Leidraad - Slappe Bodem

Leidraad Balans Deel 3 - Hoofdstuk 3.3
3.3 Water
Water
Levensduur
In de NEN is de eis gesteld dat de ontwerplevensduur tenminste 50 jaar bedraagt. Als de conditie
van leidingen en/of appendages beneden een aanvaardbaar niveau is gedaald, moeten deze worden
vervangen of hersteld worden om weer optimaal te kunnen functioneren. Ten gevolge van onder
meer zettingen, kan de levensduur van een leidingsysteem korter zijn. Deze kortere levensduur is
vaak het gevolg van falende huisaansluitingen of verbindingen tussen de buizen. Het vervangen van
een leiding kan ook op basis van leeftijd, functionele eisen of financiële afschrijving.
Indien het plan wordt opgevat om de weg, waarin de waterleiding zich bevindt, op te hogen, zal
een afweging plaatsvinden tussen het laten liggen van de leiding en voor het ophalen of vervangen
van de leiding. Het gelijktijdig met de uitvoering van de ophoogmaatregel ophalen of vervangen
van de leiding heeft als voordeel dat dit relatief goedkoop kan worden uitgevoerd. Immers de
wegverharding en -fundering worden vanwege de uit te voeren ophoogmaatregel tijdelijk verwijderd.
Tevens is materieel aanwezig. Indien de leiding echter nog in redelijke staat verkeerd en nog niet
is afgeschreven kan er voor worden gekozen de leiding in zijn geheel te handhaven, eventueel in
combinatie met enkele onderdelen te vervangen, zoals de huisaansluitingen.
Het ophalen van een leiding komt niet veel meer voor omdat het te kostbaar is geworden vanwege
de flink gestegen arbeidskosten ten opzichte van de materiaalkosten en vanwege de beperkte
bereikbaarheid door de veelheid aan aanwezige kabels en leidingen.
Handhaven van de bestaande waterleiding is tegenwoordig interessanter geworden vooral door
de betere kwaliteit van het materiaal. Handhaven is alleen een optie indien het systeem als
geheel minimaal een restlevensduurverwachting heeft (of na vervanging van onderdelen krijgt)
die minimaal gelijk is aan de levensduurverwachting van de wegconstructie na uitvoering van
de ophoogmaatregel. De diepteligging van de leiding speelt een minder belangrijke rol in de
overwegingen.
Vervanging van de waterleiding vindt plaats als de leiding technisch en economisch is afgeschreven
en/of het aantal lekkages te groot is.
De technische staat van de leidingen wordt beïnvloed door zettingen en zettingsverschillen. Bij PVCleidingen
zijn de hoekverdraaiïng ter plaatse van de moffen of de treksterkte van lijmverbindingen
en de buigtreksterkte van de buizen kritisch ten aanzien van het functioneren van de leiding. Een
te grote doorbuiging kan langsscheuren tot maximaal 10 meter veroorzaken. Bij PE-leidingen zijn
de treksterkte van de lassen, de doorbuiging van de buizen en de weerstand tegen knikken kritisch.
Knikken kunnen ook ontstaan als een leiding een minder zakkend object kruist, zoals een duiker of
een riool.
Criteria ten behoeve van het afweegmodel
Het afweegmodel maakt gebruik van een beperkte hoeveelheid invoerparameters en is bedoeld voor
gebruik op netwerkniveau. Voor het afweegmodel zullen daarom criteria worden gehanteerd die in
de meeste gevallen gelden. Het betreft per situatie ‘handhaven’, ‘ophalen’ of ‘vervangen’ de volgende
criteria:
› Handhaven:
» Diepteligging van de leiding na ophoging weg is niet groter dan 2,00 m;
» Gelijkmatige zetting;
» Leeftijd leiding is maximaal 40 jaar;
› Vervangen:
» De zetting van de ophoogmaatregel bij ongelijkmatige zettingen is groter dan toelaatbare
zetting materiaal minus reeds opgetreden zetting;
Nader onderzoek moet uitwijzen op welke wijze bestaande berekeningsmethodieken aangepast
kunnen worden om de toelaatbare waarden bij ongelijkmatige zettingen te bepalen. Zie voor
bestaande berekeningsmethodieken bijlage 3.
» Leeftijd leiding is minimaal 40 jaar;
» Vervanging huisaansluitingen indien opgetreden zettingen groter zijn dan 0,40 m.