stresvlakke by olifante vanweë toerisme; en die<br />
ontwikkeling van bewaringsinisiatiewe vir parke en reservate.<br />
Wêreldnatuurfonds van Suid-Afrika (WWF-SA) en die<br />
Vredesparkstigting<br />
<strong>Distell</strong>, deur sy saamgesmelte maatskappye, het ’n verbintenis<br />
met WWF-SA wat terugdateer tot by die totstandkoming van die<br />
fonds in Suid-Afrika in 1968. Betrokkenheid sluit die beskerming<br />
van habitat, bewaring van spesies en natuurlike hulpbronne in.<br />
<strong>Distell</strong> ondersteun ook die Suid-Afrikaanse Natuurlewekollege, ’n<br />
gesamentlike inisiatief van die WWF-SA en die Vredesparkstigting.<br />
Die kollege is ’n opleidingsinstituut vir wildbewaarders dwarsdeur die<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
SADC-gebied en is in die Krugerwildtuin geleë. Die maatskappy borg<br />
elke jaar die pryse vir die top sertifikaat- en diplomakursusstudente.<br />
Heelparty van dié studente vorder later tot by middel- en senior<br />
bestuursposisies in bewaring by die voorste wildreservate in Afrika.<br />
Kenya Wildlife Society<br />
Die maatskappy, deur middel van Amarula, ondersteun hierdie<br />
inisiatief van die Keniaanse regering om die belangrikheid van<br />
bewaring te bevorder en oor te dra, en het in slegs een jaar<br />
(2004) ’n totaal van R80 000 vir hierdie doel ingesamel.<br />
Sedgwick’s Old Brown Sherry/ Oseanografiese Navorsing/<br />
WWF-SA se Visetiketteringsprojek<br />
Sedgwick’s Old Brown Sherry befonds een van die oudste en<br />
mees geslaagde marienebewaringsprojekte in Suid-Afrika, wat<br />
deur die WWF-SA bestuur word. Die projek is in 1984 begin en het<br />
meer as 191 425 lynvisse vanuit 347 spesies langs die Suid-<br />
Afrikaanse kusgebied gemerk en vrygelaat. Daarbenewens is 9 640<br />
gemerkte visse weer gevang en aan die Oseanografiese<br />
Navorsingsinstituut gerapporteer. So byvoorbeeld is ’n koperhaai<br />
van 820 mm in Maart 1999 by Die Plaat, Struisbaai, gemerk en ses<br />
jaar later 280 km verder weer gevang. Die haai was toe 1 100 mm<br />
lank. Dit het bewys hoe stadig die spesie groei.<br />
Die projek verskaf nie net inligting oor die bewegingspatrone<br />
van visse nie, maar ook hoe vinnig hulle groei, die grootte van<br />
bevolkings en vissery se impak daarop. Dié data word deur<br />
akademici, die kommersiële en die privaat sektor gebruik om die<br />
spesies beter te verstaan en te bestuur. Op hierdie wyse speel die<br />
etiketteringsprojek ’n belangrike rol om beleid en besluitneming<br />
rakende lynvisbestuur in Suid-Afrika te beïnvloed. Net so belangrik<br />
is dat bewuswording van die projek gehelp het om die<br />
belangrikheid van visbewaring onder die wyer Suid-Afrikaanse<br />
publiek te bevorder.<br />
Openbare gesondheid<br />
Verantwoordelike drankgebruik<br />
<strong>Distell</strong> erken die maatskaplike en gesondheidsvoordele wat<br />
matige en verantwoordelike drankgebruik inhou. <strong>Distell</strong> erken ook<br />
dat die bekamping van misbruik die gesamentlike verantwoorde-<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
likheid van die drankbedryf, die Regering, nasionale, provinsiale<br />
en plaaslike owerhede en die polisiediens is.<br />
Om hierdie rede werk die maatskappy ten nouste saam met die<br />
Bedryfsvereniging vir Verantwoordelike Alkoholgebruik (BVA) om ’n<br />
konstruktiewe benadering tot alkoholgebruik en -misbruik te<br />
bevorder en uit te voer. Die BVA verteenwoordig die bedryf in sy<br />
skakeling met die Regering, die Vereniging vir Reklamestandaarde<br />
en wetstoepassingsagentskappe. Die BVA doen navorsing oor en<br />
befonds ’n verskeidenheid inisiatiewe wat op risikogroepe gemik is<br />
en hulle ondersteun. Projekte sluit in die leer van lewensvaardighede<br />
vir stedelike en plattelandse kinders, jeug en volwasse<br />
gemeenskappe, die identifisering van alkoholverwante gesondheidsrisiko’s,<br />
ingryping onder kwesbare groepe deur middel van<br />
berading en rehabilitasie, die beklemtoning van die gevare van<br />
drink-en-bestuur deur die Kom Veilig Daar-veldtog, veldtogte<br />
gemik op voetgangers, verskaffing van opleiding aan lisensiehouers<br />
om ’n kultuur van matigheid onder gebruikers te ontwikkel<br />
en te vestig, en om alkoholgebruik deur minderjariges uit te skakel.<br />
Die BVA is nou betrokke by die navorsing oor en bewusmaking<br />
van die gevare van alkoholverwante siektes en het ’n sleutelrol<br />
gespeel in die totstandkoming van die Stigting vir Alkoholverwantenavorsing<br />
(SAN) in 1996. Die SAN, wie se administrasie<br />
deur BVA befonds word, is gestasioneer by die mediese skole<br />
van die Universiteit van Kaapstad en die Universiteit van die<br />
Witwatersrand en staan onder voorsitterskap van die professor<br />
in Menslike Genetika, professor Denis Viljoen. Professor Viljoen<br />
spesialiseer in pediatrie en word beskou as ’n wêreldkenner op<br />
die gebied van fetale alkoholsindroom (FAS).<br />
Die SAN het ook ’n belangrike rol gespeel in navorsing oor die<br />
voorkoms van FAS onder gemeenskappe in die land en die<br />
verhouding tussen dié siekte en patrone van alkoholgebruik<br />
onder swanger vroue.<br />
Die SAN het in 2004 aan die voorpunt gestaan van die stigting<br />
van die land se eerste FAS-ondersteuningsentrum en -tehuis in<br />
De Aar, Noord-Kaap. Dié projek is gegrond op die navorsingsbevindinge<br />
wat sedert die middel-negentigs ingewin is. Die Joan<br />
Proaktief, professioneel en deur die<br />
bevordering van klantediens eerbiedig hulle die behoeftes<br />
van hul kollegas, wat net met lof van hulle praat. Hulle het<br />
2 110 gebruikerondersteuningsoproepe gedurende<br />
die oorsigjaar ontvang, 1 289 ontwikkelings- en ander<br />
oproepe en het steeds daarin geslaag om die<br />
nuwe primêre produksiestelsel<br />
van stapel te stuur.<br />
37<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID
Uniek<br />
– ’n kragtige kombinasie van<br />
inspirasie en motivering<br />
Wellington Distilleerdery-<strong>span</strong>: Wenner – uniek<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
Wertheim-sentrum is ’n gesamentlike projek van SAN en die<br />
Noord-Kaapse regering. Dié sentrum verleen hulp aan die<br />
versorgers van kinders met FAS en hul gesinne. Dit skep ook<br />
bewuswording onder die gemeenskap oor die gevare van<br />
drankgebruik deur swanger vroue en is ’n veilige hawe vir vroue<br />
en kinders. ’n Tweede fasiliteit in Upington is amper voltooi en sal<br />
na verwagting in September formeel geopen word, terwyl planne<br />
vir ’n derde sentrum in die Boland ook vorder.<br />
Die BVA is ook in gesprek met gemeenskapsleiers om die<br />
ontwikkeling van stabiele maatskaplike omgewings met<br />
voldoende toevlug tot sport- en ont<strong>span</strong>ningsfasiliteite te bevorder.<br />
<strong>Distell</strong> se reklamebeginsels<br />
Die volgende beginsels is van toepassing op alle advertensies,<br />
verpakkings- en promosiemateriaal wat namens die maatskappy<br />
vervaardig word:<br />
• Advertensies mag nie onverantwoordelike drankgebruik<br />
uitbeeld of aanmoedig nie. Dit het byvoorbeeld betrekking op<br />
die hoeveelheid drank wat in ’n advertensie gedrink word.<br />
• Drankreklame mag nie op persone jonger as 18 jaar gemik word<br />
nie. Niemand wat met die drink van drank in ’n advertensie<br />
geassosieer word, mag jonger as 25 jaar wees nie. Niemand<br />
jonger as 18 jaar mag in advertensies uitgebeeld word nie, tensy<br />
dit in natuurlike omstandighede soos byvoorbeeld in ’n<br />
gesinstoneel of in agtergrondskares is. Daar mag nie gewys<br />
word dat hulle alkohol drink nie en dit mag ook nie geïmpliseer<br />
word nie. Geen karakters of ikone met spesiale aantrekkingskrag<br />
vir kinders mag in advertensies gebruik word nie.<br />
• Advertensies mag nie in enige medium wat spesifiek op<br />
kinders gerig is, geplaas word nie. Advertensies mag ook nie<br />
tydens die reklamepouse onmiddellik voor, gedurende of<br />
onmiddellik na kinderprogramme uitgesaai word nie.<br />
• Advertensies mag nie impliseer dat alkoholverbruik<br />
noodsaaklik is vir beroeps- of sosiale sukses of aanvaarding<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
nie of dat weiering ’n teken van swakheid is nie. Drankadvertensies<br />
mag ook nie op ’n uitdaging gegrond wees nie of<br />
impliseer dat diegene wat nie die uitdaging aanvaar om ’n<br />
spesifieke drankie te drink nie, op enige wyse tekort skiet.<br />
• Advertensies mag nie op seksuele toegeeflikheid of<br />
permissiwiteit sinspeel of voorgee of daarop sinspeel dat alkohol<br />
regstreeks bydra tot seksuele sukses of verleidelikheid nie.<br />
• Advertensies mag nie voorgee dat alkohol genesende<br />
eienskappe het nie en dit mag nie uitdruklik as ’n stimulant,<br />
kalmeermiddel of verdowingsmiddel aangebied word nie.<br />
Advertensies mag na die verfrissende eienskappe van ’n<br />
alkoholiese drankie verwys, maar mag nie impliseer dat die<br />
drink daarvan prestasie kan verbeter nie.<br />
• Advertensies mag nie alkoholgebruik suggereer onder<br />
omstandighede wat normaalweg as onraadsaam, onvanpas of<br />
onwettig beskou word nie, soos voor enige aktiwiteit wat<br />
nugterheid, vaardigheid of noukeurigheid vereis nie.<br />
Voorbeelde van sulke aktiwiteite is wanneer ’n voertuig bestuur<br />
word, of werk of sport wat intense fisieke in<strong>span</strong>ning vereis.<br />
• Advertensies sal nie swanger vroue uitbeeld nie.<br />
• Alkohol mag nie teen ’n agtergrond van aggressiewe of<br />
antisosiale gedrag geadverteer word nie.<br />
• Alle advertensies in die gedrukte media, televisie en flieks<br />
moet die boodskap “Nie te koop aan persone onder 18 jaar<br />
nie” vertoon. Die minimum spesifikasies vir die vertoon van<br />
hierdie boodskap is ontwerp om die duidelike sigbaarheid<br />
daarvan te verseker. Voorts:<br />
• mag daar geen verandering in die bewoording van die<br />
boodskaplyn wees nie; en<br />
• in die geval van TV- en fliekadvertensies moet die boodskap<br />
vir die duur van die advertensie vertoon word.<br />
Die volgende reëls is ook van toepassing op alle promosieveldtogte<br />
wat in <strong>Distell</strong> se naam onderneem word:<br />
39<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID
40<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
• Alle produkbekendstellings of -promosies sal aktiwiteite uitsluit<br />
wat uitermatige of onverantwoordelike drankgebruik aanmoedig.<br />
• Gepaste versnaperinge of etes moet tydens promosies of<br />
wynproeë beskikbaar wees.<br />
• Kampuspromosies moet so gereël word dat dit die<br />
goedkeuring van die universiteitsowerhede of ander tersiêre<br />
instellings wegdra en daar moet gesorg word dat drank nie<br />
aan minderjarige verbruikers bedien word nie.<br />
• Geen promosies sal toegelaat word wat verhoogde verbruik<br />
in ’n beperkte tydperk aanmoedig nie.<br />
• Kragtens wet sal <strong>Distell</strong> nie alkoholiese drank aan<br />
ongelisensieerde afsetpunte lewer of verkoop nie.<br />
Hospice Palliative Care Association of South Africa<br />
’n Belangrike gebeurtenis tydens die jaarlikse Nederburgwynveiling<br />
is die liefdadigheidsveiling van skaars wyne ten bate van<br />
die Hospice Palliative Care Association of South Africa. Nederburg<br />
bied reeds die afgelope 15 jaar hierdie liefdadigheidsfunksie aan en<br />
het baie van die uitstekende wyne geskenk wat rekordpryse behaal<br />
het. Sodoende is meer as R2 miljoen tot die vereniging bygedra.<br />
Orgaanskenkersvereniging van Suid-Afrika<br />
Nederburg Wyne bied elke jaar na afloop van die veiling ’n galaliefdadigheidsfunksie<br />
ten bate van die Orgaanskenkersvereniging<br />
aan. Die fondse wat ingesamel word, word gebruik om die<br />
vereniging se bewusmakingsveldtog uit te brei.<br />
Mothers 2 Mothers (M2M)<br />
M2M is ’n mentorprogram vir MIV-positiewe vroue wat die<br />
verskaffing van gesondheidsorg, sielkundige en praktiese bystand,<br />
sowel as werkopleiding behels. Nederburg Wyne het drie projekte<br />
bedryf ter ondersteuning van hierdie nie-regeringsorganisasie. Die<br />
eerste was ’n veiling bygewoon deur bekendes. Vir die tweede<br />
projek is wynskrywers gevra om ’n wit versnitwyn in die<br />
Nederburgkelders te maak wat tydens 2004 se Nederburgwynveiling<br />
verkoop is. In die derde geval het dieselfde wynskrywers<br />
’n rooi versnitwyn gemaak wat tydens die 2005-veiling verkoop is.<br />
Albei wyne word Nederburg Amateur (die Franse woord vir<br />
entoesias) genoem en het baie belangstelling uitgelok. Tot op hede<br />
is ongeveer R300 000 namens M2M ingesamel.<br />
Oordrag van vaardighede<br />
<strong>Distell</strong> befonds die opleiding in plaasbestuur by die Worcesterse<br />
Landboukollege vir kandidate vanuit gemeenskappe waar die<br />
maatskappy boer, en identifiseer en borg die opleiding van kandidate<br />
in die landbouwetenskappe by verskeie tersiêre instellings. Die<br />
maatskappy dra ook 50% by tot twee Patrick Grubb-beurse, wat<br />
jaarliks aan histories benadeelde persone met wynmakerspotensiaal<br />
toegeken word. Die projek stel elke suksesvolle kandidaat in staat<br />
om parstyd by ’n vooraanstaande wynmakery oorsee deur te bring.<br />
Befondsing word ook verskaf aan die Gautengse entrepreneurs wat<br />
aandeelhouers is in die Papkuilsfontein-wynplaas by Darling vir<br />
opleiding in hul fidusiêre rol en korporatiewe bestuur. Jaarliks<br />
ontvang die topstudent in die Handelsfakulteit van die Universiteit<br />
van Stellenbosch ’n kontantprys en die CGW Schumann-medalje,<br />
wat vernoem is na die fakulteit se eerste dekaan. Amarula befonds<br />
’n studiebeurs vir kandidate om die Skool vir Lewens- en<br />
Omgewingstudie by die Universiteit van Natal, Durban, by te<br />
woon. <strong>Distell</strong> dra ook by tot die Besigheidstrust, wat die Verdere<br />
Onderwys en Opleiding-sektor by verskeie tersiêre instellings in die<br />
land ondersteun en verskaf fondse sodat studente na akademiese<br />
sentra oorsee gestuur kan word en om groepsprogramme vir<br />
leerderondersteuning op kampus te vestig.<br />
Swart ekonomiese bemagtiging<br />
Handves vir die Drankbedryf<br />
<strong>Distell</strong> dien in die reëlingskomitee van die Handves vir die Drankbedryf<br />
en word in al sy werkgroepe verteenwoordig, wat die totale<br />
vervaardigings- en verspreidingsketting hersien, van eienaarskap<br />
en bestuur tot diensgelykheid en vaardigheidsontwikkeling,<br />
aankooppraktyke en ondernemingsontwikkeling.<br />
SEB as ’n belangrike <strong>Distell</strong>-fokus<br />
<strong>Distell</strong> het in 2005 swart verteenwoordiging in sy direksie van<br />
18% tot 21% vergroot. Die maatskappy het ook sy eerste<br />
verteenwoordiger van kleur tot die uitvoerende bestuur<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
aangestel met die bevordering van Nantha Moodley as direkteur<br />
wat vir RTD’s verantwoordelik is. Die huidige vlak van swart<br />
verteenwoordiging is steeds hoër as die gemiddelde vir<br />
maatskappye genoteer op die JSE Bpk en dié in die voedselen-dranksektor.<br />
Ofskoon die maatskappy se investering in<br />
vaardigheidsontwikkeling beduidend hoër is as die gemiddelde<br />
vir genoteerde maatskappye of vir die sektor, bly swart<br />
verteenwoordiging op senior bestuursvlak steeds onvoldoende<br />
en maatreëls is in plek om dit reg te stel deur geskikte kandidate<br />
in die groep te vind deur <strong>Distell</strong> se Leierskapontwikkelingsprogram<br />
(hieronder verduidelik) en deur eksterne werwing.<br />
Voorkeurverkryging<br />
<strong>Distell</strong> het ’n gevorderde beleid om SEB-verskaffers te<br />
identifiseer en te ontwikkel. ’n Projek is tans aan die gang om die<br />
hele verskaffersketting te analiseer en 55% van die totale<br />
verskaffers is reeds geanaliseer. Die maatskappy het ontwikkelde<br />
langtermynvennootskappe met ’n groot aantal van sy strategiese<br />
verskaffers, veral die verskaffers van grondstowwe en<br />
verpakkingsmateriaal met wie daar ’n uitgebreide gesamentlike<br />
belegging in navorsing, ontwikkeling en toepassing is. In<br />
dieselfde gees is <strong>Distell</strong> in noue samewerking met die verskaffers<br />
om hul SEB-status te verbeter, indien nodig. ’n Belangrike nuwe<br />
verwikkeling is dat daar van alle potensiële verskaffers verwag<br />
word om te voldoen aan <strong>Distell</strong> se SEB-vereistes voordat<br />
betrekkinge geformaliseer kan word.<br />
Ondernemings, vaardigheidsontwikkeling en -oordrag<br />
Papkuilsfontein-wynplaas<br />
Papkuilsfontein-wynplaas, wat gesamentlik deur <strong>Distell</strong>, ’n konsortium<br />
van Gautengse entrepreneurs en ’n gemeenskapstrust besit<br />
word, verskaf druiwe aan Nederburg. Toe die plaas in 1998 gekoop<br />
is, was die plan om 330 hektaar oor ’n 10-jaartydperk in wingerd te<br />
omskep en ’n groot oorblywende gedeelte van die plaas vir<br />
bewaring te oormerk. Na uitgebreide grondtoetse het dit aan die<br />
lig gekom dat ’n verdere 40 hektaar wingerd geplant kan word.<br />
Aangesien die vraag na druiwe vir die voorsiening van Nederburg<br />
gestyg het, is die plantprogram van die aanvanklike 25/30 hektaar<br />
per jaar versnel tot ongeveer 50 hektaar per jaar. Die vestiging van<br />
die wingerd behoort dus in 2007 voltooi te wees.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Bestaande geboue op die plaas is opgegradeer om ’n gemeenskapsaal<br />
en tweeslaapkamerhuise met elektrisiteit te skep, wat<br />
nuwe standaa.rde in werkersbehuising vir permanente plaaswerkers<br />
en hul gesinne gestel het.<br />
Papkuilsfontein se huidige wynmaker, Adian Fry, is ’n wingerdboer<br />
en wynkundige met ’n BSc-graad van die Universiteit van<br />
Stellenbosch en het in Darling grootgeword. Sedert sy aanstelling<br />
in 2003 werk hy nou saam met Nederburg se senior wingerdboere<br />
en wynmakers en word hy ook opgelei in sakebestuur en leierskap.<br />
Die maatskappy besit ook die handelsmerk Tukula, wat deur<br />
<strong>Distell</strong> bemark word.<br />
Durbanville Hills<br />
Durbanville Hills, een van <strong>Distell</strong> se voorste wynhandelsmerke, is met<br />
sukses in Suid-Afrika gevestig. Durbanville Hills ontwikkel tans ’n<br />
internasionale teenwoordigheid in samewerking met die verspreidingsreus<br />
Brown-Forman Wines, wat die handelsmerk in die VK en<br />
die VSA verteenwoordig. Dié onderneming sluit ’n inisiatief vir vaardigheidsoordrag<br />
aan plaaswerkers in. ’n Totaal van 50 000 aandele<br />
(5% van die totaal) is ook aan ’n werkerstrust toegewys. Die trustees<br />
word aangestel deur werkers van die agt plase wat deel vorm van<br />
die Durbanville Hills-onderneming. Hierdie trustees besluit hoe die<br />
aandele verdeel moet word en ook hoe dividende gebruik moet<br />
word sodat dit tot voordeel van die werkers en hul gesinne<br />
aangewend kan word. Om belangebotsing te voorkom mag trustees<br />
nie self aandele opneem nie.<br />
Benewens die kelderbedrywighede wat die kapasiteit het om<br />
8 000 ton druiwe per jaar te verwerk, het Durbanville Hills ook<br />
olyfbome aangeplant. Sodra die olyfbome (ongeveer 5 hektaar)<br />
begin dra, sal dit onder kontrak geoes en verwerk word. Alle<br />
opbrengste gaan aan die werkerstrust.<br />
Bemagtiging van arm landelike gemeenskappe in<br />
die Noord-Kaap<br />
<strong>Distell</strong> en verskeie rolspelers in die wynbedryf het met ’n<br />
bemagtigingsinisiatief begin wat gerig is op landelike gemeenskappe<br />
in die Noord-Kaap. Dit is so gestruktureer dat die<br />
gemeenskappe vaardighede sal aanleer waarmee ’n inkomste<br />
41<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID
42<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
gegenereer kan word. Hulle word bekendgestel aan die<br />
wynbedryf, en geleenthede vir grondeienaarskap word geskep.<br />
Partye wat saam met <strong>Distell</strong> hierby betrokke is, is die wynnavorsingsliggaam<br />
Winetech, die SA Wynbedryftrust, sowel as die<br />
Griekwaland-Wes Koöperasie, Oranjerivier Wynkelders, Sentraal-<br />
Wes Koöperasie en die Jacobsdal Botteleringsmaatskappy.<br />
Die arbeidsintensiewe, lae-tegnologie-skema is ontwikkel om te<br />
verseker dat die maatskappy ’n koste-effektiewe bron van<br />
gedistilleerde wyn het. Die bedoeling is om hoëdigtheidwingerd op<br />
ongeveer 700 hektaar te vestig deur die gebruik van onbewerkte<br />
grond wat nie die enting van druiwestokke op wortelstokke vereis<br />
nie en dus die insetkoste verlaag, die gebruik van lae-kostelatwerk,<br />
sowel as vloedbesproeiing. Die verwagte opbrengs is<br />
gemiddeld 45 ton per hektaar en oeste sal verwerk word by<br />
bestaande distilleringskelders wat onderbenut word.<br />
<strong>Distell</strong> waarborg die opname van oeste sodra hulle geproduseer<br />
word om aan sy behoeftes te voldoen. Die maatskappy is ook<br />
betrokke by die verskaffing van bestuurs- en tegniese<br />
infrastruktuur, sowel as opleiding van opkomende boere wat by<br />
die projek betrokke is.<br />
Die eerste fase wat nou voltooi is, het eksperimentering met<br />
verskeie wynboutegnieke en variëteite deur ’n <strong>span</strong><br />
wingerdboere van Winetech se navorsingstasie in Upington<br />
behels, sowel as deur individuele kommersiële boere wat graag<br />
wou deelneem. Die tweede fase wat tans aan die gang is,<br />
behels die vestiging van kleinskaalse wingerde met ’n<br />
gemiddelde grootte van 1,5 hektaar in Upington, Douglas,<br />
