4. Scriptie SEdeGooijer 110607.pdf - Saxion Hogescholen

Naleefgedrag Gemeentelijke Inrichtingen
Gemeente Almelo
Student: Susanne de Gooijer
Datum: 11 juni 2007
Afstudeerorganisatie: Gemeente Almelo
Praktijkcoach: Maarten de Wever
Onderwijsinstelling: Saxion Hogescholen Enschede
Opleiding: Bestuurskunde/Overheidsmanagement
Schoolcoach: Maurits Sanders

Naleefgedrag gemeentelijke inrichtingen
Gemeente Almelo
Student: Susanne de Gooijer
Afstudeerorganisatie: Gemeente Almelo
Praktijkcoach: Maarten de Wever
Onderwijsinstelling: Saxion Hogescholen Enschede
Opleiding: Bestuurskunde/Overheidsmanagement
Schoolcoach: Maurits Sanders
Datum: 11 juni 2007
2

Samenvatting
De overheid heeft een voorbeeldfunctie wanneer het gaat om de naleving van wet- en
regelgeving. Het uitoefenen van deze voorbeeldfunctie is essentieel, omdat anders de burger het
vertrouwen in de overheid verliest en daarmee het overheidsoptreden niet langer als legitiem
ervaart. Omdat juist van de overheid verwacht mag worden dat zij haar ‘eigen’ regels naleeft,
heeft het ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) gemeenten
in Nederland verzocht onderzoek te doen naar het naleefgedrag van de eigen gemeentelijke
inrichtingen. Het gaat hierbij specifiek om het naleefgedrag van de VROM-regelgeving,
namelijk ruimtelijke ordening (RO), milieu, bouwen en brandveiligheid.
Het college van Burgemeester en Wethouders (B&W) van de gemeente Almelo heeft besloten
uitvoering te geven aan dit onderzoek. In Almelo zijn 83 gemeentelijke inrichtingen aanwezig
waarvoor het college in bepaalde mate verantwoordelijk is vanwege het beheer, eigendom,
zeggenschap of de publieke functie van de inrichting. De probleemstelling van dit onderzoek
luidt: ‘in welke mate ziet de gemeente Almelo er op adequate wijze op toe dat haar eigen
gemeentelijke inrichtingen de wet- en regelgeving op het gebied van ruimtelijke ordening,
bouwen, milieu en brandveiligheid naleven, teneinde invulling te geven aan haar
voorbeeldfunctie die de gemeente Almelo heeft ten aanzien van haar eigen inrichtingen?’
In dit onderzoek is gebruik gemaakt van een gegevensinventarisatie. Deze gegevens zijn aan de
werkelijkheid getoetst door middel van integrale controles bij een aantal gemeentelijke
inrichtingen. Ook zijn er interviews gehouden met betrokken afdelingen.
Uit de inventarisatie bleek dat er weinig overtredingen van wet- en regelgeving zijn op het
gebied van RO, bouwen en milieu. Uit de integrale controles zijn echter enkele kleine
overtredingen geconstateerd voor de bouwen en milieu. Vanuit milieu bleek onduidelijkheid te
zijn over het jaarlijkse onderhoud van enkele stookinstallaties en vanuit bouwen werd duidelijk
dat voornamelijk de bestaande gebouwen niet altijd voldoen aan de eisen uit het Bouwbesluit
voor bestaande bouw. Brandveiligheid vormt echter het grootste knelpunt, zo bleek uit zowel de
inventarisatie als de integrale controles. Een groot deel van de gemeentelijke inrichtingen in de
gemeente Almelo beschikt niet over een adequate gebruiksvergunning. Ook wordt niet altijd
voldaan aan de brandveiligheidseisen. Een constatering die overigens niet alleen voor de
gemeentelijke inrichtingen geldt. Veel, voornamelijk oudere bestaande bouwwerken in Almelo,
voldoen niet aan de actuele brandveiligheidseisen. De gemeente heeft inmiddels een traject
gestart om een inhaalslag te maken met het verlenen van en toezicht op gebruiksvergunningen.
Geconcludeerd kan worden dat de gemeente voornamelijk op het gebied van RO, milieu en
bouwen voldoet aan de geldende wet- en regelgeving. Voor wat betreft de brandveiligheid zal
nog een verbeterslag gemaakt moeten worden. In dit kader kan gesteld worden dat voor wat
betreft het naleefgedrag, de gemeente Almelo haar voorbeeldfunctie redelijk uitdraagt. Uit het
onderzoek blijkt echter niet dat de gemeente extra activiteiten verricht bij haar eigen
inrichtingen om haar voorbeeldfunctie verder uit te dragen.
Om enkele oorzaken die te grondslag liggen aan het niet altijd voldoen aan de regelgeving te
voorkomen, wordt aanbevolen om één afdeling verantwoordelijk te maken voor het
zeggenschap, beheer, onderhoud en het voldoen aan de regelgeving voor alle gemeentelijke
inrichtingen. Hiertoe is reeds een eerste aanzet gegeven door de gemeente door de ontwikkeling
van één vastgoedbedrijf. Dit vastgoedbedrijf kan tevens rekening houden met het uitdragen van
de voorbeeldfunctie die de gemeente heeft, bijvoorbeeld door bij de gemeentelijke inrichtingen
extra aandacht te besteden aan duurzaamheid.
3

Inhoudsopgave
Afkortingenlijst_______________________________________________________________________________________ 5
Voorwoord___________________________________________________________________________________________ 6
1. Inleiding___________________________________________________________________________________________ 7
2. Onderzoeksverantwoording __________________________________________________________________________ 9
2.1 Doelstelling _____________________________________________________________________________________ 9
2.2 Probleemstelling en onderzoeksvragen________________________________________________________________ 9
2.3 Operationaliseren_________________________________________________________________________________ 9
2.4 Methoden van onderzoek _________________________________________________________________________ 11
2.5 Relevantie onderzoek ____________________________________________________________________________ 13
2.5.1 Maatschappelijke relevantie ___________________________________________________________________ 13
2.5.2 Wetenschappelijk relevantie ___________________________________________________________________ 14
2.6 Betrouwbaarheid en validiteit van de werkwijzen ______________________________________________________ 14
2.7 Samenvatting___________________________________________________________________________________ 16
3. Theoretisch kader __________________________________________________________________________________ 17
3.1 Nederland als rechtstaat___________________________________________________________________________ 17
3.2 Nederland als democratie _________________________________________________________________________ 18
3.3 Maatschappelijke ontwikkelingen rondom de relatie burger-overheid_______________________________________ 19
3.4 Samenvatting___________________________________________________________________________________ 19
4. Wettelijke VROM-taken ____________________________________________________________________________ 20
4.1 Wettelijke VROM-taken __________________________________________________________________________ 20
4.1.1 Ruimtelijke Ordening ________________________________________________________________________ 20
4.1.2 Milieu ____________________________________________________________________________________ 21
4.1.3 Bouwen ___________________________________________________________________________________ 23
4.1.4 Brandveiligheid_____________________________________________________________________________ 24
4.2 Afstemming____________________________________________________________________________________ 25
4.3 Handhaving ____________________________________________________________________________________ 25
4.3.1 Milieu ____________________________________________________________________________________ 26
4.3.2 Bouw _____________________________________________________________________________________ 27
4.4 Uitvoering wettelijke VROM-taken in Almelo_________________________________________________________ 27
4.5 Samenvatting___________________________________________________________________________________ 28
5. Administratieve inventarisatie en integrale toetsing______________________________________________________ 29
5.1 Administratieve inventarisatie______________________________________________________________________ 29
5.1.1 Ruimtelijke ordening_________________________________________________________________________ 29
5.1.2 Milieu ____________________________________________________________________________________ 29
5.1.3 Bouwen ___________________________________________________________________________________ 30
5.1.4 Brandveiligheid_____________________________________________________________________________ 30
5.2 Integrale controles _______________________________________________________________________________ 30
5.2.1 Milieu ____________________________________________________________________________________ 31
5.2.2 Bouwen ___________________________________________________________________________________ 31
5.2.3 Brandveiligheid_____________________________________________________________________________ 31
5.3 Samenvatting___________________________________________________________________________________ 32
6. Knelpunten vergunningverlening en handhaving ________________________________________________________ 33
6.1 Onderzoek VROM 2005 __________________________________________________________________________ 33
6.2 Algemeen______________________________________________________________________________________ 33
6.3 Vergunningverlening_____________________________________________________________________________ 34
6.4 Handhaving ____________________________________________________________________________________ 34
6.5 Samenvatting___________________________________________________________________________________ 35
7. Mogelijke oplossingen ______________________________________________________________________________ 36
7.1 Algemeen______________________________________________________________________________________ 36
7.2 Vergunningverlening_____________________________________________________________________________ 36
7.3 Handhaving ____________________________________________________________________________________ 37
7.4 Samenvatting___________________________________________________________________________________ 37
8. Conclusies en aanbevelingen _________________________________________________________________________ 39
8.1 Conclusies _____________________________________________________________________________________ 39
8.2 Aanbevelingen__________________________________________________________________________________ 41
Literatuurlijst _______________________________________________________________________________________ 43
BIJLAGE 1 - Afbakenen begrip gemeentelijke inrichtingen ___________________________________________________ 45
BIJLAGE 2 - Vragen CDA-raadsfractie, gemeente Almelo____________________________________________________ 47
BIJLAGE 3 - Grove basislijst gemeentelijke inrichtingen _____________________________________________________ 49
BIJLAGE 4 - Artikelen uit de Twentsche Courant Tubantia ______________________________________________ 51
BIJLAGE 5 - Stappenschema voor inrichtingen ________________________________________________________ 56
BIJLAGE 6 - Overzicht van de vergunningsvervangende en vergunningsaanvullende besluiten _______________________ 57
BIJLAGE 7 - Organogram gemeente Almelo_______________________________________________________________ 58
BIJLAGE 8 - Inventarisatie gemeentelijke inrichtingen, gemeente Almelo, 2007___________________________________ 59
4

Afkortingenlijst
A.b.b.b. Algemene Beginsel van Behoorlijk Bestuur
AMvB Algemene Maatregel van Bestuur
Art. Artikel
Awb Algemene wet bestuursrecht
Bblb Besluit bouwvergunningvrije en licht-bouwvergunningplichtige
bouwwerken
BMCH Bouw, Milieu, Controle en Handhaving
BRO Besluit op de Ruimtelijke Ordening
B&W College van Burgemeester en Wethouders
Gemw Gemeentewet
GMP Gemeentelijke Milieubeleidsplan
GW Grondwet
Ivb Inrichtingen en Vergunningsbesluit Milieubeheer
OM Openbaar Ministerie
PvA Plan van Aanpak
PvE Plan van Eisen
RO Ruimtelijke ordening
ROM Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu
V&H Veiligheid en Hulpverlening
V&P Veiligheid en Paraatheid
VROM Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu
WED Wet op de Economische Delicten
Wm Wet milieubeheer
WRO Wet Ruimtelijke Ordening
Ww Woningwet
5

Voorwoord
Met dit onderzoek naar gemeentelijke inrichtingen binnen de gemeente Almelo rond ik mijn
opleiding bestuurskunde/overheidsmanagement aan de Saxion Hogeschool Enschede af. De
reden om dit onderzoek te kiezen was om mijn horizon te verbreden. Na een stage op het gebied
van onderwijs, jeugd en welzijn wilde ik tijdens mijn afstudeerstage het werken in een heel
ander beleidsveld ervaren. Dit onderzoek gaf mij de mogelijkheid mee te maken wat zich
afspeelt in het werkveld van milieu, bouwen, brandveiligheid en ruimtelijke ordening.
In dit voorwoord maak ik gebruik van de gelegenheid om een aantal mensen te bedanken voor
de begeleiding tijdens de afgelopen vijf maanden. Ten eerste mijn praktijkcoach Maarten de
Wever, bij wie ik altijd met vragen terecht kon en die mij tijdens het hele onderzoeksproces
begeleid heeft. Ten tweede de projectgroep gemeentelijke inrichtingen, bestaande uit Hennie
Loohuis, Gerrit Jansen, Quido Harmsen, Guido Geeraert en Willem Kromhout, voor alle
informatie die zij mij hebben aangereikt tijdens dit project. En ten derde mijn schoolcoach
Maurits Sanders en mijn leerkringgenoten Vincent Nijman, Mario Huinink en Bernard Knuif,
die mij tijdens de gehele afstudeerperiode van waardevolle feedback hebben voorzien. Zonder
de bijdragen van alle bovengenoemde personen had ik deze scriptie niet kunnen voltooien.
Enschede, 11 juni 2007
6

1. Inleiding
Het naleven van wet- en regelgeving is de afgelopen jaren in Nederland een belangrijk punt van
aandacht geweest. De oorzaak hiervan zijn rampen zoals die in Enschede, Volendam en het
cellencomplex op Schiphol hebben plaatsgevonden. Door deze rampen werd nogmaals
duidelijk dat toezicht en handhaving op wet- en regelgeving noodzakelijk is.
Regels moeten door iedereen, zowel burger als overheid, nageleefd worden. Dit geldt juist ook
voor de overheid die niet alleen wet- en regelgeving vaststelt, maar zelf ook vaak te maken
heeft met deze wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld bij eigen bedrijven en gebouwen; de
gemeentelijke inrichtingen. 1
De Inspectiedienst van het ministerie van VROM is in 2004 een project gestart om te
achterhalen of Nederlandse gemeenten de VROM-regelgeving op het gebied van ruimtelijke
ordening, bouwen, milieu en brandveiligheid voor de gemeentelijke inrichtingen naleven. De
regels van het ministerie van VROM richten zich vooral op de bescherming en het voorkomen
van overlast voor mens en milieu. Door middel van handhaving op de naleving van de regels,
kan de gemeente haar inwoners beter beschermen. De aanleiding van dit project is het
vermoeden dat veel gemeentelijke inrichtingen niet voldoen aan alle wet- en regelgeving en dat
de handhaving hiervan door de eigen gemeente tekort schiet. 2
De VROM-Inspectie heeft Nederlandse gemeenten dan ook verzocht om onderzoek te doen
naar de huidige vergunningsituatie en het naleefgedrag van de eigen gemeentelijke inrichtingen.
Het is immers een wettelijke verplichting om de gemeenteraad via het milieujaarverslag te
informeren over de eigen inrichtingen. 3 Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in het
naleefgedrag van de eigen gemeentelijke inrichtingen. Het onderzoek heeft hierbij een extra
dimensie, omdat van de overheid een voorbeeldfunctie verwacht wordt in het naleven van wet-
en regelgeving.
Na aanleiding van het verzoek van de VROM-Inspectie zijn vanuit de CDA-raadsfractie van de
gemeente Almelo vragen gesteld over het naleefgedrag van de eigen gemeentelijke
inrichtingen. 4 Ook het college B&W, als bevoegd bestuursorgaan op het gebied van
vergunningverlening en handhaving van VROM-regelgeving, wil graag meer inzicht verkrijgen
in de vergunningsituatie en het naleefgedrag van de gemeentelijke inrichtingen.
Om invulling te geven aan het verzoek van VROM heeft het college van B&W opdracht
gegeven het onderzoek binnen de gemeente Almelo uit te voeren. Hiertoe is een projectgroep
ingesteld met vertegenwoordigers uit diverse betrokken afdelingen. Het feitelijke onderzoek is
uitgevoerd in het kader van een afstudeeronderzoek. De projectgroep heeft hierbij
gefunctioneerd als toetsingskader en ten bewaking, en waar nodig bijsturing, van de
collegeopdracht.
Door middel van dit onderzoek wil het college van B&W tevens achterhalen in hoeverre zij
haar voorbeeldfunctie, het bezitten en naleven van de vergunningen met betrekking tot de
VROM-regelgeving, uitdraagt. Het gemeentebestuur van Almelo verwoordt het belang van de
1 Gemeentelijke inrichtingen: inrichtingen op basis van de Wet milieubeheer, waarbij de gemeente eigenaar en beheerder is en zeggenschap
heeft. Of waarbij de inrichting aan twee van deze drie ‘feitelijke’ criteria voldoet èn aan het criterium van publieksfunctie. Een volledige
begripsomschrijving is terug te vinden in bijlage 1 van dit onderzoeksrapport.
2 VROM Inspectie Handreiking Gemeentelijke Inrichtingen, 2005
3 Art. 21.1, lid 2, sub b Wet milieubeheer
4 Zie bijlage 2: vragen CDA-raadsfractie, gemeente Almelo
7

