Inleiding tot de bibliografie van de IP (M. Ledoux)

aan een andere logica die ik voorlopig de "productieverhoudingen" zal noemen"
Ugo Amati blijft- veel later - in dezelfde globaliserende lijn denken. In"La PI en
Italie" (Actualité en PI,p.28) schrijft, hij dat de IP een kritische instantie van de
psychiatrie vormt, gefundeerd op een praktijk die de analytisch-politieke en de
psychopathologische dimensies met elkaar verbindt.
Nochtans ondergaat de synthese sociologie - psychoanalyse verschillende
transformaties. Het lijkt me interessant om aan de hand van enkele
epistemologische transformaties nog verder de theorie van de IP uit te
zuiveren. Deze transformaties voltrokken zich vooral tijdens de vergaderingen
van de "Société de P.T.I." die statutair opgericht werd op 31 oktober 1965.
Tosquelles beschrijft in "Intervention" (Revue de P.T.I. 1966, IV) de doorbraak
van de IP onder het teken van een "storende tegenspraak".
Hij drukt die tegenstelling als volgt uit:
"De protagonisten van de IP zijn er zich bewust van een enorme macht te
hebben om te handelen, maar die macht laat hen nochtans niet toe hun
verzamelde kennis direct toe te passen"
Die kennis is van tweeërlei aard:
Steeds volgens Tosquelles bestaat de eerste kategorie uit de Freudiaanse
metapsychologie die het waarachtige vertrekpunt van een wetenschappelijke
kennis van de mens betekent.
De tweede kategorie brengt onzekerheden en moeilijkheden met zich mee,
want de IP werkt in sociale apparaten die weinig plastisch zijn door rigide
sociaal-economische structuren, die deze sociale apparaten overstijgen.
Die tegenstelling doet Tosquelles besluiten met zijn beroemde metafoor van
de "twee benen": "La jambe freudienne et la jambe politique". Zonder in
dogmatisme te vervallen, wordt die dubbele keuze onmisbaar. Nochtans blijkt
het in de loop van de beweging van de IP moeilijk om die dubbele keuze
gezamenlijk gestalte te geven.
In tegenstelling tot de "culturalist" H.S. Sullivan schrijft Tosquelles in: A
propos de H.S. Sullivan" (Revue de P.T.I., 1968, VI) dat de reële samenleving,
naar analogie met het individueel onbewuste, hetzelfde type van onbewuste
structuren voortbrengt.
Eenzelfde epistemologische piste vinden we terug bij de groep van "La
Verrière" (psychiatrisch ziekenhuis in de nabijheid van Parijs) onder leiding van
P. Sivadon rond het statuut van de zieke mens. In "Le contre-transfert
institutionnel"(Revue de P.T.I., 1965,I) en in "L' institution thérapeutique"
schrijft Sivadon, samen met Chanoit, dat de voorwaarde voor een waarachtige
kennis er in bestaat, af te zien van de mythe van de objectiviteit, hoewel men
voortdurend poogt om op een magische wijze het object "zieke" te ontdekken.
Hierop voortdenkend zegt Oury in "Transfert et compréhension en P.T.I."
(Revue de P.T.I. 1965,I) dat, paradoxaal genoeg, hoe meer men de indruk heeft
te begrijpen, hoe meer men zich van de specifieke praktijk van de
psychotherapie verwijdert. Een discipline van de IP kan maar een echte
6