Hartswater en Jacobsdal en betrek voorheen uitgeslote boere<br />
by die projek. Vir dié doel gaan ’n bestuurder aangestel word<br />
om al hierdie gelokaliseerde boerdery-inisiatiewe onder<br />
beskerming van ’n Artikel 21-maatskappy te koördineer. Dié<br />
maatskappy sal opgerig word as die Noord-Kaap/Vrystaat-<br />
Wingerdvestigingsmaatskappy. <strong>Distell</strong> is een van die<br />
maatskappy se sewe lede, tesame met Winetech, die SA<br />
Wynbedryftrust, die drie koöperasies en die botteleringsmaatskappy.<br />
Grond word beskikbaar gestel deur ’n verskeidenheid maatreëls,<br />
waaronder grondhervorming, lenings wat deur boere toegestaan is,<br />
grond wat deur boere gegee of verhuur word en die huur van<br />
Regerings- en munisipale eiendom. Plantery begin vanjaar en sal<br />
voortduur tot in 2006. Daar word beoog om in 2007 met ’n<br />
kommersiële plantprogram van vyf jaar te begin.<br />
Na gelang van die druifkwaliteit sal dit moontlik wees dat sommige<br />
van die vrugte gedistilleer kan word as potketelbrandewyn. Dit is<br />
ook moontlik dat die projek verder uitgebrei kan word om<br />
aanplanting vir druifkonsentraat in te sluit en dus ’n bykomende<br />
inkomstebron bied.<br />
Lutouw, Olifantsrivier<br />
<strong>Distell</strong> is ’n groot ondersteuner van Lutouw Landgoed, ’n hoëkwaliteitwynboerdery<br />
by Lutzville wat langs die Olifantsrivier en ongeveer 6 km<br />
van die see geleë is. Die maatskappy koop tans gehaltedruiwe vir sy<br />
Fleur du Cap Ongefiltreerde Reeks en ook vir ander handelsmerke in<br />
die topreekse. Die plaaswerkers het ’n aandeelhouding van 40% en<br />
wingerdboudienste word op ’n kontrakbasis verskaf deur selfstandige<br />
werkers, wat eers vir dié doel opgelei is in landbou- en<br />
besigheidsvaardighede. Die maatskappy beplan om sy verhouding<br />
met hierdie bemagtigingsonderneming verder uit te brei.<br />
Die onderneming is in 2000 begin deur twee vooraanstaande<br />
wynboere van Lutzville, Truter Lutz en Jan Louw, en die SA<br />
Wynbedryftrust (SAW) bewaar aandele namens die werkers. Lutz en<br />
Louw het die plaaswerkers ook bygestaan met die oprigting van<br />
gespesialiseerde besigheidseenhede wat gekontrakteer word om<br />
werk op die plaas te verrig.<br />
Nadat 60 hektaar wingerd aangeplant is, het Lutouw Landgoed vir<br />
<strong>Distell</strong> genader om hulle by te staan in die ontwikkeling van ’n verdere<br />
37 hektaar vir wit variëteite, wat vir die maatskappy ’n verdere bron van<br />
voorraad sal wees. Tot op hede is 15 hektaar nuwe wingerd geplant<br />
en die res sal gedurende 2005 geplant word.<br />
Uylenkraal/Gansbaai<br />
<strong>Distell</strong> het ’n plaas van 75 hektaar langs die Lomond-wingerde in<br />
Gansbaai gekoop met die uitsluitlike doel om ’n SEB-projek te<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
egin wat die plaas se werkers en dié van die buurplaas Lomond<br />
betrek. Die maatskappy se grondkundiges en wynboere is tans<br />
besig om die eiendom te ontleed om te bepaal watter variëteite<br />
ideaal vir aanplanting sal wees en daar word beplan om die<br />
eerste wingerde voor die einde van die jaar te vestig. Daar word<br />
beoog om ongeveer 45 hektaar met wingerd te beplant.<br />
Mirma<br />
Die maroelavrugte wat gebruik word om Amarula te maak, word<br />
geoes van Januarie tot Maart in ’n radius van 500 km om<br />
Phalaborwa vir so ver suid as Acornhoek en Thulamanhashe<br />
in Mpumalanga. Daar word jaarliks 2 000 ton in dié drie maande<br />
geoes, maar die oorblywende nege maande bied min<br />
ekonomiese aktiwiteit om die mense in hierdie gemarginaliseerde<br />
landelike gemeenskappe te onderhou. Na skatting is<br />
sowat 60 000 mense afhanklik van die inkomste wat deur die<br />
maroela-oes geïn word. Dit is teen hierdie agtergrond dat<br />
Distillers Korporasie en die stam-indoenas, wat die gemeenskappe<br />
in die gebied verteenwoordig, in 1998 die Mirma<br />
Produkontwikkelingsmaatskappy, ’n Artikel 21-maatskappy<br />
(’n maatskappy sonder winsoogmerk), gestig het. Die<br />
ontwikkelingsmaatskappy bestuur die insameling van die<br />
maroela-oes van die betrokke gemeenskappe en die vervoer<br />
daarvan tot by <strong>Distell</strong> se fabriek in Phalaborwa, maar bedink en<br />
inisieer ook ander inkomste-genererende projekte in die<br />
gemeenskappe en ontwikkel die infrastruktuur om die algemene<br />
lewenskwaliteit te verbeter.<br />
<strong>Distell</strong> en die ontwikkelingsmaatskappy het gesamentlik ’n<br />
crèche in Nhlangase in Khenya en ’n kliniek en gemeenskapsaal<br />
in Phalaborwa vir die Edingburgh-gemeenskap gefinansier. <strong>Distell</strong><br />
het ook lede van die gemeenskap opgelei in die maak van<br />
bakstene en die oprig van draadheinings. Onlangs het diegene<br />
wat opgelei is in die oprig van draadheinings, die nuwe kliniek<br />
omhein.<br />
Eienaar/drywer projek<br />
In 1999 is met ’n proefprojek vir eienaar/drywers begin waardeur<br />
drywers, wat oorspronklik deur die maatskappy aangestel is om<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
die maatskappy se aflewerings aan kleinhandelaars en verbruikersafsetgebiede<br />
te behartig, bygestaan is in ’n tweefase-program om<br />
selfstandig te word. In die aanvanklike fase, wat die oordrag van<br />
vaardighede behels het, is ’n spesialismentor aangestel om elke<br />
drywer by te staan om met sy eie, onafhanklike onderneming te<br />
begin en is opleiding in sakebestuur en -administrasie verskaf.<br />
Terselfdertyd is elke drywer van ’n inkomste verseker deurdat hulle<br />
gekontrakteer is om aflewerings te behartig. Die voertuie het egter<br />
steeds aan die maatskappy behoort.<br />
Gedurende die tweede fase is die drywers deur ’n mentor in<br />
sakebestuur bygestaan om vas te stel watter finansiering nodig<br />
sou wees om die voertuie te koop wat hulle voorheen namens die<br />
maatskappy bestuur het, terwyl hulle steeds soos voorheen<br />
omgesien het na die afleweringsbehoeftes. ’n Tegniese mentor is<br />
boonop aangestel om opleiding in die instandhouding van voertuie<br />
te verskaf, te reël vir herstelwerk teen ’n billike tarief en ook om<br />
drywers, waar nodig, op te lei.<br />
Dié projek het uitgebrei tot op nasionale vlak en betrek nou 102<br />
drywers wat 18 van <strong>Distell</strong> se verspreidingsentra bedien en wat elk<br />
van ’n gereelde maandelikse inkomste verseker is. Die maatskappy<br />
beraam dat R50 miljoen in die nuwe finansiële jaar op die eienaar/<br />
drywer-dienste bestee gaan word. Dit staan die eienaar/drywers<br />
boonop vry om aflewerings namens ander kliënte te onderneem,<br />
op voorwaarde dat daar nie ’n belangebotsing is nie.<br />
<strong>Distell</strong> is steeds besig om sake-, bestuurs- en tegniese ondersteuning<br />
aan die eienaar/drywers te verskaf by wyse van ’n<br />
gestruktureerde skakelprogram. <strong>Distell</strong> se tegniese adviseur gee ook<br />
advies aan die eienaar/drywers.<br />
Suid-Afrikaanse juwele<br />
Deur middel van sy ondersteuning van die Besigheidstrust<br />
ondersteun <strong>Distell</strong> die Amara, Beads so Beautiful-inisiatief wat<br />
werklose, landelike vroue oplei in kralewerk. Die kunswerke wat<br />
hulle maak, word op ’n konsessiegrondslag aan toeriste en<br />
maatskappye verkoop. Die kunswerke word ook oorsee uitgestal<br />
en verkoop, onder meer in Dubai en die VSA.<br />
43<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID
44<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
Kuns en kultuur<br />
Die verbintenis tussen alkohol en kultuur<br />
loop wêreldwyd ’n lang pad saam. Die<br />
maatskappy het ’n geskiedenis van<br />
aktiewe ondersteuning van die kunste,<br />
veral die uitvoerende kunste, en bied<br />
letterlik ’n platform vir gevestigde en nuwe<br />
talent regdeur die land.<br />
<strong>Distell</strong> Stigting vir die Uitvoerende<br />
Kunste<br />
Die Stigting was aktief in ses van Suid-<br />
Afrika se nege provinsies met borgskappe<br />
vir die Jaarlikse Somerseisoen van die<br />
Oude Libertas Amfiteater, kunstefeeste,<br />
gemeenskapsprojekte, klassiekemusiekkonserte,<br />
optredes by die maatskappy se<br />
wynlandgoedere en ook die invloedryke<br />
Fleur du Cap-teatertoekennings, wat vir<br />
die 28ste jaar aangebied is. Baie van die<br />
geborgde vertonings het ontluikende<br />
talent bevat en dit is <strong>Distell</strong> se beleid om<br />
hierdie talent te koester en te ontwikkel.<br />
Die volgende feeste en projekte is<br />
ondersteun:<br />
Oos-Kaap<br />
Grahamstadse Kunstefees<br />
Die finale fase van die Boog-projek, ’n<br />
gemeenskapsontwikkelingsprojek wat oor<br />
vier jaar strek en waartoe baie Suid-<br />
Afrikaanse komponiste bygedra het, is<br />
gegrond op die uhadi-boogliedjies van die<br />
sanger en boogspeler Nofmishi Dywili, wat<br />
plaaslik en in Europa saam met die bekende<br />
Sontonga-kwartet optree.<br />
Universiteit van Port Elizabeth<br />
Die Stigting is ’n medeborg van verskeie<br />
klassiekemusiek- en jazz-uitvoerings wat<br />
op die kampus gehou word.<br />
Noordwes<br />
Aardklop Kunstefees, Potchefstroom<br />
’n Aantal klassiekemusiek-konserte is<br />
geborg, asook ’n nuwe produksie<br />
Imbumba.<br />
KwaZulu-Natal<br />
Hiltonfees<br />
Die Stigting borg die klassiekemusiekkomponent<br />
van hierdie driedaagse musiekfees<br />
in Durban met optredes deur die KZN<br />
Filharmoniese Orkes. Die fokus op plaaslike<br />
musiek het ’n gemeenskapskoor, jazz met<br />
die Indiese pianis Melvyn Peters, Indiese<br />
klassieke musiek en die vooraanstaande<br />
Suid-Afrikaanse tjellis Anzel Gerber<br />
ingesluit. Nuwe talent van die Universiteit<br />
se Operaskool is ook bekendgestel.<br />
Universiteit van Natal<br />
Borgskappe van klassieke en jazzkonserte<br />
op kampus het ingesluit:<br />
• Piano Trio Recital met die pianis en<br />
nuut aangestelde dosent, dr. Leizl-<br />
Maret Jacobs<br />
• Anthology of Zimology, met die nuut<br />
aangestelde dosent vir jazz en<br />
saksofoon, Zim Ngqawana<br />
Vrystaat<br />
Volksbladfees, Bloemfontein<br />
Hierdie verdienstelike ontwikkelingsprojek<br />
skep geleenthede vir plaaslike talent,<br />
waaronder drama-onderwysers, werknemers<br />
van die Regering en ander<br />
entoesiaste van die Heidedal-gemeenskap.<br />
Die Heidedal Dramagroep se mees onlangse<br />
produksie was “Dit laat mens dink, nè?”.<br />
Gauteng<br />
Universiteit van die Witwatersrand se<br />
Musiekskool<br />
<strong>Distell</strong> het bygedra tot die volgende<br />
klassieke en jazz-konserte op kampus:<br />
• 21st Century Saxophone met Nishlyn<br />
Ramanna en Clare Loveday wat hul eie<br />
komposisies gespeel het. Gaskunstenaars<br />
het Kevin Davidson (saksofoon),<br />
Ceri Moelwyn-Hughes (saksofoon),<br />
Cameron Upchurch (orrel) en Gregory<br />
Mollentz (klavier) ingesluit.<br />
• Klatzow @ 60 – A Composer Speaks,<br />
’n konsert van die werke van die<br />
internasionaal bekende Peter Klatzow<br />
ter viering van sy 60ste verjaarsdag<br />
• Die Chanticleersangers, gedirigeer deur<br />
Richard Cock, het werke, onder meer<br />
Prayers and Dances for Africa, uitgevoer.<br />
Unisa-musiekstigting<br />
Die Stigting het die tweede Unisa<br />
Kamermusiekfees geborg, met as gaskunstenaar<br />
die Suid-Afrikaanse pianis Niel<br />
Immelman, wat nou in Londen woon. Hy<br />
is begelei deur André Swanepoel (viool),<br />
Johanna Roos (viool), Elmarie van der<br />
Vyver (viola) en Berthine van Schoor (tjello).<br />
Wes-Kaap<br />
Suidoosterfees<br />
Die Kaapse Filharmoniese Orkes, in<br />
samewerking met die drie topkore van die<br />
Kaap Rapport Koorkompetisie 2005, het<br />
opgetree tydens ’n funksie wat deur die<br />
<strong>Distell</strong>-stigting geborg is en met ’n gasoptrede<br />
deur die Kaapse Maleierkoor.<br />
Kalfiefees Hermanus<br />
Twee Kalfiefees-produksies is geborg:<br />
• Viva L’Opera met optredes deur Beverley<br />
Chiat (sopraan), Fikila Mvinjelwa (bariton),<br />
Violina Anguelov (mezzosopraan) en<br />
Nicola Cencherle (tenoor). Hulle is<br />
begelei deur Victor Tichart (klavier) en<br />
Stanislav Anguelov (trekklavier).<br />
• El Tango in Africa is gedans deur Mark<br />
Hoeben en Ina Wichterich. Die musikale<br />
begeleiding is verskaf deur Stanislav<br />
Anguelov (trekklavier en bandeneon),<br />
Jacek Domagala (viool), Albert<br />
Combrinck (klavier) en Charles Lazar<br />
(basviool).<br />
Woordfees Stellenbosch<br />
Die Stigting het drie opwindende<br />
produksies geborg:<br />
• Goue Stemme met Jannie Moolman en<br />
Rina Hugo<br />
• Waterpockets<br />
• Om die Vuur<br />
Jeugmusiekfees<br />
<strong>Distell</strong> ondersteun hierdie vername<br />
gemeenskapskunsteprojek sedert 1971.<br />
Die mees onlangse vertoning met<br />
klassieke musiek en jazz het verskeie jong<br />
Suid-Afrikaanse soliste in samewerking<br />
met die Kaapse Filharmoniese Orkes en<br />
die Artscape Teater bekendgestel.<br />
Universiteit van Stellenbosch<br />
Internasionale Kamermusiekfees<br />
Die Stigting maak dit vir 21 studente van<br />
die Bochabela Strykprojek in Bloemfontein<br />
en agt studente van die Khongisa<br />
Jeugprojek in Empangeni moontlik om<br />
aan hierdie internasionale geleentheid deel<br />
te neem.<br />
KKNK (Klein Karoo Nasionale<br />
Kunstefees)<br />
Die Stigting het die fees se Kanna<br />
Klassieke Musiek-prys geborg en ook die<br />
volgende aangebied:<br />
• Bloodwedding, deur La Rosa Spanish<br />
Dance Theatre en die Free Flight<br />
Dance Company, onder regie van die<br />
bekende Geoffrey Hyland en met nuwe<br />
choreografie deur Adele Blank en<br />
Carolina Rosa<br />
• La Force du Silence met John Jacobs<br />
• Lyf met Laura de Vries, Martin van<br />
Heerden, Louise Basson en dansers<br />
van die Kmad.com dansgroep<br />
• Ballet Theatre Afrikan met Thoriso<br />
Magongwa, Kagiso Mabe, Yolandi<br />
Olckers, Kitty Phetla en Carmen Harris<br />
Cederbergfees, Clanwilliam<br />
Die Stigting het die volgende feesproduksies<br />
geborg:<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
• Opera @ Cederbergfees aangebied<br />
deur die bekende operasangers Sidwill<br />
Hartman en Virginia Davids, begelei<br />
deur pianis Franklin Larey<br />
• Drie Kaapse Tenore met Lara English<br />
van die befaamde Phantom of the Opera<br />
Abaqondisi Brothers tree op in<br />
Khayamandi<br />
Hierdie manlike Afrika-groep van sangers<br />
en dansers van Khayamandi werk in en<br />
om Stellenbosch en het die Isicathamiya<br />
Festival by die Khayamandi gemeenskapsaal<br />
aangebied. Hulle optrede, bestaande<br />
uit ’n interpretasie in sang en dans van<br />
hulle drome, vrese en hoop is aangebied<br />
om die kloof tussen die verskillende Suid-<br />
Afrikaanse gemeenskappe te oorbrug en<br />
om groter harmonie tussen hulle te<br />
bevorder.<br />
Ikhwezi Gemeenskapsteaterfees in<br />
samewerking met die Baxter Teater<br />
Die Stigting het die Ikhwezi Gemeenskapsfees,<br />
’n gebeurtenis wat drie weke<br />
duur en deur die Baxter Teater gehou<br />
word, ondersteun. Dit betrek 15 landelike<br />
groepe van die Wes-Kaap, wat eers hul<br />
produksie in ’n werkswinkel saamgestel<br />
het voordat dit aan die einde van die fees<br />
opgevoer is.<br />
Klassiekemusiek-konserte<br />
Die Stigting het dit vir die Universiteit van<br />
Kaapstad se Musiekkollege moontlik<br />
gemaak om meesterklasse deur die<br />
Switserse professor in klassieke-ghitaarstudies,<br />
Han Jonkers, aan te bied.<br />
Jonkers het ook ’n konsert gehou op die<br />
Stellenbosse wynplaas, Uitkyk.<br />
Die Stigting borg jaarliks die Kaapse<br />
Filharmoniese Orkes se konsertreeks,<br />
asook die jaarlikse Nederburg Kamermusiek-konsertreeks<br />
wat van Junie tot<br />
Oktober gehou word en gasheer is vir:<br />
• VS-pianis Spencer Myer<br />
• Die Israeli Aviv Quartet<br />
• ’n Uitvoering van die musiek van<br />
Beethoven, Bartok en Dvorák met<br />
Sergey Ostrofski (eerste viool), Evgenia<br />
Epshtein (tweede viool), Shuli Waterman<br />
(viola) en Rachel Mercer (tjello)<br />
• The Lyric Trio, met Peter Martens (tjello),<br />
Suzanne Martens (viool) en Elna van<br />
der Merwe (klavier) wat Sjostakowitsj,<br />
Beethoven en Dvorák speel<br />
• Collage, ’n verskeidenheid van Afrogeoriënteerde<br />
werke deur Onyeji,<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Hossein, Ibert, Ravel en Hofmeyr en<br />
uitgevoer deur Sabina Mossolow<br />
(sopraan), Marietjie Pauw (fluit), Anmari<br />
van der Westhuizen (tjello) en Bennie<br />
van Eeden (klavier)<br />
• Zomari, met Bridget Rennie-Salonen<br />
(fluit) en James Grace (klassieke<br />
ghitaar) met klassieke en romantiese<br />
gunstelinge van Bartok, Hofmeyr,<br />
Giuliani, Takemitsu, Brouwer en Pujol<br />
Gemeenskapsontwikkeling in samewerking<br />
met die Artscape Gehoorontwikkeling<br />
en -opleidingsprojekte<br />
Die Stigting ondersteun die Landelikegebiede-uitreikprojek<br />
wat hoofsaaklik<br />
ballet en opera aan landelike gehore<br />
bekendstel.<br />
Fleur du Cap Teatertoekennings<br />
Die 28ste Fleur du Cap Teatertoekennings<br />
is deur die Stigting moontlik gemaak en<br />
het ’n hoogtepunt bereik met die glansryke<br />
oorhandigingseremonie om te fokus op<br />
akteurs, regisseurs en tegniese en ontwerpspesialiste<br />
betrokke by professionele<br />
produksies wat in die Wes-Kaap opgevoer<br />
is.<br />
Oude Libertas Amfiteater Somerseisoen<br />
(Desember 2004 – Maart 2005) se<br />
produksies het ingesluit:<br />
• Mooiweer en Warm, met Amanda<br />
Strydom, Bondina Osterhoff, Karen<br />
Meiring, Karen Wessels en ’n groep<br />
musikante onder leiding van Janine<br />
Neethling<br />
• Messa da Boa Esperanza. wat letterlik<br />
’n Mis van Goeie Hoop beteken, is ’n<br />
werk vir ’n groot koor, soliste, sprekers<br />
en ’n ensemble van ongewone<br />
instrumente wat 10 jaar van demokrasie<br />
gevier het. Die produksie is deur Gert-<br />
Jan Buitink geïnisieer met musiek<br />
gekomponeer deur Lungile Jacobs<br />
Ka-Nyamezele en die Stellenbosse<br />
Libertaskoor wat deur Johan de Villiers<br />
gedirigeer is<br />
• At twilight… Sharon Katz & the Peace<br />
Train, ’n konsert gegrond op Afrika<br />
tradisies en gekombineer met<br />
Amerikaanse jazz en wêreldmusiek<br />
• Celebrating a Cape Christmas met die<br />
Filharmoniese Koor van Kaapstad<br />
• Meeting Mitchell in Africa, met Tutu<br />
Puoane terug uit Nederland en die<br />
Nederlandse sessiespelers Mete Erker<br />
(saksofoon), Fer van Duuren (perkussie)<br />
en Ferhan Otay (ghitaar). Die geleent-<br />
heid is ook deur die Hollandse<br />
Ambassade en Fonds voor de Podium<br />
Kunsten ondersteun.<br />
• At twilight... Letlareng, ’n aand van jazz<br />
aangebied deur musici van die<br />
Universiteit van Kaapstad<br />
• 4X4 No Tracks, ’n konsert van<br />
Napolitaanse klassieke en kontemporêre<br />
musiek met Jannie Moolman<br />
• My Baby Just Cares for Me, met<br />
Thembi Mtshali-Jones en Michèle<br />
Maxwell wat die musiek van Nina<br />
Simone uitvoer<br />
• Symphonic Sensations, met die<br />
Kaapse Filharmoniese Orkes onder<br />
leiding van die maestro Alexander<br />
Kalajdzic en met Magda de Vries as<br />
solis in die Ney Rosario Marimba<br />
Concerto<br />
• Bloodwedding, aangebied deur La<br />
Rosa Spanish Dance Theatre en die<br />
Free Flight Dance Company met regie<br />
deur Geoffrey Hylan<br />
• At twilight... Tribe, ’n aand van<br />
geïmproviseerde jazz<br />
• Black and Blue, aangebied deur die<br />
Fortune Cookie Theatre Company<br />
• Harlem Story, met ’n klomp soliste en<br />
die Harlem Club Big Band, gedirigeer<br />
deur Adolf Thele<br />
• At twilight… Tucan Tucan, ’n kaleidoskoop<br />
van musiek van Spaans tot<br />
Sesotho<br />
• Janei, ’n kombinasie van dans, musiek,<br />
opvoering, sirkus en argitektuur van<br />
die Switserse Metzger/Zimmerman/<br />
DePerrot en met finansiële ondersteuning<br />
deur Pro Helvetia<br />
• Gloria Bosman: Tina Turner, ’n<br />
huldeblyk aan die Amerikaanse<br />
superster aangebied deur Gloria<br />
Bosman<br />
• Tussen IN between, met die talente van<br />
Gloria Bosman in konsert met Lize<br />
Beekman<br />
• At twilight… Mas Que Nada, ’n<br />
Brasiliaans-Portugese aand met<br />
Abigail Petersen saam met Andrew<br />
Lilley, Charles Lazar, Kevin Gibson,<br />
Tony Paco en Gavin Minter wat deel<br />
is van die groot klank<strong>span</strong><br />
• CDC Celebrating Ten, met die Cape<br />
Dance Company in vier gechoreografeerde<br />
stukke deur Sean Bovim,<br />
Adele Blank, Michelle Reid en CDCregisseur<br />
Debbie Turner<br />
• Twaalfde Nag, ’n produksie van Twelfth<br />
Night in Afrikaans, vertaal deur Uys<br />
Krige<br />
45<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID
46<br />
MAATSKAPLIK KORPORATIEWE VERANTWOORDELIKHEID<br />
Korporatiewe verantwoordelikheid<br />
Erfenisversameling<br />
<strong>Distell</strong> bewaar ’n versameling van unieke en belangrike<br />
erfenisgoed van onskatbare waarde, onder meer die woonhuise<br />
en inhoud van Nederburg, Plaisir de Merle en die Oude Drostdy<br />
in Tulbagh. Ons en Lusan Premium Wyne hou verskeie ander<br />
bekende nasionale monumente in stand, onder meer die<br />
woonhuise van Uitkyk, Le Bonheur en Neethlingshof. Hierdie<br />
geboue – sommige dateer uit die laat 17de eeu – tesame met<br />
<strong>Distell</strong> se versameling van antieke Kaapse meubels uit die 18de<br />
en 19de eeu is van die belangrikste bates wat die Kaap se<br />