voorbeeldfunctie die zij heeft bij de gemeentelijke inrichtingen onder andere in het
Gemeentelijke Milieubeleidsplan (GMP, 2001-2005). Omdat de gemeente ook van nietgemeentelijke
inrichtingen eist dat zij de regelgeving naleven, is het van belang dat er inzicht
bestaat in de situatie rondom de eigen gemeentelijke inrichtingen, zodat het gemeentebestuur
hier gericht op kan sturen. De overheid moet betrouwbaar en geloofwaardig overkomen, juist
van de overheid mag worden verwacht dat zij ‘haar eigen regels’ naleeft. 5
De opzet van dit rapport is als volgt. In hoofdstuk 2 wordt de onderzoeksverantwoording
uitgewerkt, waarin de afstudeeropdracht onder andere gestructureerd wordt aan de hand van een
centrale probleemstelling en onderzoeksvragen. Hoofdstuk 3 bevat het theoretische kader van
de opdracht. In dit hoofdstuk wordt de achterliggende gedachte van het verzoek van VROM om
onderzoek te doen naar de gemeentelijke inrichtingen toelicht. Hoofdstuk 4 beschrijft de wet-
en regelgeving per discipline, de afstemming tussen deze disciplines en het wettelijk kader
rondom handhaving. Hoofdstuk 5 bevat het feitelijke onderzoek, namelijk de uitkomsten van de
inventarisatie en de integrale controles. Hoofdstuk 6 beschrijft de oorzaken van knelpunten op
het gebied van vergunningverlening en handhaving en hoofdstuk 7 bevat de mogelijke
oplossingen voor deze knelpunten. Het rapport eindigt met conclusies en aanbevelingen.
5 VROM Inspectie Handreiking Gemeentelijke Inrichtingen, 2005
8

2. Onderzoeksverantwoording
In dit hoofdstuk wordt de onderzoeksverantwoording uitgewerkt, waarbij stil wordt gestaan bij
de betrouwbaarheid en validiteit van het onderzoek. Het onderzoek wordt gestructureerd aan de
hand van de doelstelling, de probleemstelling en de onderzoeksvragen. Vervolgens worden
enkele belangrijke begrippen geoperationaliseerd, zo ook het kernbegrip van dit onderzoek
‘gemeentelijke inrichting’. De gedetailleerde uitwerking van het begrip gemeentelijke inrichting
is terug te vinden in bijlage 1 van dit onderzoeksrapport. Later in het hoofdstuk worden de
methoden van onderzoek, de relevantie van het onderzoek en de gehanteerde werkwijzen
toegelicht. Het hoofdstuk sluit af met een korte samenvatting.
2.1 Doelstelling
Het doel van het onderzoek is door middel van een gegevensinventarisatie en integrale
controles op het gebied van vergunningverlening en handhaving te achterhalen in welke mate
de gemeentelijke inrichtingen van de gemeente Almelo voldoen aan de VROM-regelgeving
(RO, milieu, bouwen en brandveiligheid).
Hierbij wordt de voorbeeldfunctie van de gemeente, in de vorm van het naleven van de wet- en
regelgeving door de eigen gemeentelijke inrichtingen, onderzocht. Op basis van de
inventarisatie en de integrale controles zullen, indien nodig, aanbevelingen gedaan worden over
hoe het naleefgedrag bij de eigen inrichtingen verbeterd kan worden. Met de uitvoering van dit
onderzoek wordt invulling gegeven aan het verzoek van de VROM-Inspectie met betrekking tot
het project gemeentelijke inrichtingen.
2.2 Probleemstelling en onderzoeksvragen
Om het onderzoek te structureren is een centrale probleemstelling geformuleerd, waaruit een
vijftal deelvragen voortvloeien.
De probleemstelling luidt:
In welke mate ziet de gemeente Almelo er op adequate wijze op toe dat haar eigen
gemeentelijke inrichtingen de wet- en regelgeving op het gebied van ruimtelijke ordening,
bouwen, milieu en brandveiligheid naleven, teneinde invulling te geven aan haar
voorbeeldfunctie die de gemeente Almelo heeft ten aanzien van haar eigen inrichtingen?
Vanuit deze centrale probleemstelling zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd:
1. Wat wordt onder het begrip gemeentelijke inrichtingen verstaan en voor welke
gemeentelijke inrichtingen is de gemeente Almelo verantwoordelijk?
2. Wat is de huidige stand van zaken rondom de vergunningverlening en handhaving van
de gemeentelijke inrichtingen op het gebied van de VROM-regelgeving?
3. Wat zijn de oorzaken van het niet naleven van de VROM-regelgeving door de
gemeentelijke inrichtingen?
4. In hoeverre vervult de gemeente Almelo haar voorbeeldfunctie rondom de
vergunningverlening en handhaving op het gebied van de VROM-regelgeving voor de
gemeentelijke inrichtingen?
5. In hoeverre zijn er verbeterpunten voor de vergunningverlening en handhaving rondom
de gemeentelijke inrichtingen?
2.3 Operationaliseren
De validiteit van het onderzoek wordt gewaarborgd door de gebruikte begrippen zoveel
9

mogelijk te operationaliseren. Door te operationaliseren wordt voor iedereen duidelijk wat er
met de begrippen bedoeld wordt en op welke manier deze geïnterpreteerd dienen te worden.
Om de begripsvaliditeit te versterken, worden de onderstaande begrippen nader toegelicht:
Adequaat
Onder ‘adequaat’ wordt de wijze van toepassing van het instrument verstaan, waarbij de
oorspronkelijk beoogde prikkel tot gedragswijziging van de doelgroep niet verwatert bij de
toepassing maar – minstens – even sterk blijft. 6
De huidige stand van zaken
Dit wordt in eerste instantie gezien als de huidige stand van zaken op papier; een gegevens-
en/of dossieranalyse. Het gaat om de disciplines ruimtelijke ordening, bouwen, milieu en
brandveiligheid. In tweede instantie gaat het om de huidige situatie in de praktijk. Een
steekproef van een zevental dossiers zal door middel van een integrale controle getoetst
worden. Hierbij zijn de disciplines bouwen, milieu en brandveiligheid betrokken.
Vergunningverlening
Onder vergunningverlening wordt het verlenen of weigeren van een aanvraag om een
vergunning, ontheffing of melding verstaan. Een vergunning is het besluit van de bevoegde
instantie waardoor de opdrachtgever het recht verkrijgt om het project uit te voeren. 7
Handhaven
Handhaving is het door feitelijk handelen door of vanwege een bestuursorgaan optreden tegen
hetgeen in strijd met bij of krachtens enig wettelijk voorschrift gestelde verplichtingen is of
wordt gedaan, gehouden of nagelaten (art. 5.21 Awb).
Voorbeeldfunctie
In dit onderzoek wordt de voorbeeldfunctie gezien als het voldoen aan de geldende wet- en
regelgeving op het gebied van RO, bouwen, milieu en brandveiligheid door gemeentelijke
inrichtingen. Het gaat hierbij om vrijstellingen van het bestemmingsplan, het doen van
meldingen, het bezit van vergunningen en het naleven van de vereisten die uit de vergunningen
voortvloeien.
De voorbeeldfunctie omvat ook datgene wat de gemeentelijke inrichtingen ‘extra’ doen,
bovenop de geldende regelgeving. Daarbij valt te denken aan eventueel getroffen maatregelen
om de duurzaamheid te bevorderen. In het Milieubeleidsplan 2001-2005 stelt de gemeente
Almelo zichzelf als doelstelling ‘het stimuleren van de verinnerlijking van milieubesef bij
bedrijven door stimulering van bedrijfsinterne milieuzorg’. 8
Gemeentelijke inrichtingen
Gemeentelijke inrichtingen zijn inrichtingen op basis van de wet Milieubeheer (Wm). Een
inrichting is, volgens artikel 1.1, lid 1 Wm, elke door de mens bedrijfsmatig of in een omvang
alsof zij bedrijfsmatig was, ondernomen bedrijvigheid die binnen een zekere begrenzing pleegt
te worden verricht. De definitie van een inrichting, zoals deze gehanteerd wordt in de Wet
milieubeheer, is bepalend in dit onderzoek.
Om te bepalen of een inrichting een gemeentelijke inrichting is, moet aan een drietal ‘feitelijke
criteria’ worden voldaan, namelijk eigendom, beheer en zeggenschap. Hierbij is onder andere
gekeken of een inrichting genoemd is op de gemeentelijke productbegroting (als eigendom, in
6 Bressers, Hans, Klok, Pieter-Jan, (2003) Referentiekader beleidsontwikkeling en instrumentenkeuze, Enschede
7 Infomil – www.infomil.nl
8 Gemeente Almelo, milieubeleidsplan 2001-2005
10

eheer of onderhoud) en of de inrichting een substantieel subsidiebedrag krijgt van de
gemeente.
Naast deze criteria kan een inrichting als gemeentelijke inrichting worden aangemerkt als het
een publiekfunctie bezit. Voor het bepalen van de publieksfunctie is onder andere de lijst van de
afdeling Veiligheid en Hulpverlening (V&H) bepalend geweest.
De bovengenoemde criteria zijn door de projectgroep 9 vastgesteld en getoetst aan de
Handreiking gemeentelijke inrichtingen van de VROM-Inspectie.
Samenvattend geldt het volgende om te bepalen of een inrichting als gemeentelijke inrichting
aangemerkt kan worden:
Een inrichting is een gemeentelijke inrichting indien zij voldoet aan
- Alle ‘feitelijke criteria’
- Maar wanneer de inrichting een publieksfunctie heeft, hoeft zij slechts aan twee van de drie
‘feitelijke criteria’ te voldoen.
Een gedetailleerde afbakening van het begrip gemeentelijke inrichting en uitwerking van de
criteria is terug te vinden in bijlage 1 van dit onderzoeksrapport. 10
2.4 Methoden van onderzoek
Het onderzoek is, als afstudeeropdracht, uitgevoerd door een vierdejaars student
bestuurskunde/overheidsmanagement aan de Saxion Hogeschool Enschede. De
afstudeeropdracht is binnen een termijn van vijftien weken uitgevoerd.
Voor de uitvoering van het onderzoek is een projectgroep samengesteld waarin
vertegenwoordigers van milieu, handhaving, bouwen, brandweer, facilitaire zaken en
gebouwenbeheer zitting hebben genomen.
Deze projectgroep heeft als klankbordgroep de afstudeerder van informatie en feedback
voorzien. De afstudeerder heeft aangedragen welke informatie nodig was ten behoeve van het
onderzoek, welke punten besproken moesten worden en heeft op basis van deze vragen de
agenda voor de projectvergadering opgesteld. Tevens heeft de afstudeerder de notulen gemaakt,
deadlines gesteld en zorg gedragen voor het nakomen van afspraken. Aangeleverde informatie
is door de afstudeerder verwerkt in het onderzoeksrapport. Daarnaast hebben individuele
gesprekken plaatsgevonden tussen de afstudeerder en de projectgroepleden.
Van de leden van de projectgroep werd verwacht dat zij zowel mondeling als schriftelijk
informatie aanleverden. Tijdens het onderzoek zijn in de projectgroep de volgende taken en
verantwoordelijkheden aan de orde geweest:
- De afbakening van het begrip gemeentelijke inrichtingen en het samenstellen van een
lijst met alle gemeentelijke inrichtingen
- De aanlevering van gegevens van de gemeentelijke inrichtingen met betrekking tot
vergunningverlening en handhaving voor de eigen discipline
- Gedachtewisseling over de mogelijke oorzaken van het niet naleven van de regelgeving
door de gemeentelijke inrichtingen.
- Gedachtewisseling over mogelijke verbeterpunten van de voorbeeldfunctie van de
gemeente Almelo.
- Het uitzetten van werkzaamheden onder medewerkers van de eigen discipline
- Het zorgdragen voor het verwezenlijken van de werkzaamheden die opgedragen zijn
aan de eigen medewerkers van de discipline.
9 De taken en verantwoordelijkheden van de projectgroep worden in paragraaf 2.4 toegelicht.
10 Bijlage 1: afbakenen begrip gemeentelijke inrichtingen
11

Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van een stappenplan, gebaseerd op de Handreiking
Gemeentelijke Inrichtingen van de VROM-Inspectie. 11 Het stappenplan is gekoppeld aan de
onderzoeksvragen.
1. Wat wordt onder het begrip gemeentelijke inrichtingen verstaan en voor welke
gemeentelijke inrichtingen is de gemeente Almelo verantwoordelijk?
Er is ten behoeve van het onderzoek een projectgroep samengesteld, die op de hoogte is
gesteld van de probleemformulering en de aan hen opgedragen taken en
verantwoordelijkheden. De verantwoordelijke wethouder is geïnformeerd over de
projectaanpak, projectinhoud en eventuele afspraken over terugkoppelingsmomenten
over de voortgang van het onderzoek aan het bestuur.
Binnen de gemeente Almelo bestond een ‘grove’ lijst met 120 gemeentelijke
inrichtingen, die de basis voor het onderzoek heeft gevormd. 12 Aan deze lijst lag geen
definitie ten grondslag. Het begrip ‘gemeentelijke inrichtingen’ is door de projectgroep
afgebakend aan de hand van een aantal criteria, zoals paragraaf 2.3 (en bijlage 1)
beschreven.
Aan de hand van het vastgestelde begrip gemeentelijke inrichtingen is geïnventariseerd
voor welke gemeentelijke inrichtingen het college van B&W van de gemeente Almelo
verantwoordelijk is. Het bestaande overzicht van gemeentelijke inrichtingen binnen de
gemeente Almelo is bijgesteld aan de hand van het vastgestelde begrip. Een lijst met 83
gemeentelijke inrichtingen is het resultaat.
2. Wat is de huidige stand van zaken rondom de vergunningverlening en handhaving van
de gemeentelijke inrichtingen op het gebied van de VROM-regelgeving?
Alle beschikbare informatie over de vereiste vrijstellingen, vergunningen, meldingen en
naleving van wet- en regelgeving op het gebied van alle disciplines is in één format
weergegeven. De gehele populatie, alle 83 gemeentelijke inrichtingen, is onderzocht.
Op basis van deze inventarisatie zijn cijfermatig conclusies getrokken.
Steekproefsgewijs is de aangeleverde informatie van een aantal gemeentelijke
inrichtingen, per discipline, getoetst aan de werkelijkheid. Het gaat hierbij om een
zevental dossiers die door middel van integrale controles (milieu, bouw en
brandveiligheid) aan de praktijk getoetst zijn. De integrale controles zijn op hoofdlijnen
uitgevoerd. Er is een globaal beeld gevormd van het naleefgedrag bij de gecontroleerde
inrichtingen. De aangeleverde informatie vanuit de bestaande informatiesystemen is
vergeleken met de werkelijkheid, waardoor achterhaald kon worden of de
informatiesystemen actueel zijn.
Bij de afbakening van het project is gekozen om RO slechts globaal te betrekken bij de
inventarisatie. De reden hiervoor is dat veel gemeentelijke inrichtingen bestaande
situaties zijn, die vaak al meerdere jaren in gebruik zijn. Op dit moment worden veel
bestemmingsplannen in Almelo geactualiseerd, waarbij bestaande situaties – waaronder
de gemeentelijke inrichtingen – worden betrokken.
3. Wat zijn de oorzaken van het niet naleven van de VROM-regelgeving door de
gemeentelijke inrichtingen?
De oorzaken van het niet naleven van de regels door de gemeentelijke inrichtingen (de
gehele populatie) zijn onderzocht. Bij het onderzoek is ook de vraag gesteld of, indien
een gemeentelijke inrichting goed naleefgedrag vertoont, zij meer doet dan in de
vergunning vermeld staat. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Om de
oorzaken van slecht naleefgedrag te ontdekken is gebruik gemaakt van interviews onder
de vertegenwoordigers van milieu, bouwen, brandweer, facilitaire zaken en
gebouwenbeheer.
11 VROM Inspectie, Handreiking Gemeentelijke Inrichtingen, 2005
12 Bijlage 2 – Grove basislijst gemeentelijke inrichtingen
12

