DeJournalist

More documents

Recommendations

Info

$ve l\atholieke * Journalist$

DE COMMISSIE PERSWET GEÏNSTALLEERD Maar .... zij begint pas in September te werken. De Ministers van O., K. en W. en van Justitie hebben — zoals bekend is — een commissie ingesteld teneinde van advies te dienen omtrent de wenselijkheid om met inachtneming van de grondwettelijk gewaarborgde vrijheid van drukpers nadere wettelijke regelen te stellen met betrekking- tot het perswezen, waarbij, onverminderd de bevoegdheid van de commissie om andere onderwerpen in haar advies te betrekken, in het bijzonder ware na te gaan: 1. of en in hoeverre het aanbeveliirg verdient bij de wet regelen te stellen met betrekking tot het uitgeven van dag- en nieuwsbladen en andere periodieken en het exploiteren van persbureaux, zulks in aansluiting aan hetgeen dienaangaande door de Persraad werd voorbereid; 2. of en in hoeverre er aanleiding bestaat de bestaande strafrechtelijke bescherming tegen misdragingen, door middel van de drukpers begaan, uit te breiden; 3. of het wenselijk moet worden geacht de strafrechtelijke bescherming, bedoeld onder twee (2) aan te vullen met een tuchtrechtelijke, in dier voege, dat aan een in te stellen of te erkennen organisatie van journalisten de bevoegdheid wordt toegekend tot het in eigen kring opleggen van tuchtmaatregelen. De Ministers hebben deze commissie bevoegd verklaard aan haar advies de voorstellen toe te voegen, welke zij ter bereiking van de door haar aanbevolen maatregelen nodig of wenselijk acht en verder bepaald, dat het door haar uit te brengen advies zal worden vastgesteld bij meerderheid van stemmen, met dien verstande, dat ieder lid het recht heeft zijn afwijkend gevoelen afzonderlijk kenbaar te maken. In deze commissie zijn benoemd: tot lid en voorzitter: Prof. Mr. W. P. J. Pompe, hoogleraar te Utrecht; tot leden: W« H. van Baarle, voorzitter van de Ned. Organisatie van Tijdschriftuitgevers (Notu); A. M. Banda, voorzitter van de Ver. Ned. Nieuwsbladpers; Dr. C. Beekenkamp, administrateur Ministerie O., K. en W.; G. H. J. B. Bodewes, voorzitter van de Kath. Ned. Dagbladpers; A. J. Boskamp, bestuur der Ned. Dagbladpers 1945; Dr. E. Diemer, lid van de Persraad; Mej. Mr; G. Galema, hoofdcorrfmies Ministerie O., K. en W.; L. Hanekroot, voorzitter Kath. Ned. Journalistenkring; Mr. R. A. V. Baron van Haersolte, tijdelijk ambtenaar Ministerie van Justitie; H. Hermans, secretaris minister-president; Mr. B. H. Kazemier, raadsadviseur bij: het Ministerrie van Justitie; C. A. Keuning, dagbladdirecteur; H. Korte Jr., en J. Meyer leden Persraad; Mr. M. Rooy, voorzitter Ned. Journalistenkring; Mr. W. Verkade, publicist en tot secretaris: Mr. J. L. Kranenburg, secretaris Persraad. De installatie dezer Interdepartementale Commissie geschiedde op Woensdagmiddag 2 April j.1. door de Minisvan Onderwijs, vergezeld van zijn ambtgenoot van Justitie. De rede van Dr. Gielen werd beantwoord door Prof. Pompe als voorzitter der commissie. Het bleek niettemin, dat de commissie, wegens drukke bezigheid van Prof. Pompe, eerst in September a.s. haar taak zal kunnen beginnen. Aan de rede van de Minister van O, K. en W. is het volgende ontleend: 8 „Ongeveer tegelijk met het verzoek varf de Persraad om een Commissie ad hoc te benoemen voor een nieuwe Perswet — uit overweging dat de samenstelling van die Raad eigenlijk onvoldoende is om dit deel van de hem opgedragen taak naar behoren te vervullen, met name, omdat het wetenschappelijke en ambtelijke element onvoldoende zijn vertegenwoordigd — 'kwam mijn ambtgenoot van Justitie in de Raad van Ministers met het denkbeeld, te laten onderzoeken of en in hoeverre er aanleiding bestond, de strafrechtelijke bescherming tegen misdragingen, door middel van de drukpers begaan, uit te breiden. Ik