wynverwante erfenis weerspieël.<br />
Die maatskappy het ook ’n wye versameling van historiese wynen<br />
brandewyn-verwante kunswerke wat in ons wyn- en<br />
brandewynkelders ten toon gestel word. Hierdie artikels lok baie<br />
belangstelling en het groot opvoedkundige waarde vir plaaslike<br />
en oorsese besoekers.<br />
Slegs outentieke, tradisionele museumtegnieke word gebruik<br />
om die antieke kunswerke in <strong>Distell</strong> se sorg te bewaar en te<br />
herstel. ’n Kurator is vir dié doel aangestel om toesig te hou oor<br />
hierdie aktiwiteite. ’n Sentrale register vir antieke goedere,<br />
implemente en wynperse word in <strong>Distell</strong> se argiewe gehou. Die<br />
argiewe huisves ook boeke, foto’s, videomateriaal, dokumente<br />
en inligting oor die maatskappy se geskiedenis, sy mense en<br />
produkte, asook navorsingsmateriaal rakende die wyn- en<br />
brandewynbedryf en hou dit in stand.<br />
Om uitsonderlike, wêreldklas gehalte<br />
te behaal is op sigself ’n prestasie, maar wanneer jy dit met onfeilbare reëlmatigheid<br />
doen, selfs met toenames in volumes, plaas dit jou beslis in ’n klas van jou eie. Dit word<br />
bereik deur verantwoordelikheid te aanvaar en jouself nog<br />
meer te dryf. Of om aan die gang te kom en voor te bly.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Ons mense<br />
Die inspirasie vir ’n waarlik uitsonderlike Suid-Afrikaanse maatskappy<br />
<strong>Distell</strong>, as ’n verantwoordelike werkgewer, voldoen aan alle<br />
arbeidswetgewing wat relevant is in die lande waar<br />
die maatskappy sake doen. In Suid-Afrika onderskryf die<br />
maatskappy onder andere die Wet op Arbeidsverhoudinge,<br />
die Wet op Diensgelykheid, die Wet op Vaardigheidsontwikkeling<br />
en -heffing, die Wet op Basiese Diensvoorwaardes en die Wet op<br />
Vergoeding vir Beroepsbeserings en -siektes.<br />
Die funksie van die menslikehulpbronne-afdeling is om as<br />
strategiese vennoot die maatskappy in al sy werksaamhede te<br />
dien, om sigbaar in die werkplek te wees en om die meganismes<br />
te verskaf vir ’n duidelike begrip van individuele en breë sakeaktiwiteite<br />
en -beginsels.<br />
Die jaar se fokusgebiede en hoogtepunte<br />
<strong>Distell</strong> se mees inspirerende <strong>span</strong>ne<br />
Elke <strong>Distell</strong>-werknemer is deel van ’n spesifieke <strong>span</strong> in die<br />
organisasie en daar is aan elke <strong>span</strong> sekere doelwitte, in<br />
ooreenstemming met die maatskappy se kernwaardes,<br />
toegewys. Al die werknemers in die maatskappy is gevra om<br />
<strong>span</strong>ne te nomineer wat ’n spesifieke maatskappywaarde die<br />
beste opsom. Die kategorieë was:<br />
• Om pret te hê, die beste te wees!<br />
• Viering van diversiteit<br />
• Handelsmerktrots<br />
• Agente vir verandering<br />
• Klantefokus<br />
• Uniek<br />
Ons gee regdeur hierdie verslag erkenning aan die ses<br />
wen<strong>span</strong>ne.<br />
Werknemerprestasie-bestuurstelsel (WPBS)<br />
’n Werknemerprestasie-bestuurstelsel word op alle werknemers<br />
op toesighoudende, administratiewe en bestuursvlak toegepas.<br />
Alle betrokkenes teken ’n eie, persoonlike prestasiebeoordelingskaart<br />
en hul prestasies word dan beoordeel aan<br />
voorafbepaalde individuele, <strong>span</strong>- en maatskappydoelwitte.<br />
Aansporingsbonusse word ook op hierdie basis bepaal. Na<br />
gesprekke met vakbonde, met die oog daarop om alle<br />
werknemers in die prestasiebestuurstelsel in te sluit met ingang<br />
van 1 Julie 2005, het die vakbonde te kenne gegee dat hul lede<br />
dit goedkeur.<br />
Missiegerigte <strong>span</strong>ne (MS)<br />
Die konsep van missiegerigte <strong>span</strong>ne, wat oorspronklik op<br />
produksie-aanlegte gemik was en toe uitgebrei het na alle<br />
verspreidingsaanlegte, gee aan werk<strong>span</strong>ne ’n basis om die<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
kwaliteit, spoed, koste, moraal en innoverings rakende hul werk<br />
op ’n daaglikse basis te beoordeel.<br />
“Rewards for Awards”<br />
Ons wyn- en spiritualieë-<strong>span</strong>ne, van wingerdboukundiges tot<br />
wynmakers en distilleerders, behaal steeds groot suksesse in<br />
belangrike kompetisies, soos die International Wine & Spirit<br />
Competition in Londen, die International Spirits Challenge, die<br />
internasionale WINE Magazine Challenge, die SA Nasionale<br />
Wynskou wat die Veritas-medaljes toeken, die Michelangelo<br />
International Awards, die Fairbairn Capital Wine Trophy Awards<br />
en nog ander. Die “Rewards for Awards”-projek vier hierdie<br />
prestasies.<br />
Leierskapontwikkeling<br />
<strong>Distell</strong> Leierskapontwikkelingsprogram (DLOP)<br />
As deel van ’n projek om talent te beloon en leierskapsvaardighede<br />
te bou, terwyl gapings in vaardighede gesluit word,<br />
bied <strong>Distell</strong> ’n leierskapontwikkelingsprogram aan in samewerking<br />
met die Gordon Institute of Business Science, een van die<br />
40 voorste sakeskole wêreldwyd. Na ’n strawwe keuringsproses<br />
is 69 kandidate in 2004 en ’n verdere 43 in 2005 gekies om<br />
leierskapsopleiding te ontvang. Vanuit die 2004-groep kom 55%<br />
van die kandidate uit histories benadeelde groepe, terwyl dit in<br />
2005 tot 86% gestyg het.<br />
Vordering in beroepsontwikkeling<br />
’n Inisiatief is geloods om ’n versameling kernbevoegdhede wat vir<br />
elke area van die maatskappy se besigheid benodig word saam te<br />
stel, met ’n proefprojek by die produksie-aanleg by Green Park. Die<br />
proses vorm die grondslag om gepaste opleiding en ontwikkeling<br />
vir die ondersteuning van individuele prestasie te kan beoordeel en<br />
het gehelp om gestruktureerde beroepsontwikkelingsgeleenthede<br />
te bepaal. Vanweë die proefprojek se sukses is daar besluit om dit<br />
na ander aanlegte uit te brei.<br />
MIV/Vigs-bewusmaking<br />
Die MIV/Vigs-bewusmakings- en ingrypingsprogram wat in<br />
2002 begin is, is in die oorsigjaar voortgesit. Tot op datum is<br />
3 519 of 82% van alle werknemers reeds opgelei oor hoe om<br />
die siekte te hanteer en hoe om te help om ’n ondersteunende<br />
en nie-bedreigende werksomgewing te skep vir diegene wat<br />
deur die siekte geraak word. <strong>Distell</strong> se MIV/Vigs-bewusmakingsveldtog<br />
behels ook die opleiding van opvoeders uit eie<br />
geledere en die saamstel en verspreiding van inligting oor die<br />
siekte. Vrywillige toetsing word aangemoedig en persone wat<br />
positief toets, word ondersteun deur ons Werknemerbystandprogram.<br />
47<br />
MAATSKAPLIK ONS MENSE
48<br />
MAATSKAPLIK ONS MENSE<br />
Ons mense<br />
Arbeidsverhoudinge<br />
<strong>Distell</strong> ondersteun die reg op vryheid van assosiasie en<br />
kollektiewe bedinging ten volle. Erkenning van substansiële<br />
ooreenkomste, gereguleer deur kollektiewe bedinging en<br />
arbeidswetgewing, is met die volgende drie vakbonde<br />
geformaliseer:<br />
• National Union of Food, Beverage, Wine, Spirits & Allied<br />
Workers<br />
• Food & Allied Workers’ Union<br />
• Africa Wood & Allied Workers’ Union<br />
Gedurende die hersieningsjaar is die maatskappy nie geraak deur<br />
enige industriële aksie nie, behalwe vir die Cosatu-geaffilieerde<br />
massa-aksie wat gedurende Junie landwyd plaasgevind het. Alle<br />
loononderhandelinge is boonop betyds afgehandel.<br />
Dissiplinêre praktyke<br />
’n Korrektiewe Aksie Kode, in ooreenstemming met <strong>Distell</strong> se<br />
kernwaardes, verskaf die raamwerk vir lynbestuur en personeel<br />
om in ’n beginselvaste en etiese omgewing te werk. Die <strong>Distell</strong><strong>span</strong>ne<br />
word op ’n deurlopende grondslag van die Kode bewus<br />
gemaak en op so ’n wyse dat die implikasies van afwykings<br />
maklik verstaanbaar is. Prosedures vir die hantering van<br />
afwykings word boonop duidelik gestel.<br />
Die Kode fokus op die kweek van:<br />
• ’n Gevoel van eienaarskap, deur <strong>Distell</strong>, sy besigheidsreputasie<br />
en produkte te bevorder<br />
• ’n Ondernemingsgees, deur voortdurend te streef om voor te<br />
bly, op ’n deurlopende basis te leer, probleme konstruktief<br />
aan te pak en om innovasie aan te moedig<br />
• ’n Prestasiegedrewe etos, deur aanvaarding van verantwoordelikheid<br />
en ’n voortdurende strewe om standaarde te<br />
verhoog<br />
• ’n Omgewing van wedersydse respek en waardigheid, die<br />
betuiging van sorg en sensitiwiteit jeens kollegas, verskaffers<br />
en almal wat in die loop van besigheid mee in aanraking<br />
gekom word<br />
• Gesondheid en veiligheid in die werkplek, deur die<br />
instandhouding van veiligheidsprosedures en die beoefening<br />
van verantwoordelikheid<br />
• ’n Omgewing van dienslewering, deur proaktief in die<br />
behoeftes van kollegas, klante en verbruikers te voorsien en<br />
dit te bevredig<br />
Verantwoordelike drankgebruik<br />
Opleidingsprogramme oor verantwoordelike alkoholgebruik<br />
het 1 783 werknemers sedert Januarie 2002 bereik. Hierdie<br />
programme fokus op lewenstyl- en gesondheidsopvoeding en<br />
verskaf waar nodig ook ingryping en bystand deur die<br />
Werknemerbystandprogram.<br />
Gesondheid en veiligheid<br />
Risiko-oudits word twee keer per jaar by elke <strong>Distell</strong>-aanleg<br />
gehou en opgeleide noodhulp<strong>span</strong>ne is by al die maatskappy<br />
se persele teenwoordig om noodgevalle te hanteer of om, waar<br />
nodig, onmiddellike gespesialiseerde mediese hulp te soek.<br />
Daar word boonop komitees vir gesondheid en veiligheid en wie<br />
se lede deur eweknieë genomineer word, by elke aanleg<br />
aangestel om te verseker dat standaarde, beleid en prosedures<br />
gehandhaaf word. Die komitees vergader maandeliks.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Werknemerstatistiek<br />
Diensgelykheid<br />
<strong>Distell</strong> besef dat die onderneming se volhoubaarheid berus<br />
op sy vermoë om ’n reserwe van intellektuele vermoëns,<br />
wat voortdurend verbeter, te bou deur talent te ontwikkel en<br />
te behou. Die maatskappy se leierskapontwikkeling is gerig op<br />
Diensgelykheid<br />
Persentasie personeelaanstellings vanuit histories benadeelde gemeenskappe<br />
Aanstellings<br />
Toesighoudend, verkoopsverteenwoordigers en administratiewe vlak 60% 81%<br />
Bestuursvlak 70% 60%<br />
Bevorderings (alle vlakke) 60% 82%<br />
Werknemergetalle<br />
Getal permanente werknemers aan die begin van die jaar<br />
Plus:<br />
4 184 4 342<br />
Werwing 267 200<br />
Minus: 9<br />
Sterftes 6 21<br />
Ontslag 89 79<br />
Ongeskiktheid – medies ongeskik 12 10<br />
Bedankings 164 216<br />
Aftrede 8 6<br />
Afleggings – 26<br />
Totaal aan die einde van die jaar 4 172 4 184<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Totale rasseverdeling 2005<br />
Swart, Kleurling, Indiër 65%<br />
MFMFMF<br />
Wit 35%<br />
FMF<br />
histories benadeelde personeel. Van 2002 tot 2005 het die<br />
aantal histories benadeelde personeel wat op bestuursvlak<br />
aangestel is, gegroei van 25% tot 31,9%. Uit die<br />
255 werknemers wat die afgelope fiskale jaar op alle vlakke<br />
bevorder is, is 82% uit histories benadeelde gemeenskappe. 49<br />
Totale geslagsverdeling 2005<br />
Manlik 71.5%<br />
MFMFMFM<br />
Vroulik 28.5%<br />
FMF<br />
Doelwit Werklik<br />
2005 2004<br />
MAATSKAPLIK ONS MENSE
50<br />
MAATSKAPLIK ONS MENSE<br />
Spanwerk is die grondslag vir<br />
sukses. Die ware gees van<br />
doelgerigte samewerking lei tot<br />
lewenskrag en geesdrif; dit motiveer<br />
en rig, terwyl dit boonop ’n gevoel<br />
van eenheid en vertroue skep.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Finansiële<br />
jaarstate<br />
– vir die jaar geëindig 30 Junie 2005<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Inhoudsopgawe<br />
van die finansiële jaarstate<br />
Valuta van die finansiële jaarstate 51<br />
Verslag van die onafhanklike ouditeure 51<br />
Direkteure se verantwoordelikhede vir die finansiële verslagdoening 52<br />
Sertifikaat deur die groepsekretaris 52<br />
Verslag van die raad van direkteure 53<br />
Balansstate 54<br />
Inkomstestate 55<br />
State van veranderinge in ekwiteit 56<br />
Kontantvloeistate 57<br />
Kontantstaat van toegevoegde waarde 58<br />
Rekeningkundige beleid en definisies 59 – 63<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate 64 – 90<br />
Aanhangsel 1: Belang in filiale 91<br />
Aanhangsel 2: Belang in ongenoteerde geassosieerdes 92<br />
Aanhangsel 3: Belang in gesamentlike ondernemings 93<br />
Valuta van die finansiële jaarstate<br />
Die finansiële jaarstate word uitgedruk in Suid-Afrikaanse rand (R).<br />
Die randkoste van ’n eenheid van die belangrikste geldeenhede op 30 Junie was:<br />
2005 2004<br />
VSA dollar 6,68 6,31<br />
Britse pond 12,09 11,41<br />
Euro 8,06 7,65<br />
Kanadese dollar 5,42 4,66<br />
Botswana pula 1,21 1,38<br />
Australiese dollar 5,09 4,38<br />
Verslag van die onafhanklike ouditeure<br />
aan die lede van <strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />
Ons het die finansiële jaarstate en groep finansiële jaarstate<br />
soos uiteengesit op bladsy 53 tot 93 geouditeer. Hierdie<br />
finansiële state is die verantwoordelikheid van die maatskappy<br />
se direkteure. Ons verantwoordelikheid is om op grond van<br />
ons oudit ’n mening oor hierdie finansiële state uit te spreek.<br />
Omvang<br />
Ons het ons oudit ooreenkomstig standpunte van Suid-<br />
Afrikaanse Ouditstandaarde uitgevoer. Hierdie standaarde<br />
vereis dat ons die oudit beplan en uitvoer om redelike gerusstelling<br />
te verkry dat daar geen wesenlike wanvoorstelling in<br />
die finansiële state is nie. ’n Oudit behels:<br />
• ’n ondersoek, op ’n toetsgrondslag, van bewyse wat die<br />
bedrae en openbaarmakings in die finansiële state steun;<br />
• ’n beoordeling van die rekeningkundige beginsels wat<br />
gebruik is en beduidende ramings wat deur bestuur<br />
gemaak is; asook<br />
• ’n oorweging van die algehele aanbieding van die finansiële<br />
state.<br />
Ons is van mening dat ons oudit ’n redelike grondslag vir<br />
ons mening bied.<br />
Ouditmening<br />
Na ons mening verstrek hierdie finansiële state en groep<br />
finansiële state, in alle wesenlike opsigte, ’n redelike<br />
weergawe van die finansiële stand van die maatskappy<br />
en die groep op 30 Junie 2005, en van die resultate van<br />
hulle bedrywighede, veranderinge in ekwiteit en<br />
kontantvloei vir die jaar wat op daardie datum geëindig<br />
het, in ooreenstemming met Suid-Afrikaanse Standpunte<br />
van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en<br />
op die wyse deur die Maatskappywet in Suid-Afrika vereis.<br />
Geregistreerde Rekenmeesters en Ouditeure<br />
Geoktrooieerde Rekenmeesters (SA)<br />
Stellenbosch<br />
17 Augustus 2005<br />
51<br />
JAARSTATE INHOUDSOPGAWE, VALUTA EN VERSLAG VAN DIE ONAFHANKLIKE OUDITEURE
2<br />
JAARSTATE DIREKTEURE SE VERANTWOORDELIKHEDE EN SERTIFIKAAT DEUR DIE GROEPSEKRETARIS<br />
Direkteure se verantwoordelikhede<br />
vir die finansiële verslagdoening<br />
Die Maatskappywet, 1973, vereis van direkteure om<br />
finansiële jaarstate vir elke finansiële jaar op te stel wat<br />
die stand van die maatskappy en die groep, en die wins<br />
en verlies vir die tydperk, redelik weergee. In die<br />
voorbereiding van hierdie finansiële state word van die<br />
direkteure verwag om:<br />
• rekeningkundige beleid te bepaal en dit konsekwent<br />
toe te pas;<br />
• gesonde oordeel toe te pas en ramings te maak wat<br />
redelik en omsigtig is;<br />
• te meld of gestelde rekeningkundige standaarde<br />
gevolg is, behoudens enige wesenlike afwykings wat<br />
in die finansiële state geopenbaar en verduidelik<br />
word; en<br />
• die finansiële state op die lopendesaak-grondslag<br />
op te stel tensy dit nie toepaslik is om te veronderstel<br />
dat die groep sal voortgaan om sake te doen nie.<br />
Die direkteure is verantwoordelik om behoorlike<br />
rekeningkundige rekords te hou wat op enige tydstip met<br />
redelike akkuraatheid die maatskappy se finansiële<br />
posisie toon, ten einde te verseker dat die finansiële state<br />
aan die Maatskappywet, 1973, voldoen. Hulle is in die<br />
algemeen verantwoordelik om sodanige stappe te doen<br />
wat redelikerwys moontlik is om die groep se bates<br />
te beveilig en om bedrog en ander onreëlmatighede te<br />
voorkom en op te spoor.<br />
Hierdie finansiële jaarstate word ooreenkomstig Suid-<br />
Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde<br />
Rekeningkundige Praktyk (AARP) opgestel en behels<br />
volle en verantwoordelike openbaarmaking in ooreenstemming<br />
met die rekeningkundige beleid van die groep,<br />
en is gegrond op redelike en omsigtige oordeel en<br />
ramings.<br />
Sertifikaat deur die groepsekretaris<br />
Die direksie keur enige verandering in rekeningkundige<br />
beleid goed en die uitwerking daarvan word volledig in die<br />
finansiële jaarstate verduidelik.<br />
Die direkteure het die groep se begrotings- en<br />
kontantvloeivooruitskattings vir die tydperk tot<br />
30 Junie 2006 in oënskou geneem. Op grond van hierdie<br />
vooruitskattings, en met inagneming van die groep se<br />
huidige finansiële posisie en die finansieringsgeriewe tot<br />
sy beskikking, is hulle tevrede dat die groep oor<br />
voldoende bronne beskik om sy bedrywighede in die<br />
afsienbare toekoms voort te sit. Die finansiële jaarstate is<br />
op die lopendesaak-grondslag opgestel.<br />
Tussen die einde van die finansiële jaar en die datum van<br />
hierdie verslag het geen gebeurtenis plaasgevind wat die<br />
vertolking van hierdie verslag wesenlik beïnvloed nie.<br />
’n Elektroniese weergawe van die finansiële state van die<br />
groep word op die maatskappy se webwerf geplaas. Die<br />
direkteure is verantwoordelik vir die instandhouding en<br />
integriteit van die statutêre en geouditeerde inligting op<br />
die maatskappy se webwerf.<br />
Die finansiële jaarstate, soos uiteengesit op bladsy 53 tot<br />
93, is deur die direksie goedgekeur en word namens hulle<br />
onderteken deur:<br />
DM Nurek JJ Scannell<br />
Voorsitter Besturende direkteur<br />
Stellenbosch<br />
17 Augustus 2005<br />
In my hoedanigheid as groepsekretaris bevestig ek hiermee, ingevolge die bepalings van die Maatskappywet, 1973, dat<br />
die groep vir die jaar geëindig 30 Junie 2005 alle opgawes wat kragtens hierdie wet van ’n publieke maatskappy vereis<br />
word, by die Registrateur van Maatskappye ingedien het en dat al dié opgawes waar, korrek en bygewerk is.<br />
CJ Cronjé<br />
Groepsekretaris<br />
Stellenbosch<br />
17 Augustus 2005<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Verslag van die raad van direkteure<br />
vir die jaar geëindig 30 Junie 2005<br />
Die raad doen met genoeë verslag oor die bedrywighede<br />
en finansiële resultate vir die jaar onder oorsig:<br />
Aard van bedrywighede<br />
Die maatskappy is ’n beleggingshouermaatskappy met<br />
belange in drankverwante maatskappye.<br />
Die groep is Suid-Afrika se voorste vervaardiger en<br />
bemarker van wyn, spiritualieë en gegeurde alkoholiese<br />
drank.<br />
Groep finansiële oorsig<br />
Resultate<br />
Jaar geëindig 30 Junie: 2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
Omset 5 951 146 5 563 969<br />
Bedryfswins 712 557 594 732<br />
Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />
– Per aandeel (sent) 245,8 184,3<br />
Wesensverdienste 482 173 358 624<br />
– Per aandeel (sent) 245,8 183,3<br />
Totale bates 4 985 350 4 832 890<br />
Totale verpligtinge (2 143 013) (2 260 799)<br />
Die finansiële state uiteengesit op bladsy 53 tot 93<br />
verstrek ten volle die finansiële stand, resultate van<br />
bedrywighede en kontantvloei van die groep vir die jaar<br />
geëindig 30 Junie 2005.<br />
Dividende<br />
Totale dividende vir<br />
die jaar (R’000) * 242 182 190 109<br />
– Per aandeel (sent) 123,0 97,0<br />
* Die finale dividend van 67 sent (2004: 51 sent) per<br />
aandeel is verklaar na jaareinde en gevolglik is daar nie<br />
in die finansiële jaarstate voorsiening daarvoor gemaak<br />
nie. Verwys na aantekening 25 by die finansiële state vir<br />
betalingsbesonderhede.<br />
Veranderinge in rekeningkundige beleid<br />
Die groep se rekeningkundige beleid is verander om in<br />
ooreenstemming te wees met die nuwe Suid-Afrikaanse<br />
Standpunt oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige<br />
Praktyk (AARP) wat handel oor “Besigheidsamevoegings”<br />
(RE 140/IFRS 3) en die gewysigde standpunte wat handel<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
oor “Ontasbare Bates” (RE 129/IAS 38) en “Waardedaling<br />
van Bates” (RE 128/IAS 36). Vergelykende syfers vir die<br />
jaar geëindig 30 Junie 2004 is nie hersaamgestel nie,<br />
aangesien die standpunte in werking getree het met<br />
ingang van 1 Julie 2004.<br />
Besonderhede van die veranderinge is vervat in<br />
aantekening 32 by die finansiële state.<br />
Filiaalmaatskappye en beleggings<br />
Besonderhede van filiale, geassosieerdes en<br />
gesamentlike ondernemings word onderskeidelik in<br />
Aanhangsel 1, 2 en 3 geopenbaar.<br />
Direkteure<br />
Die name van die direkteure, hul bywoning van<br />
vergaderings en hul lidmaatskap van komitees van die<br />
direksie verskyn op bladsy 8.<br />
Belange van direkteure en hul vergoeding<br />
Besonderhede van die vergoeding van die direkteure en<br />
hulle belange in die uitgereikte aandelekapitaal van die<br />