4. In hoeverre vervult de gemeente Almelo haar voorbeeldfunctie rondom de
vergunningverlening en handhaving op het gebied van de VROM-regelgeving voor de
gemeentelijke inrichtingen?
Aan de hand van interviews onder de vertegenwoordigers van de disciplines, facilitaire
zaken en gebouwenbeheer is getracht de visie en het belang van de voorbeeldfunctie
van de gemeente te achterhalen.
5. In hoeverre zijn er verbeterpunten voor de vergunningverlening en handhaving rondom
de gemeentelijke inrichtingen?
Nadat op basis van de inventarisatie, integrale controles en interviews conclusies
getrokken zijn over het naleefgedrag van de gemeentelijke inrichtingen, worden
mogelijke aanbevelingen gedaan om de vergunningverlening en handhaving te
verbeteren. Dit gebeurt op basis van interviews onder de vertegenwoordigers van de
disciplines, facilitaire zaken en gebouwenbeheer.
2.5 Relevantie onderzoek
De relevantie van het onderzoek wordt opgesplitst in maatschappelijke en wetenschappelijke
relevantie. Maatschappelijke relevantie houdt zich bezig met de vraag welke belangen er met
het onderzoek gemoeid zijn. Wetenschappelijke relevantie houdt zich bezig met de vraag wat
men van het onderzoek kan leren.
2.5.1 Maatschappelijke relevantie
Door grote rampen, zoals de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand in Volendam, is de
aandacht rondom het naleven van de geldende regelgeving verscherpt. Zowel het bedrijfsleven
als de overheid dient zich aan de regels te houden. Het naleven van de regels door de overheid
ligt extra gevoelig, omdat zij een voorbeeldfunctie heeft. De overheid dient betrouwbaar en
geloofwaardig over te komen. Burgers en bedrijven kijken steeds kritischer naar de overheid.
Zeker na alle publiciteit bij dergelijke rampen, waarbij regelmatig wordt geconstateerd dat de
overheid ‘gefaald’ heeft in het toezicht op naleving van de regels.
In bijlage 2 staan een aantal recente krantenartikelen waaruit duidelijk wordt dat er met een
kritische blik naar het handelen van de gemeente Almelo gekeken wordt en dat er veel aandacht
is voor het naleven van de regels door de overheid. 13 Zo werd onlangs in de regionale en lokale
media aan de orde gesteld dat de gemeente Almelo geen milieuvergunning aangevraagd had
voor een eigen gronddepot in Aadijk en dat het cultureel centrum Hof 88 niet voldoet aan de
voorwaarden in de gebruiksvergunning.
Ook onder de raadsleden van de gemeente Almelo leeft de vraag of de gemeentelijke
inrichtingen aan de geldende wet- en regelgeving voldoen. De CDA-raadsfractie stelde hierover
in 2006 vragen aan het college van B&W. 14
Het resultaat van het onderzoek naar gemeentelijke inrichtingen is het verkrijgen van inzicht in
de vergunningsituatie en het naleefgedrag van de eigen gemeentelijke inrichtingen, op het
gebied van RO, bouwen, milieu en brandveiligheid. Uit het onderzoek zal blijken of de
gemeentelijke inrichtingen zich wel of niet aan de geldende wet- en regelgeving houden en
daarmee samenhangend of de gemeente haar voorbeeldfunctie wel of niet uitdraagt. Het rapport
levert uiteindelijk, indien nodig, aanbevelingen op voor het verbeteren van het naleefgedrag bij
de gemeentelijke inrichtingen.
13 Bijlage 4 – Artikelen uit de Twentsche Courant Tubantia
14 Bijlage 2 – Vragen CDA-raadsfractie, gemeente Almelo
13

2.5.2 Wetenschappelijk relevantie
De inspectie van het ministerie van VROM stelt dat veel gemeentelijke inrichtingen niet
voldoen aan alle wet- en regelgeving en dat de handhaving hiervan door de eigen gemeente
tekort schiet. Zij heeft de Nederlandse gemeenten verzocht onderzoek te doen om te achterhalen
of deze conclusie waar of onwaar blijkt te zijn voor de eigen gemeente. Het onderzoeksrapport
biedt een antwoord op deze vraag en zal specifiek voor de gemeente Almelo het vermoeden van
de VROM-Inspectie verwerpen of behouden. Dit onderzoek heeft verder een lage
wetenschappelijke relevantie
2.6 Betrouwbaarheid en validiteit van de werkwijzen
In dit onderzoek is gebruik gemaakt van zowel primaire als secundaire bronnen. De gegevens
zijn voor het grootste gedeelte via deskresearch verzameld. Er is gebruik gemaakt van zowel
mondelinge als schriftelijke bronnen.
De gebruikte schriftelijke informatie zijn de geldende wet- en regelgeving, 15 diverse
documenten van het ministerie van VROM en de gemeentelijke documentatie over de eigen
gemeentelijke inrichtingen. Dit onderzoek beperkt zich tot de geldende wetgeving ten tijde van
het onderzoek, toekomstige wetwijzigingen worden niet meegenomen. De primaire gegevens,
die zelf verzamelt zijn, komen voort uit de integrale controles.
Mondelinge informatie is verzameld aan de hand van interviews. Er is gebruik gemaakt van
halfgestructureerde interviews, waarbij alleen de te bespreken onderwerpen vast lagen. De
onderwerpen zijn uitgediept door te starten met een open beginvraag en vervolgens door te
vragen. 16
De interviews hebben plaatsgevonden onder de leden van de projectgroep, die allen een
coördinerende taak hebben. Deze keuze is gemaakt omdat de projectgroepleden een meer
overkoepelende blik op het werkveld hebben. De projectgroep bevatte naast
vertegenwoordigers uit de disciplines tevens vertegenwoordigers uit facilitaire zaken en
gebouwenbeheer. Hiervoor is gekozen omdat deze vertegenwoordigers ook te maken hebben
met de gemeentelijke inrichtingen, maar vanuit een geheel ander perspectief. Het komt het
onderzoek ten goede vanuit verschillende invalshoeken het onderwerp gemeentelijke
inrichtingen te belichten.
Betrouwbare onderzoeksresultaten hangen zo min mogelijk van het toeval af. Het toeval kan
voorkomen in de situatie van het onderzoek, de interviewer, de interviewvragen en de
geïnterviewde. Om de betrouwbaarheid van het onderzoek te garanderen is nauwkeurig
bijgehouden hoe het onderzoek uitgevoerd is, wie er geïnterviewd is en welke onderwerpen aan
bod gekomen zijn. De interviews hebben in een neutrale omgeving plaatsgevonden en de
interviewvragen zijn, waar nodig, bijgesteld. Daarnaast is het onderzoek zoveel mogelijk
objectief uitgevoerd. 17 De objectiviteit is gewaarborgd door de interviewvragen neutraal te
formuleren, door de neutrale houding van de interviewer en door een neutrale analyse van de
interviews.
Ook is het van belang stil te staan bij de betrouwbaarheid van het gemeentelijke
15 Er wordt voornamelijk gebruik gemaakt van Gemeentewet, Algemene Wet Bestuursrecht, Wet Milieubeheer, Woningwet, het Bouwbesluit,
het Besluit Bouwvergunningsvrije en Licht-bouwvergunningplichtige Bouwwerken, de Welstandnota, de Wet Ruimtelijke Ordening, het
Besluit op de Ruimtelijke Ordening en de Brandweerwet 1985.
16 Baarda, D.B., de Goede, M.P.M., van der Meer-Middelburg, A.G.E., (1996) – Basisboek Open interviewen, praktische handleiding voor het
voorbereiden en afnemen van open interviews, eerste druk, Wolters-Noordhoff bv, Groningen
17 Baarda, D.B., de Goede, M.P.M., Teunissen, J., (2000), Basisboek Kwalitatief Onderzoek, Praktische handleiding voor het opzetten en
uitvoeren van kwalitatief onderzoek, eerste druk, zevende oplage, Houten, Educatieve partners Nederland BV
14

informatiesysteem. Er is aan de hand van een inventarisatie, en later integrale controles bij een
aantal gemeentelijke inrichtingen, bekeken in hoeverre dit systeem up-to-date is.
Zoals eerder genoemd is een belangrijk deel van de validiteit van het onderzoek gewaarborgd
door de gebruikte begrippen zoveel mogelijk te operationaliseren. Tevens is de interne validiteit
gewaarborgd door de verslagen van de interviews terug te koppelen aan de geïnterviewde, om
eventuele misverstanden te voorkomen.
Daarnaast worden de uitkomsten van de interviews teruggekoppeld aan andere
projectgroepleden, tijdens interviews. Op deze manier is gekeken of bijvoorbeeld knelpunten
door andere disciplines of samenwerkende partijen bevestigd konden worden. Door de
geïnterviewde over mogelijke knelpunten bij andere disciplines na te laten denken, kunnen nog
niet eerder genoemde punten naar voren komen. Deze punten kunnen weer teruggekoppeld
worden naar de desbetreffende discipline. Kortom, alle achterhaalde informatie is naar één of
meerdere personen teruggekoppeld om een zo volledig mogelijk beeld van de situatie te
verkrijgen. Zowel de terugkoppeling van de tussenresultaten naar de geïnterviewde zelf als naar
overige projectgroepleden, komt de interne validiteit ten goede.
Ook de conclusies en aanbevelingen die uit dit onderzoek voortvloeien zijn teruggekoppeld aan
de projectgroep.
Voor de uitgevoerde integrale controle is een steekproef van een zevental dossiers getrokken.
Er is voor dit aantal gekozen omdat dit vanwege het tijdsbestek waarbinnen de integrale
controles plaats moesten vinden een haalbaar aantal was.
Bij het trekken van de steekproef is de hele populatie (de 83 gemeentelijke inrichtingen)
opgedeeld in verschillende lagen op basis van het criterium ‘functie van de gemeentelijke
inrichting’. Zo zijn de gemeentelijke inrichtingen bijvoorbeeld opgedeeld in ‘cultuur en
welzijnsaccommodaties’ en ‘gymnastieklokalen’. 18
Van tevoren is bepaald dat alle getrokken inrichtingen uit een verschillende laag moeten komen
om zo de steekproef, ondanks dat deze klein is, zo gevarieerd mogelijk te krijgen. Eerst zijn
zeven lagen random getrokken, om vervolgens de individuele dossiers random te trekken.
Random betekent dat alle onderzoekseenheden een even grote kans hebben om geselecteerd te
worden. 19 Een random steekproef komt de interne validiteit van het onderzoek ten goede omdat
het vertekening voorkomt. Het schakelt namelijk selectie als bedreiging van de interne validiteit
uit. Random toewijzing bevordert de gevarieerdheid van de steekproef en verkleint de
mogelijkheid van alternatieve verklaringen. 19
Een kanttekening kan echter wel geplaatst worden bij de steekproefgrootte. Er is gekozen voor
zeven dossiers, vanwege de tijd waarbinnen het onderzoek uitgevoerd moet worden. Een
dergelijke – beperkte omvang – zou wel eens te gering kunnen zijn om degelijke conclusies te
trekken. In een eventueel vervolgonderzoek verdient het aanbeveling een grotere steekproef te
trekken, waarin alle lagen vertegenwoordigd worden.
Externe validiteit is de mate waarin gegeneraliseerd kan worden naar andere populaties,
situaties en tijden. 19 In dit onderzoek is de externe validiteit laag.
Voor dit onderzoek geldt ten eerste dat er gegeneraliseerd wordt vanuit de steekproef. Vanuit de
uitkomsten van de integrale controles worden conclusies getrokken over de gehele populatie,
alle gemeentelijke inrichtingen binnen de gemeente Almelo, voor wat betreft het naleven van de
wet- en regelgeving. Vanuit de resultaten van de steekproef valt echter niet goed te
18 Zie bijlage 8 - inventarisatie gemeentelijke inrichtingen 2007, gemeente Almelo
19 Campbell D. T., Cook, T.D., Shadish, W. R., (2002), Experimental and Quasi-experimental designs for generalized Causal Inference,
Boston, Houghton Company
15

generaliseren naar de hele populatie 83. Waarschijnlijk zou er het beste een kwantitatief
onderzoek kunnen plaatsvinden.
Ten tweede moet de vraag gesteld worden in hoeverre de conclusies van het gehele onderzoek
generaliseerbaar zijn. De mogelijkheid naar andere gemeenten te generaliseren is daarbij vooral
interessant. De conclusies van dit onderzoek zijn echter niet te generaliseren zijn naar andere
gemeenten, omdat generaliseren op basis van één case haast onmogelijk is. Daarnaast
verschillen gemeenten onderling te veel, vanwege andere werkprocessen, andere plaatselijke
verordeningen en een andere afbakening van het begrip gemeentelijke inrichtingen. Andere
gemeenten zullen hoogstwaarschijnlijk een andere interpretatie van het begrip gemeentelijke
inrichting hebben.
2.7 Samenvatting
De probleemstelling van dit onderzoek luidt: ‘in welke mate ziet de gemeente Almelo er op
adequate wijze op toe dat haar eigen gemeentelijke inrichtingen de wet- en regelgeving op het
gebied van RO, bouwen, milieu en brandveiligheid naleven, teneinde invulling te geven aan
haar voorbeeldfunctie die de gemeente Almelo heeft ten aanzien van haar eigen inrichtingen?’
De betrouwbaarheid wordt gewaarborgd door het toeval buiten het onderzoek te houden. De
interne validiteit van dit onderzoek wordt gewaarborgd door zowel de tussenresultaten als het
eindresultaat terug te koppelen aan de projectgroep. Interviewverslagen wordt teruggekoppeld
aan de interviewde, aan andere leden van de projectgroep en de conclusies en aanbevelingen
worden aan de projectgroep voorgelegd. De externe validiteit van dit onderzoek is laag, omdat
er vanuit één case (gemeentelijke inrichtingen van de gemeente Almelo) niet te generaliseren
valt naar andere gemeenten. Gemeenten zijn onderling te verschillend om de conclusies
succesvol te kunnen generaliseren.
16