meen te mogen zeggen, dat uit deze coïncidentie Uw Commissie geboren is. „Over haar taakomschrijving kan ik kort zijn: „Ik moge mij bepalen tot het onderstrepen van een enkele passage uit die taakomschrijving, namelijk de woorden: „onverminderd de bevoegdheid van de Commissie om andere onderwerpen in haar advies te betrekken". Ik zou mij bijvoorbeeld zeer goed kunnen indenken, dat gij er behoefte aan zoudt hebben, na te gaan of, en in hóeverre aan het uitoefenen van het beroep van journalist wettelijke vereisten ikunnen en moeten gesteld. En vanzelfsprekend bijna is het, dat voor een goede behandeling van deze gehele materie van te voren moet vaststaan wie als journalist kan worden aangemerkt. „Hoe voortreffelijk de toekomstige Perswet ook moge worden, zij zal ons volk geen goede pers geven, indien die pers niet gemaakt wordt door mensen, „die liefde hebben voor ideeën, niet omdat het hun eigen ideeën zijn, maar omdat zij het ware. het goede, het schone inhouden". De journalist moet evenals de directie „aan die ideeën en beginselen dienstbaar wezen en zijn eigen gemak, ijdelheid, voordeel, bij deze ideeën achterstellen". „Ik heb wel eens gelezen, dat wij nog voor een goed deel leven onder de heerschappij van het Romeinse recht. Ook wat de rechtspositie van de journalist betreft is, naar mijn mening, de tijd gekomen, dat men zich daaraan ontworstelt. „Het zou onbillijk zijn, een parallel te trekken tussen een Romeinse slavenhouder en de dagbladdirecteur, die inktkoelies in zijn dienst heeft; maar ligt de tijd, dat directeuren meenden een soort jus abutendi op de journalisten te hebben, zo heel ver achter ons? „Ik ga niet zo ver, te beweren, dat het met de „mores" wel in orde zal komen, indien de rechtspositie maar behoorlijk geregeld is. Verdiepen, van verantwoordelijkheidsbesef —' ik zinspeelde er reeds op — zal het primaire doel moeten zijn en blijven van de organisaties der bedrijfsgenoten. Doch het zal uw taak zijn te zoeken naar een juridisch^ vorm, waar binnen die verantwoordelijkheid' kan worden gestimuleerd. Of, om een uitdrukking te gebruiken van de grootmeester der Nederlandse journalisten, Dr. Abraham Kuyper: een hekwerk te timmeren, waarlangs de leiboom kan worden gebonden, opdat zij meer vrucht drage. „De persvrijheid — kostelijk goed en onschatbaar voorrecht in een democratisch bestel! — verdraagt zich ogenschijnlijk niet met wettelijke beperkingen. Worde het U vergund, ten dezen schijn en wezen te onderkennen en te ontdekken, in hoeverre juist de gebondenheid waarborg is voor de ware vrijheid." De Collectieve Arbeids-Overeenkomst De Commissie, gevormd door de besturen van de N.D.P. 1945, de N.J.K. en de K.N.J.K. tot het ontwerpen van een Collectieve Arbeids-Overeenkomst, heeft de onderhandelingen over een ontwerp-C.A.O. beëindigd. Het ontwerp is thans aan de besturen der drie organisaties voorgelegd, die het nog in de loop van Juni in behandeling zullen nemen. •
HET BEROEPSGEHEIM VAN E)E JOURNALIST In de nummers 4 en 5 van de lopende jaargang van De Katholieke Journalist heeft collega W. Goldschmitz te Maastricht belangwekkende beschouwingen gewijd aan het vraagstuk van het beroepsgeheim van de journalist. Na in het eerste artikel een historisch overzicht van de stand van dit vraagstuk te hébben gegeven, geeft de schrijver in het tweede een uiteenzetting van zijn eigen standpunt. Voor 'de lezers van De Journalist, die waarschijnlijk grotendeels deze beschouwingen niet onder ogen hebben gehad, laten wij het tweede artikel van collega Goldschmitz hier in zijn geheel volgen; het luidt: „Met het overzicht van meningen en feiten in het vorig artikel, kunnen we niet volstaan. Het is nodig, dat we tot een welomschreven conclusie komen, zodat we weten, waaraan we ons als katholieke journalisten hebben