maatskappy en in kontrakte verskyn in aantekening 33<br />
tot 35 by die finansiële state.<br />
Beheermaatskappy<br />
Die beheermaatskappy van die groep is Remgro-KWV<br />
Beleggings Beperk.<br />
Die groepstruktuur verskyn op bladsy 2.<br />
Sekretaris<br />
Die naam en adres van die maatskappysekretaris verskyn<br />
op die binne-agterblad.<br />
Goedkeuring<br />
Die finansiële jaarstate, op bladsy 53 tot 93 uiteengesit, is<br />
deur die direksie goedgekeur.<br />
Geteken namens die raad van direkteure:<br />
DM Nurek JJ Scannell<br />
Voorsitter Besturende direkteur<br />
Stellenbosch<br />
17 Augustus 2005<br />
53<br />
JAARSTATE VERSLAG VAN DIE RAAD VAN DIREKTEURE
4<br />
JAARSTATE BALANSSTATE<br />
Balansstate<br />
op 30 Junie<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2005 2004 2005 2004<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Bates<br />
Nie-bedryfsbates<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 1 1 172 876 1 225 351 – –<br />
Biologiese bates 2 107 170 98 939 – –<br />
Beleggings en lenings 3 291 138 543 166 818 773 810 366<br />
Belegging in geassosieerdes 4 9 721 9 095 – –<br />
Ontasbare bates 5 6 578 6 578 – –<br />
Uitgestelde belasting 14 44 396 36 431 18 255 –<br />
Totale nie-bedryfsbates 1 631 879 1 919 560 837 028 810 366<br />
Bedryfsbates<br />
Voorraad 6 2 244 129 2 207 296 – –<br />
Handels- en ander debiteure 7 551 241 513 414 146 036 –<br />
Korttermynbeleggings 8 309 249 – – –<br />
Belasting vooruitbetaal 52 536 33 230 – –<br />
Kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390 – –<br />
Totale bedryfsbates 3 353 471 2 913 330 146 036 –<br />
Totale bates 4 985 350 4 832 890 983 064 810 366<br />
Ekwiteit en laste<br />
Kapitaal en reserwes<br />
Aandelekapitaal 9 1 974 1 964 1 974 1 964<br />
Aandelepremie 9 572 098 563 702 572 098 563 702<br />
Tesourie-aandele 9 (9 461) (1 480) – –<br />
Nie-verdeelbare en ander reserwes 10 57 382 60 184 15 435 15 435<br />
Behoue verdienste 11 2 218 691 1 946 462 393 557 229 265<br />
2 840 684 2 570 832 983 064 810 366<br />
Minderheidsbelang 1 653 1 259 – –<br />
Totale ekwiteit 2 842 337 2 572 091 983 064 810 366<br />
Nie-bedryfslaste<br />
Langtermyn rentedraende verpligtinge 12 329 014 754 601 – –<br />
Na-aftrede mediese voordele 13 21 391 16 905 – –<br />
Uitgestelde belasting 14 95 191 101 127 – –<br />
Totale nie-bedryfslaste 445 596 872 633 – –<br />
Bedryfslaste<br />
Handels- en ander krediteure 15 929 352 944 618 – –<br />
Korttermyngedeelte van langtermynverpligtinge 12 429 989 89 766 – –<br />
Voorsienings 16 93 477 59 170 – –<br />
Korttermyn rentedraende verpligtinge 17 244 599 294 612 – –<br />
Totale bedryfslaste 1 697 417 1 388 166 – –<br />
Totale ekwiteit en laste 4 985 350 4 832 890 983 064 810 366<br />
Netto batewaarde per aandeel (sent) 1 440,3 1 309,9<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Inkomstestate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2005 2004 2005 2004<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Verkoopsvolumes (liter ’000) 316 445 310 966 – –<br />
Omset 18 5 951 146 5 563 969 – –<br />
Bedryfsuitgawes 19 (5 238 589) (4 969 237) – –<br />
Bedryfswins 712 557 594 732 – –<br />
Dividendinkomste 20 49 824 56 013 356 139 158 420<br />
Finansieringskoste 21 (102 098) (150 766) – –<br />
Valutaverskille (999) (24 891) – –<br />
Inkomste vanaf geassosieerdes 22 13 554 10 674 – –<br />
Wins voor belasting 672 838 485 762 356 139 158 420<br />
Belasting 23 (190 267) (124 790) 18 255 –<br />
Minderheidsbelang (394) (390) – –<br />
Netto wins toeskryfbaar aan gewone<br />
aandeelhouers 482 177 360 582 374 394 158 420<br />
Verdienste per gewone aandeel (sent) 24<br />
toeskryfbareverdienste-basis 245,8 184,3<br />
wesensbasis 245,8 183,3<br />
ekwivalente kontantbasis 302,1 219,1<br />
Dividende per gewone aandeel (sent) 25<br />
– tussen 56,0 46,0<br />
– finaal 67,0 51,0<br />
123,0 97,0<br />
55<br />
JAARSTATE INKOMSTESTATE
6<br />
JAARSTATE STATE VAN VERANDERINGE IN EKWITEIT<br />
State van veranderinge in ekwiteit<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2005 2004 2005 2004<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Aandelekapitaal 9 1 974 1 964 1 974 1 964<br />
Beginsaldo 1 964 1 956 1 964 1 956<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema 10 8 10 8<br />
Aandelepremie 9 572 098 563 702 572 098 563 702<br />
Beginsaldo 563 702 558 002 563 702 558 002<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema 8 396 5 700 8 396 5 700<br />
Tesourie-aandele 9 (9 461) (1 480) – –<br />
Beginsaldo (1 480) – – –<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema (8 406) (5 708) – –<br />
Aandele betaal en gelewer – aandeleskema 425 4 228 – –<br />
Nie-verdeelbare en ander reserwes 10 57 382 60 184 15 435 15 435<br />
Beginsaldo 60 184 58 127 15 435 15 435<br />
Verskansingsreserwe (4 400) 1 932 – –<br />
Billikewaarde-aanpassings 1 048 858 – –<br />
Valuta-omrekenings 550 (733) – –<br />
Behoue verdienste 11 2 218 691 1 946 462 393 557 229 265<br />
Beginsaldo 1 946 462 1 744 300 229 265 229 265<br />
Netto wins toeskryfbaar aan gewone<br />
aandeelhouers 482 177 360 582 374 394 158 420<br />
Dividende verklaar 26.4 (210 102) (158 420) (210 102) (158 420)<br />
Dividende betaal aan Die <strong>Distell</strong> Groep<br />
Aandeletrust 154 – – –<br />
Ekwiteit aan die einde van die jaar 2 840 684 2 570 832 983 064 810 366<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Kontantvloeistate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
GROEP MAATSKAPPY<br />
2005 2004 2005 2004<br />
Aantekeninge R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite<br />
Bedryfsinkomste 712 557 594 732 – –<br />
Nie-kontantvloei-items 26.1 172 978 144 204 – –<br />
Kontant deur handelsaktiwiteite<br />
voortgebring 885 535 738 936 – –<br />
Bedryfskapitaalveranderings 26.2 (91 038) 22 259 (146 036) –<br />
Kontant deur normale bedryfsaktiwiteite<br />
voortgebring 794 497 761 195 (146 036) –<br />
Dividendinkomste 1 210 949 356 139 158 420<br />
Valutaverskille gerealiseer (927) (10 615) – –<br />
Rente ontvang 26 051 32 925 – –<br />
Rente betaal (128 149) (183 691) – –<br />
Belasting betaal 26.3 (219 236) (143 915) – –<br />
Dividende betaal 26.4 (209 948) (158 420) (210 102) (158 420)<br />
Uitsonderlike items 26.5 – 46 500 – –<br />
Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 263 498 344 928 1 –<br />
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite<br />
Belegging om bedrywighede te handhaaf 26.6 (59 546) (79 385) – –<br />
Belegging om bedrywighede uit te brei 26.7 (32 074) (76 910) – –<br />
Voorkeuraandele afgelos – 137 030 – –<br />
Kontantuitvloei uit beleggingsaktiwiteite (91 620) (19 265) – –<br />
Kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite<br />
Gewone aandele uitgereik 8 406 5 708 8 406 5 708<br />
Tesourie-aandele gekoop (7 981) (1 480) – –<br />
Minderheidsbelang – 70 – –<br />
Afname in rentedraende verpligtinge (85 364) (984) – –<br />
Toename in intergroeplenings – – (8 407) (5 708)<br />
Kontantuitvloei uit finansieringsaktiwiteite (84 939) 3 314 (1) –<br />
Afname in netto korttermynlenings<br />
Saldo aan die begin van die jaar 135 222 464 199 – –<br />
Saldo aan die einde van die jaar (48 283) (135 222) – –<br />
Afname in netto korttermynlenings 26.8 86 939 328 977 – –<br />
Kontantvloei per aandeel (sent) uit<br />
bedryfsaktiwiteite 241,3 257,3<br />
57<br />
JAARSTATE KONTANTVLOEISTATE
8<br />
JAARSTATE KONTANTSTAAT VAN TOEGEVOEGDE WAARDE<br />
Kontantstaat van toegevoegde waarde<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
28%<br />
9%<br />
2005<br />
63%<br />
Staat<br />
Werknemers<br />
Ander<br />
30%<br />
2004<br />
8%<br />
GROEP<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
Kontant voortgebring<br />
Kontant verkry uit verkope 5 913 319 5 561 411<br />
Netto finansieringskoste betaal (102 098) (150 766)<br />
Inkomste uit beleggings 1 210 949<br />
Kontantwaarde voortgebring 5 812 431 5 411 594<br />
Kontantbetalings aan verskaffers van materiale en dienste (3 217 934) (3 096 895)<br />
Kontantwaarde toegevoeg/welvaart geskep 2 594 497 2 314 699<br />
Kontant aangewend vir:<br />
Betaling van aksynsbelasting aan die Staat 1 242 819 1 074 036<br />
Betaling van belasting op inkomste aan die Staat 219 236 143 915<br />
Vergoeding van werknemers vir hul dienste 658 996 593 400<br />
Vergoeding van aandeelhouers as opbrengs vir gebruik van hulle risikokapitaal 209 948 158 420<br />
Kontant betaal aan belanghebbendes 2 330 999 1 969 771<br />
Netto kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 263 498 344 928<br />
Rekonsiliasie met kontant voortgebring<br />
Kontantwaarde toegevoeg (hierbo) 2 594 497 2 314 699<br />
Min: Vergoeding van werknemers vir hul dienste (658 996) (593 400)<br />
Netto finansieringskoste betaal 102 098 150 766<br />
Betaling van aksynsbelasting aan die Staat (1 242 819) (1 074 036)<br />
Kontant deur bedryfsaktiwiteite voortgebring 794 780 798 029<br />
Belasting aan die Staat<br />
Aksynsbelasting 1 242 819 1 074 036<br />
Belasting op inkomste 219 236 143 915<br />
Belasting op toegevoegde waarde 290 036 246 869<br />
Werknemersbelasting van vergoeding afgetrek 74 096 66 464<br />
Streeksdiensteraadheffings en eiendomsbelasting 21 771 19 904<br />
Deur die groep hanteer 1 847 958 1 551 188<br />
62%<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Rekeningkundige beleid en definisies<br />
1. Rekeningkundige beleid<br />
Die groep se rekeningkundige beleid voldoen aan<br />
Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige<br />
Praktyk in Suid-Afrika effektief vir die groep<br />
se finansiële jaar. Hierdie beleid is, behalwe vir die<br />
amortisasie van klandisiewaarde, in ooreenstemming<br />
met dié van die vorige jaar. Veranderings word<br />
behandel in aantekening 32.<br />
Die finansiële jaarstate is volgens die historiesekostegrondslag<br />
opgestel, soos gewysig deur die aanpassing<br />
van biologiese bates en van sekere finansiële<br />
instrumente tot billike waarde.<br />
1.1 Grondslag van konsolidasie<br />
Filiaalmaatskappye<br />
Filiale, wat maatskappye is waarin die groep, direk of<br />
indirek, ’n belang van meer as die helfte van die<br />
stemreg hou of andersins oor die vermoë beskik om<br />
beheer oor die bedrywighede uit te oefen, is gekonsolideer.<br />
Die aankoopmetode van teboekstelling word<br />
gebruik om die verkryging van filiale te verantwoord.<br />
Die resultate van enige filiale verkry of verkoop<br />
gedurende die jaar is ingesluit vanaf die datum waarop<br />
effektiewe beheer verkry is, tot op die datum waarop<br />
effektiewe beheer beëindig is. Alle intergroeptransaksies,<br />
-balanse en ongerealiseerde winste en<br />
verliese word met konsolidasie uitgeskakel. Waar<br />
nodig, is die rekeningkundige beleid van filiale aangepas<br />
om konsekwentheid met dié van die groep te<br />
verseker. Minderheidsbelange word afsonderlik<br />
geopenbaar.<br />
’n Lys van die groep se vernaamste filiale word in<br />
aanhangsel 1 by die finansiële jaarstate verstrek.<br />
Geassosieerde maatskappye<br />
Beleggings in geassosieerde ondernemings word<br />
volgens die ekwiteitsmetode verantwoord. Hierdie is<br />
ondernemings waarin die groep tussen 20% en 50%<br />
van die stemreg hou en waar die groep oor<br />
beduidende invloed beskik, maar nie beheer uitoefen<br />
nie. Ekwiteitsverantwoording behels die erkenning in<br />
die inkomstestaat van die groep se aandeel in die<br />
geassosieerde se wins of verlies vir die jaar. Die groep<br />
se belang in die geassosieerde word in die balansstaat<br />
getoon teen ’n bedrag wat die groep se aandeel in<br />
die netto bates van die geassosieerde weerspieël.<br />
Klandisiewaarde met verkryging word apart getoon.<br />
Permanente waardedalings word voorsien.<br />
’n Lys van die groep se geassosieerdes word in<br />
aanhangsel 2 by die finansiële jaarstate verstrek.<br />
Gesamentlike ondernemings<br />
Die groep se belang word verantwoord deur van die<br />
proporsionelekonsolidasie-metode gebruik te maak.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
Volgens hierdie metode word die groep se<br />
toeskryfbare gedeelte van inkomste, uitgawes,<br />
bates en laste op ’n lyn-vir-lyn-grondslag by die<br />
finansiële jaarstate van die groep ingesluit.<br />
Verdere besonderhede van die gesamentlike<br />
ondernemings word in aanhangsel 3 by die finansiële<br />
jaarstate verstrek.<br />
1.2 Eiendom, aanleg en toerusting<br />
Grond en geboue word teen historiese koste verantwoord.<br />
Geboue word volgens die reguitlynmetode oor<br />
hulle verwagte nuttige lewensduur afgeskryf.<br />
Verbeterings aan gehuurde eiendomme word oor die<br />
termyne van die huurkontrakte afgeskryf.<br />
Masjinerie, toerusting en voertuie word teen historiese<br />
koste verantwoord en volgens die reguitlynmetode<br />
oor die verwagte nuttige lewensduur afgeskryf.<br />
Gekapitaliseerde bruikhure is bates wat ingevolge ’n<br />
finansieringsbruikhuurooreenkoms gehuur word. Dit<br />
word gekapitaliseer teen die ekwivalente kontant<br />
koopprys en volgens die reguitlynmetode oor die<br />
verwagte nuttige lewensduur afgeskryf. Bruikhuurfinansieringskoste<br />
word oor die tydperk van die<br />
bruikhuur volgens die effektiewerentekoers-metode<br />
afgeskryf. Die huur van bates waarvan alle risiko’s en<br />
vergoeding verbonde aan eiendomsreg effektief<br />
deur die verhuurder behou word, word as bedryfshure<br />
geklassifiseer. Betalings ten opsigte van<br />
bedryfshure word teen normale inkomste verreken.<br />
Winste en verliese met die verkoop van eiendom,<br />
aanleg en toerusting word bepaal met verwysing na<br />
hul drabedrag en word in ag geneem by die bepaling<br />
van bedryfswins.<br />
Sagtewarepakkette en die direkte ontwikkelings- en<br />
installeringskoste daaraan verbonde, word gekapitaliseer<br />
en oor die verwagte nuttige lewensduur,<br />
vanaf die datum van ingebruikneming, afgeskryf.<br />
Waar die drabedrag van ’n bate groter is as sy<br />
verwagte verhaalbare bedrag, word die waardedaling<br />
erken en die bate dadelik afgeskryf na sy<br />
verhaalbare bedrag.<br />
Finansieringskoste op geleende fondse om die konstruksie<br />
van eiendom, aanleg en toerusting te finansier<br />
word teen bedryfskoste verreken soos aangegaan.<br />
1.3 Biologiese bates<br />
Biologiese bates bestaan uit wingerde wat waardeer<br />
word teen billike waarde deur die netto kontantvloeie<br />
te verdiskonteer oor die oorblywende lewensduur<br />
daarvan teen ’n toepaslike verdiskonteringskoers.<br />
Winste en verliese wat ontstaan met die<br />
verandering in billike waarde word teen inkomste<br />
verreken in die tydperk waarin dit ontstaan.<br />
59<br />
JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID
0<br />
JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID<br />
Rekeningkundige beleid en definisies<br />
1.4 Beleggings en lenings<br />
Langtermynbeleggings word aanvanklik teen kosprys,<br />
wat transaksiekoste insluit, getoon. Na die aanvanklike<br />
erkenning word hierdie instrumente soos volg gemeet:<br />
Hou-tot-verval-beleggings<br />
Hou-tot-verval-beleggings word teen geamortiseerde<br />
koste gedra deur gebruik te maak van die effektiewerentekoers-metode.<br />
Handels- en beskikbaar-vir-verkoop-beleggings<br />
Bemarkbare sekuriteite word teen billike waarde<br />
gedra. Dit word bereken met verwysing na die<br />
beurs-gekwoteerde sluitingspryse op 30 Junie.<br />
Ongenoteerde beleggings word teen billike waarde<br />
gedra. Dit word bepaal deur die gebruikmaking van<br />
aanvaarde waardasiemetodes.<br />
Ander beleggings en lenings<br />
Ander beleggings word teen geamortiseerde koste<br />
gedra.<br />
By die verkoop van ’n belegging word die verskil<br />
tussen die netto verkoopsopbrengs en die drabedrag<br />
teen inkomste verreken.<br />
Die belegging van <strong>Distell</strong> Groep Beperk in South<br />
African Distilleries and Wines (SA) Beperk word teen<br />
kosprys getoon in die maatskappy se finansiële state.<br />
1.5 Ontasbare bates<br />
Klandisiewaarde<br />
Klandisiewaarde wat ontstaan by die verkryging van<br />
filiale/geassosieerdes verteenwoordig die oorskot<br />
tussen die aankoopprys en die toeskryfbare redelike<br />
waarde van die netto bates verkry.<br />
Klandisiewaarde op verkrygings wat ontstaan het<br />
tussen 1 Julie 2000 en 31 Maart 2004 is in die balansstaat<br />
as ’n ontasbare bate getoon en is geamortiseer<br />
volgens die reguitlynmetode oor die verwagte<br />
nuttige lewensduur daarvan tot 30 Junie 2004.<br />
Klandisiewaarde op verkrygings wat ontstaan het<br />
voor 1 Julie 2000 is ten volle verreken teen behoue<br />
inkomste; sodanige klandisiewaarde is nie terugwerkend<br />
gekapitaliseer en geamortiseer nie. Klandisiewaarde<br />
op verkrygings op of na 31 Maart 2004<br />
word teen kosprys getoon.<br />
Klandisiewaarde se drabedrag word jaarliks hersien<br />
en, waar nodig, afwaarts aangepas in gevalle van<br />
permanente waardedalings.<br />
Die wins of verlies met die verkoop van ’n entiteit sluit<br />
die ongeamortiseerde saldo van klandisiewaarde<br />
met betrekking tot die entiteit wat verkoop word, in.<br />
Handelsmerke<br />
Uitgawes aangegaan by die verkryging van handelsmerke<br />
of handelsname word teen die kosprys vir die<br />
groep gekapitaliseer. Geen waarde word geplaas op<br />
handelsmerke of handelsname wat intern ontwikkel is<br />
nie.<br />
Die drabedrag van elke ontasbare bate word<br />
jaarliks hersien en aangepas vir waardedalings,<br />
waar nodig.<br />
Uitgawes om handelsmerke en handelsname in<br />
stand te hou word teen inkomste verreken.<br />
1.6 Navorsings- en ontwikkelingsuitgawes<br />
Navorsings- en ontwikkelingsuitgawes word teen<br />
inkomste verreken soos en wanneer dit aangegaan<br />
word.<br />
1.7 Voorraad<br />
Voorraad word waardeer teen die laagste van<br />
kosprys of netto realiseerbare waarde. Kosprys word<br />
bereken volgens die eerste-in-eerste-uit (EIEU)waardasiemetode.<br />
Die koste van voltooide goedere<br />
en onvoltooide werk sluit in grondstowwe, direkte<br />
arbeidskoste, ander direkte kostes en relevante<br />
bokoste, maar sluit finansieringskoste uit.<br />
Netto realiseerbare waarde is die verwagte verkoopprys<br />
in die normale gang van sake, na aftrekking van<br />
die verwagte koste van voltooiing en verkoopsuitgawes.<br />
1.8 Belasting<br />
Uitgestelde belasting word voorsien teen heersende<br />
koerse volgens die aanspreeklikheidsmetode.<br />
Alle tydelike verskille tussen die belastingwaarde<br />
van ’n bate of verpligting en die<br />
balansstaat-drawaarde daarvan word voorsien.<br />
Geen uitgestelde belasting word voorsien in omstandighede<br />
waar die aanvanklike erkenning op die datum van<br />
verkryging van die bate of las geen effek op die<br />
rekeningkundige wins of belasbare inkomste het nie.<br />
Bates ten opsigte van uitgestelde belasting op<br />
aangeslane verliese word nie geskep nie, tensy dit<br />
waarskynlik is dat toekomstige belasbare inkomste<br />
beskikbaar gaan wees waarteen die onbenutte<br />
aangeslane verliese in die afsienbare toekoms<br />
gerealiseer kan word.<br />
Sekondêre belasting op maatskappye (SBM) word<br />
voorsien op dividendbetalings, netto van dividende<br />
ontvang of ontvangbaar, en word as ’n belastingheffing<br />
erken in die jaar waarin die dividend betaal word.<br />
Uitgestelde belasting word voorsien op die onbenutte<br />
gedeelte van SBM-krediete wat in die afsienbare<br />
toekoms benut gaan word.<br />
Buitelandse aandeelhouersbelasting word voorsien<br />
ten opsigte van buitelandse dividende slegs wanneer<br />
die dividend erken word.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Uitgestelde belasting word voorsien op tydelike<br />
verskille wat ontstaan uit beleggings in filiale,<br />
geassosieerdes en gesamentlike ondernemings,<br />
behalwe waar die aanwending van die tydelike verskil<br />
beheer kan word en dit waarskynlik is dat dit nie in die<br />
nabye toekoms sal omswaai nie.<br />
1.9 Handels- en ander debiteure<br />
Handels- en ander debiteure deur die groep<br />
gegenereer word getoon teen kosprys min voorsiening<br />
vir waardedaling. ’n Raming vir die<br />
waardedaling van debiteure word op jaareinde<br />
gedoen en word gebaseer op ’n hersiening van alle<br />
uitstaande bedrae. Slegte skulde word afgeskryf<br />
gedurende die jaar waarin dit geïdentifiseer word.<br />
1.10 Kontant en kontantekwivalente<br />
Kontant en kontantekwivalente bestaan uit kontant op<br />
hande, oornagdeposito’s by banke en ander hoogs<br />
likiede korttermynbeleggings met aanvanklike termyne<br />
van drie maande of minder en dit word getoon teen<br />
kosprys. Oortrokke bankrekeninge is ingesluit by<br />
korttermyn rentedraende verpligtinge.<br />
1.11 Tesourie-aandele<br />
Aandele wat deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema in<br />
die maatskappy gehou word, word getoon teen<br />
kosprys en as tesourie-aandele geklassifiseer. Hierdie<br />
aandele word afgetrek van die uitgereikte getal<br />
aandele en word in ag geneem in die berekening van<br />
die geweegde gemiddelde getal aandele uitgereik. Die<br />
kosprys van die aandele word van die groep se<br />
ekwiteit afgetrek.<br />
1.12 Voorsienings<br />
Voorsienings word erken waar die groep ’n huidige<br />
wetlike of afgeleide verpligting het as gevolg van<br />
gebeure in die verlede wat waarskynlik sal lei tot ’n<br />