3. Theoretisch kader
De overheid heeft een voorbeeldfunctie wanneer het gaat om het naleven van wet- en
regelgeving. Zij kan niet van de burger verlangen zich aan de wet te houden, wanneer de
overheid dat zelf niet doet. In dit hoofdstuk wordt aan de hand van de begrippen rechtstaat en
democratie toegelicht waarom ook de overheid aan wetgeving gebonden is en dat de overheid
iedereen gelijk dient te behandelen. Er wordt ook in gegaan op de mogelijke gevolgen wanneer
de overheid wet- en regelgeving niet naleeft. Er zijn immers in de maatschappij ontwikkelingen
gaande die de positie van de burger tegenover de overheid versterken. Burgers worden steeds
mondiger, kijken met een kritische blik naar overheidshandelen en zijn steeds meer bereid
juridische stappen tegen de overheid te ondernemen.
3.1 Nederland als rechtstaat
Volgens Weber is de staat een organisatie die binnen een bepaald grondgebied het legitieme
geweldsmonopolie bezit. Het gaat hierbij om de legitieme aanwending van fysiek geweld voor
en namens de maatschappij. 20 Samengevat voldoet een staat aan drie criteria:
- een (afgegrensd) grondgebied
- een (geaccepteerd) bestuursgebied
- een (te onderscheiden) staatsvolk. 21
De overheid is binnen de staat het hoogste gezag. Dit betekent dat burgers de leiding van de
staat, de overheid, als legitiem ervaren. 22
Nederland is een rechtstaat, wat betekent dat een onafhankelijke rechterlijke macht belast is met
rechtsbescherming (art. 112 Grondwet (GW)). In artikel 113, lid 1 van de Grondwet staat dat
burgers die de wetten overtreden door rechters moeten worden veroordeeld.
In een rechtstaat behoort een vorm van machtenscheiding aanwezig te zijn. In Nederland
spreekt men over Trias Politica, een scheiding tussen de wetgevende, rechtelijke en uitvoerende
macht. In het kort beschreven moet de uitvoerende macht (de regering) verantwoording
afleggen aan de wetgevende macht. De wetgevende macht (de Staten Generaal; de Eerste en
Tweede kamer) moet verantwoording afleggen aan de burger. De rechterlijke macht (rechters)
controleren de uitvoering van de wet- en regelgeving. De rechterlijke macht wordt
gecontroleerd door bijvoorbeeld de openbaarheid van uitspraken.
Essentieel in een rechtstaat is het legaliteitsbeginsel. Dit beginsel houdt in dat
overheidshandelen aan de wet gebonden behoort te zijn. 23 Door middel van wetten, wordt de
burger in een rechtsstaat beschermd tegen de macht van de staat. Het is echter zo dat door de
jaren heen overheidsorganen niet meer volledig gebonden zijn aan de wet, omdat de overheid
zich niet langer alleen met de bescherming van het leven, vrijheid en de eigendom bezighoudt,
maar bijvoorbeeld ook economische processen reguleert om milieuvervuiling, onvoldoende
huisvesting en armoede te bestrijden. 23 Beleidsuitvoerders hebben, door de toenemende
complexiteit van onderwerpen waarmee de overheid te maken krijgt, steeds meer vrijheid
gekregen. Deze vrijheid wordt verkregen door delegatie en doordat niet alle zaken in de wet
geregeld worden. Hierdoor komt de rechtszekerheid van de burger in het geding.
Het is te verwachten dat wanneer de overheid geen geweldsmonopolie bezit, er geweld tussen
groepen en personen zal ontstaan. Volgens Hoogerwerf is een van de functies van de overheid
20 Woerdman, E., (1999), Politiek en politicologie, Groningen, Wolters-Noordhoff bv
21 Iedema, R., Wiebinga, P., (2001), Profiel van de Nederlandse Overheid, vierde herziene druk, Bussem, Uitgeverij Coutinho
22 Woerdman, E., (1999), Politiek en politicologie, Groningen, Wolters-Noordhoff bv
23 Thomassen, J.J.A. red. (1999), Hedendaagse democratie, Alphen aan den Rijn, Samson H.D. Tjeenk Willink
17

dan ook stabilisatie, zoals handhaving van orde en veiligheid. 24 Deze opmerking sluit aan op de
functies van het recht, namelijk
- Het ordenen van de samenleving
- En het zorgen voor een rechtvaardige oplossing bij conflicten. 25
Toch zou, zonder wet- en regelgeving en controle op naleving, het geweldsmonopolie misbruikt
kunnen worden door bestuurders. Immers, zoals eerder genoemd, heeft de overheid door de
jaren heen meer vrijheid verkregen. Onder andere door de macht van de overheid over
meerdere lagen te verspreiden, en daardoor de macht te beperken, kan misbruik ervan
voorkomen worden en de rechtszekerheid van de burgers worden gegarandeerd. 26
De gemeente Almelo houdt zich bezig met besturen en daarmee met het ordenen van de
gemeente. Daaronder valt bijvoorbeeld ook het verlenen van vergunningen.
3.2 Nederland als democratie
Nederland is niet alleen het een rechtstaat, maar ook een democratie. In een democratie ligt de
macht bij het volk. Het voortbestaan van een democratie hangt in grote mate af van het
vertrouwen van de burgers in de juistheid van het politieke systeem. Juist het vertrouwen van de
burgers, maakt het politieke systeem legitiem. Hierdoor is het voor de overheid mogelijk
impopulaire maatregelen in te voeren, zonder dat de hele maatschappij in opstand komt. 26
Onder de bevolking hoeft echter geen consensus over allerlei maatschappelijke onderwerpen te
zijn. De bevolking hoeft het alleen maar eens te zijn over de regels van het politieke spel, die
vastgelegd zijn in de Grondwet. De reden waarom democratieën stand blijven houden, ondanks
gebrek aan consensus op vele maatschappelijke beleidsvelden, is dat zij voldoende legitimiteit
verworven hebben. 26
Hieruit blijkt het belang van de voorbeeldfunctie van de overheid. Wanneer de gemeentelijke
inrichtingen niet de vereiste vergunningen bezitten en de eisen die uit deze vergunningen
voorvloeien niet naleven, vervult de overheid haar voorbeeldfunctie niet. Indien de overheid
zich niet aan haar ‘eigen regels’ houdt, zal de burger haar vertrouwen in de overheid verliezen
en zal zij de macht van de overheid niet langer als legitiem beschouwen.
Daarnaast is het van belang dat de vergunningverlening en naleving voor de eigen inrichtingen
op orde is, omdat de gemeente immers dezelfde eisen stelt aan de niet-gemeentelijke
inrichtingen. De gemeente verwacht van elke willekeurige inrichting dat deze de wet- en
regelgeving naleeft.
Artikel 1 van de Grondwet luidt: allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke
gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke
gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. Aan dit artikel is het
ongeschreven gelijkheidsbeginsel gekoppeld. 27 Dit is een Algemeen Beginsel van Behoorlijk
Bestuur (a.b.b.b.) die een norm voor het bestuurshandelen vormt, zo ook voor het handelen van
het college van B&W. 28 ABBB’s vormen een aanvulling op de normen die rechtstreeks uit
wettelijke voorschriften voortkomen. Ook het gelijkheidsbeginsel houdt in dat gelijke gevallen
gelijk behandeld moeten worden. 29
24 Thomassen, J.J.A. red. (1999), Hedendaagse democratie, Alphen aan den Rijn, Samson H.D. Tjeenk Willink
25 Boomuitgevers Den Haag – Voorbeeldhoofdstuk recht
26 Thomassen, J.J.A. red. (1999), Hedendaagse democratie, Alphen aan den Rijn, Samson H.D. Tjeenk Willink
27 Van Buuren, P.J.J. & Borman, T.C., (2003), Algemene wet bestuursrecht, tekst & commentaar, vierde druk, Deventer, Kluwer
28 Goorden, C.P.J., (2000), Algemeen Bestuursrecht Compact, derde herziene druk, ’s Gravenhage, Elsevier bedrijfsinformatie bv
29 Loonstra, C.J., (2002), Hoofdlijnen nederlands recht, zesde druk, Wolters-Noordhoff bv, Groningen p 253
18

3.3 Maatschappelijke ontwikkelingen rondom de relatie burger-overheid
Het feit dat Nederland een democratie is heeft ook tot gevolg dat de wet niet de enige
mogelijkheid is om de overheidsmacht te beperken. Juist het proces van de democratisering,
zorgt ervoor dat de mondige burger zich niet alleen laat horen tijdens de verkiezingen, maar ook
zijn mening naar voren brengt in de uitvoeringsfase van overheidsbeleid. 30
De positie van de burger ten opzichte van de overheid verandert dan ook. Omdat begrippen
zoals democratie en rechtstaat belangrijk zijn voor de burger, wordt er gestreefd naar een
evenwicht tussen enerzijds de betrokkenheid van de burger bij de regering van het land en
anderzijds de begrensde uitoefening van overheidsmacht. 30
Twee belangrijke veranderingen in de samenleving rondom de relatie burger-overheid, zijn de
juridisering van de samenleving en samenhangend daarmee de toenemende
overheidsaansprakelijkheid. 31
Juridisering betekent het toenemen in omvang en complexiteit van de juridische vormgeving
van relaties tussen mensen. Dit betekent enerzijds dat er steeds meer (nieuwe) regelgeving komt
en anderzijds dat men steeds vaker conflicten oplost via advocaten, rechters en dergelijke. Ook
de ontwikkeling van het bestuursrecht wordt als juridisering gezien. Oorzaken van deze
ontwikkeling zijn onder andere de behoefte van de politiek om meer sturend op te treden, de
uitbreiding van de rechtsbeschermingsmogelijkheden van de burger en de toegenomen
mondigheid en bereidheid van burgers om geschillen juridisch uit te vechten. De burger stapt
eerder naar de rechter. 31 Burgers leggen rampen, zoals de vuurwerkramp in Enschede, niet
zomaar naast zich neer. Zij eisen dat iemand publiekelijk de verantwoordelijkheid en
aansprakelijkheid voor dergelijke rampen op zich neemt. 31
Hierdoor is door de jaren heen de aansprakelijkheid van de overheid toegenomen. 31 Deze
verandering is zowel terug te vinden in de recente wetgeving (de wijziging en uitbreiding van
Awb) als in gerechtelijke uitspraken waar de aansprakelijkheid van de overheid deel uitmaakt
van het geschil. De overheid kan tegenwoordig – vaker dan voorheen - afgerekend worden op
schadeveroorzakend overheidshandelen.
3.4 Samenvatting
Nederland is een democratische rechtsstaat, waarbij de macht van de overheid beperkt wordt
door wetten. In een democratie ligt de macht bij het burgers, die met hun vertrouwen in de
overheid haar optreden als legitiem ervaren. Het uitdragen van de voorbeeldfunctie, het naleven
van wet- en regelgeving, is van belang omdat anders de burger het vertrouwen in de overheid
verliest en daarmee overheidsoptreden niet langer als legitiem ervaart. Tevens staat in artikel 1
van de Grondwet en het gelijkheidsbeginsel vermeld dat iedereen gelijk behandelt dient te
worden, zo ook gemeentelijke en niet-gemeentelijke inrichtingen.
Indien de overheid zich niet naar behoren gedraagt, door zich niet te houden aan het
legaliteitsbeginsel en artikel 1 van de Grondwet, laat de mondige burger van zich horen. In de
maatschappij is de ontwikkeling te zien dat burgers steeds meer opkomen voor hun belangen
door deel te nemen aan de publieke besluitvorming. Daarentegen is ook te zien dat de burger
steeds vaker een beroep doet op de rechtsbescherming. De overheid wordt vaker dan voorheen
aansprakelijk gesteld voor haar handelen.
30 Thomassen, J.J.A. red. (1999), Hedendaagse democratie, Alphen aan den Rijn, Samson H.D. Tjeenk Willink
31 Langbroek, P.M., Gevolgen van de Awb voor de burger en de rechter, Artikel in Bestuurskunde, jaargang 6, nummer 7, 1997, p 318-326
19

4. Wettelijke VROM-taken
In dit hoofdstuk worden, voorafgaand aan de onderzoeksresultaten uit de inventarisatie en
integrale controles, de wettelijke VROM-taken die de gemeente moet uitvoeren behandelt.
Immers dient in de inventarisatie uitgezocht te worden in hoeverre uit de dossiers blijkt dat de
gemeentelijke inrichtingen de wetgeving naleven en vanuit de integrale controles wordt bepaald
in hoeverre de naleving in de praktijk plaatsvindt.
In dit hoofdstuk wordt eerst per discipline de van toepassing zijnde wet- en regelgeving
toegelicht. De theorie behandelt de vrijstelling van het bestemmingsplan, de melding of
vergunning die vanuit de Wet milieubeheer vereist is, de verschillende soorten
bouwvergunningen en wanneer een gemeentelijke inrichting een gebruiksvergunning vereist.
Daarna volgen de afstemming tussen deze wet- en regelgeving en het wettelijke kader rondom
handhaving. Het einde van het hoofdstuk bestaat uit een korte samenvatting.
4.1 Wettelijke VROM-taken
In de volgende paragraven wordt de van toepassing zijnde wetgeving op het gebied van
ruimtelijke ordening, milieu, bouwen en brandveiligheid behandelt.
4.1.1 Ruimtelijke Ordening
Om te bepalen of een inrichting voldoet aan de Ruimtelijke Ordening maakt men gebruik van
de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) en het Besluit op de Ruimtelijke Ordening (BRO).
Er moet gekeken worden of een inrichting binnen het geldende bestemmingsplan past.
Een bestemmingsplan is voor zowel burgers, bedrijven als overheden juridisch bindend. Deze
plannen regelen de bouwmogelijkheden en het gebruik van het grondgebied van de gemeente. 32
Een bestemmingsplan moet voldoen aan ‘een goede ruimtelijke ordening’ (art. 12 BRO) en
heeft twee hoofdfuncties. De eerste functie betreft het beheren van de ruimte en de tweede
functie betreft het ontwikkelen van een gebied. 33
Een bestemmingsplan bestaat uit drie onderdelen namelijk voorschriften, een kaart en een
toelichting. De voorschriften vermelden wat er op een stuk grond neergezet mag worden. Ze
geven de geldende regels weer voor de desbetreffende bestemming. 34 De kaart geeft aan welke
bestemmingen aan welke stukken grondgebied worden gegeven. Het derde onderdeel wordt
gevormd door de toelichting van het hele bestemmingsplan.
Het komt regelmatig voor dat iemand een bouwplan heeft wat niet binnen het geldende
bestemmingsplan past. De gemeente heeft in dat geval drie mogelijkheden om van de
voorschriften van het bestemmingsplan af te wijken of een aparte procedure te starten: 34
- Vrijstellingen die in het bestemmingsplan zijn opgenomen (artikel 15 WRO)
- Vrijstellingen voor tijdelijke bouwwerken en functies (artikel 17 van de WRO);
- Vrijstellingen om af te wijken van het bestemmingsplan (artikel 19 van de WRO).
In artikel 15 WRO, lid 1 staat vermeld dat het college van B&W bevoegd zijn:
- van bij het plan aan te geven voorschriften vrijstellingen te verlenen (sub a)
- ten opzichte van in het plan omschreven punten nadere eisen te stellen (sub b)
Wanneer een afwijkingsmogelijkheid opgenomen is in het bestemmingsplan, noemt men dat
een binnenplanse vrijstelling.
De vrijstelling voor bouwwerken en functies op grond van artikel 17 WRO is ten hoogste vijf
jaren. Na deze termijn moet degene aan wie de vrijstelling is verleend, of diens rechtsopvolger,
32 Gemeente Deventer, (2005) Balie Bouwen en Leefomgeving, Informatieblad Bestemmingsplannen, Pronkscriptum, Deventer
33 Bestemmingsplan - www.bestemmingsplan.nl
34 Gemeente Deventer, (2005) Balie Bouwen en Leefomgeving, Informatieblad Bestemmingsplannen, Pronkscriptum, Deventer
20

