De positionering van de jeugdrechter - Rechtspraak.nl

36
zichtstelling adequate hulp en steun wordt
geboden. Gevraagd naar een rapportcijfer
met betrekking tot het gezag van BJZ over de
(pleeg)ouders, de minderjarige en de hulpverleningsinstanties,
scoort deze organisatie in
alle drie de gevallen een mager zesje.
“Het lijkt er sterk op dat thans niemand de regiefunctie
uitvoert en dat niemand zich (eind)verantwoordelijk
voelt, dan wel die verantwoordelijkheid
neemt.”
“Er is niet zoals vroeger een echt boven de partijen
staande fi guur, die het aangetaste ouderlijk gezag in
geval van kinderbeschermingsmaatregelen adequaat
en onpartijdig, zuiver vanuit het belang van het kind,
overneemt en uitoefent.”
Bureaucratie en onvoldoende toerusting
De perceptie van jeugdrechters dat gezinsvoogden
onvoldoende hun regiefunctie waarmaken,
heeft volgens hen deels te maken met
de bureaucratische rompslomp die de taak
van de gezinsvoogden met zich meebrengt:
“Gezinsvoogden kunnen zich te weinig werkelijk
op hun taak in het veld richten door
tal van nevenbezigheden en papierwerk.”
In de casestudy Amsterdam wordt door de
vertegenwoordiger van het Bureau Jeugdzorg
gesproken van het “wegorganiseren van de
menselijke maat”.
Ook wordt door jeugdrechters regelmatig
naar voren gebracht dat gezinsvoogden onvoldoende
zijn toegerust voor hun taak.
“De aard van de werkzaamheden van de huidige
gezinsvoogd, voornamelijk casemanager, komt niet
meer overeen met de opleiding van gezinsvoogden.
Veel te veel gezinsvoogden zijn onvoldoende toegerust
voor hun zware taken.”
“Er is bij Bureau Jeugdzorg weinig tijd voor daadwerkelijke
hulpverlening en er is een groot verloop
van medewerkers, waardoor ook “groentjes” vol
ingeschakeld worden, met niet altijd het gewenste
resultaat. Jeugdzorg kan daar naar mijn mening
ook niet veel aan doen: het is dweilen met de kraan
open. De mensen worden slecht betaald en staan
onder grote druk in hun functioneren, ook vanuit de
maatschappij.”
Aan dergelijke opmerkingen wordt, tijdens
de casestudies en in de open antwoorden op
het enquêteformulier, wel toegevoegd dat
de spreekwoordelijke uitzondering de regel
bevestigt: “De kwaliteit van de gezinsvoogdij is
in het algemeen onvoldoende, maar er zijn wel
gezinsvoogden die het uitstekend doen.”
Het gebruik van aanwijzingen
De schriftelijke aanwijzing is één van de ‘instrumenten’
die de gezinsvoogd ten behoeve van
zijn taakinvulling ter beschikking staan. Het
betreft de opdracht van de gezinsvoogd aan
de minderjarige of aan de ouder die het gezag
heeft, om iets te doen of juist te laten. Uit de
enquêteresultaten blijkt dat slechts 14 procent
van de (civiele) rechters vindt dat de gezinsvoogden
van deze mogelijkheid doorgaans
een juist gebruik maken.
“Het ligt namelijk vooral aan de gezinsvoogd of hij
ertoe overgaat om tot een aanwijzing te besluiten:
het is extra werk en hij maakt zichzelf kwetsbaar.
Veelal verzandt de zaak in doorpraten en doormodderen.
En als er dan al een aanwijzing wordt gegeven,
zijn de ouders verbaasd dat zij voor bezwaar bij de
gezinsvoogdij-instelling terecht moeten in plaats van
bij de kinderrechter. De procedure is in verband met
de oplossing van de zich voordoende pedagogische
problemen ook te omslachtig.”
Daarbij speelt mee dat een gezinsvoogd vaak
niet goed weet hoe een aanwijzing juridisch
vorm moet worden gegeven en aan welke eisen
moet worden voldaan. Bovendien is de sanctie
voor het niet-naleven van een aanwijzing het
84120032rm_publicatie.indd 36 03-04-2006 09:40:03