uitvloei van fondse ten einde die verpligting, wat met<br />
redelike sekerheid geraam kan word, na te kom.<br />
1.13 Buitelandse entiteite<br />
Die bates en laste van buitelandse entiteite word na<br />
Suid-Afrikaanse rand omgeskakel teen die sluitingskoers<br />
op die finansiële jaareinde. Inkomste- en<br />
uitgawe-items word teen die gemiddelde wisselkoerse<br />
gedurende die relevante rekeningkundige<br />
tydperk omgeskakel. Verskille wat met omskakeling<br />
ontstaan word as nie-verdeelbare reserwes<br />
verantwoord.<br />
1.14 Buitelandse valutatransaksies en -balanse<br />
Transaksies in buitelandse valuta word na Suid-<br />
Afrikaanse rand teen die heersende lokokoers op<br />
die transaksiedatum omgeskakel. Monetêre bates,<br />
laste en verpligtinge in buitelandse valuta word op<br />
die finansiële jaareinde na Suid-Afrikaanse rand<br />
omgeskakel teen die heersende koers. Valutatermynkontrakte<br />
word omgeskakel teen markver-<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
wante vooruitdekkingskoerse op die finansiële<br />
jaareinde. Verskille wat met omskakeling ontstaan,<br />
word afsonderlik in die inkomstestaat geopenbaar.<br />
1.15 Finansiële instrumente<br />
Finansiële instrumente word aanvanklik teen<br />
kosprys, wat transaksiekoste insluit, gemeet.<br />
Finansiële instrumente in die balansstaat getoon<br />
bestaan uit kontant en kontantekwivalente, beleggings,<br />
handels- en ander debiteure, handels- en<br />
ander krediteure, hure en lenings. Spesifieke<br />
erkenningsmetodes toegepas word geopenbaar in<br />
die beleidsaantekening geassosieer met elke item.<br />
Afgeleide instrumente<br />
Afgeleide bates en verpligtinge word herprys teen<br />
die huidige gekwoteerde bodpryse vir bates<br />
gehou of vir verpligtinge uitreikbaar of die aanbodprys<br />
vir verkrygbare bates of verpligtinge gehou.<br />
Die groep maak gebruik van finansiële instrumente<br />
om blootstellings aan wisselkoersveranderings en<br />
rentekoerse te verminder. Hierdie instrumente<br />
bestaan hoofsaaklik uit valutatermynkontrakte en<br />
rentekoersruiltransaksies. Die doel van hierdie<br />
instrumente is om risiko te verminder.<br />
Valutatermynkontrakte beskerm die groep teen wisselkoersveranderings<br />
deur die koers, waarteen ’n buitelandse<br />
bate of las vereffen moet word, vas te maak.<br />
Rentekoersruiltransaksies beskerm die groep teen<br />
veranderings in rentekoerse. Enige verskille<br />
betaalbaar of ontvangbaar op ’n rentekoersruiltransaksie<br />
word erken as ’n gedeelte van rente-inkomste<br />
of -uitgawes oor die termyn van die ooreenkoms.<br />
Winste en verliese op die vroeë beëindiging van<br />
rentekoersruiltransaksies of op die terugbetaling van<br />
lenings word in die inkomstestaat verreken.<br />
Winste en verliese op daaropvolgende meting<br />
Winste en verliese wat met daaropvolgende metings<br />
ontstaan, word soos volg erken:<br />
• Winste en verliese wat ontstaan uit ’n verandering<br />
in die billike waarde van finansiële instrumente<br />
wat nie deel is van ’n verskansingsooreenkoms<br />
nie, word ingesluit in netto inkomste of verlies in<br />
die tydperk waarin dit ontstaan, behalwe vir<br />
beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates waar die<br />
winste en verliese direk teen ekwiteit erken word<br />
totdat die finansiële bate verkoop word of ’n<br />
permanente waardedaling plaasvind.<br />
• Winste of verliese wat ontstaan uit daaropvolgende<br />
meting van billikewaarde-verskansingsinstrumente<br />
word onmiddellik in netto inkomste of verlies erken.<br />
• Winste of verliese wat ontstaan uit daaropvolgende<br />
meting van kontantvloeiverskansingsinstrumente<br />
word aanvanklik direk teen ekwiteit erken. Indien die<br />
verskansde ferm verpligting of vooruitgeskatte<br />
61<br />
JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID
2<br />
JAARSTATE REKENINGKUNDIGE BELEID<br />
Rekeningkundige beleid en definisies<br />
transaksie aanleiding gee tot ’n bate of las, dan word<br />
die kumulatiewe bedrag wat in ekwiteit erken is,<br />
aangepas teen die aanvanklike erkenning van die<br />
bate of verpligting. Ander kontantvloei-verskansingsinstrumente<br />
se kumulatiewe bedrag teen<br />
ekwiteit erken, word ingesluit in netto inkomste<br />
of verlies in die tydperk waarin die verpligting of<br />
vooruitgeskatte transaksie inkomste of verlies raak.<br />
Verrekening<br />
Indien daar ’n huidige afdwingbare reg bestaan om<br />
erkende finansiële bates en finansiële laste teen mekaar<br />
te verreken, en waar dit die voorneme is om gelyktydig<br />
die verpligting af te los en die bate te realiseer, of om op<br />
’n netto basis te skik, word alle verwante finansiële<br />
aangeleenthede teen mekaar verreken.<br />
Openbaarmaking van finansiële instrumente waarby<br />
die groep betrokke is, word in aantekening 30 by<br />
die finansiële jaarstate uiteengesit.<br />
1.16 Aftreevoordele<br />
Aftreefondse<br />
Die groep bied pensioen-, aftree- of voorsorgfondsvoordele<br />
aan alle werknemers.<br />
Die rekeningkundige pensioenkoste van die omskrewevoordeel-fondse<br />
word bepaal deur gebruik<br />
te maak van die geprojekteerde kredieteenhedemetode.<br />
Ingevolge dié metode word die koste om<br />
pensioene te voorsien in die inkomstestaat verreken<br />
deur die koste te versprei oor die dienstermyn van<br />
werknemers. Die pensioenverpligting word bepaal<br />
volgens die huidige waarde van die geskatte<br />
toekomstige kontantuitvloeie deur gebruik te maak<br />
van rentekoerse van staatseffekte wat ongeveer<br />
dieselfde terme tot vervaldatum het as die verwante<br />
verpligting.<br />
Die netto surplus of tekort van die voordeelverpligting is<br />
die verskil tussen die huidige waarde van die befondsde<br />
verpligtinge en die billike waarde van fondsbates.<br />
Die aktuariële winste en verliese word versprei in die<br />
toekoms oor die gemiddelde oorblywende werkslewe<br />
van die werknemers.<br />
Die bydraes van die groep tot vastebydraepensioenfondse<br />
word teen inkomste verreken<br />
gedurende die tydperk waartydens werknemers<br />
diens aan die groep lewer.<br />
Mediese fondse<br />
Mediesefondsbydraes word teen inkomste verreken<br />
gedurende die tydperk waartydens werknemers<br />
diens aan die groep lewer.<br />
Die groep maak voorsiening vir aktuarieelbepaalde<br />
toekomstige mediese voordele ten opsigte van<br />
werknemers wat aftree, gebaseer op die aanname<br />
dat die werknemer diens sal lewer tot en met<br />
aftree-ouderdom en die minimum dienstydperk sal<br />
voltooi.<br />
Die verwagte koste van dié voordele word oor die<br />
tydperk van diens geakkumuleer deur gebruik te maak<br />
van rekeningkundige metodologie wat ooreenstem<br />
met dié van omskrewevoordeel-pensioenfondse.<br />
Waardasies van dié verpligtinge word uitgevoer deur<br />
onafhanklike gekwalifiseerde aktuarisse.<br />
Ekwiteitsvergoedingsvoordele<br />
Die groep se bestuursaandeleaansporingskema<br />
word deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema bestuur.<br />
Aandeleopsies word toegestaan aan bestuur en<br />
sleutelpersoneel met meer as drie jaar diens. Opsies<br />
word toegestaan teen die markprys van die aandele<br />
op die dag van die aanbod en is uitoefenbaar teen<br />
daardie prys. Opsies moet uitgeoefen word binne<br />
een jaar na die aanbod en is betaalbaar binne tien<br />
jaar in drie gelyke jaarlikse paaiemente. Die eerste<br />
paaiement is eers betaalbaar na drie jaar. Die<br />
opbrengs ontvang, netto van enige transaksiekoste,<br />
word teen aandelekapitaal (nominale waarde) en<br />
aandelepremie gekrediteer. Die groep verantwoord<br />
nie ‘n bedrag as deel van personeelkoste ten opsigte<br />
van aandeleopsies nie.<br />
1.17 Inkomste-erkenning<br />
Inkomste uit die verkoop van produkte word erken<br />
wanneer aflewering plaasgevind het en dit deur die<br />
klant aanvaar is, indien nodig. Inkomste uit dienste<br />
word erken sodra die diens gelewer is. Hierdie<br />
inkomste word erken na aftrekking van belasting op<br />
toegevoegde waarde (BTW), algemene verkoopsbelasting<br />
(AVB), kortings en na uitskakeling van<br />
intergroepverkope.<br />
Ander inkomste verdien deur die groep word soos<br />
volg erken:<br />
• Rente-inkomste: soos dit toeval, tensy invorderbaarheid<br />
twyfelagtig is<br />
• Dividendinkomste: wanneer die aandeelhouer<br />
onvoorwaardelik geregtig is op betaling.<br />
1.18 Segmentverslagdoening<br />
Die groep is ’n vervaardiger, bemarker en<br />
verspreider van alkoholiese drank.<br />
Die geïdentifiseerde primêre sakesegment is drank.<br />
Op ’n sekondêre verslagdoeningsgrondslag is<br />
beduidende geografiese distribusiestreke gedefinieer<br />
(aantekening 27).<br />
Koste tussen streke is toegedeel volgens die<br />
werklike kostebasis.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
2. Definisies en verhoudings<br />
2.1 Bate-omsetsnelheid<br />
Omset gedeel deur die netto batewaarde op<br />
jaareinde.<br />
2.2 Bedryfskapitaalverhouding<br />
Bedryfsbates gedeel deur totale bedryfslaste.<br />
2.3 Dividenddekking<br />
Wesensverdienste per gewone aandeel gedeel<br />
deur dividende per gewone aandeel.<br />
2.4 Dividendopbrengs<br />
Dividend per gewone aandeel gedeel deur die<br />
geweegde gemiddelde prys per aandeel gedurende<br />
die jaar.<br />
2.5 Effektiewe belastingkoers<br />
Die belastinguitgawe vir die jaar gedeel deur die<br />
wins voor belasting.<br />
2.6 Finansiële hefboomverhouding<br />
Die verhouding van rentedraende verpligtinge, netto<br />
van kontant en kontantekwivalente, tot totale ekwiteit.<br />
2.7 Kontant en kontantekwivalente<br />
Vir die doeleindes van die kontantvloeistaat verteenwoordig<br />
dit kontantsaldo’s, kontant op deposito en<br />
beleggings in geldmarkinstrumente, netto van oortrokke<br />
banksaldo’s. In die balansstaat word oortrokke<br />
banksaldo’s getoon onder korttermyn rentedraende<br />
verpligtinge.<br />
2.8 Kontantvloei per gewone aandeel<br />
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite voor dividende<br />
betaal, gedeel deur die getal gewone aandele<br />
uitgereik. Hierdie basis identifiseer die kontantstroom<br />
werklik behaal in die tydperk onder oorsig.<br />
2.9 Netto batewaarde per gewone aandeel<br />
Totale ekwiteit gedeel deur die getal uitgereikte<br />
gewone aandele.<br />
2.10 Omset<br />
Omset bestaan uit verkope in die normale gang van<br />
bedrywighede, netto van BTW en AVB, maar<br />
ingesluit aksynsbelasting gehef op die plaaslike<br />
verkoop van wyn en spiritualieë.<br />
2.11 Opbrengs op ekwiteit<br />
Wesensverdienste gedeel deur ekwiteit op<br />
jaareinde.<br />
2.12 Prysverdiensteverhouding<br />
Die sluitingsprys per aandeel op die JSE Beperk<br />
(JSE) op jaareinde gedeel deur wesensverdienste<br />
per gewone aandeel.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2.13 Rentevrye verpligtinge op totale bates<br />
Rentevrye verpligtinge, uitgesluit na-aftrede<br />
mediese voordele, gedeel deur totale bates<br />
(uitgestelde belasting in beide gevalle buite rekening<br />
gelaat).<br />
2.14 Totale opbrengs aan aandeelhouers<br />
Dit verteenwoordig die interne opbrengskoers oor<br />
’n sewejaartydperk. Dit is bereken deur die<br />
aandeelprys van ’n <strong>Distell</strong> gewone aandeel sewe<br />
jaar gelede as ’n kontantuitvloei te beskou, die<br />
kontantdividende sedert daardie datum en die<br />
sluitingsprys op jaareinde as invloei te beskou, en<br />
om dan die verdiskonteringskoers eie aan hierdie<br />
kontantvloeie te bepaal. Die ekwivalent van die<br />
markprys van ’n <strong>Distell</strong> gewone aandeel sewe jaar<br />
gelede is bereken deur die totale markkapitalisasie<br />
van beide Distillers en SBW op daardie datum te<br />
deel deur die getal gewone aandele uitgereik op<br />
30 Junie 2005 (197,3 miljoen aandele).<br />
2.15 Verdienste per gewone aandeel<br />
Toeskryfbare verdienste-basis<br />
Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
gedeel deur die geweegde gemiddelde<br />
getal gewone aandele uitgereik.<br />
Wesensbasis<br />
Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
na inagneming van aansuiwerings soos in<br />
aantekening 24.2 uiteengesit, gedeel deur die<br />
geweegde gemiddelde getal gewone aandele<br />
uitgereik.<br />
Ekwivalente kontantbasis<br />
Verdienste toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers<br />
na inagneming van aansuiwerings soos in<br />
aantekening 24.3 uiteengesit, gedeel deur die<br />
geweegde gemiddelde getal gewone aandele<br />
uitgereik. Hierdie basis erken die potensiaal van die<br />
inkomstestroom om kontant te genereer.<br />
2.16 Verdienste-opbrengs<br />
Wesensverdienste per gewone aandeel gedeel<br />
deur die sluitingsprys op die JSE op jaareinde.<br />
2.17 Voorbelaste opbrengs op ekwiteit<br />
Wins voor belasting as ’n persentasie van die<br />
ekwiteit op jaareinde.<br />
2.18 Vuurproefverhouding<br />
Bedryfsbates, min voorraad, gedeel deur bedryfslaste.<br />
63<br />
JAARSTATE DEFINISIES EN VERHOUDINGS
4<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
1. Eiendom, aanleg en toerusting<br />
1.1 Drabedrag<br />
Teen kosprys<br />
eiendomme 571 607 579 490<br />
masjinerie, tenke en vate 1 332 269 1 316 244<br />
toerusting en voertuie 88 514 118 870<br />
stelselontwikkelingskoste 15 598 15 598<br />
2 007 988 2 030 202<br />
Opgehoopte waardevermindering<br />
eiendomme 64 957 59 019<br />
masjinerie, tenke en vate 692 820 646 196<br />
toerusting en voertuie 61 737 85 279<br />
stelselontwikkelingskoste 15 598 14 357<br />
835 112 804 851<br />
Drabedrag 1 172 876 1 225 351<br />
Samestelling van drabedrag<br />
Eiendomme 506 650 520 471<br />
Masjinerie, tenke en vate 639 449 670 048<br />
Toerusting en voertuie 26 777 33 591<br />
Stelselontwikkelingskoste – 1 241<br />
1 172 876 1 225 351<br />
1.2 Beweging vir die jaar<br />
Kapitaaluitgawes 98 318 169 063<br />
Vervreemdings (12 502) (8 733)<br />
Waardevermindering (138 291) (132 879)<br />
Netto beweging vir die jaar (52 475) 27 451<br />
Samestelling van kapitaaluitgawes<br />
Eiendomme 11 948 68 950<br />
Masjinerie, tenke en vate 80 742 76 122<br />
Toerusting en voertuie 5 628 23 991<br />
98 318 169 063<br />
Samestelling van oordragte<br />
Eiendomme (14 271) –<br />
Masjinerie, tenke en vate 13 468 –<br />
Toerusting en voertuie 803 –<br />
– –<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
1. Eiendom, aanleg en toerusting (vervolg)<br />
Samestelling van vervreemdings<br />
Eiendomme 2 998 5 422<br />
Masjinerie, tenke en vate 6 402 2 602<br />
Toerusting en voertuie 3 102 709<br />
Gekapitaliseerde bruikhuurvoertuie met ’n boekwaarde van R1,8 miljoen<br />
(2004: R1,2 miljoen) is ingesluit by toerusting en voertuie (sien aantekening 12).<br />
Besonderhede van eiendomme is by die geregistreerde kantoor van die<br />
maatskappy beskikbaar ter insae.<br />
Die verwagte nuttige lewensduur van eiendom, aanleg en toerusting is soos<br />
volg:<br />
geboue 60 jaar<br />
vlekvryestaaltenke 25 jaar<br />
ander masjinerie en vate 3 – 25 jaar<br />
toerusting en voertuie 4 – 10 jaar<br />
gekapitaliseerde bruikhuurvoertuie 4 jaar<br />
stelselontwikkelingskoste 5 jaar<br />
12 502 8 733<br />
2. Biologiese bates<br />
Die groep besit wingerde wat geklassifiseer word as draer biologiese bates. Die druiwe afkomstig van hierdie<br />
wingerde word hoofsaaklik gebruik in die produksie van wyn en spiritualieë-produkte waarvan die handelsmerke<br />
deur die groep besit word. Die wingerde word verbou op grond wat deur die groep besit of gehuur word.<br />
Die oppervlakte onder wingerdaanplantings was op 30 Junie 2005 ongeveer 1 436 ha (2004: 1 425 ha), waarvan<br />
sowat 1 008 ha (2004: 948 ha) as volwasse wingerd beskou kan word. Die totale opbrengs druiwe gedurende<br />
die jaar geoes het 9 158 ton (2004: 8 198 ton) beloop.<br />
Die billike waarde van die druiwe geoes gedurende die finansiële jaar het R38,1 miljoen (2004: R41,9 miljoen)<br />
bedra. Die billike waarde is bereken met verwysing na armlengtepryse in ’n aktiewe mark minus verwagte<br />
verkoopskoste.<br />
Die billike waarde van die volwasse wingerde is bereken deur die toekomstige netto kontantvloeie oor die<br />
verwagte lewensduur daarvan te verdiskonteer teen ’n verdiskonteringskoers van 20%. Die gemiddelde verwagte<br />
produktiewe lewensduur van die wingerde is 23 jaar. Onvolwasse wingerde word teen kosprys getoon.<br />
Drabedrag aan die begin van die jaar 98 939 94 585<br />
Verkrygings 6 941 4 192<br />
Vervreemdings – –<br />
Netto verandering in billike waarde 1 290 162<br />
– Afname as gevolg van oeste (38 131) (41 900)<br />
– Toename weens verandering in prys, opbrengs, ouderdom en uitgawes 39 421 42 062<br />
Drabedrag aan die einde van die jaar 107 170 98 939<br />
Ingesluit in die totaal van kapitaalverpligtinge in aantekening 28 is ’n bedrag van R4,1 miljoen (2004: R8,3 miljoen)<br />
ten opsigte van toekomstige wingerdvestigingskoste.<br />
65<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
6<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2. Biologiese bates (vervolg)<br />
Die billike waarde van wingerde wat verbou word op gehuurde grond waarvan die huurtermyn in 2018 verstryk,<br />
beloop R5,3 miljoen (2004: R4,4 miljoen.)<br />
Die groep maak gebruik van korttermynversekeringsdekking, as deel van ’n omvattende risikobeheerprogram, as<br />
beskerming teen die koste, en gevolglike verlies aan inkomste, om wingerde te hervestig in geval van beskadiging<br />
deur natuurlike risiko’s, soos brand en weerlig.<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
3. Beleggings en lenings<br />
Groep<br />
Lenings deur die entiteit gegenereer: Voorkeuraandele met ’n dividendkoers<br />
van tussen 9,1% en 12,5%, aflosbaar in Maart 2006 en Mei 2007 542 297 493 683<br />
Beskikbaar-vir-verkoop-beleggings 30 257 22 633<br />
Ander lenings deur die entiteit gegenereer 27 833 26 850<br />
600 387 543 166<br />
Min: Korttermyngedeelte van voorkeuraandele (309 249) –<br />
291 138 543 166<br />
Direkteurswaardasie van beleggings en lenings 600 385 543 136<br />
Maatskappy<br />
Belegging in filiaal (aanhangsel 1) 818 773 810 366<br />
Al die beleggings is ongenoteerd en besonderhede daarvan is by die<br />
geregistreerde kantoor van die maatskappy ter insae.<br />
4. Belegging in geassosieerdes<br />
Belegging in geassosieerdes teen kosprys (aanhangsel 2) 9 721 9 095<br />
Direkteurswaardasie van belegging in geassosieerdes 31 450 30 824<br />
5. Ontasbare bates<br />
Klandisiewaarde<br />
Drawaarde<br />
Kosprys 7 654 7 654<br />
Opgehoopte waardedaling/amortisasie (1 076) (1 076)<br />
6 578 6 578<br />
Rekonsiliasie van drawaarde<br />
Saldo aan die begin van die jaar 6 578 6 952<br />
Toevoegings – –<br />
Waardedaling/Amortisasie – (374)<br />
Saldo aan die einde van die jaar 6 578 6 578<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
5. Ontasbare bates (vervolg)<br />
Toets vir waardedaling van klandisiewaarde met onbepaalde lewensduur<br />
Klandisiewaarde wat met die belegging in Tanzania Distilleries Limited ontstaan het, is aan daardie kontantgenererende<br />
eenheid toegeken. Die verhaalbare bedrag van die kontant-genererende eenheid is op ’n waardein-gebruik-basis<br />
bereken. Kontantvloei-vooruitskattings, gebaseer op finansiële begrotings wat ’n vyfjaarperiode<br />
dek en deur bestuur goedgekeur is, is gebruik om die verhaalbare bedrag te bereken. ’n Diskontokoers van 10%<br />
is toegepas op die kontantvloei-vooruitskattings. Hierdie berekeninge toon dat daar geen waardedaling teen die<br />
drawaarde van die klandisiewaarde voorsien behoort te word nie.<br />
Belangrike aannames vir die waarde-in-gebruik-berekening<br />
Groeikoerse in omset, marges en uitgawes is op historiese prestasie en bestuur se verwagtinge van markontwikkeling<br />
gebaseer. Die diskontokoers gebruik is voor belasting en reflekteer spesifieke risiko’s wat op die besigheid<br />
betrekking het.<br />
Verwys na aantekening 32 vir besonderhede oor die verandering in rekeningkundige beleid met betrekking tot die<br />
waardedaling en amortisasie van klandisiewaarde.<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
6. Voorraad<br />
Wyn, gegeurde alkoholiese drank en spiritualieë in stortmaat 1 366 411 1 325 169<br />
Gebottelde wyn, gegeurde alkoholiese drank en spiritualieë 524 231 534 550<br />
Verpakkingsmateriaal 104 328 150 535<br />
Aksynsbelasting 249 159 197 042<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2 244 129 2 207 296<br />
Voorraad teen netto realiseerbare waarde hierbo ingesluit 65 776 25 918<br />
7. Handels- en ander debiteure<br />
Groep<br />
Handelsdebiteure 543 461 492 670<br />
Voorsiening vir waardedaling in debiteure (23 210) (22 098)<br />
Ander debiteure 30 990 42 842<br />
551 241 513 414<br />
Maatskappy<br />
Dividend ontvangbaar 146 036 –<br />
8. Korttermynbeleggings<br />
Voorkeuraandele aflosbaar binne een jaar 309 249 –<br />
Al die beleggings is ongenoteerd en besonderhede daarvan is by die<br />
geregistreerde kantoor van die maatskappy ter insae.<br />
67<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
8<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2005 2004<br />
9. Aandelekapitaal en aandelepremie Getal Getal<br />
’000 ’000<br />
Aandele gemagtig<br />
Gewone aandele van 1 sent elk 250 000 250 000<br />
Aandele uitgereik<br />
Saldo aan die begin van die jaar 196 357 195 580<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema 990 777<br />