het bouwwerk in de vorige toestand herstellen. Of diegene moet het bouwwerk zo aanpassen
dat het in overeenstemming is met het bestemmingsplan (art. 17, lid 4 WRO).
Een zwaardere procedure is die van artikel 19 WRO. Wanneer een bouwplan niet in
overeenstemming is met het bestemmingsplan, kan de gemeente een nieuw bestemmingsplan
maken. Omdat dit veel tijd in beslag neemt, kan via artikel 19 voor projecten een vrijstelling
voor het geldende bestemmingplan worden aangevraagd. Het begrip ‘project’ in dit wetsartikel
is heel breed te trekken. 35 Een project kan een huis zijn, de infrastructuur van een
bedrijventerrein of de gebruiksverandering van een perceel.
Het betreft in ieder geval een op de toekomst gerichte vrijstelling. Het beoogde bouwwerk en/of
gebruik past nu niet in het bestemmingsplan, maar is in de toekomst wel gewenst. Het
bouwwerk past in de toekomstige bestemming van het betreffende gebied.
Binnen artikel 19 WRO zijn er drie verschillende procedures te onderscheiden: 35
1. Lid 1: voor alle projecten die niet onder lid 2 en lid 3 vallen, kan een vrijstelling worden
gegeven van de bepalingen van het geldende bestemmingsplan. Omdat het hier zowel
om kleine als grote projecten gaat, geldt een lange procedure waarin veel
belanghebbenden aan het woord kunnen komen.
2. Lid 2 geldt voor die projecten waarvan de provincie heeft aangegeven dat een lichtere
procedure van toepassing is dan voor artikel 19 lid 1 WRO. Een voorbeeld hiervan zijn
bouwprojecten voor het realiseren van antenne-installaties tot 40 meter en
reclamemasten voorzover tot 12 meter. 36
3. Lid 3 geldt voor vrij kleine projecten die bij wet zijn aangegeven. In artikel 20 BRO is
aangegeven welke gevallen in aanmerking komen voor vrijstelling. Voorbeelden zijn
een gebouw ten behoeve van het openbaar vervoer, waarvan het bruto-vloeroppervlak
niet groter is dan 25 m 2 en dat bestaat uit één bouwlaag, wat niet hoger is dan 5 meter.
Of een kas ten dienste van een agrarische bestemming, waarvan het brutovloeroppervlak
niet groter is dan 100 m 2 .
4.1.2 Milieu
Voor de discipline milieu wordt er gebruik gemaakt van de Wet milieubeheer en de bijlage bij
deze wet; het Inrichtingen en Vergunningsbesluit Milieubeheer (Ivb).
De wet Milieubeheer is ingesteld om het milieu te beschermen. Onder de bescherming van het
milieu verstaat men (art. 1.1 Wm):
- De verbetering van het milieu
- De zorg voor de doelmatige verwijdering van afvalstoffen
- De zorg voor een zuinig gebruik van energie en grondstoffen.
- De zorg voor de beperking van de nadelige gevolgen voor het milieu van het verkeer
van personen of goederen van en naar de inrichting. 37
Om te bepalen of een inrichting een vergunning nodig heeft moet men een aantal stappen
doorlopen. 38 Ten eerste moet men achterhalen of een bedrijf een inrichting is, zoals genoemd in
de Wet milieubeheer (zie de definitie inrichting, zoals omschreven in paragraaf 2.3). En of er
sprake is van het oprichten, in werking hebben, veranderen of het veranderen van de werking
van een inrichting. Immers staat in art. 8.1, lid 1 Wm het volgende:
35 Bestemmingsplan - www.bestemmingsplan.nl
36 Provincie Overijssel, (2005), Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen, Provinciale vrijstellingenlijst, artikel 19, lid 2 van de Wet op
de Ruimtelijke Ordening
37 Van den Broek, J.H.G., de Kok, F.J.C.M., Meulenberg, A.P.M., Niezen, G.J., (1998), De Wet milieubeheer in bedrijf, een praktische
handleiding voor ondernemer en adviseur, vierde herziene druk, Deventer, Kluwer
38 Zie bijlage 5: stappenschema voor inrichtingen
21

Het is verboden zonder daartoe verleende vergunning een inrichting:
a. op te richten;
b. te veranderen of de werking daarvan te veranderen;
c. in werking te hebben.
Ten tweede moet men bepalen of de inrichting genoemd wordt in het Ivb. Een inrichting, die
vermeld staat in het Ivb, dient te beschikken over een milieuvergunning, tenzij er (vervangende)
algemene regels van toepassing zijn op het bedrijf. Indien een inrichting onder de algemene
regels van het Rijk valt, de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), kan zij volstaan met een
melding (art. 8.41 Wm).
In een dergelijke AMvB zijn algemene voorschriften genoemd, waaraan ieder bedrijf in
Nederland die een bepaalde activiteit uitvoert (bijvoorbeeld horeca) dient te voldoen. Een
voorbeeld van een dergelijke AMvB is het ‘Besluit horeca-, sport- en recreatie-inrichtingen
milieubeheer’. Alle (reguliere) horeca in Nederland valt onder dit besluit en dient rechtstreeks
te voldoen aan de voorschriften uit het besluit.
Staat een inrichting wel vermeld onder één van de categorieën van de Ivb, maar gelden er geen
vervangende algemene regels, dan is een milieuvergunning vereist voor het oprichten en in
werking hebben van de inrichting.
In het Ivb staat ook vermeld wie het bevoegd gezag is over de inrichting. In de meeste gevallen
is dit het college van B&W. Voor grotere bedrijven (vaak afvalverwerkende bedrijven), is het
college van Gedeputeerde Staten van een provincie het bevoegd gezag. In het onderzoek wordt
alleen gekeken naar die inrichtingen, waarvoor het college van B&W van Almelo het bevoegd
gezag is.
Naast het vereiste om te beschikken over een milieuvergunning of een melding ingevolge een
bepaald besluit (AMvB), gelden er nog enkele andere vormen van meldingen, welke verplicht
ingediend moeten worden.
Als er een wijziging binnen een inrichting plaatsvindt en het betreft slechts een
‘milieuvriendelijke’ wijziging van de inrichting of de werking daarvan, dan is een melding op
grond van art. 8.19 Wm voldoende. Dit is het geval wanneer redelijkerwijs mag worden
aangenomen dat de wijzigingen
- geen gevolgen hebben voor de aard en omvang, dan wel
- uitsluitend gunstige gevolgen hebben voor de omgeving van de nadelige gevolgen voor
het milieu die de inrichting veroorzaakt. 39
De Wet milieubeheer kent een drietal soorten vergunningen:
- Oprichtingsvergunning
- Uitbreidings- en wijzigingsvergunning
- Revisievergunning.
Wanneer een inrichting opgericht wordt moet men een oprichtingsvergunning aanvragen. Bij
uitbreiding of wijziging van een inrichting heeft men een uitbreidings- of wijzigingsvergunning
nodig (art. 5.16 Ivb). Zo’n vergunning geldt naast de oprichtingsvergunning en heeft alleen
betrekking op de wijziging of uitbreiding.
Een revisievergunning (art. 5.18 Ivb) wordt afgegeven wanneer een inrichting een uitbreidings-
en wijzigingsvergunning aanvraagt, maar al één of meerdere milieuvergunningen bezit. 39 Dit
gebeurt om een onoverzichtelijke vergunningsituatie te voorkomen. Ook kan een
revisievergunning nodig zijn, indien de situatie van een inrichting dusdanig veranderd is, dat de
39 Van den Broek, J.H.G., de Kok, F.J.C.M., Meulenberg, A.P.M., Niezen, G.J., (1998), De Wet milieubeheer in bedrijf, een praktische
handleiding voor ondernemer en adviseur, vierde herziene druk, Deventer, Kluwer
22

huidige vergunningen niet meer actueel zijn. Een revisievergunning vervangt alle daarvoor
afgegeven vergunningen. Een revisievergunning is een ‘nieuwe, de gehele inrichting
omvattende vergunning’.
Aan een vergunning of een AMvB zijn voorschriften verbonden. Deze voorschriften stellen
regels waaraan een bedrijf dient te voldoen, om overlast te voorkomen of ter bescherming van
het milieu (bijvoorbeeld voorschriften voor geluid of bodembescherming). Iedere inrichting is
verplicht deze voorschriften na te leven.
Samengevat, kunnen zich drie gevallen voordoen op het gebied van milieuvergunningen:
1. Een inrichting heeft geen milieuvergunning nodig en kan volstaan met het indienen van
een melding ingevolge een AMvB (het vervullen van de vervangende algemene regels).
2. Een inrichting heeft een milieuvergunning nodig, omdat deze in het Ivb vermeld staat.
3. Een inrichting heeft een milieuvergunning nodig, maar moet daarnaast ook aan
aanvullende algemene regels voldoen.
Algemene regels vervangen de milieuvergunning en kunnen betrekking hebben op bepaalde
categorieën van inrichtingen. Ook de algemene regels, die een aanvulling vormen, zijn op
bepaalde categorieën van toepassing. 40
4.1.3 Bouwen
Om een bouwaanvraag te beoordelen wordt gebruik gemaakt van de Woningwet (Ww), het
Bouwbesluit, het Besluit bouwvergunningvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken
(BBLB), de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO), de Bouwverordening en de
Welstandsnota. Er wordt bepaald of de aanvrager een bouwvergunning nodig heeft of dat deze
kan volstaan met algemene eisen.
Het is verboden te bouwen zonder of in afwijking van een bouwvergunning van B&W, zo staat
vermeld in art. 40, lid 1 Ww. 41 Twee belangrijke definities in de Ww zijn ‘bouwen’ en
‘gebouw’.
De definitie van bouwen is het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of
veranderen en het vergroten van een bouwwerk, alsmede het geheel of gedeeltelijk oprichten,
vernieuwen of veranderen en het vergroten van een standplaats (art. 1, lid 1, sub a Ww). De
definitie van gebouw luidt elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke overdekte geheel
of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt (art. 1, lid 1, sub a Ww).
In de Woningwet wordt er onderscheid gemaakt in drie categorieën bouwwerken, namelijk
- Bouwvergunningvrij (art. 43, lid 1 Ww)
- Licht- bouwvergunningplichtig (art. 44, lid 2 Ww)
- Regulier bouwvergunningplichtig (art. 44, lid 1 Ww)
Voor de eerste twee categorieën gelden AMvB’s, die geschreven staan in het BBLB.
Wanneer bouwwerken bouwvergunningvrij zijn, hoeven ze geen preventieve gemeentelijke
toets in het kader van bouwvergunningprocedure te ondergaan. Dit houdt onder andere in dat
het gebouw geen haalbaarheidsonderzoek hoeft te ondergaan, niet hoeft te voldoen aan de
voorschriften van de gemeentelijke bouwverordening, het bestemmingsplan en de redelijke
eisen van welstand. 41 Bouwvergunningvrije bouwwerken voldoen vrijwel altijd aan de
welstandseisen en hoeven daarom geen speciale welstandstoetsing te ondergaan.
Wel moeten de gebouwen voldoen aan voorschriften uit het Bouwbesluit om veiligheid,
gezondheid, energiezuinigheid, bruikbaarheid en duurzaamheid te waarborgen (art. 2, lid 1
40 Bijlage 6: overzicht van de vergunningsvervangende en vergunningsaanvullende besluiten
41 in ’t Hout, J., Rademaker, B., (2005), Teksten en commentaar, Woningwet 2003 en verwante wetgeving, eerste druk, tweede oplage, Den
Haag, Sdu Uitgevers BV
23

Ww). Dit is een repressieve toets, excessen dienen wel aangepakt te worden. Immers mag een
gebouw bijvoorbeeld niet onveilig zijn.
De categorieën licht-bouwvergunningplichtig en regulier bouwvergunningplichtig moeten wel
voldoen aan de welstandsnota. Het doel van de welstand is het bewaken en bevorderen van
ruimtelijke kwaliteit en schoonheid van de gebouwde omgeving. 42 Zowel lichtbouwvergunningplichtige
als reguliere bouwvergunningplichtige categorieën moeten voldoen
aan de redelijke eisen van welstand.
Voor de reguliere bouwvergunning geldt dat deze gefaseerd aangevraagd kan worden. Dat
betekent dat in de eerste fase wordt bekeken of er ruimtelijke en welstandstechnische bezwaren
zijn en in de tweede fase wordt het bouwwerk getoetst op de bouwtechnische aspecten. Dit
wordt met name bij grote projecten toegepast, zodat tijd en geld bespaard kan worden. 43
Niet alleen bouwwerken in oprichting moeten voldoen aan de voorschriften uit het
Bouwbesluit. Ook bestaande gebouwen dienen in bepaalde mate te voldoen aan de
voorschriften uit het Bouwbesluit. In het Bouwbesluit zijn voorschriften opgenomen waaraan
bestaande gebouwen minimaal dienen te voldoen. Dit is echter een lager niveau aan
voorschriften dan bij nieuwbouw.
4.1.4 Brandveiligheid
Wanneer het gaat om de algehele brandveiligheid dienen bouwwerken te voldoen aan het
Bouwbesluit en de bouwverordening. Hierin staan diverse brandveiligheidsaspecten in het
kader van gebruik genoemd, aangevuld met installatietechnische voorzieningen. De prioriteit
ligt echter bij de gebruiksvergunningplichtige bouwwerken.
De gebruiksvergunning geeft voorschriften voor het beperken van de kans op brand, de
gevolgen van brand en het vluchten uit een gebouw bij brand. 44 Het wettelijke kader rondom de
brandveiligheid wordt gevormd door de Brandweerwet 1985, de Woningwet, de Wet
Milieubeheer en de Wet Ruimtelijke Ordening. 45
Een gebruiksvergunning heeft als doel het beschermen van personen in of in de omgeving van
een bouwwerk of inrichting tegen situaties die gevaar op kunnen leveren door een verhoogde
kans op brand, dan wel een verhoogde kans op negatieve gevolgen van een éénmaal
uitgebroken brand. 46
Het is verboden zonder of in afwijking van een gebruiksvergunning van B&W een bouwwerk
in gebruik te nemen, hebben of te houden, waarin:
- meer dan vijftig personen tegelijk aanwezig zullen zijn, anders dan in een één- of
meergezinshuis;
- bedrijfsmatig de stoffen zullen worden opgeslagen die in de Regeling Bouwbesluit 2003
zijn omschreven als brandbaar, brandbevorderend en bij brand gevaar opleverend;
- aan meer dan tien personen bedrijfsmatig of in het kader van verzorging nachtverblijf
zal worden verschaft;
- aan meer dan tien kinderen jonger dan twaalf jaar, of aan meer dan tien lichamelijk
en/of geestelijk gehandicapten dagverblijf zal worden verschaft.
- aan meer dan tien personen - anders dan in gezinsverband - verblijf wordt verschaft;
- bij het bouwen en /of verbouwen gebruik maakt van hoofdstuk 1§3 artikel 1.5 van het
Bouwbesluit 2003, of van de artikelen 21, 88, 119, 158, 193, 307, 374 en 395 van het
42 Gemeente Almelo, (2007), Welstandsnota, regelgeving als inspiratiebron
43 Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu - www.vrom.nl
44 Kamer van Koophandel - www.kvk.nl
45 Zoomers, G.M., (2001) Handboek gebruiksvergunningen, september, Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding
46 Gemeente Deventer, (2006), Informatieblad Gebruiksvergunningen
24

