Medisch-specialistische zorg in 20/20 - RVZ - Raad voor ...

Een integrale keten
De poort van en de logistiek
in deze keten
Bereikbaarheid huisartsen-
post moet beter
SEH-afdeling: topje ijsberg
1. De spoedeisende hulp
Spoedeisende hulp (SEH), traumazorg, acute zorg en Intensive Care vormen
samen een geïntegreerde keten van spoedzorg. Deze keten bestaat uit:
melding, triage, de first responder, vervoer/logistiek, zorg in de instelling.
In deze keten zijn huisartsenposten (avond-, nacht- en weekenddiensten)
en SEH-afdelingen van ziekenhuizen volledig geïntegreerd tot een medische
dienst met een aangewezen verant woor de lijk heids gebied. Huisartsen zijn
aanwezig op de SEH in een beleids bepalende rol.
Aan de poort van de keten van spoedzorg staat een telefonische toegang. Voor
acute zorg is dit 112. Voor burgers met spoedvragen bieden zorgverzekeraars
een telefonische hulpdienst aan. In de nabije toekomst komen andere
communicatiemiddelen beschikbaar. Ervaren verpleegkundigen verrichten
langs deze weg de triage en zetten de noodzakelijke vervolgstappen in
werking (huisarts, ambulance). Hier ligt het centrale coördinatiepunt voor
de gehele keten. De coördinatie, doorgeleiding en logistiek zijn in hoge mate
ICT-ondersteund. De ambulance hulpverlening is logistiek aangesloten op de
voor de patiënt beste zorg bestemming (in plaats van op de dichtstbijzijnde).
De nieuwe kwaliteits normen zijn hierin sturend. Alleen die sturen de route
van de patiënt. Deze hulp verlening is technologisch van grote kwaliteit; zij
vormt de infrastructuur (samen met de eerste lijn) van het spoednetwerk.
De bereikbaarheid van de huisartsenposten zal, zeker ‘s avonds, ‘s nachts
en in de weekenden, aanzienlijk moeten verbeteren. ‘Zelfverwijzers’ maken
op dit moment een groot deel van de clientèle van de SEH uit. Veel van de
zorgvragen van deze patiënten bij de SEH had men kunnen voorkomen. De
zelfverwijzers doen voornamelijk een beroep op de SEH, omdat zij denken of
weten dat de HAP niet (goed) bereikbaar is of geen adequaat antwoord heeft
op hun zorgvraag.
In deze keten vormt de SEH-afdeling van een ziekenhuis het topje van
een ijsberg van ‘spoedzorg’. Een groot deel van de vragen naar spoedzorg is
niet medisch, maar maatschappelijk van aard. Dit onderscheid heeft geen
betrekking op de ernst, de urgentie en de complexiteit van de hulpvraag,
wel op de aard van het hulpaanbod. Voor burgers moet een systeem van
spoedzorg, medisch en maatschappelijk, beschikbaar zijn. De organisatie
van dit systeem is afhankelijk van de lokale situatie. In dit systeem vervult
de SEH-afdeling van het ziekenhuis een bijzondere functie. Zij is er
voor de acute zorg in de strikte zin van het woord: “wanneer zo spoedig
mogelijk, maar in elk geval binnen enkele minuten tot enkele uren zorg
verleend moet worden om overlijden of irreversibele gezondheidsschade
als gevolg van een acute levensbedreigende aan doening of een ongeval te
voorkomen” (RVZ, 2003). Het tijdscriterum in deze definitie is uiteraard
ziektespecifiek. Als strict de hand wordt gehouden aan de definitie, kan, zo
laten de SEH-cijfers zien, het aantal SEH-afdelingen substantieel worden
RVZ Medisch-specialistische zorg in 20/20 22