Gewone aandele van 1 sent elk uitgereik en ten volle vereffen 197 347 196 357<br />
Tesourie-aandele<br />
Aandele gehou deur Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema 1 134 201<br />
R’000 R’000<br />
Aandelekapitaal<br />
Saldo aan die begin van die jaar 1 964 1 956<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema 10 8<br />
Saldo aan die einde van die jaar 1 974 1 964<br />
Aandelepremie<br />
Saldo aan die begin van die jaar 563 702 558 002<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema 8 396 5 700<br />
Saldo aan die einde van die jaar 572 098 563 702<br />
Tesourie-aandele<br />
Saldo aan die begin van die jaar (1 480) –<br />
Uitreiking van aandele – aandeleskema (8 406) (5 708)<br />
Aandele betaal en gelewer – aandeleskema 425 4 228<br />
Saldo aan die einde van die jaar (9 461) (1 480)<br />
Tien persent van die onuitgereikte aandelekapitaal is tot die volgende algemene jaarvergadering onder die beheer<br />
van die raad van direkteure geplaas.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
9. Aandelekapitaal en aandelepremie (vervolg)<br />
Die trustees van Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema (“die skema”) het onuitgereikte aandele wat vir die skema<br />
gereserveer was, aan deelnemers aangebied. Die totale getal onuitgereikte aandele gereserveer vir die skema is<br />
12 901 776 (2004: 13 891 864). Besonderhede van die aanbod is soos volg:<br />
Getal Getal<br />
aandele aandele betaal<br />
Getal aanvaar tot en gelewer<br />
Aanbodprys aandele 30 Junie tot 30 Junie<br />
Datum Deelnemers (Rand) aangebied 2005 2005<br />
19 Maart 2001 Uitvoerende direkteure 7,35 1 127 780 1 127 780 375 926<br />
19 Maart 2001 Ander deelnemers 7,35 1 202 125 1 202 125 257 135<br />
15 Oktober 2002 Ander deelnemers 13,21 143 337 143 337 –<br />
13 Desember 2002 Uitvoerende direkteure 14,60 953 320 953 320 –<br />
13 Desember 2002 Ander deelnemers 14,60 1 769 000 1 769 000 –<br />
3 Junie 2004 Ander deelnemers 15,05 219 570 219 570 –<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
5 415 132 5 415 132 633 061<br />
Gemiddelde Getal<br />
Die huidige status van die skema is soos volg: aanbodprys (Rand) aandele<br />
Gewone aandele verskuldig aan deelnemers<br />
Vorige finansiële jare 11,95 4 839 818<br />
Aangebied en aanvaar in huidige finansiële jaar – –<br />
Aandele betaal en gelewer 7,35 (57 747)<br />
Diensverlatings en ander –<br />
12,01 4 782 071<br />
Die aanbod is geldig vir een jaar vanaf die opsiedatum. Die skema is ’n uitgestelde aankoopskema en betaling<br />
geskied in drie gelyke jaarlikse paaiemente. Die eerste paaiement is eers na drie jaar betaalbaar.<br />
Deelnemers het geen regte op lewering, stemreg of dividende op aandele voordat betaling geskied nie.<br />
Deelnemers het die keuse om op ’n later datum te betaal met die gevolglike uitstel van regte. Betaling moet egter<br />
binne tien jaar geskied.<br />
69<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
0<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
10. Nie-verdeelbare en ander reserwes<br />
Groep<br />
Reserwes met totstandkoming van ’n vorige beheermaatskappy 15 199 15 199<br />
Kapitaalvermindering 236 236<br />
Oordrag van aandelekapitaal met die kansellasie van aandele 13 226 13 226<br />
Oordrag van aandelepremie 15 873 15 873<br />
Kapitaalaflossingsreserwefonds 400 400<br />
Herklassifikasie van palette tot depositowaarde 5 773 5 773<br />
Valuta-omrekenings 2 453 1 903<br />
Saldo aan die begin van die jaar 1 903 2 636<br />
Valuta-omrekenings vir die jaar 550 (733)<br />
Verskansingsreserwe (2 689) 1 711<br />
Saldo aan die begin van die jaar 1 711 (221)<br />
Billikewaarde-aanpassings van kontantvloei-verskansingsinstrumente (3 301) 1 184<br />
Verskansingsreserwe gerealiseer na inkomste (1 099) 748<br />
Billikewaarde-aanpassings 6 911 5 863<br />
Saldo aan die begin van die jaar 5 863 5 005<br />
Billikewaarde-aanpassings van beskikbaar-vir-verkoop-beleggings 1 272 858<br />
Uitgestelde belasting op billikewaarde-aanpassings (224) –<br />
57 382 60 184<br />
Maatskappy<br />
Reserwes met totstandkoming 15 199 15 199<br />
Kapitaalvermindering 236 236<br />
15 435 15 435<br />
11. Behoue verdienste<br />
Maatskappy 393 557 229 265<br />
Gekonsolideerde filiale 1 807 489 1 700 428<br />
Gesamentlike ondernemings 15 440 15 190<br />
Geassosieerde maatskappye 2 205 1 579<br />
2 218 691 1 946 462<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
12. Langtermyn rentedraende verpligtinge<br />
Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 14,08% per jaar,<br />
sesmaandeliks agterna betaalbaar, met die finale aflossing op 2 Maart 2006 378 599 422 244<br />
Onversekerde lening, rentedraend teen ’n vaste koers van 10,71% per jaar,<br />
sesmaandeliks agterna betaalbaar, met die finale aflossing op 17 Mei 2007 378 113 420 644<br />
Versekerde lenings op gekapitaliseerde bruikhuurvoertuie (aantekening 1),<br />
rentedraend teen ’n veranderlike koers van 2,6% per jaar onder prima,<br />
maandeliks agterna betaalbaar in paaiemente van R58 738 (2004: R43 580)<br />
vir 48 maande 2 291 1 479<br />
759 003 844 367<br />
Min: Gedeelte van lenings terugbetaalbaar binne een jaar, ingesluit<br />
in bedryfslaste (429 989) (89 766)<br />
329 014 754 601<br />
13. Na-aftrede mediese voordele<br />
Saldo aan die begin van die jaar 16 905 15 297<br />
Voorsiening vir die jaar 4 486 1 608<br />
Saldo aan die einde van die jaar (aantekening 31) 21 391 16 905<br />
14. Uitgestelde belasting<br />
Die beweging in die uitgestelde belasting is soos volg:<br />
Saldo aan die begin van die jaar 64 696 85 726<br />
Belastingkoersaanpassing (2 157) –<br />
Voorsiening vir die jaar (11 744) (21 030)<br />
Saldo aan die einde van die jaar 50 795 64 696<br />
Uitgesteldebelasting-laste<br />
Toelaes op vaste bates 113 697 107 349<br />
Biologiese bates 20 691 21 307<br />
Rente ontvangbaar – 240<br />
134 388 128 896<br />
Uitgesteldebelasting-bates<br />
Voorsiening vir waardedaling in debiteure (6 731) (6 629)<br />
Aangeslane verliese (25 340) (24 229)<br />
Onbenutte SBM-krediete (18 255) (11 563)<br />
Voorsienings (27 108) (17 751)<br />
Ander (6 159) (4 028)<br />
(83 593) (64 200)<br />
Netto uitgestelde belasting 50 795 64 696<br />
71<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
2<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
14. Uitgestelde belasting (vervolg)<br />
Bedrae openbaar in die balansstaat is soos volg:<br />
Maatskappye in die groep met netto uitgesteldebelasting-bates (44 396) (36 431)<br />
Maatskappye in die groep met netto uitgesteldebelasting-laste 95 191 101 127<br />
Netto uitgestelde belasting 50 795 64 696<br />
15. Handels- en ander krediteure<br />
Handelskrediteure 530 792 604 378<br />
Ander krediteure 49 372 54 339<br />
Aksynsbelasting 326 350 277 399<br />
Belasting op toegevoegde waarde 22 838 8 502<br />
16. Voorsienings<br />
929 352 944 618<br />
Verlof Bonusse Totaal<br />
R’000 R’000 R’000<br />
Saldo aan die begin van die jaar 32 682 26 488 59 170<br />
Addisionele voorsienings 2 232 63 869 66 101<br />
Onbenutte bedrae – teruggeskryf – (469) (469)<br />
Benut gedurende die jaar (1 870) (29 455) (31 325)<br />
Saldo aan die einde van die jaar 33 044 60 433 93 477<br />
Verlof<br />
Werknemers se geregtigheid op verlof word erken wanneer dit ophoop ten gunste van die betrokke werknemers.<br />
’n Voorsiening word gemaak vir die beraamde aanspreeklikheid vir verlof as gevolg van dienste deur werknemers<br />
gelewer tot op balansstaatdatum.<br />
Bonusse<br />
Die meerderheid werknemers van die maatskappy neem deel aan ’n prestasie-gebaseerde aansporingskema en<br />
’n voorsiening word gemaak vir die beraamde aanspreeklikheid ingevolge neergelegde prestasiedoelwitte.<br />
Die res van die werknemers ontvang ’n jaarlikse bonus in Desember wat gelykstaande is aan hulle basiese<br />
maandelikse vergoeding. ’n Pro rata-bonusvoorsiening word gemaak vir werknemers in diens op balansstaatdatum.<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
17. Korttermyn rentedraende verpligtinge<br />
Onversekerde daggeldlenings 244 599 294 612<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
18. Omset<br />
Verkope 4 677 600 4 463 906<br />
Aksynsbelasting 1 273 546 1 100 063<br />
5 951 146 5 563 969<br />
19. Bedryfsuitgawes<br />
19.1 Funksionele verdeling van koste<br />
Koste van produkte verkoop 4 012 424 3 863 944<br />
Verkoops- en bemarkingskoste 623 103 559 022<br />
Verspreidingskoste 366 616 344 879<br />
Administrasie en ander koste 236 446 201 392<br />
5 238 589 4 969 237<br />
19.2 Waardevermindering<br />
Masjinierie, tenks en vate 118 407 112 846<br />
Toerusting en voertuie 10 143 11 349<br />
Eiendomme 8 500 7 077<br />
Stelselontwikkelingskoste 1 241 1 607<br />
138 291 132 879<br />
19.3 Navorsings- en ontwikkelingsuitgawes: handelsmerke en handelsname 9 067 7 127<br />
19.4 Administrasie- en bestuursgelde 6 011 5 830<br />
19.5 Bedryfshuuruitgawes<br />
Eiendomme 19 784 19 780<br />
Voertuie 19 677 18 669<br />
Toerusting 7 122 5 230<br />
Masjinerie 7 677 7 499<br />
54 260 51 178<br />
19.6 Wins met die verkoop van eiendom, aanleg en toerusting<br />
Eiendomme 1 046 181<br />
Masjinerie, tenks en vate 487 771<br />
Toerusting en voertuie (1 527) 2 380<br />
6 3 332<br />
19.7 Netto billikewaarde-aanpassing van biologiese bates (aantekening 2) (1 290) (162)<br />
19.8 Amortisasie van klandisiewaarde – 374<br />
73<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
4<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
19. Bedryfsuitgawes (vervolg)<br />
19.9 Ouditeursvergoeding<br />
Ouditgelde 2 541 2 043<br />
Ouditgelde ten opsigte van vorige jaar 28 75<br />
Ander gelde 1 101 280<br />
Uitgawes 112 62<br />
3 782 2 460<br />
19.10 Personeelkoste<br />
Salarisse en lone 596 607 534 918<br />
Aftreevoordele 37 232 37 051<br />
Mediesefondsbydraes 25 157 21 431<br />
658 996 593 400<br />
Getal werknemers op jaareinde 4 172 4 184<br />
20. Dividendinkomste<br />
Groep<br />
Voorkeuraandele 48 614 55 064<br />
Ander 1 210 949<br />
49 824 56 013<br />
Maatskappy<br />
Filiaal 356 139 158 420<br />
Dividendinkomste is verkry van ongenoteerde beleggings.<br />
21. Finansieringskoste<br />
Rente ontvang 26 051 32 925<br />
Rente betaal (128 149) (183 691)<br />
(102 098) (150 766)<br />
22. Inkomste vanaf geassosieerdes<br />
Deel van wins voor belasting 13 554 10 674<br />
Deel van belasting (4 238) (3 271)<br />
9 316 7 403<br />
Dividende ontvang (8 690) (6 816)<br />
Deel van wins vir die jaar 626 587<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
23. Belasting<br />
23.1 Normale maatskappybelasting<br />
Groep<br />
Lopende belasting<br />
huidige jaar 199 230 141 587<br />
vorige jaar 700 962<br />
Deel van belasting van geassosieerdes (aantekening 22) 4 238 3 271<br />
Uitgestelde belasting (13 901) (21 030)<br />
190 267 124 790<br />
Samestelling<br />
Normale Suid-Afrikaanse belasting 145 535 94 853<br />
Buitelandse belasting 27 042 29 256<br />
Sekondêre belasting op maatskappye (SBM) 17 690 681<br />
190 267 124 790<br />
Maatskappy<br />
Uitgestelde belasting<br />
huidige jaar (18 255) –<br />
23.2 Rekonsiliasie van belastingkoers (%)<br />
Standaardkoers vir maatskappye 29,0 30,0<br />
Aansuiwerings voortspruitend uit normale aktiwiteite:<br />
nie-belasbare inkomste (3,0) (3,4)<br />
nie-aftrekbare uitgawes 0,7 1,2<br />
belastingverliese benut – (1,2)<br />
belastingkoersaanpassing (0,4) –<br />
buitelandse belastingkoersverskille en weerhoubelastings 0,4 1,4<br />
26,7 28,0<br />
Sekondêre belasting op maatskappye 2,6 0,1<br />
Onbenutte SBM-krediete (1,0) (2,4)<br />
Effektiewe koers 28,3 25,7<br />
23.3 Belastingverliese<br />
Berekende belastingverliese en kapitaalverbeteringe beskikbaar vir<br />
aanwending teen toekomstige belasbare inkomste 97 820 91 466<br />
Aangewend om uitgestelde belasting te verminder (87 380) (80 764)<br />
10 440 10 702<br />
75<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
6<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
24. Verdienste per gewone aandeel<br />
Die berekening van verdienste per gewone aandeel is gegrond op verdienste<br />
soos hieronder uiteengesit en op 196,2 miljoen (2004: 195,6 miljoen)<br />
geweegde gemiddelde getal gewone aandele uitgereik.<br />
Die potensiële verwateringseffek van die aandele aangebied, maar nie betaal<br />
en gelewer, aan deelnemers van die aandeleskema is buite rekening gelaat<br />
aangesien die effek daarvan ignoreerbaar klein is.<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
24.1 Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />
24.2 Wesensverdienste<br />
Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />
Aangesuiwer vir (netto van belasting):<br />
wins met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting (4) (2 332)<br />
waardedaling/amortisasie van klandisiewaarde – 374<br />
482 173 358 624<br />
24.3 Ekwivalente kontantverdienste<br />
Toeskryfbare verdienste 482 177 360 582<br />
Aangesuiwer vir:<br />
uitgestelde belasting (aantekening 23.1) (13 901) (21 030)<br />
voorkeuraandele-dividend (aantekening 20) (48 614) (55 064)<br />
nie-kontantvloei-items (aantekening 26.1) 172 978 144 204<br />
592 640 428 692<br />
25. Dividende<br />
Betaal: 56,0 sent (2004: 46,0 sent) 109 960 89 967<br />
Verklaar: 67,0 sent (2004: 51,0 sent) 132 222 100 142<br />
Totaal: 123,0 sent (2004: 97,0 sent) 242 182 190 109<br />
’n Finale dividend van 67 sent per aandeel is vir die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2005 verklaar. Hierdie<br />
dividend sal betaal word op Maandag, 12 September 2005. Die laaste dag vir verhandeling (“cum” die dividend)<br />
ten einde in die dividend te kan deel, is Vrydag, 2 September 2005. Die aandeel van <strong>Distell</strong> sal begin verhandel<br />
“ex” die dividend vanaf aanvang van besigheid op Maandag, 5 September 2005, en die rekorddatum sal Vrydag,<br />
9 September 2005, wees.<br />
Aangesien die finale dividend na jaareinde verklaar is, is daar nie in die finansiële jaarstate voorsiening daarvoor<br />
gemaak nie.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
26. Kontantvloei-inligting<br />
26.1 Nie-kontantvloei-items<br />
Waardevermindering 138 291 132 879<br />
Netto billikewaarde-aanpassing van biologiese bates (1 290) (162)<br />
Waardedaling/amortisasie van klandisiewaarde – 374<br />
Wins met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting (6) (3 332)<br />
Voorsiening vir waardedaling in debiteure 1 112 896<br />
Voorsiening vir aftreevoordele 4 486 1 608<br />
Voorsiening vir verlof en bonusse 34 307 25 018<br />
Ongerealiseerde valutaverskille en ander (3 922) (13 077)<br />
172 978 144 204<br />
26.2 Bedryfskapitaalveranderings<br />
Groep<br />
Toename in voorraad (36 833) (132 932)<br />
Toename in handels- en ander debiteure (38 939) (31 618)<br />
Afname in handels- en ander krediteure (15 266) 186 809<br />
(91 038) 22 259<br />
Maatskappy<br />
Toename in ander debiteure (146 036) –<br />
26.3 Belasting betaal<br />
Vooruitbetaal aan die begin van die jaar 33 230 31 864<br />
Huidige voorsiening vir belasting (199 930) (142 549)<br />
Vooruitbetaal aan die einde van die jaar (52 536) (33 230)<br />
(219 236) (143 915)<br />
26.4 Dividende betaal<br />
Groep<br />
Onbetaald aan die begin van die jaar – –<br />
Dividende verklaar (210 102) (158 420)<br />
Dividende betaal aan Die <strong>Distell</strong> Groep Aandeleskema 154 –<br />
Onbetaald aan die einde van die jaar – –<br />
(209 948) (158 420)<br />
Maatskappy<br />
Onbetaald aan die begin van die jaar – –<br />
Dividende verklaar (210 102) (158 420)<br />
Onbetaald aan die einde van die jaar – –<br />
(210 102) (158 420)<br />
77<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
8<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
26. Kontantvloei-inligting (vervolg)<br />
26.5 Uitsonderlike items<br />
Vergoeding vir die kansellasie van eksklusiewe verspreidingsregte – 46 500<br />
– 46 500<br />
26.6 Belegging om bedrywighede te handhaaf<br />
Eiendomme en wingerde (3 540) (45 748)<br />
Masjinerie, tenke en vate (63 436) (26 447)<br />
Toerusting en voertuie (5 078) (19 255)<br />
Opbrengs met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 12 508 12 065<br />
(59 546) (79 385)<br />
26.7 Belegging om bedrywighede uit te brei<br />
Eiendomme en wingerde (15 349) (27 394)<br />
Masjinerie, tenke en vate (17 306) (49 675)<br />
Toerusting en voertuie (550) (4 736)<br />
Netto beleggings verkoop 1 131 4 895<br />
(32 074) (76 910)<br />
26.8 Afname in netto korttermynlenings<br />
Saldo aan die begin van die jaar 135 222 464 199<br />
Saldo aan die einde van die jaar<br />
– kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390<br />
– korttermyn rentedraende verpligtinge (244 599) (294 612)<br />
27. Segmentverslagdoening<br />
Primêre rapporteringsformaat – sakesegment<br />
Die groep is betrokke by die vervaardiging, bemarking en die verspreiding<br />
van alkoholiese drank. Hierdie bedrywighede verteenwoordig ’n geïntegreerde<br />
proses en die groep beskou dit as ’n enkele primêre sakesegment<br />
waaroor alle inligting in die finansiële jaarstate geopenbaar word.<br />
86 939 328 977<br />
Sekondêre rapporteringsformaat – geografiese distribusiestreke<br />
Streeksomset<br />
– Republiek van Suid-Afrika 4 907 139 4 539 548<br />
– Sub-Sahara-Afrika 521 319 501 044<br />
– Internasionaal 522 688 523 377<br />
5 951 146 5 563 969<br />
Streeksbates<br />
– Republiek van Suid-Afrika 4 755 513 4 630 868<br />
– Sub-Sahara-Afrika 141 804 130 620<br />
– Internasionaal 88 033 71 402<br />
4 985 350 4 832 890<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
27. Segmentverslagdoening (vervolg)<br />
Kapitaal<strong>span</strong>dering op eiendom, aanleg en toerusting<br />
– Republiek van Suid-Afrika 95 466 165 399<br />
– Sub-Sahara-Afrika 2 393 3 225<br />
– Internasionaal 459 439<br />
Streeksomset sluit verkope tussen groepmaatskappye uit.<br />
Streeksbates sluit bedryfsbates en beleggings in geassosieerdes in,<br />
maar sluit intermaatskappyrekeninge uit.<br />
98 318 169 063<br />
28. Verpligtinge<br />
Kapitaalverpligtinge<br />
Uitstaande kapitaaluitgawes 46 808 23 227<br />
Kapitaaluitgawes deur die direkteure gemagtig, waarvoor nog nie<br />
gekontrakteer is nie 175 842 119 454<br />
222 650 142 681<br />
Samestelling van kapitaalverpligtinge<br />
Filiale 217 576 137 297<br />
Gesamentlike ondernemings 5 074 5 384<br />
Hierdie verpligtinge sal in die komende jaar aangegaan en deur eie en<br />
geleende fondse gefinansier word. Dit sal gerieflik binne bestaande<br />
hefboombeperkinge wees.<br />
Bedryfshuurverpligtinge<br />
Die groep huur verskeie pakhuise, masjinerie, toerusting en voertuie ingevolge<br />
nie-kanselleerbare huurooreenkomste. Die ooreenkomste het verskillende<br />
terme, hernuwingsvoorwaardes en verhogingsklousules. Die meerderheid van<br />
die verhogingsklousules is aan die CPIX-inflasiekoers gekoppel.<br />
Toekomstigte minimum bedryfshuurbetalings ingevolge nie-kanselleerbare<br />
kontrakte is soos volg:<br />
222 650 142 681<br />
Betaalbaar binne 1 jaar 37 776 42 277<br />
Betaalbaar na 1 jaar, nie later as 5 jaar nie 74 290 85 596<br />
112 066 127 873<br />
79<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
0<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
28. Verpligtinge (vervolg)<br />
Finansieringsbruikhuurverpligtinge<br />
Die groep het finansieringsbruikhuurkontrakte aangegaan by finansiële instellings vir die huur van voertuie vir ’n<br />
tydperk van tussen 48 en 60 maande. Die bruikhuurpaaiemente is betaalbaar aan die einde van elke maand. Die<br />
eienaarskap van die voertuie gaan aan die einde van die tydperk oor na werknemers van die maatskappy. Die<br />
kontrakte het geen voorwaardelike hure nie.<br />
Na 1 jaar,<br />
Binne nie later as 2005 2004<br />
1 jaar 5 jaar nie Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Minimum huurbetalings 710 1 980 2 690 1 725<br />
Finansieringskoste (159) (240) (399) (246)<br />
551 1 740 2 291 1 479<br />
Huidige waarde van minimum huurbetalings 680 1 608 2 288 1 475<br />
29. Waarborge<br />
29.1 Waarborge vir personeelbehuisingslenings 3 995 3 898<br />
29.2 Waarborge vir wingerdvestigingslenings 50 120<br />
Die waarborge vir die wingerdvestigingslenings is verseker deur geregistreerde verbande op plaaseiendom met<br />
’n markwaarde van R79,4 miljoen.<br />
29.3 In vorige jare het die groep R67 miljoen as vergoeding vir die afstanddoening van distribusieregte van sekere<br />
whiskey-handelsmerke ontvang. Die Suid-Afrikaanse Inkomstediens is van mening dat die transaksie aan<br />
inkomstebelasting en belasting op toegevoegde waarde onderhewig is en het gewysigde aanslae ten bedrae van<br />
R29,5 miljoen uitgereik. Die groep het appèl teen hierdie aanslae aangeteken. Die aangeleentheid sal gedurende<br />
Oktober 2005 in die Spesiale Inkomstebelastinghof aangehoor word.<br />
29.4 Die banklenings van sekere geassosieerdes en filiale word deur houermaatskappye in die groep gewaarborg.<br />
30. Finansiële risikobestuur<br />
30.1 Tesourierisikobestuur<br />
Die groep handhaaf ’n omsigtige, maar aanpasbare, benadering met betrekking tot vooruitdekking. Dit is daarop<br />
gerig om valuta- en rentekoersrisiko’s te verminder of uit te skakel deur die mees koste-effektiewe metodes<br />
beskikbaar te gebruik. Senior uitvoerende bestuur en adviseurs vergader gereeld om valuta- en rentekoersblootstellings<br />