Bouwbesluit 1992, indien hierbij sprake is van gelijkwaardigheid op grond van het
brandveilig gebruik, met uitzondering van woningen. 47
Bouwwerken worden onderverdeeld in drie typen namelijk nieuwbouw, bestaande bouw en
tijdelijke bouwwerken (genaamd inrichtingen). Voor elk type gebouw gelden andere
procedures. Voor nieuwbouw geldt dat er een voldoende brandveiligheidsniveau gehaald moet
worden. Bestaande bouw heeft vaker meer risico bij brand, omdat de bouwregels voor
brandveiligheid die voor het gebouw gelden gedateerd zijn. Huidige regelgeving is vaak
strenger. Daarnaast raken de voorzieningen voor de brandveiligheid in de loop van de jaren
verouderd of versleten. 48
In het kader van dit onderzoek zijn de vrijstelling van het bestemmingsplan, de milieumelding
en –vergunning, gebruiksvergunning en bouwvergunning van belang. Al deze vergunningen en
de daaraan gekoppelde voorschriften hebben direct te maken met veiligheid, het beschermen en
voorkomen van overlast voor mens en milieu.
4.2 Afstemming
Hoewel de vier disciplines een eigen procedure kennen, gekoppeld aan eigen wet- en
regelgeving, is afstemming tussen de disciplines hierbij van groot belang. Wanneer iemand een
aanvraag indient, moet deze langs de verschillende disciplines. In deze paragraaf wordt kort de
afstemming tussen de disciplines milieu, brandveiligheid en bouw weergegeven.
Een milieuaanvraag moet gelijktijdig met de bouwaanvraag ingediend worden. De
bouwaanvraag mag niet eerder ingediend worden dan de milieuaanvraag, wel later. 49 De
aanvraag van de bouwvergunning moet worden aangehouden tot de milieuvergunning verleend
is. De milieuvergunning is echter pas van kracht als de bouwvergunning verleend is. 50
De aanvraag van een gebruiksvergunning moet ingediend worden, nog voordat het gebouw
daadwerkelijk in gebruik wordt genomen. De gebruiksvergunning mag pas verleend worden,
wanneer het bouwwerk voldoet aan de eisen die in de bouwvergunning gesteld worden.
Wanneer men een bouwaanvraag indient, wordt er meteen gekeken naar de Ruimtelijke
Ordening. Bij elke bouwaanvraag wordt er gekeken of het gebouw binnen het geldende
bestemmingsplan past of dat er een vrijstelling nodig is.
Door het op elkaar afstemmen van de verschillende procedures, wordt voorkomen dat sommige
vergunningen verleend worden, terwijl andere vergunningen niet wenselijk zouden zijn. Als een
inrichting bijvoorbeeld en een milieuvergunning en een bouwvergunning nodig heeft, is het
beter dat gekeken wordt of vanuit milieuoogpunt een bedrijf op die locatie wenselijk is, voordat
een bouwvergunning afgegeven wordt en er al een gebouw gerealiseerd zou worden.
4.3 Handhaving
Om te zorgen dat men de geldende wet- en regelgeving naleeft, maakt de gemeente gebruik van
handhavingsinstrumenten. De gemeente heeft de bevoegdheid bestuursrechtelijk op te treden.
Bestuursrechtelijke handhaving omvat bestuursdwang en last onder dwangsom. Via het
47 Bouwverordening Almelo, regelingnummer: 2144, nr. 5, Raadsbesluit van 15 juli 1993, gewijzigd bij besluit van 20 juni 1996, 26 maart
1997, 26 maart 1998 en 29 januari 2004, houdende vaststelling van de Bouwverordening
48 Gemeente Deventer, (2006), Informatieblad Gebruiksvergunningen
49 Van den Broek, J.H.G., de Kok, F.J.C.M., Meulenberg, A.P.M., Niezen, G.J., (1998), De Wet milieubeheer in bedrijf, een praktische
handleiding voor ondernemer en adviseur, vierde herziene druk, Deventer, Kluwer
50 Gemeente Deventer, (2006), balie Bouwen en Leefomgeving, Informatieblad Bedrijven en Milieu, Deventer, Pronkscriptum
25

Openbaar Ministerie (OM) kan echter ook strafrechtelijk actie ondernomen worden.
In de wet is de bevoegdheid bepaald voor het bestuursorgaan (in dit geval het college van
Burgemeester en Wethouders) om bestuursrechtelijk te handhaven. Het gaat hierbij om een
discretionaire bevoegdheid. Dit betekent dat het college kan, maar niet verplicht is op te treden.
Uiteindelijke handhaving zal vaak afhankelijk zijn van meerdere factoren, bijvoorbeeld het
soort overtreding (ernst). Toch wordt uitgegaan van een beginselplicht tot handhaving.
Handhaven moet, tenzij er zwaarwegende belangen zijn om dit niet te doen.
De basis voor bestuursdwang is terug te vinden in de Gemeentewet (Gemw), waar in artikel 125
vermeld staat dat het gemeentebestuur bevoegd is tot het toepassen van bestuursdwang. In de
Algemene wet bestuursrecht, artikel 5:21 tot en met 5:31 staat de omschrijving van
bestuursdwang.
Onder bestuursdwang wordt verstaan: het door feitelijk handelen door of vanwege een
bestuursorgaan optreden tegen hetgeen in strijd met bij of krachtens enig wettelijk voorschrift
gestelde verplichtingen is of wordt gedaan, gehouden of nagelaten (art. 5.21 Awb). Meestal
vindt bestuurswang in twee fasen plaats. In eerste instantie wordt de overtreder door een
schriftelijk besluit van het college van B&W zelf nog in de gelegenheid gesteld om alsnog aan
de regels te voldoen. Daarna volgt het feitelijk toepassen van bestuursdwang, wanneer de
overtreder nalatig blijft. 51
Een beschrijving van de dwangsom is te vinden in de artikelen 5:32 tot en met 5:36 Awb. Een
dwangsom is geen straf, zoals de bestuurlijke boete of een strafrechtelijke boete, maar een
dwangmiddel om de overtreding ongedaan te maken of verdere overtreding dan wel een
herhaling van de overtreding te voorkomen. De hoogte van de dwangsom moet voldoende
stimulans geven om de ongewenste situatie te beëindigen, maar de hoogte van de dwangsom
moet wel in verhouding staan met de ernst van de situatie (art. 5:32 Awb). Het
evenredigheidsbeginsel blijkt voornamelijk uit artikel 3:4 Awb, waarin staat dat er een
evenredigheid moet zijn tussen doel en middel. Ook bij het opleggen van de dwangsom, wordt
de overtreder in de gelegenheid gesteld om zijn situatie te herstellen.
De strafrechtelijke handhaving verloopt via het strafrecht. Een overtreding wordt in deze
situatie voorgelegd aan het OM. Er zijn een aantal overtredingen, zoals het overtreden van
milieuvoorschriften, strafbaar gesteld. Dit staat vermeld in de Wet op de Economische Delicten
(WED). In de handhaving vindt afstemming plaats tussen de gemeentelijke handhavers en de
politie, die strafrechtelijk kunnen optreden (proces verbaal opmaken).
Het grootste verschil tussen de bestuursrechtelijke- en strafrechtelijke handhaving is dat
strafrechtelijke handhaving een punitief (bestraffend) karakter heeft, terwijl bestuursrechtelijke
handhaving is gericht op het corrigeren, herstellen of voorkomen van een overtreding
(preventief/repressief).
4.3.1 Milieu
Specifiek voor milieu, wordt in artikel 18.2 Wm nogmaals genoemd dat het bevoegde
bestuursorgaan bestuursdwang en de dwangsom kan toepassen. Echter kan men op grond van
de Wet Milieubeheer in het kader van handhaving tevens overgaan tot het gedeeltelijk of geheel
intrekken van de vergunning (art. 8.25 Wm).
In hoofdstuk 18 van de Wet Milieubeheer wordt het begrip handhaving uitgewerkt. Door
middel van handhaven wil de gemeente Almelo dat zowel bedrijven als burgers zich aan de
51 Zoomers, G.M., (2001) Handboek gebruiksvergunningen, september, Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding
26

egels houden. De betrokken bestuursorganen dragen zorg voor het toezicht op de naleving van
de wet (art. 18.3, lid 3, sub b Wm).
4.3.2 Bouwen
Specifiek voor bouwen, geldt artikel 40 als de basis voor handhaving. Er wordt handhavend
opgetreden wanneer bij het bouwen de bij of krachtens de Woningwet gegeven voorschriften
niet in acht worden genomen. En wanneer er gebouwd wordt in strijd met de
bebouwingsvoorschriften van een bestemmingsplan. 52 Op grond van de Woningwet kan men, in
het kader van handhaving, overgaan tot gedeeltelijk of geheel intrekken van de vergunning (art.
59 Ww).
Artikel 13 van de Woningwet besteedt aandacht aan het toezicht op de
naleving/onderzoeksverplichting. Er wordt echter weinig duidelijk over de concrete invulling
van de onderzoeksverplichting, er is veel beleidsvrijheid. Het is aan het college van B&W zelf
invulling te geven aan deze taak. Belangrijk is wel te realiseren dat de mate waarin toezicht
wordt gehouden een bestuurlijke verantwoordelijkheid van B&W is, waar zij ook politiek op
afgerekend kunnen worden. 52
In artikel 8 van de Woningwet staat geschreven dat de gemeenteraad een bouwverordening vast
dient te stellen. In de bouwverordening staan de gevallen genoteerd waarbij de gemeente
bestuurswang kan toepassen (art. 100 Ww, lid 3).
De bouwverordening geeft ook allerlei voorschriften voor brandveiligheid (art. 8 Ww). Zo staan
in de bouwverordening van de gemeente Almelo voorschriften voor brandblusvoorzieningen,
brandveiligheidsinstallaties en brandveilig gebruik (de gebruiksvergunning).
4.4 Uitvoering wettelijke VROM-taken in Almelo
Het college van B&W van Almelo is belast met de uitvoering van de wettelijke VROM-taken
op het gebied van RO, milieu, bouwen en brandveiligheid. De gemeenteraad ziet hierbij toe op
een adequate uitvoering van deze taken en stelt de kaders voor het uitvoeringsbeleid.
Binnen de gemeente Almelo zijn twee afdelingen belast met de feitelijke uitvoering van deze
taken, namelijk de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu (ROM) en de afdeling
Veiligheid en Hulpverlening (V&H). In bijlage 7 is een organogram van de gemeentelijke
organisatie te vinden.
Binnen de afdeling ROM is het team Ruimtelijke Ontwikkeling en Verkeer verantwoordelijk
voor het vaststellen van bestemmingsplannen en het verlenen van de diverse vrijstellingen in
het kader van de WRO. Het team Bouw, Milieu, Controle en Handhaving (BMCH) is
verantwoordelijk voor het verlenen van de bouw- en milieuvergunningen. Ook het toezicht en
de handhaving van deze vergunningen en de handhaving van het bestemmingsplan liggen bij
het team BMCH.
Binnen de afdeling V&H is het team Veiligheid en Paraatheid (VP) verantwoordelijk voor het
verlenen van de gebruiksvergunning en de controle hierop. Het team BMCH en het team VP
hebben hierbij onderling veel afstemming in de vergunningverlening en handhaving van de
verschillende vergunningen. Binnen de gemeente is de vergunningverlening en handhaving op
uitvoeringsniveau gescheiden.
52 in ’t Hout, J., Rademaker, B., (2005), Teksten en commentaar, Woningwet 2003 en verwante wetgeving, eerste druk, tweede oplage, Den
Haag, Sdu Uitgevers BV
27

4.5 Samenvatting
Om te zorgen dat gemeentelijke inrichtingen de geldende wet- en regelgeving op het gebied van
RO, bouwen, milieu en brandveiligheid naleven, maakt de gemeente gebruik van
handhavingsinstrumenten. Handhaving is echter een discretionaire bevoegdheid, het is geen
wettelijke verplichting. Of een gemeente overgaat tot handhaving hangt af van meerdere
factoren, bijvoorbeeld de ernst van de overtreding. Voor de gemeente staat zowel
bestuursrechtelijke handhaving, gericht op het corrigeren, herstellen of voorkomen van een
overtreding, als strafrechtelijke handhaving, straffen, open.
Binnen de gemeente Almelo zijn de afdeling ROM en V&H verantwoordelijk voor de
uitvoering van de wet- en regelgeving op het gebied van RO, bouwen, milieu en
brandveiligheid. Binnen de gemeente is de vergunningverlening en handhaving op
uitvoeringsniveau gescheiden.
28

