De positionering van de jeugdrechter - Rechtspraak.nl

10
Deze problemen zullen in dit onderzoek wel
zijdelings aan de orde komen, maar hierbij
zal niet uitgebreid worden stilgestaan.
Oorzaken en oplossingen
Voor de problemen die gerelateerd zijn aan
de interne en externe positioneringsvraag,
zal worden gezocht naar oorzaken en oplossingen.
Hoewel de focus zoals gezegd zal
liggen op de meningen en percepties van
jeugdrechters, zal ook de optiek van de
externe partners erbij worden betrokken.
Voor de externe positioneringsvraag is dit
relevant omdat de externe partners onderdeel
uitmaken van de keten. Voor de interne
positioneringsvraag, omdat de ervaring
leert dat (betrokken) buitenstaanders soms
met een verrassend scherpe blik de interne
problematiek kunnen duiden.
1.3 Onderzoeksverantwoording
Het onderzoek is uitgevoerd in de periode
van maart tot en met oktober 2005. Tijdens
het onderzoek is gebruik gemaakt van een
aantal onderzoeksmethoden die hieronder
kort worden toegelicht.
Literatuurstudie en oriënterende interviews
Bij de start van de studie heeft allereerst
verkennende literatuurstudie plaatsgevonden
en zijn relevante beleidsdocumentenbestudeerd.
Tevens is een aantal gesprekken
gevoerd met ervaren jeugdrechters,
om op die manier een eerste beeld te
krijgen van wat er in het veld leeft. Bijlage
1 voorziet in een overzicht van alle gesprekspartners
met wie in het kader van
dit onderzoek is gesproken.
Enquête
Hoewel interviews inzicht bieden in de
bestaande opvattingen van jeugdrechters,
zeggen zij maar weinig over hoe de meningen
binnen de rechtspraak zijn verdeeld. Teneinde
een representatief beeld te verkrijgen van de
opvattingen van de jeugdrechters in Nederland
is in juni 2005 een vragenlijst uitgezet onder
deze doelgroep. 5 In totaal zijn 274 vragenlijsten
verspreid, waarna bleek dat 253 rechters tot de
doelgroep behoorden. 6 Van hen hebben 162
rechters gereageerd, wat de respons op 64
procent brengt. 7 Dit is gezien de onderzoeksperiode
(de vragenlijst is uitgezet vlak voor de
zomervakantie) en de tijd die met het invullen
van de vragenlijst was gemoeid (ruim een half
uur) te kwalificeren als een hoge respons (die
overigens mede te danken is aan de inspanningen
van de voorzitter van de landelijke
werkgroep van kinderrechters van de NVvR,
mevrouw J. Calkoen-Nauta). De hoge respons
stelt ons in staat om betrouwbare en gezagvolle
uitspraken te doen over de mening van
‘de jeugdrechter’. De vragenlijst is opgenomen
als bijlage 2 bij dit onderzoeksverslag.
Casestudies
In vier arrondissementen heeft een casestudy
plaatsgevonden met als doel meer duidelijkheid
te krijgen over de verschillende wijzen
waarop het jeugdrecht binnen de rechtbanken
is georganiseerd, met name wanneer het gaat
om de afstemming van civiel- en strafrechtelijke
aspecten van jeugdzaken. Tegelijkertijd zijn de
casestudies aangegrepen om externe partners
van de rechtsprekende macht te interviewen
over het functioneren van jeugdrechters,
waarbij hen volop ruimte is gegeven om hun
visie te geven op sturing en regie binnen de
(civiele of straf-)keten.
5 Met behulp van een kort vragenformulier dat is uitgezet onder de sectorvoorzitters civiel en strafrecht, hebben wij een
overzicht verkregen van alle jeugdrechters in Nederland.
6 Om ervoor te zorgen dat alleen jeugdrechters met de nodige ervaring de enquête zouden invullen, werd in het verzoek
tot deelname duidelijk gemaakt dat de vragenlijst uitsluitend was bedoeld voor rechters werkzaam bij een arrondissementsrechtbank,
die met enige regelmaat jeugdzaken behandelen (gemiddeld één zitting per maand). In totaal hebben
22 rechters aangegeven niet te behoren tot de doelgroep, en heeft 1 rechter te kennen gegeven onterecht niet te zijn
benaderd. Dit betekent dat de onderzoekspopulatie 253 (274 – 22 + 1) bedraagt.
7 Ter bevordering van de respons is de enquête geïntroduceerd met een brief van de heren van Dijk (lid van de Raad voor
de rechtspraak), Milar (voorzitter van het Landelijk Overleg Voorzitters Familie en Jeugd) en Verheij (voorzitter Landelijk
Overleg Voorzitters Straf).
84120032rm_publicatie.indd 10 03-04-2006 09:39:46