te ontleed en om tesouriebestuurstrategieë teen hersiene ekonomiese vooruitskattings te herevalueer.<br />
Die beleid van die groep word jaarliks deur die raad van direkteure hersien.<br />
30.2 Valutarisikobestuur<br />
Die groep word blootgestel aan veranderinge in wisselkoerse op transaksies, hoofsaaklik aankope en verkope, in<br />
geldeenhede anders as SA rand. Ten einde hierdie risiko te beheer kan die groep transaksies aangaan, binne<br />
goedgekeurde prosedures en limiete, wat gebruik maak van finansiële instrumente, ingesluit valutatermynkontrakte.<br />
Die groep spekuleer nie met of handel in finansiële instrumente nie.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />
30.2 Valutarisikobestuur (vervolg)<br />
Wesenlike valutatermynkontrakte op 30 Junie 2005 en 30 Junie 2004 word soos volg opgesom:<br />
Valutatermynkontrakte – verwagte transaksies<br />
Hierdie valutatermynkontrakte verwys nie na spesifieke items op die balansstaat nie en is aangegaan om<br />
uitvoeropbrengste wat nog nie ontvangbaar is nie, te dek. Die valutatermynkontrakte sal aangewend word vir<br />
handelsdoeleindes gedurende die eerste drie maande van die volgende jaar.<br />
Buitelandse Rand- Billikewaardevalutabedrag<br />
bedrag wins/(verlies)<br />
Buitelandse valuta ’000 R’000 R’000<br />
2005<br />
Termynverkope van buitelandse valuta<br />
VSA dollar 250 684 (85)<br />
Kanadese dollar 1 000 5 197 (275)<br />
Euro 2 575 24 027 526<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
29 908 166<br />
2004<br />
Termynverkope van buitelandse valuta<br />
Euro 1 300 10 046 260<br />
Die netto onverskanste handelsopbrengste op 30 Junie 2005 beloop R109,5 miljoen (2004: R111,8 miljoen).<br />
30.3 Rentekoersrisikobestuur<br />
Rentekoersrisiko ontstaan as gevolg van die herprysing van vooruitdekking en wisselendekoers-skuld, asook<br />
inkrementele/nuwe lenings en die voortsetting van aflosbare skuld/herfinansiering van bestaande skuld. Die<br />
rentekoerseienskappe van nuwe lenings en die herfinansiering van bestaande lenings word op ’n deurlopende<br />
grondslag hersien.<br />
Die rentekoersbepalingsprofiel soos op 30 Junie 2005 en 30 Junie 2004 word soos volg opgesom:<br />
% 2005 2004 %<br />
Rentedraende verpligtinge van totaal R’000 R’000 van totaal<br />
Wisselende daggeldkoerse<br />
(2005: 7,2%, 2004: 8,2%) 24,4 244 599 294 612 25,9<br />
Vaste koers (aantekening 12) 75,6 759 003 844 367 74,1<br />
Totale rentedraende verpligtinge 100,0 1 003 602 1 138 979 100,0<br />
81<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
2<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />
30.3 Rentekoersrisikobestuur (vervolg)<br />
Ten einde spesifieke blootstelling te verskans in die rentekoersbepalingsprofiel van bestaande lenings, gebruik<br />
die groep rentekoersruiltransaksies om ’n geskikte rentekoersprofiel te bewerkstellig. Op 30 Junie 2005 en<br />
30 Junie 2004 was die waarde van lenings verskans deur afgeleide rentekoersinstrumente en die rentekoers van<br />
toepassing op die kontrakte soos volg:<br />
Billike-<br />
Lenings Rente Rente waardeverskans<br />
betaalbaar ontvangbaar wins/(verlies)<br />
2005 R’000 R’000<br />
Rentekoersruiltransaksies (1 – 2 jaar) 154 931 3M Jibar +1,2% 9,7% vas 1 614<br />
Rentekoersruiltransaksies (1 – 2 jaar) 154 931 10,1% vas 3M Jibar +1,2% (3 301)<br />
2004<br />
Rentekoersruiltransaksies (2 – 3 jaar) 221 992 3M Jibar +1,2% 9,7% vas (2 425)<br />
Rentekoersruiltransaksies (2 – 3 jaar) 221 992 10,1% vas 3M Jibar +1,2% 1 184<br />
Die rentekoersruiltransaksies herset elke ses maande op 17 Maart en 17 September, met die finale herset op<br />
17 Mei 2007.<br />
30.4 Kredietrisikobestuur<br />
Potensiële konsentrasies van kredietrisiko bestaan hoofsaaklik uit handelsdebiteure, kontant en kontantekwivalente,<br />
verskansingsinstrumente en beleggings. Die groep belê kontantsurplusse slegs by banke met ’n<br />
hoogstaande kredietwaardigheid. Handelsdebiteure bestaan uit ’n groot hoeveelheid klante wat wyd verspreid is.<br />
Die finansiële toestand van hierdie klante, met betrekking tot hulle kredietwaardigheid, word deurlopend deur die<br />
groep geëvalueer. Die toestaan van krediet word by wyse van aansoeke beheer en die aannames voortspruitend<br />
daaruit word op <strong>'n</strong> gereelde basis hersien en aangepas.<br />
Die groep is blootgestel aan kredietverwante verliese in die geval van wanprestasie deur teenpartye by<br />
verskansingsinstrumente. Die teenpartye tot hierdie kontrakte is groot finansiële instellings. Die groep moniteer<br />
voortdurend sy posisie en die kredietgraderings van teenpartye en beperk sy blootstelling aan een enkele<br />
instelling.<br />
Die groep is van mening dat daar op 30 Junie 2005 geen wesenlike konsentrasie van kredietrisiko was waarvoor<br />
daar nie voldoende voorsien is nie.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />
30.5 Likiditeitsrisikobestuur<br />
Die groep bestuur likiditeitsrisiko deur die samestelling en monitering van kontantvloeivooruitskattings, asook deur<br />
te verseker dat voldoende leningsfasiliteite in stand gehou word.<br />
Die ouderdomsprofiel van die groep se finansiële instrumente is soos volg (verskansingsinstrumente verwys na<br />
hulle kontrakwaarde):<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
0 – 12 1 – 2 3 – 5 Meer as 2005 2004<br />
maande jaar jaar 5 jaar Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Finansiële bates<br />
Verskansingsinstrumente 2 140 – – – 2 140 1 444<br />
Handels- en ander debiteure 549 101 – – – 549 101 511 970<br />
Kontant en kontantekwivalente 196 316 – – – 196 316 159 390<br />
Ander finansiële bates 361 785 233 048 – 67 811 662 644 585 491<br />
Finansiële laste<br />
Verskansingsinstrumente 3 661 – – – 3 661 2 425<br />
Handels- en ander krediteure 1 019 168 – – – 1 019 168 1 001 363<br />
Rentedraende verpligtinge 674 588 329 014 – – 1 003 602 1 138 979<br />
Die groep se onbenutte bankfasiliteite en onbenutte leningsbevoegdheid is<br />
soos volg:<br />
Onbenutte bankfasiliteite<br />
Totale bankfasiliteite 1 597 000 1 266 000<br />
Min: Korttermyn rentedraende verpligtinge (aantekening 17) 244 599 294 612<br />
Onbenutte bankfasiliteite 1 352 401 971 388<br />
Bankfasiliteite word jaarliks hernu.<br />
Onbenutte leningsbevoegdheid<br />
Kragtens die bepalings van die statute van die maatskappy is die groep se<br />
leningsbevoegdheid ten opsigte van rentedraende verpligtinge op jaareinde<br />
beperk tot 100% van die totale ekwiteit.<br />
Maksimum toelaatbare rentedraende verpligtinge op jaareinde 2 842 337 2 572 091<br />
Rentedraende verpligtinge (aantekening 12 en 17) (1 003 602) (1 138 979)<br />
1 838 735 1 433 112<br />
Kontant en kontantekwivalente 196 316 159 390<br />
Onbenutte leningsbevoegdheid 2 035 051 1 592 502<br />
Geeneen van die groep se bates, behalwe voertuie aangekoop onder finansieringsbruikhure, was op<br />
30 Junie 2005 beswaar nie.<br />
83<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
4<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
30. Finansiële risikobestuur (vervolg)<br />
30.6 Billike waarde van finansiële instrumente<br />
Die geskatte billike waarde, soos op 30 Junie 2005, is bepaal deur gebruik te maak van beskikbare markinligting<br />
en toepaslike waardasiemetodieke soos hieronder uiteengesit. Hierdie waardes is nie noodwendig ’n aanduiding<br />
van die bedrae wat die groep kan realiseer in die normale gang van besigheid nie.<br />
Die groep het die volgende metodes en aannames gebruik by die bepaling van billike waardes:<br />
Kontant en kontantekwivalente, handels- en ander debiteure en lenings: Die drabedrag geopenbaar in die<br />
balansstaat is in ooreenstemming met die billike waardes.<br />
Rentedraende verpligtinge en handels- en ander krediteure: Die drabedrag geopenbaar in die balansstaat is<br />
in ooreenstemming met die billike waardes (aantekening 30.3).<br />
Termyninstrumente: Valutatermynkontrakte word aangegaan om invoerbestellings en uitvoeropbrengste te<br />
verskans en billike waardes word bepaal deur gebruik te maak van buitelandse valutabod- en aanbodmarkkoerse<br />
op jaareinde.<br />
31. Aftreevoordele<br />
31.1 Omskrewevoordeel-pensioenfondse<br />
Die groep beskik oor twee omskrewevoordeel-pensioenfondse en drie omskrewebydraefondse. Alle permanente<br />
werknemers het toegang tot hierdie fondse. Hierdie fondse word gereguleer deur die Pensioenfondswet, 1956,<br />
soos gewysig, en word bestuur deur trustees en geadministreer deur onafhanklike administrateurs. Fondsbates<br />
word onafhanklik van die groep se finansies gehanteer.<br />
Die omskrewevoordeel-pensioenfondse word elke drie jaar aktuarieel waardeer en jaarliks hersien volgens die<br />
metode vir geprojekteerde kredieteenhede. Die laaste volle aktuariële waardasie is op 1 Maart 2004 gedoen en<br />
dit dui aan dat die fondse in ’n gesonde finansiële posisie is.<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
Balansstaat<br />
Bedrae wat in die balansstaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige waarde van befondsde verpligtinge (85 460) (82 407)<br />
Billike waarde van fondsbates 305 162 271 053<br />
Befondsingstatus 219 702 188 646<br />
Onerkende aktuariële winste (31 420) (9 686)<br />
Bate nie erken op balansstaatdatum * (188 282) (178 960)<br />
Netto bate in balansstaat – –<br />
* Die surplus word nie as ’n bate erken nie aangesien die surplusverdelingsproses nog deur die Registrateur van<br />
Pensioenfondse ingevolge die Pensioenfondswysigingswet, 39 van 2001, goedgekeur moet word.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
31. Aftreevoordele (vervolg)<br />
31.1 Omskrewevoordeel-pensioenfondse (vervolg)<br />
Inkomstestaat<br />
Bedrae wat in die inkomstestaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige dienskoste 313 288<br />
Rente op verpligtinge 7 483 7 812<br />
Verwagte opbrengs op fondsbates (28 058) (22 093)<br />
Netto aktuariële winste erken gedurende die jaar (1 220) 559<br />
Totale inkomste (21 482) (13 434)<br />
Bate nie erken op balansstaatdatum 21 482 13 434<br />
– –<br />
Werklike opbrengs op fondsbates (53 842) (53 739)<br />
Belangrikste aktuariële aannames op balansstaatdatum<br />
% %<br />
Diskontokoers 9,5 10,0<br />
Verwagte opbrengskoers op fondsbates 9,5 10,0<br />
Toekomstige salarisverhogings 6,5 6,5<br />
Toekomstige pensioenverhogings 4,3 4,8<br />
Inflasiekoers 5,0 5,0<br />
31.2 Na-aftrede mediese voordele<br />
Balansstaat<br />
Bedrae wat in die balansstaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige waarde van befondsde verpligtinge (312 008) (254 310)<br />
Billike waarde van fondsbates 290 617 237 405<br />
Befondsingstatus (21 391) (16 905)<br />
Onerkende aktuariële winste – –<br />
Netto verpligting in balansstaat (21 391) (16 905)<br />
Inkomstestaat<br />
Bedrae wat in die inkomstestaat erken word, is soos volg:<br />
Huidige dienskoste 9 372 7 953<br />
Rente op verpligtinge 23 696 22 154<br />
Verwagte opbrengs op fondsbates (24 415) (15 560)<br />
Netto aktuariële winste erken gedurende die jaar (4 167) (5 983)<br />
Inkortingskoste van oordrag vanaf ander fondse – (6 956)<br />
Totale uitgawes 4 486 1 608<br />
85<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
6<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
31. Aftreevoordele (vervolg)<br />
31.2 Na-aftrede mediese voordele (vervolg)<br />
Die na-aftrede mediese verpligtinge word elke jaar aktuarieel waardeer<br />
volgens die metode vir geprojekteerde kredieteenhede. Fondsbates word<br />
teen huidige markwaarde waardeer.<br />
2005 2004<br />
Belangrikste aktuariële aannames op balansstaatdatum<br />
% %<br />
Diskontokoers 9,5 10,0<br />
Verwagte opbrengskoers op fondsbates 9,5 10,0<br />
Toekomstige salarisverhogings 6,5 6,5<br />
Jaarlikse verhoging in gesondheidsorgkoste 7,5 7,5<br />
32. Veranderinge in rekeningkundige beleid en vergelykende syfers<br />
32.1 Rekeningkundige beleid<br />
Die groep se rekeningkundige beleid is op 1 Julie 2004 verander om in ooreenstemming te wees met die nuwe<br />
Suid-Afrikaanse Standpunt oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk (AARP) wat handel oor<br />
“Besigheidsamevoegings” (RE 140/IFRS 3) en die gewysigde standpunte wat handel oor “Ontasbare Bates”<br />
(RE 129/IAS 38) en “Waardedaling van Bates” (RE 128/IAS 36). Die verandering is soos volg:<br />
Amortisasie van klandisiewaarde<br />
Die gesamentlike uitwerking van hierdie nuwe standpunte is dat die amortisasie van klandisiewaarde met ingang<br />
van 1 Julie 2004 gestaak is en dat dit jaarliks beoordeel word vir waardedalings.<br />
Vergelykende syfers vir die jaar geëindig 30 Junie 2004 is nie hersaamgestel nie.<br />
Die uitwerking van hierdie verandering in die rekeningkundige beleid is soos volg:<br />
2005<br />
Toename/(Afname) R’000<br />
Inkomstestaat<br />
Amortisasie van klandisiewaarde (374)<br />
Bedryfswins 374<br />
Belasting –<br />
Netto wins toeskryfbaar aan gewone aandeelhouers 374<br />
Wesensverdienste 374<br />
Toeskryfbare verdienste per aandeel (sent) 0,2<br />
Wesensverdienste per aandeel (sent) 0,2<br />
Balansstaat<br />
Ontasbare bates 374<br />
Kontantvloeistaat<br />
Bedryfswins 374<br />
Nie-kontantvloei-items (374)<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
32. Veranderinge in rekeningkundige beleid en vergelykende syfers (vervolg)<br />
32.2 Vergelykende syfers<br />
Hersamestelling van verkoopsvolumes en omset<br />
Verkoopsvolumes is hersaamgestel deur volumes wat verband hou met kontrakverpakking wat namens<br />
onafhanklike derde partye gedoen word, uit te sluit. Omset is hersaamgestel deur kortings en rabatte, voorheen<br />
ingesluit in bedryfsuitgawes, af te trek van omset.<br />
Vergelykende syfers vir die jaar geëindig 30 June 2004 is hersaamgestel.<br />
Die uitwerking van hierdie veranderinge op die resultate van 30 Junie 2004 is soos volg:<br />
Tans Voorheen<br />
gerapporteer gerapporteer Aanpassing<br />
Toename/(Afname) R’000 R’000 R’000<br />
Verkoopsvolumes (liter ’000) 310 966 315 588 (4 622)<br />
Omset<br />
Omset 5 563 969 5 743 808 (179 839)<br />
Bedryfsuitgawes<br />
Koste van produkte verkoop 3 863 944 3 945 819 (81 875)<br />
Verkoops- en bemarkingskoste 559 022 656 986 (97 964)<br />
Verspreidingskoste 344 879 344 879 –<br />
Administrasie en ander koste 201 392 201 392 –<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
4 969 237 5 149 076 (179 839)<br />
Bedryfswins 594 732 594 732 –<br />
87<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
8<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
33. Direkteursvergoeding<br />
2005 2004<br />
Nie- Nie-<br />
Uitvoerend uitvoerend Totaal Uitvoerend uitvoerend Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Salarisse en fooie 2 933 927 3 860 2 397 759 3 156<br />
Aansporingsbonusse 530 530 410 410<br />
Aftreefondsbydraes 621 621 507 507<br />
Mediesefondsbydraes 105 105 80 80<br />
Motorvoordele 546 546 446 446<br />
Betaal deur filiale 4 735 927 5 662 3 840 759 4 599<br />
Aan- Aftree- Mediesesporings-<br />
fonds fonds- Motor- 2005 2004<br />
Salarisse bonusse bydraes bydraes voordele Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Uitvoerend<br />
JJ Scannell 1 391 286 293 37 198 2 205 1 978<br />
SJ Genade 768 122 164 35 175 1 264 1 230<br />
MJ Botha 774 122 164 33 173 1 266 632<br />
Subtotaal 2 933 530 621 105 546 4 735 3 840<br />
Aan- Aftree- Mediesesporings-<br />
fonds- fonds- Motor- 2005 2004<br />
Fooie bonusse bydraes bydraes voordele Totaal Totaal<br />
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000<br />
Nie-uitvoerend<br />
FC Bayly 66 – – – – 66 61<br />
PM Bester 66 – – – – 66 15<br />
PE Beyers 66 – – – – 66 61<br />
JG Carinus 66 – – – – 66 61<br />
GJ Gerwel 66 – – – – 66 15<br />
E de la H Hertzog 66 – – – – 66 61<br />
MJ Madungandaba 66 – – – – 66 61<br />
DM Nurek (1) 179 – – – – 179 163<br />
D Prins (2) 100 – – – – 100 91<br />
PEI Swartz (3) 83 – – – – 83 76<br />
MH Visser (4) 103 – – – – 103 94<br />
Subtotaal 927 – – – – 927 759<br />
Totaal 3 860 530 621 105 546 5 662 4 599<br />
1. Mnr DM Nurek is voorsitter van die raad van direkteure, is ’n lid van die ouditkomitee en voorsitter van die<br />
vergoedingskomitee.<br />
2. Mnr D Prins is voorsitter van die ouditkomitee.<br />
3. Mnr PEI Swartz is ’n lid van die vergoedingskomitee.<br />
4. Mnr MH Visser is ’n lid van die ouditkomitee en die vergoedingskomitee.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
34. Belang van direkteure in aandelekapitaal en kontrakte<br />
Die direkteure van die maatskappy het op 30 Junie 2005 en op 30 Junie 2004, asook op die datum van hierdie<br />
verslag, in totaal minder as 1% van die maatskappy se uitgereikte aandelekapitaal besit.<br />
Belang van direkteure in die getal uitgereikte aandele:<br />
Direk Indirek<br />
Gewone Nie- Nie- 2005 2004<br />
aandele Voordelig voordelig Voordelig voordelig Totaal Totaal<br />
FC Bayly – – 1 949 – 1 949 1 949<br />
MJ Botha 127 976 – – – 127 976 127 976<br />
SJ Genade 107 670 2 992 – – 110 662 110 662<br />
E de la H Hertzog 25 200 – – 21 000 46 200 56 300<br />
DM Nurek 15 000 – – – 15 000 –<br />
JJ Scannell 304 451 600 – 1 100 306 151 306 151<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
580 297 3 592 1 949 22 100 607 938 603 038<br />
Die ander direkteure het geen belang in die uitgereikte aandelekapitaal van die maatskappy nie. Daar was geen<br />
verandering in dié belange sedert die finansiële jaareinde nie.<br />
Die direkteure van die maatskappy het elk gesertifiseer dat hulle gedurende die jaar geen belang gehad het by<br />
enige kontrak van wesenlike waarde vir die maatskappy, of enige van sy filiale, wat tot ’n botsing van belange kon<br />
gelei het nie.<br />
35. <strong>Distell</strong>-aandeleskema<br />
Gedurende die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2005 is geen addisionele aandele aan die direkteure aangebied<br />
nie (2004: Geen).<br />
Huidige status<br />
Gewone aandele Getal Aandeleprys Balans van<br />
Aandele aandele op datum aandele<br />
aanvaar Aanbod- betaal en van betaling Toename in aanvaar<br />
voor prys gelewer tot en lewering waarde * tot<br />
Deelnemer 30 Junie 2004 (Rand) 30 Junie 2004 (Rand) R’000 30 Junie 2005<br />
Uitvoerend<br />
JJ Scannell 589 823 7,35 196 607 16,05 1 710 393 216<br />
JJ Scannell 537 605 14,60 geen 537 605<br />
SJ Genade 275 995 7,35 91 998 15,20 722 183 997<br />
SJ Genade 210 254 14,60 geen 210 254<br />
MJ Botha 261 962 7,35 87 321 15,25 690 174 641<br />
MJ Botha 205 461 14,60 geen 205 461<br />
Totaal 2 081 100 375 926 3 122 1 705 174<br />
* Verwys na die toename in die waarde van die skema-aandele van die deelnemers aangedui vanaf die<br />
aanboddatum tot die datum van betaling en lewering in die vorige finansiële jaar. Die skema is ’n uitgestelde<br />
aankoopskema (verwys na aantekening 9).<br />
89<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE
0<br />
JAARSTATE AANTEKENINGE BY DIE FINANSIËLE JAARSTATE<br />
Aantekeninge by die finansiële jaarstate<br />
vir die jare geëindig 30 Junie<br />
36. Verwantepartytransaksies<br />
Verwantepartyverhoudings bestaan tussen die groep, geassosieerdes en die aandeelhouers van die maatskappy.<br />
Alle aankoop- en verkoopstransaksies is op ’n bona fide markverwante grondslag aangegaan.<br />
Die groep het toegang tot fondse by Remgro Finansieringskorporasie Beperk (“RFK”). Beperkte fondse word teen<br />
markverwante koerse geleen en is terugbetaalbaar op aanvraag. Rente op hierdie lenings het R13,3 miljoen<br />
(2004: R25,6 miljoen) beloop. Die bedrag verskuldig aan RFK op 30 Junie 2005 was R265 miljoen teen 7,06%<br />
(2004: R272 miljoen teen 8,24%). Die bedrag is ingesluit by korttermyn rentedraende verpligtinge.<br />
Bestuursdienste deur Remgro Finance and Services Beperk gelewer het R5,4 miljoen (2004: R4,9 miljoen)<br />
beloop.<br />
Voorraad ter waarde van R175,2 miljoen (2004: R83,7 miljoen) is aangekoop vanaf KWV Groep Beperk vir<br />
normale produksie. Uitstaande balanse (BTW ingesluit) ten bedrae van R0,2 miljoen (2004: R95,3 miljoen) is<br />
ingesluit by handels- en ander krediteure (aantekening 15) ten opsigte van hierdie aankope.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Aanhangsel 1<br />
belang in filiale<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
Die totale inkomste/(verliese) na belasting van gekonsolideerde filiale<br />
vir die jaar is soos volg:<br />
Winste 494 034 318 148<br />
Verliese (12 787) (24 154)<br />
Netto gekonsolideerde inkomste na belasting 481 247 293 994<br />
Die maatskappy se direkte belang in sy filiaal is soos volg:<br />
South African Distilleries and Wines (SA) Beperk (100%) – Ongenoteer<br />
Langtermynlening 818 772 810 365<br />
Aandele 1 1<br />
Belegging in filiaal 818 773 810 366<br />
Die maatskappy se indirekte belang in filiale, deur South African<br />
Distilleries and Wines (SA) Beperk, is soos volg:<br />
Uitgereikte aandelekapitaal<br />
Vervaardigers en verspreiders Belang % R<br />
<strong>Distell</strong> Beperk 100 1 000<br />
<strong>Distell</strong> Namibia Limited (Namibië) 100 4 000<br />
Distillers Corporation International Limited (Mauritius) 100 12<br />
Distillers Corporation (Botswana) (Proprietary) Limited (Botswana) 100 3<br />
Huis van JC le Roux Beperk 100 100<br />
Devon Road Property Beperk 90 90<br />
Durbanville Hills Wines (Eiendoms) Beperk 66 835 400<br />
Ecowash (Eiendoms) Beperk 100 100<br />
Expo Liquor Beperk 100 4 066 625<br />
Nederburg Wyne (Eiendoms) Beperk 100 218 870<br />
Nederburg Wynplase Beperk 100 200<br />