te houden. Ik heb de moeilijkheden vastgelegd in een aantal vragen, welke ik zal trachten te beantwoorden. Deze vragen luiden als volgt: A. Mag een journalist ter publicatie in zijn dagblad gebruik maken van mededelingen, welke hem ter ore zijn gekomen uit besprekingen in bijeenkomsten, waarvoor de bevoegde autoriteit aan degenen, die daarbij aanwezig waren, op volkomen regelmatige wijze en uitdrukkelijk geheimhouding heeft opgelegd: 1. indien deze mededelingen de journalist door een der in de vergadering aanwezigen zijn verstrekt, terwijl de zegsman er zich volledig bewust van was: a. dat hij willens en wetens de hem wettig opgelegde geheimhouding schond en b. dat de betrokken journalist — zelfs met goedvinden van de zegsman — gebruik zou maken van deze mededeling voor berichten in zijn blad? 2. indien deze mededelingen de journalist zijn geworden, doordat een der in de vergadering aanwezigen onbewust of door onvoorzichtigheid dingen heeft gezegd, welke voor de journalist voldoende aanwijzing vormden omtrent de inhoud van hetgeen ter vergadering is gezegd of behandeld, wanneer hij meent, dat publiciteit nodig is om wille van de grote belangen, die op het spel staan? 3. indien deze mededelingen de journalist zijn verstrekt ter publicatie, omdat de betrokken zegsman de overtuiging heeft, dat geheimhouding ten onrechte is opgelegd, b.v. omdat hij meent, dat door die geheimhouding het algemeen belang wordt geschaad? B. Wanneer een dergelijke publicatie, terecht of ten onrechte, eenmaal is geschied, is dan de journalist verplicht, de naam van zijn zegsman te verzwijgen: 1. wanneer hij uitdrukkelijk beloofd heeft, als een toevertrouwd eru beloofd geheim, de herkomst zijner berichten niet aan te geven? 2. wanneer hij zulks niet heeft beloofd, maar de zegsman stilzwijgend aanneemt, dat de journalist hem niet zal noemen, ook al zouden daaruit voor de journalist grote nadelen voortvloeien? Ik geloof, dat in deze vragen de verschillende mogelijkheden en moeilijkheden alle tot uitdrukking komen. Ziehier het antwoord op deze voor ons, journalisten belangrijke vragen: Ad A. 1. Een lid van de gemeenteraad of van een ander college, waarin zaken onder geheimhouding worden medegedeeld, mag daarvan nooit mededeling doen aan derden. Een dergelijke schending van vertrouwen is — objective — een op ernstige wijze misdoen tegen de rechtvaardigheid. Een journalist, die dergelijke geheime mededelingen ontvangt, heeft die kennis dus op onrechtmatige wijze verkregen. Hij mag daar dus geen, ruchtbaarheid aan geven. Doet hij dat toch, dan misdoet hij eveneens op ernstige wijze tegen de rechtvaardigheid. Ad A. 2. Ook een dergelijke wetenschap is onrechtmatig verkregen. Subjective heeft dat raadslid niet ernstig misdreven, maar wat de publicatie betreft, geldt daarvan hetzelfde als onder A. 1. Hierbij dienen twee opmerkingen r,e worden gemaakt: 1. Het is mogelijk, dat een journalist door enkele losse opmerkingen van zo'n persoon, die tot geheimhouding verplicht is, op het spoor wordt gebracht van zaken, die in het geheim zijn behandeld. Door verdere nasporingen, door dingen met elkaar te combineren enz. zou hij met vrij grote zekerheid kunnen achterhalen, wat er met gesloten deuren besproken is. Zijn kennis is dan eveneens onrechtmatig verkregen. De geheimhouding als zodanig is niet opgeheven en dus mogen de op deze wijze verkregen gegevens evenmin gepubliceerd worden. 