Handleiding bij het de bachelorscriptie - instituut Beleid ...

is niet de bedoeling om opeenvolgende samenvattingen van geraadpleegde literatuur weer te geven, maar wel
om deze literatuur in een persoonlijke synthese weer te geven. Maak bij het weergeven van de literatuur een
duidelijk onderscheid tussen empirische resultaten (uit onderzoek) en beschouwingen/meningen/hypotheses van de
auteurs. Afhankelijk van het onderwerp is het min of meer noodzakelijk om ook buitenlandse literatuur te
consulteren. Een bachelorscriptie kan niet volstaan met bronnen afkomstig van allerlei organisaties in het veld.
Minstens de helft van de literatuurverwijzingen in het projectvoorstel moet bestaan uit wetenschappelijke bronnen,
dat wil zeggen dat ze moeten gepubliceerd zijn in wetenschappelijke tijdschriften. Dit kunnen uiteraard wel via het
internet beschikbare bronnen zijn. Maak van in het begin gebruik van refworks. Een beknopte handleiding zal op
blackboard geplaatst worden.
2. Het projectvoorstel bevat een helder geformuleerde probleemstelling, bestaande uit een aantal
concrete onderzoeksvragen (deelvragen) of hypothesen, die aangeven wat men gaat onderzoeken. Een zo
scherp mogelijke afbakening van het onderwerp is cruciaal. De theoretische concepten, die in de
probleemstelling worden genoemd, moeten worden gedefinieerd, maar zijn op zich geen deelvragen.
Bijvoorbeeld: een vraag zoals “Wat is diabetes” is geen deelvraag voor een onderzoek naar de invloed van
opleidingsniveau op de therapietrouw bij mensen die diabetes hebben. Bij een dergelijke probleemstelling is
diabetes slechts een concept wat kort moet gedefinieerd worden. Als student die een scriptie gaat schrijven is
het immers niet de bedoeling dat men gaat onderzoeken wat diabetes is. Tenslotte, probeer ook de
doelstellingen van het onderzoek zo concreet mogelijk te formuleren. De doelstellingen geven aan waartoe de
scriptie gaat bijdragen, en daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen maatschappelijke relevantie (het
meer praktische nut) en de theoretische relevantie (bijdrage aan de wetenschap).
3. Het voorgaande kan leiden tot het opstellen van een theoretisch kader en/of een conceptueel model,
waarin de te onderzoeken relaties binnen de probleemstelling worden beschreven en in bestaande
wetenschappelijke theorieën of modellen worden geplaatst. Niet steeds zal dit even wenselijk of mogelijk zijn. Bij
kwalitatief onderzoek is het soms de bedoeling theorie te ontwikkelen, omdat er geen uitgewerkte theorie over
het onderwerp bestaat. Bij kwantitatief onderzoek is het opstellen van een conceptueel model ook niet altijd
mogelijk, vooral niet wanneer het onderzoek een erg explorerend karakter heeft. Voor een verklarend/toetsend
onderzoek is het echter juist weer noodzakelijk, dat de te onderzoeken relaties en variabelen vooraf worden
benoemd. Veel hangt dus af van het type onderzoek en van de al bestaande kennis die in de probleemanalyse is
beschreven.
4. Vervolgens moet de onderzoeksopzet worden beschreven. Welke methoden zullen worden gehanteerd, en
waarom? Hoe zullen de respondenten en/of organisaties worden geworven? Hoe worden de verzamelde data
geanalyseerd?
Aandacht voor de validiteit en betrouwbaarheid zijn hier op zijn plaats, maar alleen indien toegedacht naar het
eigen onderzoek. Dit onderdeel moet dus relevant zijn voor het eigen onderzoek. Het is dus niet de bedoeling
om hier en rijtje met soorten validiteit en betrouwbaarheid op papier te zetten dat zo min of meer gekopieerd
wordt uit eerdere vakken, of uit eerdere scripties. Wat hier op zijn plaats is, is dat de student laat zien hoe
hij/zij van te voren heeft nagedacht over hoe de kwaliteit van het uit te voeren onderzoek zo optimaal mogelijk
te laten zijn. Of anders geformuleerd: welke waarborgen kan men van te voren bedenken om validiteit en
betrouwbaarheid te waarborgen. In dit onderdeel moet de student laten zien dat hij weet waarover het gaat bij
de validiteit en betrouwbaarheid, en dit in relatie tot het eigen onderzoek. De scriptie is geen handboek
methoden en technieken, en al helemaal zinloos is het kopiëren uit eerdere scripties of uit colleges uit bachelor
twee (met name dan de twee leeronderzoeken).
In principe wordt dit stuk over de onderzoeksopzet dus in de toekomstige tijd geschreven: er wordt
aangegeven hoe men het onderzoek zal aanpakken. In de methode mag niet beschreven worden hoe men
naar literatuur heeft gezocht bij de probleemstelling, dit is dan immers al achter de rug, tenzij men een
systematische review van de literatuur gaat uitvoeren ter beantwoording van de onderzoeksvragen. Wanneer
het onderzoek zelf dus, of een deel ervan bestaat uit een literatuuronderzoek hoort de wijze van aanpakken
hier wel thuis.
12