Namibia Wines & Spirits Limited (Namibië) 100 100 000<br />
SFW Holdings Beperk 100 200<br />
SFW Financing Company Beperk 100 70 000<br />
Stellenbosch-Boerewynmakery Beperk 100 7<br />
Swaziland Liquor Distributors Limited (Swaziland) 100 390 401<br />
Ander<br />
Henry C. Collison & Sons Limited (Verenigde Koninkryk) 100 82 792<br />
Afdis Holdings (Private) Limited (50%)<br />
Afdis Holdings (Private) Limited, ’n maatskappy wat in Zimbabwe geregistreer is, is nie gekonsolideer nie. Die<br />
maatskappy is aan ernstige wisselkoers- en lantermynbeperkinge onderworpe wat sy vermoë om fondse aan aandeelhouers<br />
oor te dra beduidend strem. Die belegging word teen ’n nominale waarde van R1 gedra.<br />
Aantekeninge:<br />
Inligting word slegs verskaf ten opsigte van filiale waarvan die finansiële toestand en resultate wesenlik is.<br />
Alle filiale is in Suid-Afrika geïnkorporeer, tensy anders aangedui.<br />
91<br />
JAARSTATE BELANG IN FILIALE
2<br />
JAARSTATE BELANG IN ONGENOTEERDE GEASSOSIEERDES<br />
Aanhangsel 2<br />
belang in ongenoteerde geassosieerdes<br />
Die groep se belegging in ongenoteerde geassosieerdes is soos volg:<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
Tanzania Distilleries Limited (Tanzania) (35%) 7 998 7 666<br />
Kosprys 20 849 20 849<br />
Klandisiewaarde afgeskryf (14 075) (14 075)<br />
Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 1 224 892<br />
Drinks and Beverages Co Limited (Mauritius) (40%) 1 477 1 257<br />
Kosprys 742 742<br />
Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 735 515<br />
Papkuilsfontein Vineyards (Eiendoms) Beperk (49%) 246 172<br />
Kosprys – –<br />
Ekwiteitsverantwoorde behoue verdienste 246 172<br />
Belegging in geassosieerdes 9 721 9 095<br />
Die gesamentlike balansstate van geassosieerdes word soos volg opgesom:<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 22 378 21 032<br />
Bedryfsbates 34 790 29 901<br />
Totale bates 57 168 50 933<br />
Rentevrye verpligtinge 27 098 19 190<br />
Rentedraende verpligtinge 17 129 20 389<br />
Totale verpligtinge 44 227 39 579<br />
Ekwiteit 12 941 11 354<br />
Minderheidsbelang (3 220) (2 259)<br />
Groepsbelang in ekwiteit 9 721 9 095<br />
Lenings aan geassosieerdes – –<br />
Groepsbelang in netto bates van geassosieerdes 9 721 9 095<br />
Tanzania Distilleries Limited (35%) 7 998 7 666<br />
Drinks and Beverages Co Limited (40%) 1 477 1 257<br />
Papkuilsfontein Vineyards (Eiendoms) Beperk (49%) 246 172<br />
9 721 9 095<br />
Aantekeninge:<br />
1. Alle geassosieerde maatskappye is in Suid-Afrika geïnkorporeer, tensy anders aangedui.<br />
2. Die statutêre jaareindes van Tanzania Distilleries Limited en Drinks and Beverages Co Limited verskil van dié van die<br />
res van die groep. Die resultate van hierdie maatskappye tot 30 Junie 2004 en 30 Junie 2005, na hulle onderskeie<br />
jaareindes, is waar toepaslik ingesluit op grond van inligting deur hulle bestuur voorberei.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Aanhangsel 3<br />
belang in gesamentlike ondernemings<br />
Die groep se belang in gesamentlike ondernemings is soos volg:<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
2005 2004<br />
R’000 R’000<br />
Totale ekwiteit<br />
Tonnellerie Radoux (SA) (Eiendoms) Beperk (50%) 7 070 6 852<br />
Mirma Products (Eiendoms) Beperk (45%) 797 506<br />
Lusan Holdings (Eiendoms) Beperk (50%) 8 153 8 378<br />
Proporsionele belang in gesamentlike ondernemings 16 020 15 736<br />
Die groep se belang in die bates en verpligtinge van die gesamentlike<br />
ondernemings is soos volg:<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 156 007 155 450<br />
Bedryfsbates 49 140 52 451<br />
Totale bates 205 147 207 901<br />
Nie-bedryfslaste 184 658 186 998<br />
Bedryfslaste 4 469 5 167<br />
Totale laste 189 127 192 165<br />
Netto bates 16 020 15 736<br />
Netto belang gekonsolideer 16 020 15 736<br />
Die groep se belang in die gesamentlike ondernemings se inkomste en<br />
uitgawes is soos volg:<br />
Omset 40 078 40 150<br />
Wins voor belasting 1 406 9 911<br />
Netto wins na belasting 802 9 042<br />
Die groep se belang in die gesamentlike ondernemings se kontantvloeistate<br />
is soos volg:<br />
Kontant teruggehou uit bedryfsaktiwiteite 6 892 8 317<br />
Kontant aangewend in beleggingsaktiwiteite (6 689) (5 959)<br />
Netto kontantvloei 203 2 358<br />
Aantekening:<br />
Alle gesamentlike ondernemings is in Suid-Afrika geïnkorporeer.<br />
93<br />
JAARSTATE BELANG IN GESAMENTLIKE ONDERNEMINGS
4<br />
JAARSTATE KENNISGEWING AAN AANDEELHOUERS<br />
Kennisgewing aan aandeelhouers<br />
Kennis word hiermee gegee dat die volgende algemene<br />
jaarvergadering van die maatskappy op Woensdag,<br />
12 Oktober 2005, om 12:00 in die Besoekersentrum van<br />
Durbanville Hills Wynkelder op die Durbanvillepad (M13),<br />
Durbanville, Wes-Kaap, gehou sal word om die volgende<br />
besluite met of sonder wysiging aan te neem:<br />
1. Goedkeuring van die finansiële<br />
jaarstate<br />
Gewone besluit nommer 1<br />
Besluit dat die geouditeerde finansiële jaarstate<br />
vir die jaar geëindig 30 Junie 2005 oorweeg en<br />
goedgekeur word.<br />
2. Goedkeuring van direkteure se<br />
vergoeding<br />
Gewone besluit nommer 2<br />
Besluit dat die vergoeding vir nie-uitvoerende<br />
direkteure vir die finansiële jaar geëindig<br />
30 Junie 2005 goedgekeur word.<br />
3. Verkiesing van direkteur<br />
Gewone besluit nommer 3<br />
Besluit dat mnr PE Beyers wat kragtens die<br />
bepalings van die statute van die maatskappy<br />
uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />
direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />
4. Verkiesing van direkteur<br />
Gewone besluit nommer 4<br />
Besluit dat mnr JG Carinus wat kragtens die<br />
bepalings van die statute van die maatskappy<br />
uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />
direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />
5. Verkiesing van direkteur<br />
Gewone besluit nommer 5<br />
Besluit dat mnr SJ Genade, wat ’n dienskontrak<br />
het, en wat kragtens die bepalings van die statute<br />
van die maatskappy uittree en homself herkiesbaar<br />
gestel het, as direkteur van die maatskappy<br />
heraangestel word.<br />
6. Verkiesing van direkteur<br />
Gewone besluit nommer 6<br />
Besluit dat mnr DM Nurek wat kragtens die<br />
bepalings van die statute van die maatskappy<br />
uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />
direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />
7. Verkiesing van direkteur<br />
Gewone besluit nommer 7<br />
Besluit dat mnr PEI Swartz wat kragtens<br />
die bepalings van die statute van die maatskappy<br />
uittree en homself herkiesbaar gestel het, as<br />
direkteur van die maatskappy heraangestel word.<br />
Besonderhede van die direkteure wat herkiesbaar<br />
is, verskyn op bladsy 96.<br />
8. Goedkeuring vir die plasing van<br />
onuitgereikte aandele onder die<br />
beheer van die direkteure<br />
Gewone besluit nommer 8<br />
Besluit dat 10% (tien persent) van die gemagtigde,<br />
maar onuitgereikte aandele in die maatskappy<br />
ingevolge artikel 221(2) van die Maatskappywet<br />
(Wet 61 van 1973) soos gewysig (“die<br />
Maatskappywet”) hiermee onder beheer van die<br />
direksie geplaas word, wat gemagtig word om<br />
aandele in die maatskappy toe te ken en uit te<br />
reik op terme en voorwaardes in hul uitsluitlike<br />
diskresie, onderhewig aan die vereistes van die<br />
Maatskappywet, die statute van die maatskappy<br />
en die noteringsvereistes van die JSE Beperk<br />
(“JSE”), wanneer van toepassing.<br />
En om enige ander besigheid te verrig wat op ’n<br />
algemene jaarvergadering verrig mag word.<br />
Stem en volmagte<br />
Lede wat nie hulle aandele gedematerialiseer het nie, of<br />
wat hulle aandele gedematerialiseer het en dit in hulle eie<br />
naam geregistreer het, is geregtig om die vergadering by<br />
te woon en te stem. Enige sodanige lid het die reg om<br />
’n gevolmagtigde of gevolmagtigdes te benoem om die<br />
vergadering in sy/haar plek by te woon, daarop te praat<br />
en te stem. So ’n gevolmagtigde hoef nie ’n lid van die<br />
maatskappy te wees nie.<br />
Volmagvorms moet ingelewer word by die maatskappy<br />
se oordragsekretarisse, Computershare Investor Services<br />
2004 (Eiendoms) Beperk, Grondverdieping, Marshallstraat<br />
70, Johannesburg, Suid-Afrika, of kan gepos word<br />
aan die oordragsekretarisse by Posbus 61051,<br />
Marshalltown 2107, Suid-Afrika, om hulle te bereik nie<br />
later as Maandag, 10 Oktober 2005, om 12:00 (Suid-<br />
Afrikaanse tyd) nie.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Volmagvorms moet slegs voltooi word deur lede wat nie<br />
hul aandele gedematerialiseer het nie of wat hul aandele<br />
in hul “eie naam” geregistreer het.<br />
Elke lid van die maatskappy wat self teenwoordig is of<br />
deur ’n gevolmagtigde verteenwoordig word, sal slegs<br />
een stem hê in die geval waar stemming plaasvind by<br />
wyse van ’n opsteek van hande. By stemming per<br />
stembrief sal elke lid van die maatskappy een stem hê vir<br />
elke aandeel gehou deur die lid in die maatskappy.<br />
Lede wat hulle aandele gedematerialiseer het en dit in die<br />
naam van ’n sentrale effektebewaardeelnemer (“CSDP”)<br />
of ’n makelaar geregistreer het, moet in aanraking kom<br />
met hulle CSDP of makelaar op die wyse en tyd soos<br />
vervat in hul ooreenkomste:<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
• om hulle CSDP of makelaar van hul stemopdragte<br />
te voorsien; en<br />
• in geval waar hulle die jaarvergadering self wil<br />
bywoon, die nodige magtiging te bekom om dit te<br />
doen.<br />
In opdrag van die direksie.<br />
CJ Cronjé<br />
Groepsekretaris<br />
Stellenbosch<br />
17 Augustus 2005<br />
95<br />
JAARSTATE KENNISGEWING AAN AANDEELHOUERS
6<br />
JAARSTATE KENNISGEWING AAN AANDEELHOUERS<br />
Kennisgewing aan aandeelhouers<br />
PE BEYERS<br />
Piet Beyers (55), BCom LLB (Universiteit van Stellenbosch),<br />
MBA (Universiteit van Kaapstad)<br />
Piet het uitgebreide ondervinding in bemarking en<br />
algemene bestuur in die voedsel-, drank-, tabak- en<br />
advertensiebedryf. Hy is tans ’n direkteur van Remgro,<br />
VenFin, Richemont Société Anonyme, British American<br />
Tobacco en Unilever Bestfoods Robertsons.<br />
JG CARINUS<br />
Johan Carinus (56), BCom (Universiteit van Stellenbosch)<br />
Johan is ’n druiweboer van Stellenbosch en het in die<br />
direksie van Stellenbosch-Boerewynmakery gedien vanaf<br />
1994 tot 2000. Hy dien ook in die direksie van Het Jan<br />
Marais Fonds.<br />
SJ GENADE<br />
Smartie Genade (54), BCom Hons en MBA (Universiteit<br />
van Stellenbosch)<br />
Smartie het in 1972 by Stellenbosch-Boerewynmakery<br />
aangesluit. Hy het wye ondervinding in korporatiewe<br />
beplanning, verkope, bemarking, bedryfs- en voorsieningskettingbestuur.<br />
Hy is tans uitvoerende direkteur van <strong>Distell</strong><br />
verantwoordelik vir die wynsegment.<br />
DM NUREK<br />
David Nurek (55), Diploma in Regte, Nagraadse Diploma<br />
in Gevorderde Maatskappyreg (Universiteit van Kaapstad).<br />
Hy het ook kursusse gevolg aan die Harvard Law School<br />
en Harvard Business School.<br />
David het vir langer as 30 jaar as kommersiële prokureur<br />
by een van die toonaangewende regsfirmas in Kaapstad<br />
gewerk en later die posisie van voorsitter beklee.<br />
Gedurende 2000 het hy by Investec aangesluit waar hy<br />
tans die streekvoorsitter van al Investec se belange in die<br />
Wes-Kaap is. Hy is voorsitter van New Clicks en Lewis<br />
Groep, ondervoorsitter van Foschini en Business<br />
Connexion Groep asook direkteur van, onder andere,<br />
Pick ’n Pay, Aspen Pharmacare, Sun International en<br />
Trencor.<br />
PEI SWARTZ<br />
Peter Swartz (63), HOD<br />
Peter is die eienaar van Swartz Properties (Edms) Bpk en<br />
Southern Pumps (Edms) Bpk. Hy is voorsitter van<br />
Sunwest International (Edms) Bpk, h/a Grandwest<br />
Casino en Vermaaklikheidsentrum, ondervoorsitter van<br />
New Clicks en ’n direkteur van Absa en Sun International.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Volmagvorm<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />
(Ingelyf in die Republiek van Suid-Afrika)<br />
(Registrasienommer 1988/005808/06)<br />
(JSE-aandelekode: DST ISIN: ZAE000028668)<br />
(“die maatskappy”)<br />
HIERDIE VORM IS SLEGS VIR GEBRUIK DEUR:<br />
1. GEREGISTREERDE AANDEELHOUERS WAT NOG NIE HULLE DISTELL GROEP BEPERK GEWONE AANDELE<br />
GEDEMATERIALISEER HET NIE; EN<br />
2. GEREGISTREERDE AANDEELHOUERS WAT REEDS HULLE DISTELL GROEP BEPERK GEWONE AANDELE<br />
GEDEMATERIALISEER HET EN IN EIE NAAM GEREGISTREER IS IN DIE MAATSKAPPY SE SUBREGISTER.*<br />
* Sien verduidelikende aantekening 3 op die keersy hiervan.<br />
Vir gebruik deur bogenoemde geregistreerde aandeelhouers wat gewone aandele van die maatskappy hou (“lid”) en<br />
welke lid nie die 2005 algemene jaarvergadering van die maatskappy wat op Woensdag, 12 Oktober 2005, om 12:00 in<br />
die Besoekersentrum van Durbanville Hills Wynkelder op die Durbanvillepad (M13), Durbanville, gehou sal word (“die<br />
algemene jaarvergadering”) in persoon kan bywoon nie.<br />
Ek/Ons ____________________________________________________________________________________________________<br />
van (adres) ______________________________________________________________________________________________<br />
die eienaar/s van ________________________________________ gewone aandele in die maatskappy, stel hiermee aan<br />
(verwys na aantekening 1 op die keersy)<br />
1. ________________________________________________________________________ of, by ontstentenis van hom/haar,<br />
2. ________________________________________________________________________ of, by ontstentenis van hom/haar,<br />
3. die voorsitter van die algemene jaarvergadering, as my/ons gevolmagtigde om namens my/ons die algemene<br />
jaarvergadering van die maatskappy by te woon en daar, of by enige verdaging daarvan, namens en ten behoewe van<br />
my/ons te praat, te stem of, buite stemming te bly soos volg (verwys aantekening 2 en aanwysing 2 op die keersy):<br />
Dui aan met ’n “X” of vul aantal stemme in<br />
(een stem per gewone aandeel).<br />
Gewone besluite Ten gunste van Teen Buite stemming<br />
1. Goedkeuring van finansiële jaarstate<br />
2. Goedkeuring van direkteure se vergoeding<br />
3. Verkiesing van direkteur – mnr PE Beyers<br />
4. Verkiesing van direkteur – mnr JG Carinus<br />
5. Verkiesing van direkteur – mnr SJ Genade<br />
6. Verkiesing van direkteur – mnr DM Nurek<br />
7. Verkiesing van direkteur – mnr PEI Swartz<br />
8. Goedkeuring om onuitgereikte aandele onder<br />
beheer van direkteure te plaas<br />
Geteken te ________________________________________ op __________________________________________ 2005<br />
Handtekening/e ________________________________________________________________________________________<br />
Bygestaan deur ________________________________________________________________________________________<br />
(waar van toepassing)<br />
Lees asseblief die aantekeninge en aanwysings op die keersy hiervan.<br />
STATUTÊRE INLIGTING VOLMAGVORM
STATUTÊRE INLIGTING VOLMAGVORM<br />
Volmagvorm<br />
Aantekeninge:<br />
1. ’n Lid wat geregtig is om die algemene jaarvergadering<br />
by te woon en te stem het die reg om ’n<br />
gevolmagtigde te benoem om die algemene<br />
jaarvergadering in sy/haar plek by te woon en te praat<br />
en te stem. ’n Gevolmagtigde hoef nie ’n lid van die<br />
maatskappy te wees nie.<br />
2. Elke lid persoonlik, of by wyse van volmag,<br />
teenwoordig en geregtig om te stem by die algemene<br />
jaarvergadering van die maatskappy, het slegs een<br />
stem by die opsteek van hande, ongeag die getal<br />
aandele gehou deur so ’n lid. Wanneer per stembrief<br />
gestem word, is elke lid egter geregtig op sodanige<br />
aantal stemme van die totale stemme in die<br />
maatskappy as wat die verhouding is waarin die totale<br />
bedrag van die nominale waarde van die aandele deur<br />
so ’n lid gehou in die maatskappy staan tot die totale<br />
bedrag van die nominale waarde van al die uitgereikte<br />
aandele van die maatskappy.<br />
3. Eie naam geregistreerde lede is lede wat gekies het om<br />
nie aan die Uitreiker-geborgde Genomineerde Program<br />
deel te neem nie en vir Computershare aangestel het<br />
as hul sentrale effektebewaardeelnemer (“CSDP”) met<br />
die uitdruklike instruksie dat hul ongesertifiseerde<br />
aandele in hulle eie naam in die elektroniese<br />
subregister van lede geregistreer moet word.<br />
Aanwysings vir die ondertekening en inlewering van<br />
volmag:<br />
1. ’n Lid mag die naam van ’n gevolmagtigde of die name<br />
van twee alternatiewe gevolmagtigdes invul in die<br />
spasie/s voorsien op die keersy met of sonder die<br />
deurhaling van “die voorsitter van die algemene<br />
jaarvergadering”, maar enige sodanige deurhaling<br />
moet deur die lid geparafeer word. Indien hierdie<br />
spasie/s blanko gelaat word, sal die volmag uitgeoefen<br />
word deur die voorsitter van die algemene<br />
jaarvergadering. Die naam van die persoon wat eerste<br />
op die volmagvorm verskyn en wat aanwesig is by die<br />
algemene jaarvergadering is geregtig om as<br />
gevolmagtigde op te tree met uitsluiting van die<br />
persone wie se name daarna volg.<br />
2. ’n Lid moet sy/haar stemopdragte aan die<br />
gevolmagtigde aandui deur ’n “X”, of die aantal<br />
stemme wat die lid wil uitoefen, in die toepaslike<br />
spasies op die keersy in te vul. By gebrek hieraan sal<br />
dit geag word dat die gevolmagtigde by die algemene<br />
jaarvergadering mag stem of buite stemming bly soos<br />
hy/sy goed dink ten opsigte van al die stemme waarop<br />
die lid geregtig is. ’n Lid of sy/haar gevolmagtigde is nie<br />
verplig om al sy/haar stemme te gebruik nie, maar die<br />
totaal van stemme wat uitgeoefen word, of dié ten<br />
opsigte waarvan daar buite stemming gebly word,<br />
mag nie die totale aantal stemme oorskry waarop die<br />
lid of sy/haar gevolmagtigde geregtig is nie.<br />
3. ’n Minderjarige moet bygestaan word deur sy/haar<br />
ouer of voog tensy dokumente, wat sy/haar<br />
regsbevoegdheid staaf, gelewer word of reeds by die<br />
oordragsekretarisse aangeteken is.<br />
4. Ten einde geldig te wees moet voltooide volmagvorms<br />
ingelewer word by die maatskappy se oordragsekretarisse,<br />
Computershare Investor Services 2004<br />
(Eiendoms) Beperk, Grondverdieping, Marshallstraat 70,<br />
Johannesburg, Suid-Afrika, of gepos word aan die<br />
oordragsekretarisse by Posbus 61051, Marshalltown<br />
2107, Suid-Afrika, om hulle te bereik nie later<br />
as Maandag, 10 Oktober 2005, om 12:00 (Suid-<br />
Afrikaanse tyd) nie.<br />
5. Persone wat die volmagvorm in ’n verteenwoordigende<br />
hoedanigheid onderteken, moet dokumentêre<br />
bewys van sodanige magtiging aan die volmagvorm<br />
heg, tensy dit reeds by die oordragsekretarisse<br />
ingelewer en aangeteken is, of die voorsitter van die<br />
algemene jaarvergadering daarvan afstand gedoen<br />
het.<br />
6. Die voltooiing en inlewering van hierdie volmagvorm sal<br />
nie die lid belet om, indien hy/sy so sou verkies, die<br />
algemene jaarvergadering by te woon en self daar te<br />
praat en te stem in die plek van die gevolmagtigde wat<br />
deur hom/haar aangewys is nie.<br />
7. Geen parawe is nodig wanneer lede blanko spasies<br />
op hierdie volmagvorm voltooi nie. Enige wysigings of<br />
veranderings wat aan hierdie volmagvorm aangebring<br />
word, moet deur die ondertekenaar/s geparafeer<br />
word.<br />
8. Die voorsitter van die algemene jaarvergadering mag<br />
enige volmagvorm wat nie in ooreenstemming met<br />
hierdie aantekeninge voltooi is nie, aanvaar indien hy<br />
tevrede is dat die lid se wense ten opsigte van die<br />
uitoefening van sy stemme nagekom word.<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005
Datums van belang vir aandeelhouers<br />
Algemene jaarvergadering Oktober 2005<br />
Finansiële verslag<br />
Tussentydse verslag Februarie 2006<br />
Voorlopige aankondiging<br />
van jaarresultate Augustus 2006<br />
Finansiële jaarstate September 2006<br />
Gewone dividende<br />
Tussentydse dividende<br />
– verklaring Februarie 2006<br />
– betaalbaar Maart 2006<br />
Finale dividende<br />
– verklaring Augustus 2006<br />
– betaalbaar September 2006<br />
Administrasie<br />
<strong>Distell</strong> Groep Beperk<br />
Ingelyf in die Republiek van Suid-Afrika<br />
(Registrasienommer: 1988/005808/06)<br />
ISIN: ZAE000028668<br />
JSE-aandelekode: DST<br />
Sekretaris<br />
CJ Cronjé<br />
Geregistreerde kantoor<br />
<strong>Distell</strong><br />
Aan-de-Wagenweg, Stellenbosch 7600<br />
Posbus 184, Stellenbosch 7599<br />
Telefoon: 021 809 7000<br />
Faks: 021 886 4611<br />
E-pos: info@distell.co.za<br />
DISTELL JAARVERSLAG 2005<br />
GRAPHICOR<br />
32579<br />
Oordragsekretarisse<br />
Computershare Investor Services 2004 (Eiendoms) Beperk<br />
Marshallstraat 70, Johannesburg 2001<br />
Posbus 61051, Marshalltown 2107<br />
Telefoon: 011 370 7700<br />
Faks: 011 688 5221<br />
Ouditeure<br />
PricewaterhouseCoopers Ing.<br />
Stellenbosch<br />
Notering<br />
JSE Beperk<br />
Sektor: Nie-sikliese verbruikersgoedere – Drank<br />
Borg<br />
Rand Aksepbank (’n divisie van FirstRand Bank Beperk)<br />
Webwerf<br />
www.distell.co.za<br />
STATUTÉRE INLIGTING DATUMS VAN BELANG VIR AANDEELHOUERS EN ADMINISTRASIE