2. Het is denkbaar, dat een of meer tot geheimhouding verplichte personen, bewust of onbewust, hun mond voorbij praten, zodat een min of meer grote kring van personen van de geheime besprekingen op de hoogte is. In dat geval is er geen sprake meer van geheim en is er p e r s e geen bezwaar meer tegen publicatie. In, het laatste geval is het evenwel onjuist bij de publicatie in de krant de schijn te wekken, alsof de aldus verworven kennis verkregen is door de loslippigheid van een der tot geheimhouding verplichte personen. Vooreerst is dat onwaar en bovendien werpt men de blaam van schending van vertrouwen op degenen, die tot geheimhouding verplicht waren. / Ad A. 3. Wanneer volkomen objectief en alle omstandigheden in aanmerking genomen, vast staat, dat het bewaren van het geheim in strijd zou zijn met het algemeen belang, dan is men niet tot geheimhouding gebonden. Immers: wanneer geheimhouding wordt opgelegd, dan moet zulks geschieden met het oog op het algemeen belang. Welnu, de opgelegde geheimhouding is in strijd met het algemeen belang. Ergo. Maar het bewijs, dat de opgelegde geheimhouding inderdaad in strijd is met het algemeen belang, zal moeilijk te leveren zijn. Wanneer is het geheimhouden van besprekingen in een Raad, Provinciale Staten, van Eerste of Tweede Kamer of welk college dan ook in strijd met het algemeen belang? Hoe wil men dit bewijzen? Het gaat daarbij niet om de subjectieve mening van meneer X. of meneer Y. Er zijn bewijzen nodig. Bovendien: in een geval als dat van de meer genoemde collega Hanssen kan men toch niet aannemen, dat slechts één van de raadsleden het algemeen belang juist ziet en dat de 44 anderen daarvoor blind zijn. Overigens, laten we eens aannemen, dat een raadslid volledig overtuigd is, aan de hand van steekhoudende argumenten, dat geheimhouding van de gevoerde besprekingen schade zou berokkenen aan het algemeen belang, dan nog behoeft hij niet zijn toevlucht te nemen tot publicatie in een dagblad. Daar zijn andere wegen. Hij kan trachten over de betrokken aangelegenheid een discussie uit te lokken in een openbare vergadering. Hij kan een interpellatie aanvragen. Hij kan zich beroepen op de Commissaris der Koningin, op de Kroon. Dit bewijst wel, dat er heel wat moet gebeuren en dat buitengewoon zwaarwichtige argumenten aangevoerd moeten worden, wil een tot geheimhouding verplicht persoon zich van die geheimhouding terecht ontslagen achten. Alleen op deze argumenten gebaseerd en nadat alle andere wegen niet tot resultaat hebben geleid, zou een journalist zich mogen lenen tot publicatie van dergelijke geheimen. Maar daar volgt dan ook uit, dat het bijna niet te bewijzen is voor een journaKst, dat hij geroepen zou zijn om tot die publicatie over te gaan. Aanvaardend de theoretische mogelijkheid van een dergelijke noodzaak, zal het geval zich practisch zeer zelden voordoen. Ten overvloede nog dit. Openbaarheid is een groot goed. Zij voorkomt heel veel kwaad. Maar wat baat het, als b.v. alle bovengenoemde instanties in het geval gekend zijn, zonder dat zij ingrijpen, dat de massa het te weten komt via de pers? Zou men werkelijk menen, dat b.g. autoriteiten van mening zouden veranderen, als het publiek ook van de zaak op de hoogte was? Ik betwijfel het ten sterkste. Zo corrupt is overigens onze samenleving nog niet, dat autoriteiten van hoog tot laag de dwang van de publieke opinie nodig hebben om het algemeen belang naar behoren te behartigen. Nu de plicht tot zwijgen. Vooraf zij opgemerkt, dat in de suppositie B.l. wordt verondersteld een 9
Page 1 and 2: 1ste Jaargang No. 10 [12 April—Ju
Page 3 and 4: PSYCHOLOGIE VAN HET PLAATSELIJK BLA
Page 5 and 6: Nederland inzonderheid van grote be
Page 7: • klaren, dat ik het certificaat
Page 11 and 12: journalistiek kan slechts gediend w
Page 13 and 14: geen plaatsje — zelfs geen staanp
Page 15 and 16: de omschrijving „gediplomeerd jou
Page 17 and 18: een oordeel over zuivering Kringsec
Page 19 and 20: In het kort In de Persraad zijn een
Page 21 and 22: lid kunnen worden van de nationale
Page 23 and 24: Bij de Nederlandse collega's in Lon

DeJournalist

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?