Leidraad - Slappe Bodem

Leidraad Balans Deel 3 - Hoofdstuk 3.2
Gas
In dit verband kan worden gewezen op de eventuele aanwezigheid van potkleigronden, onder
andere in Groningen (gebufferde sulfaatconcentraties), bruinkoolgronden, onder andere in Limburg,
zandgronden met humeuze bovenlaag (humuszuren) en zandgronden met een hoog gehalte aan
vrij koolzuur. De aantasting van de leidingen kan worden versterkt door grondwaterstromingen of
wisselende grondwaterstanden.
De draagkracht van de leiding wordt bepaald door de wanddikte, de verhouding van de stijfheid van
de buis ten opzichte van die van de omringende grond en de zijdelingse steundruk. Met deze factoren
wordt rekening gehouden in de vigerende normering.
In slappe bodem is de rek van belang in relatie met de treksterkte en spanningsrelaxatie van het
materiaal. De rek bepaalt in relatie met de treksterkte de toelaatbare elastische vervorming van
het materiaal terwijl de relaxatie bepaalt in hoeverre het materiaal bij een overschrijding van de
toelaatbare spanning in staat is plastisch te vervormen zonder te breken.
Een flexibele voorziening moet worden aangebracht daar waar verschil in grondbeweging optreedt,
ofwel in situaties waar sprake is van een sprongzakking (in zakkend gebied) zoals:
› Overgang van persing naar aanleg in open sleuf;
› Overgang lichte fundering naar normale grondslag;
› Overgang bestaande leiding naar ‘nieuwe’ situatie;
› Overgang van (tijdelijke) voorbelasting naar normale grondslag.
In situaties waar sprake is van grondzakking en een niet zakkend object bovenlangs gekruist wordt
zoals:
› Riolering;
› Duiker.
In situaties waar wordt aangesloten op een object dat niet of minder zakt dan de aangesloten leiding
zoals:
› (District) stations.
Overgang naar kokers of tunnelbak.
Vanuit de norm is de eis gesteld dat een gaslekkage detecteerbaar en lokaliseerbaar moet zijn. Dit
houdt in dat de omliggende grond gasdoorlatend moet zijn. Als referentie wordt gesteld dat de
gasdoorlatendheid minimaal gelijk moet zijn aan die van een zandfundering. Als de omliggende
grond niet gasdoorlatend is, moeten maatregelen worden getroffen om gaslekkage te kunnen
detecteren en lokaliseren. Dit speelt vooral een belangrijke rol als de fundering van gevel tot gevel
loopt en/of er een vrijverval riool in de nabijheid van de gasleiding ligt.
In de onderstaande tabel is de gasdoorlatendheid van menggranulaat en zandcement uitgedrukt
ten opzicht van zand. Menggranulaat en zand vormen geen belemmering bij het bovengronds lek
zoeken. Bij menggranulaat is de exacte locatie van het lek moeilijk te bepalen. Een gasleiding onder
menggranulaat is minder goed en niet zonder inzet van hulpmiddelen bereikbaar. Daarbij kunnen
vonken ontstaan.
Zand Menggranulaat Gestabiliseerd zand
100 % 370 % 30 %
De gasdoorlatendheid van zand en/of klei met een open verharding is voldoende om kleine
gaslekkages op te zoeken.
Ondoorlatende lagen boven gasleidingen zijn niet toegestaan, dus geen asfalt, dichte fundering
of EPS toepassen. Dichten van de voegen met cement bij een open verharding van elementen is
eveneens niet toegestaan.
Een gasleiding moet altijd bereikbaar zijn voor onderhoud en/of reparatie door het gebruik van
ongebonden traditionele ophoogmaterialen boven de leidingen.