5. Administratieve inventarisatie en integrale toetsing
De overheid moet haar voorbeeldfunctie waarmaken, om het vertrouwen van de burger in de
overheid te bewaren. In dit onderzoek wordt de voorbeeldfunctie van de gemeente Almelo
verwoord als het voldoen aan de geldende wet- en regelgeving op het gebied van RO, bouwen,
milieu en brandveiligheid door gemeentelijke inrichtingen. Tevens is het van belang dat de
overheid zich aan artikel 1 van de Grondwet houdt en zowel de niet-gemeentelijke als
gemeentelijke inrichtingen gelijk behandelt.
In dit hoofdstuk wordt de huidige stand van zaken rondom de vergunningverlening en
handhaving van de gemeentelijke inrichtingen behandelt, door middel van de uitgevoerde
gegevensinventarisatie en integrale controles. De gedetailleerde resultaten van de inventarisatie
zijn terug te vinden in bijlage 8 van dit onderzoeksrapport. Voor de inventarisatie en integrale
controles is onder andere gebruik gemaakt van de theorie die in het vorige hoofdstuk toegelicht
is. In dit hoofdstuk wordt ook, op basis van de resultaten uit de inventarisatie en integrale
controles, gekeken in hoeverre de gemeente Almelo haar voorbeeldfunctie vervult. Het
hoofdstuk sluit af met een korte samenvatting.
5.1 Administratieve inventarisatie
Na de behandeling van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, op het gebied van RO,
milieu, bouwen en brandveiligheid, wordt bekeken in hoeverre de gemeentelijke inrichtingen
hieraan voldoen. Na het vaststellen van alle 83 gemeentelijke inrichtingen binnen de gemeente
Almelo is er inventarisatie uitgevoerd. Hierin is enerzijds de administratieve situatie
weergegeven en anderzijds het naleefgedrag. De administratieve situatie bestaat uit de vraag of
een gemeentelijke inrichting milieu- gebruiks- en/of bouwvergunningplichtig is, of er een
meldingsplicht met betrekking tot de discipline milieu geldt en of de gemeentelijke inrichting
conform het bestemmingsplan gebouwd is.
Het naleefgedrag betrof de vraag of de gemeentelijke inrichting in het bezit is van de vereiste
vergunning, of de vereiste melding gedaan is, wanneer de laatste controle door de gemeente
heeft plaatsgevonden en of hierbij de eventueel geconstateerde overtredingen aangepakt zijn.
Per discipline wordt cijfermatig besproken wat de conclusies uit de inventarisatie zijn.
5.1.1 Ruimtelijke ordening
De inventarisatie voor de discipline RO heeft globaal plaatsgevonden. Over 50 gemeentelijke
inrichtingen is informatie gevonden en al deze gemeentelijke inrichtingen zijn conform het
bestemmingsplan tot stand gekomen. Indien een aanvraag in afwijking van het
bestemmingsplan was, heeft de gemeente een vrijstellingsprocedure doorlopen. Uit de
inventarisatie bleek dat dit het geval was bij acht gemeentelijke inrichtingen.
5.1.2 Milieu
Voor de discipline milieu zijn er voor 66 gemeentelijke inrichtingen gegevens achterhaald. Van
deze gemeentelijke inrichtingen waren er 11 vergunningplichtig en 55 meldingsplichtig. Alle 11
vergunningplichtigen zijn ook daadwerkelijk in het bezit van een vergunning. Ook voor de 55
meldingsplichtige gemeentelijke inrichtingen geldt dat zij allen de vereiste melding gedaan
hebben. Voor 6 van de 66 gemeentelijke inrichtingen geldt dat onbekend is wanneer de laatste
controle heeft plaatsgevonden. Bij de overige 60 gemeentelijke inrichtingen is de laatste
controle wel bekend en bij geen van deze controles zijn overtredingen geconstateerd. Bij één
inrichting is geconstateerd dat deze was opgericht zonder dat daartoe een vergunning verleend
was. Inmiddels heeft de gemeente alsnog een vergunning verleend voor deze inrichting.
29

5.1.3 Bouwen
Voor bouwen geldt dat van de 83 gemeentelijke inrichtingen er over 71 inrichtingen informatie
beschikbaar is. Van deze 71 gemeentelijke inrichtingen zijn er 45 bouwvergunningplichtig. Er
is slechts één gemeentelijke inrichting waarvan het gehele dossier verdwenen is en waarvoor
niet te achterhalen is of er een vergunning verleend is. Overige informatie over de laatste
controle en de aanpak van mogelijke overtredingen is bij deze inrichting ook onbekend. Bij één
andere gemeentelijke inrichting is een overtreding aangetroffen. Echter is niet bekend of deze
overtreding aangepakt is. De laatste controles hebben veelal plaatsgevonden bij het
gereedmelden van een bouwwerk.
5.1.4 Brandveiligheid
Wanneer het gaat om de gebruiksvergunningen is over slechts één gemeentelijke inrichting
geen informatie te vinden. Van de overige 82 gemeentelijke inrichtingen, zijn er 25
vergunningplichtig en 27 niet vergunningplichtig. Van 30 gemeentelijke inrichtingen is
onbekend of zij wel of niet gebruiksvergunningplichtig zijn.
Van de 25 vergunningplichtige gemeentelijke inrichtingen, hebben er 17 geen
gebruiksvergunning in bezit. Ook zijn er nog drie gebruiksvergunningplichtige gemeentelijke
inrichtingen, waarvan onbekend is of deze een vergunning bezitten.
Uit de inventarisatie blijkt wel dat deze 20 gemeentelijke inrichtingen aangepakt worden. Er
wordt gewerkt aan een Plan van Eisen (PvE) of Plan van Aanpak (PvA). In het PvE staan de
uitgangspunten voor de brandmeld- en ontruimingsinstallatie. In het PvA staat vermeld binnen
welk tijdsaspect de gebruiker/eigenaar de geëiste brandveiligheidsvoorzienigen gaat realiseren.
De controles voor deze gemeentelijke inrichtingen zijn dan ook onlangs geweest, namelijk 2006
of 2007. Er is nog geen nader onderzoek ingesteld naar de gemeentelijke inrichtingen waarvan
op dit moment nog niet bekend is of zij wel of niet vergunningplichtig zijn.
Dit betekent echter dat van de 25 vergunningplichtige gemeentelijke inrichtingen, slechts vijf
een gebruiksvergunning in bezit hebben. Uit de inventarisatie blijkt dat geen enkele
gemeentelijke inrichting voldoet aan de geldende brandveiligheidsregels, zo ook de vijf
gemeentelijke inrichtingen die in het bezit zijn van een gebruiksvergunning niet.
5.2 Integrale controles
Voor de integrale controles, waarbij toezichthouders van milieu, bouwen en brandveiligheid
betrokken waren, is een steekproef getrokken. De discipline RO is buiten de integrale controles
gebleven omdat momenteel veel bestemmingsplannen in de gemeente Almelo geactualiseerd
worden. De volgende zeven gemeentelijke inrichtingen zijn random getrokken:
gymnastieklokaal (Rappersweg), recreatieve voorziening Koetshuis, Onderkomen voor
personen die werkzaam zijn voor de afdeling Groen (Bevrijdingslaan), Houtstek jachthaven, het
Stadshuis, Zuiveringsinstallatie/Rioolgemaal (Bornerbroeksestraat) en de multifunctionele
accommodatie Eninver.
Per afzonderlijke discipline worden hieronder de resultaten van de integrale controles
weergegeven. Hierbij dient vermeld te worden dat de integrale controles op hoofdlijnen zijn
uitgevoerd. De controles hadden tot doel een indicatie te krijgen van de werkelijke situatie, in
relatie tot de bevindingen die naar voren zijn gekomen uit de administratieve inventarisatie. Dit
betekent dat slechts een globaal beeld is gevormd van het naleefgedrag bij de gecontroleerde
inrichtingen.
30

5.2.1 Milieu
Van de zeven gemeentelijke inrichtingen, beschikten vier over een stookinstallatie (boven de
130 Kw). Voor twee van de vier stookinstallaties geldt dat op de stookinstallaties niet te
achterhalen was wanneer het jaarlijkse onderhoud heeft plaatsgevonden. Deze twee gevallen
waren in beheer van de Technische Dienst van de gemeente Almelo.
Op één locatie was teveel brandbare vloeistof aanwezig, waarvoor geen speciale opslagruimte
of -kast aanwezig was. Bij dezelfde gemeentelijke inrichting lagen buiten een tweetal
gasflessen opgeslagen en stond een kapotte wasmachine.
Een positief punt dat tijdens de integrale controles naar voren kwam was de aandacht voor het
scheiden van afval en recycling bij één van de gemeentelijke inrichtingen. Deze gemeentelijke
inrichting houdt zich veel bezig met afvalbeheer in de vorm van het scheiden van papier,
restafval, batterijen en het recyclen van koffiebekers. Ook zijn enkele auto’s die onderdeel
uitmaken van een gemeentelijke inrichtingen, voorzien van een minder milieubelastende
aardgasinstallatie.
5.2.2 Bouwen
Bij drie gemeentelijke inrichtingen is vanuit de discipline bouwen geconstateerd dat de
gebouwen niet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, ondanks dat deze gebouwen na de
invoering van dit besluit opgericht zijn. Ventilatie, daglicht en uitzicht ontbreken in de
werkruimtes. In meerdere gemeentelijke inrichtingen moest ook geconcludeerd worden dat
pictogrammen die de nooduitgang aanduiden ontbraken of onverlicht waren.
5.2.3 Brandveiligheid
Over de status van brandveiligheid binnen de gemeentelijke inrichtingen is bij de integrale
controles het meeste naar voren gekomen. In drie gemeentelijke inrichtingen zijn de
belangrijkste knelpunten ontdekt rondom de brandcompartimentering. Het ging hierbij
tweemaal om het brandcompartiment rondom een cv-ruimte en eenmaal om brand- en
rookwerende scheidingen die niet voldeden.
Het gebruikersgedrag speelde bij het laatstgenoemde een belangrijke rol. Het ging hierbij om
het vastzetten van brandwerende deuren door middel van een deurstopper of een ander
voorwerp. Indien dergelijke deuren niet gesloten worden, zal de werking van brand- en
rookcompartimenten geen effect hebben.
Daarnaast is binnen vier gemeentelijke inrichtingen geconstateerd dat bij de vluchtwegen niet
altijd verlichte pictogrammen aanwezig zijn. Ook bleken vluchtroutes regelmatig door diverse
obstakels geblokkeerd te zijn.
Binnen vier gemeentelijke inrichtingen zijn gekeurde brandblusmiddelen aanwezig. Echter is de
vindplaats van de brandblusmiddelen niet altijd even duidelijk aangegeven. Bij één
gemeentelijke inrichting viel op dat de handblussers en de brandslanghaspels niet door
eenzelfde onderhoudsdienst gekeurd worden. Geconcludeerd werd dat de brandhaspels in april
2007 gekeurd hadden moeten worden en dat dit niet gebeurd is.
De meest recent opgerichte gemeentelijke inrichting voldoet aan de meeste
brandveiligheidseisen. Echter ontbraken bij de lift nog waarschuwingsborden ‘bij brand niet
gebruiken’ en is het onderwerp ‘brandwerendheid van de hoofddraagconstructie’ nog in
behandeling.
31

5.3 Samenvatting
De huidige stand van zaken rondom de vergunningverlening en handhaving wordt duidelijk uit
zowel de inventarisatie als de integrale controles.
Uit de inventarisatie blijkt dat op het gebied van milieu weinig afwijkingen van wet- en
regelgeving zijn. Tijdens de integrale controles zijn enkele tekortkomingen geconstateerd. Twee
positieve punten die bij de gemeentelijke inrichtingen naar voren kwamen zijn het scheiden en
recyclen van afval en dienstauto’s die rijden op een minder milieubelastende aardgasinstallatie.
Vanuit de inventarisatie is weinig bijzonders op te merken over de discipline bouwen. Tijdens
de integrale controle bleek echter dat drie van de zeven gemeentelijke inrichtingen niet aan het
bouwbesluit voor bestaande gebouwen voldeden. In de werkruimtes ontbrak daglicht, goede
ventilatie en uitzicht.
Uit de inventarisatie blijkt dat van de 25 gebruiksvergunningplichtige gemeentelijke
inrichtingen, slechts vijf in het bezit zijn van deze vergunning. Geen enkele gemeentelijke
inrichting voldoet aan de huidige – actuele – brandveiligheidseisen, zoals deze gesteld worden
in de Bouwverordening en Bouwbesluit. Ook de vijf gemeentelijke inrichtingen die in het bezit
zijn van een gebruiksvergunning niet. Daarnaast zijn er nog 30 gemeentelijke inrichtingen
waarvan onbekend is of deze een gebruiksvergunning nodig hebben.
Ook bij de integrale controles viel het meeste op te merken over de brandveiligheid van de
gemeentelijke inrichtingen. De grootste knelpunt lag bij de brandcompartimentering, het niet
voldoen van brand- en rookwerende scheidingen. Een ander knelpunt ligt bij het ontbreken,
onduidelijk of onverlicht zijn van pictogrammen om vluchtroutes en brandblusmiddelen aan te
duiden. Bij enkele inrichtingen waren de vluchtroutes geblokkeerd door obstakels.
Wanneer het gaat om het uitdragen van de voorbeeldfunctie, vervult de gemeente deze taak
voornamelijk op het gebied van RO, milieu en bouwen. Op het gebied van brandveiligheid zijn
de zaken nog niet op orde, maar wordt een inhaalslag gemaakt met het verlenen van
gebruiksvergunningen en het toezicht hierop. Op het gebied van duurzaamheid kwamen het
scheiden en recyclen van afval en milieuvriendelijke dienstauto’s naar voren.
32

6. Knelpunten vergunningverlening en handhaving
Uit hoofdstuk vijf bleek tijdens de integrale controle dat op het gebied van milieu en bouwen
enkele knelpunten ontdekt werden. Voor milieu bleek onduidelijkheid te zijn over de jaarlijkse
controle van enkele stookinstallaties en voor bouwen bleek dat enkele gemeentelijke
inrichtingen niet voldeden aan het Bouwbesluit voor bestaande bouw. Toch zijn op het gebied
van brandveiligheid, zowel uit de inventarisatie als de integrale controle, de meeste knelpunten
naar voren gekomen. Zo bleek geen enkele gemeentelijke inrichting te voldoen aan de huidige –
actuele – brandveiligheidseisen.
In dit hoofdstuk worden de oorzaken van het niet naleven van de regelgeving door de
gemeentelijke inrichtingen achterhaald. De informatie in dit hoofdstuk is verzameld uit de
gehouden interviews onder de vertegenwoordigers van milieu, bouwen, brandweer, facilitaire
zaken en gebouwenbeheer.
Er wordt gestart met een korte toelichting op een onderzoek dat de VROM-Inspectie in 2005
binnen de gemeente Almelo uitgevoerd heeft. Daarbij had de Inspectie zich het doel gesteld te
achterhalen of de gemeente haar VROM-taken adequaat uitvoerde. In het onderzoek uit 2005
wordt al concludeert dat een aantal taken voor verbetering vatbaar zijn. Dit onderzoekrapport
vormt een aanvulling op de conclusies van de VROM-Inspectie, maar dan specifiek in het licht
van de gemeentelijke inrichtingen.
Na een korte toelichting op het VROM-onderzoek worden een aantal algemene oorzaken
genoemd, die niet alleen voor de gemeentelijke inrichtingen gelden. Daarna wordt specifiek
voor de gemeentelijke inrichtingen, die aanleiding kunnen zijn voor het niet voldoen aan de
wet- en regelgeving, de oorzaken van knelpunten op het gebied van vergunningverlening en
handhaving in kaart gebracht. Het hoofdstuk sluit af met een korte samenvatting.
6.1 Onderzoek VROM 2005
In 2005 heeft de VROM-Inspectie een onderzoek uitgevoerd in Almelo om te achterhalen of de
gemeente op een adequaat niveau uitvoering geeft aan haar VROM-taken. De Inspectie heeft
toen moeten concluderen dat de gemeente Almelo VROM-taken over het algemeen goed
uitvoert, ondanks dat er altijd taken te verbeterd kunnen worden. De Inspectie hing aan zijn
bevindingen het oordeel ‘adequaat’, ‘gedeeltelijk adequaat’ of ‘onvoldoende’.
Wanneer het gaat om taken die de gemeente Almelo gedeeltelijk adequaat uitvoert zijn
bijvoorbeeld te noemen de verlening van bouw- en sloopvergunningen, het door de gemeente
opgestelde milieubeleid en het toezicht- en handhavingsprogramma voor
gebruiksvergunningen.
De VROM-Inspectie noemde een drietal taken die de gemeente nog onvoldoende uitgevoerd,
namelijk het beleid voor de toetsing van bouwvergunningaanvragen, het toezicht op het bouwen
of slopen zonder of in afwijking van de vergunning en het toezicht op de ruimtelijke besluiten.
De algemene conclusie van de Inspectie was dat de gemeente voortvarend aan de slag is met
beleid en de uitvoering van toezicht- en handhavingstaken. Voor de organisatie is het echter
belangrijk dat de handhaving op de verschillende VROM-taakvelden eerst nog verder op
adequaat niveau gebracht worden, voordat de meerwaarde hiervan duidelijk wordt in de
taakuitvoering. 53
6.2 Algemeen
Een belangrijk aspect dat aan de in dit hoofdstuk benoemde knelpunten ten grondslag ligt is het
feit dat een totaalbeeld van de gemeentelijke inrichtingen in de gemeente Almelo ontbreekt. Dit
53 VROM-Inspectie, Inspectie VROM regelgeving, gemeente Almelo, 24 juni 2005
33

