nota schijnhuwelijken - De8

De preventieve controle in Antwerpen:
procedure en knelpunten
De bevoegdheid van de preventieve controle van schijnhuwelijken werd door de
wetgever in eerste instantie toevertrouwd aan de ambtenaar van de burgerlijke
stand. De bevoegdheid van de ambtenaar van de burgerlijke stand situeert zich op
twee momenten in de huwelijksprocedure: op het moment van de
huwelijksaangifte en op het moment van de huwelijksvoltrekking 3 .
1. De huwelijksaangifte
Conform art. 64 B.W moeten voor de aangifte van het huwelijk een aantal
documenten voorgelegd worden.
Algemeen kan gesteld worden dat het verzamelen van buitenlandse (en
gelegaliseerde en vertaalde) documenten niet altijd eenvoudig is voor de
buitenlandse partner.
Een aantal advocaten van de Antwerpse balie melden problemen bij enerzijds
het opstellen van de aangifte (die aan belang gewonnen heeft sedert de
omzendbrief van 09.2005 die stelt dat het bevel wordt geschorst tijdens de periode
van onderzoek) en anderzijds bij het geven van een trouwdatum wat in
principe vanaf veertien dagen na de aangifte kan.
De advocaten melden eveneens dat de ambtenaren aan de balie ook de houding
van trouwlustigen bij de aangifte zouden noteren en opmerkingen aangaande de
koppels zouden overmaken aan de cel schijnhuwelijken.
2. De huwelijksvoltrekking
2.1 De Cel Schijnhuwelijken
Omdat het fenomeen schijnhuwelijken (en evenredig daarmee de vrees ervoor)
aan een opmars bezig was, konden de ambtenaren van de burgerlijke stand het
aantal verdachte huwelijksaangiftes echter niet langer alleen bolwerken.
In de praktijk is men in Antwerpen (intussen ook in Gent, Kortrijk en Mechelen)
aan dit capaciteitsprobleem tegemoet gekomen door de oprichting van een zgn.
‘Cel schijnhuwelijken en afgedwongen huwelijken’. 4 De taken die tot dusver werden
3 Voor een algemeen overzicht van de wettelijke regeling inzake preventieve controle van
schijnhuwelijken: zie Bijlage 2.
4 Deze idee is in Antwerpen ontstaan nadat de respectievelijke ambtenaren op een te korte tijd met te
veel verdachte aangiftes werden geconfronteerd. Het is de dienstleiding, in overleg met de toenmalige
schepen van burgerlijke stand, die besloot een systeem te ontwikkelen om schijnkoppels zo snel
mogelijk te kunnen ontmaskeren, zie hierover ook: F. BEYENS, “De strijd tegen schijn- en afgedwongen
6