Rondom bestand van 1992 9-4 dd 5-8-08

Op 6 februari 1891 nam Fokko Kortlang het eerste patientje op: Geurt. In de jaren
die volgden, groeide de jonge inrichting gestaag; er was veel behoefte aan
zorg voor „achterlijken en idioten", zoals ze toen genoemd werden.
Na de eerste jaren
In 1894 kwamen er echter vijf open plaatsen, omdat ouders hun kinderen van 's
Heerenloo weghaalden. Ze verwachtten teveel van hun kinderen en van de
stichting.
Kortlang merkte dat er mensen waren: „.... die menen dat zoodra hun kinderen
maar op 's Heeren Loo zijn, er terstond eene groote verandering bij hen moet
plaatsvinden. Spraakgebrekkigen, ja zelfs stommen moeten na een verblijf van
drie maanden aanmerkelijk vooruitgegaan zijn - achterlijken die vaak jaren zonder
eenig gevolg de gewoone school bezochten, moeten op 's Heeren Loo in
een jaar minstens zooveel leeren als een normaal kind in twee jaar. Is dit niet
het geval, dan wordt men ontevreden en wij ondervinden de nadeelige gevolgen
van „beroemd" te zijn".
Een dag in het paviljoen
Hoe verliep in die tijd een dag in het paviljoen? Fokko Kortlang gaf er een nogal
idyllische impressie van:
„Het uur van opstaan is daar. In de morgenstilte klinken kinderstemmen. Vroolijk
gezang gaat hier en daar uit de paviljoenen op. Ongetwijfeld, de idioten zijn diep
beklagenswaardig. Maar.... en dit wordt gewoonlijk voorbijgezien... van hun ongeluk
beseffen de meesten zoo goed als niets. En zoo kan ons die vroolijkheid
en luidruchtigheid van de meesten dan ook niet verbazen. Zoodra mogelijk,
verzamelt het hoofd van het paviljoen hare patiënten met degenen die hen
verzorgen in één der ruime benedenzalen. Een hoofdstuk uit Gods Woord wordt
gelezen, een psalmvers gezongen en daarna wordt gebeden. Vlug zoeken nu
de patientjes hun plaats aan tafel op. Den meesten ontbreekt het gewoonlijk
niet aan eetlust en voor een viertal dikke sneden tarwebrood zijn maar weinigen
onder hen vervaard. Zoodra het ontbijt is afgeloopen, wordt met dankzegging
geëindigd en begeeft de schoolgaande jeugd zich onder geleide van één onzer
zusters naar school.
Sommigen der grooteren patiënten bieden de helpende hand bij het verrichten
van huishoudelijke werkzaamheden zoals het aandragen van water, het schrobben
der zalen, het opmaken van bedden. Anderen begeven zich naar de verschillende
werkplaatsen, zoals de mattenmakerij, de timmermanswinkel, de
schoenmakerij of ook naar den tuin of de boerderij, en welhaast rept zich alles
wat maar enigszins arbeiden kan.
In de paviljoenen blijven er helaas toch genoeg over, die min of meer een plantenleven
leiden moeten en niet in staat zijn iets uit te richten. Tegen twaalf ure
verzamelen allen zich weer in hunne paviljoenen. De maaltijd wacht reeds en
ook nu ontbreekt het den meesten niet aan eetlust! De dienstdoende zuster
gaat voor in gebed. De porties worden rondgedeeld en zijn in een ommezien
verdwenen. Enkelen, die al heel vlug gereed zijn, slaan begeeri-ge blikken op de
borden hunner buren rechts of links en zouden er geen been in zien, hun
makkers een handje te helpen indien er niet tegen gewaakt werd. Na-
1026