komt uit meerdere interviews naar voren. De gemeentelijke inrichtingen staan niet apart
vermeld in de informatiesystemen, waardoor er aan deze inrichtingen geen extra aandacht
besteed wordt. Omdat een totaalbeeld ontbreekt, wordt er ook niet specifiek op gemeentelijke
inrichtingen gehandhaafd, maar worden de inrichtingen in de reguliere controles meegenomen.
Toch hebben deze gemeentelijke inrichtingen vaak een belangrijke publieksfunctie te vervullen
en is het belangrijk dat deze gebouwen aan de geldende wet- en regelgeving voldoen.
Hierbij komt het knelpunt dat de budgetten voor de gemeentelijke inrichtingen verspreid liggen
door de gehele gemeentelijke organisatie. De accommodaties worden voor diverse
beleidsvelden gebruikt zoals sport of cultuur. Per beleidsveld bestaat een apart budget voor de
desbetreffende accommodatie.
Een ander belangrijk punt dat uit een interview naar voren kwam is het feit dat de gemeentelijke
inrichtingen zich voornamelijk in oude gebouwen bevinden, die vaak niet voldoen aan de
huidige brandveiligheidsregels. Het gaat hier enerzijds om aanscherping van de regelgeving op
het gebied van brandveiligheid en anderzijds om de wijziging van het bouwwerk en het
gebruik.
Voor deze gebouwen gelden namelijk brandveiligheidsregels die al niet meer van deze tijd zijn
en de brandveiligheidsmaatregelen zijn niet bijgesteld. Daarbij komt ook het feit dat gebouwen
in de loop der jaren verandert zijn door bijvoorbeeld aanbouw of nieuwe bedrading. Hierdoor
wordt de status van brandveiligheid aangetast.
Bij dit knelpunt moet vermeld worden dat een dergelijke problematiek zich niet alleen voordoet
bij de gemeentelijke inrichtingen. Het is een algemeen probleem waar ook vele andere (oudere)
gebouwen in de gemeente Almelo mee te maken hebben. Ook deze gebouwen voldoen niet aan
actuele en adequate brandveiligheidsmaatregelen.
6.3 Vergunningverlening
Op het gebied van vergunningverlening zijn rondom de gemeentelijke inrichtingen, naast het
ontbreken van een totaalbeeld, nog een aantal andere knelpunten te noemen.
Ten eerste ligt een knelpunt bij het feit dat beheerders van de gemeentelijke inrichtingen veelal
zelf niet op de hoogte zijn van de vergunning(en) die zij moeten bezitten en/of de melding(en)
die zij moeten doen. Het ontbreekt de beheerders aan kennis van de regels en voorschriften die
zij moeten naleven.
Ten tweede ligt een knelpunt bij de informele behandeling van vergunningen. Aanvragen van
vergunningen voor de gemeentelijke inrichtingen worden collegiaal besproken. Dit houdt onder
andere in dat aanvragen niet per post verstuurd worden, maar dat deze direct naar de afdeling
gebracht worden. Hierdoor ontstaan problemen bij het inboeken van de vergunningaanvragen,
waardoor de geldende termijnen en procedures niet strak gehanteerd worden. Het afwijken van
de termijnen en procedures, heeft het verdwijnen van het overzicht over de te verrichten
werkzaamheden tot gevolg. Deze problematiek doet zich vooral voor binnen de discipline
bouwen.
6.4 Handhaving
Handhaving, in het algemeen, wordt problematisch wanneer het niet structureel gebeurt. Door
niet structureel te handhaven, een knelpunt dat voornamelijk voor de discipline bouwen geldt,
leidt de gemeente gezichtsverlies en wordt zij niet serieus genomen. Ad hoc beslissingen zorgen
ervoor dat bepaalde zaken het ene jaar goedgekeurd worden en het volgende jaar ineens
aangepakt moeten worden.
Nog een punt dat uit de interviews naar voren kwam is het probleem dat ligt bij het beheer van
een gebouw in relatie tot de aanschaf. Er wordt van tevoren onvoldoende nagedacht over de
34

consequenties van de aanschaf van een pand. Enerzijds gaat het om de financiële middelen die
nodig zijn voor de aanschaf van een nieuw gebouw, anderzijds gaat het om de financiële
middelen die nodig zijn voor het onderhoud van het gebouw waaronder ook het blijven voldoen
aan actuele wet- en regelgeving.
Voor de aanschaf van een nieuw gebouw is vaak geen geld beschikbaar. Binnen de gemeente
wordt er geen rekening gehouden met de vervanging van een gebouw, waardoor er een
constante kostenvraag is. Daarnaast wordt bij de aanschaf te weinig gekeken naar de kosten
voor onderhoud van het gebouw. Het gebouw moet blijvend in goede staat verkeren en aan de
minimale eisen van het Bouwbesluit voor bestaande gebouwen voldoen. Ook om te zorgen dat
het gebouw brandveilig blijft is het van belang dat er geld beschikbaar is voor onderhoud.
Een ander financieel knelpunt, waar met name de brandweer mee te maken heeft bij de
handhaving, is onvoldoende capaciteit. Dit is mede een oorzaak van de knelpunten op het
gebied van brandveiligheid.
6.5 Samenvatting
Belangrijke algemene knelpunten worden gevormd door het ontbreken van een totaalbeeld van
de gemeentelijke inrichtingen, het verspreid door de organisatie liggen van de budgetten voor
gemeentelijke inrichtingen en de brandveiligheidsproblematiek.
Specifiek voor de vergunningverlening zijn als knelpunten te noemen het ontbreken van kennis
over wet- en regelgeving bij de beheerders van de gemeentelijke inrichtingen en de informele
behandeling van vergunningaanvragen.
Op het gebied van handhaving liggen knelpunten bij het niet altijd structureel handhaven.
Daarnaast wordt er onvoldoende nagedacht over de financiële middelen die nodig zijn voor de
aanschaf van een nieuw gebouw en de financiële middelen die nodig zijn voor het onderhoud
van dit gebouw.
35

7. Mogelijke oplossingen
Omdat in hoofdstuk vijf geconstateerd werd dat gemeentelijke inrichtingen niet altijd de wet-
en regelgeving naleven, zijn in het voorgaande hoofdstuk de oorzaken van het gebrekkige
naleefgedrag in kaart gebracht. De oorzaken zijn opgesplitst naar enkele algemene knelpunten,
knelpunten op het gebied van vergunningverlening en handhaving.
Dit hoofdstuk bevat mogelijke oplossingen voor de in het vorige hoofdstuk genoemde
knelpunten. Ook voor dit hoofdstuk geldt dat de informatie afkomstig is uit de interviews
gehouden onder de projectgroepleden. Het hoofdstuk begint wederom met een algemeen beeld,
behandelt daarna de vergunningverlening en handhaving en eindigt met een korte samenvatting.
7.1 Algemeen
Zoals in het vorige hoofdstuk genoemd, ligt een belangrijk knelpunt bij het feit dat er geen
duidelijk beeld bestaat over wat precies de gemeentelijke inrichtingen binnen de gemeente
Almelo zijn. Daarbij komt het probleem dat de gemeentelijke accommodaties versnipperd zijn
binnen de gemeentelijke organisatie.
Om de zorg voor de gemeentelijke inrichtingen verankert te krijgen binnen de organisatie, is het
noodzakelijk hiervoor centraal iemand verantwoordelijk te maken. Van deze verantwoordelijke
wordt verwacht dat hij op de hoogte is van de stand van zaken op het gebied van
vergunningverlening en naleving voor de gemeentelijke inrichtingen. Een centraal
verantwoordelijke, die alle gemeentelijke inrichtingen voor zijn rekening neemt, zou een eigen
budget moeten krijgen. Hiermee zou de versnippering van gelden binnen de gemeentelijke
organisatie voor wat betreft het beheer, onderhoud en het blijven voldoen aan de wettelijke
eisen, tegen gegaan kunnen worden.
Een ontwikkeling binnen de gemeente Almelo die hierop aansluit is de vorming van één
vastgoedbedrijf, die onder andere het beheer en de exploitatie van gemeentelijke gebouwen en
accommodaties in het takenpakket gaat krijgen. Aan dit vastgoedbedrijf zouden alle
gemeentelijk inrichtingen, en de bijbehorende verantwoordelijkheden, overgedragen kunnen
worden.
Op dit moment zijn de beleidsvelden budgethouder over exploitatie en beheer van de
accommodaties. Dit betekent een diversiteit aan zienswijzen hoe deze budgetten in de begroting
opgenomen worden en hoe kosten geboekt worden. 54 In de nieuwe situatie zullen de budgetten
toegewezen blijven aan de oorspronkelijke budgethouders, maar zullen de budgetten door het
vastgoedbedrijf gebruikt worden om werkelijke kosten te boeken. Het vastgoedbedrijf
faciliteert, zorgt ervoor dat andere afdelingen verlost zijn van alles wat te maken heeft met
verhuur en beheer, onderhoud, ontwikkeling en/of verkoop van gemeentelijke eigendommen. 54
Het vastgoedbedrijf denkt verder niet inhoudelijk na over wat voor beleid er gevoerd moet
worden op bijvoorbeeld het gebied van welzijn of sport.
Een voorstel om te komen tot een vastgoedbedrijf binnen de gemeente Almelo is op dit moment
in voorbereiding.
7.2 Vergunningverlening
Uit de interviews blijkt dat een tweetal knelpunten zich voordoen bij de vergunningverlening
rondom gemeentelijke inrichtingen. Ten eerste de informele behandeling van de
vergunningaanvragen en ten tweede het ontbreken van kennis over regels en voorschriften bij
de beheerders van de gemeentelijke inrichtingen.
54 Gemeente Almelo, DT-besluit, Vastgoedbedrijf in oprichting
36

Vooral op het gebied van bouwen ligt de oorzaak van de problematiek op het gebied van
vergunningverlening bij de informele behandeling van vergunningen. De oplossing voor deze
problematiek ligt bij een professionele houding van de vergunningaanvragers en de
vergunningverleners. Dit kan gewaarborgd worden door vooraf heldere afspraken en een goede
planning te maken tussen de aanvrager (team bouwkunde of het vastgoedbedrijf) en de
vergunningverlener (team bouwen). De planning kan vervolgens door beide partijen
geëvalueerd worden. Op deze manier ontstaat een duidelijk overzicht van de te verrichten
werkzaamheden en de daaraan gekoppelde termijnen.
Het ontbreken van kennis over regels en voorschriften bij de beheerders van de gemeentelijke
inrichtingen wordt bij de vergunningverlening als oorzaak van problemen genoemd. Het is van
belang dat de beheerders op de hoogte gesteld worden van de regels waaraan zij zich dienen te
houden. Aansluitend bij de vorige paragraaf kan hiervoor iemand centraal verantwoordelijk
gemaakt worden, bijvoorbeeld het vastgoedbedrijf. Een oplossing kan gevonden worden in
meer afstemming tussen een centraal verantwoordelijke enerzijds en de beheerders van de
gemeentelijke inrichtingen anderzijds.
7.3 Handhaving
Knelpunten op het gebied van handhaving zijn het gebrek aan structureel handhaven en de
constante kostenvraag.
Op het gebied van handhaving zijn, in tegenstelling tot milieu en brandveiligheid, binnen de
discipline bouwen geen prioriteiten aangegeven. De oplossing hiervoor is het opstellen van een
toezichtprotocol, waarin inzichtelijk wordt gemaakt waar bij handhaving wel of niet voor
gekozen wordt. Aan een toezichtprotocol wordt momenteel al gewerkt. De gemeente Almelo is
op dit moment ook bezig met het verder ontwikkelen van een integraal handhavingsbeleid. In
dit handhavingsbeleid wordt voor de verschillende disciplines prioritering aangegeven waarop
gehandhaafd moet worden. Wanneer een overzicht van alle gemeentelijke inrichtingen binnen
de gemeente Almelo gevormd wordt, kan er meer aandacht besteed worden aan het
naleefgedrag bij de gemeentelijke inrichtingen.
Zoals eerder genoemd, bij de vergunningverlening, kan een oplossing tevens gevonden worden
in vooroverleg tussen team bouwkunde, of het eventueel op te richten vastgoedbedrijf, en team
bouwen. Hoe meer informatie van tevoren besproken en vastgelegd wordt hoe minder er, naar
verwachting, gehandhaafd hoeft te worden.
De financiële knelpunten rondom de gemeentelijk inrichtingen kunnen aangepakt worden, door
van te voren in kaart te brengen wat de consequenties zijn van de aanschaf van een pand.
Mogelijke oplossingen die in een interview genoemd worden zijn:
- Het opstellen van een gebouwprotocol. Er moet bijvoorbeeld gekeken worden wat het
gaat kosten om een bestaand gebouw op een voldoende brandveiligheidsniveau te
brengen en te houden.
- Het opstellen van een onderhoudsplan.
- Het voldoen aan de brandveiligheidseisen moet een onderdeel van het beheer worden.
7.4 Samenvatting
Naast het feit dat er een duidelijk overzicht van alle gemeentelijke inrichtingen van de
gemeente Almelo moet komen, moet ook de versnippering van gelden voor deze inrichtingen
tegen gegaan worden. Een centraal verantwoordelijke, bijvoorbeeld het te vormen
vastgoedbedrijf, zou zorg kunnen dragen voor alle wet- en regelgeving rondom de
gemeentelijke inrichtingen, met een daarbij passend budget.
Bij de vergunningverlening moet de informele behandeling van aanvragen opgelost worden
37

door heldere afspraken en een goede planning tussen de vergunningaanvrager en de
vergunningverlener. Het ontbreken van kennis over regels en voorschriften bij de beheerders
van de gemeentelijke inrichtingen kan aangepakt worden door wederom een verantwoordelijke
aan te wijzen, die de beheerders kan informeren.
De handhaving rondom gemeentelijke inrichtingen kan verbeterd worden door deze groep een
specifieke plaats te geven binnen de handhavingsprotocollen. Financiële knelpunten rondom de
aanschaf van gemeentelijke gebouwen kunnen aangepakt worden door de consequenties van de
aanschaf van te voren inzichtelijk te maken. Te denken valt aan een gebouwprotocol en/of een
onderhouds- en beheersplan.
38

8. Conclusies en aanbevelingen
In dit laatste afsluitende hoofdstuk worden eerst conclusies getrokken, gebaseerd op
voorgaande hoofdstukken. Daarna volgen aanbevelingen, waarmee het naleefgedrag van de
gemeentelijke inrichtingen verbeterd kan worden.
8.1 Conclusies
Onder het begrip gemeentelijke inrichtingen worden inrichtingen op basis van de Wet
milieubeheer verstaan, die in eigendom, beheer en onder zeggenschap van de gemeente Almelo
staan. Indien een inrichting voldoet aan deze drie criteria wordt zij gezien als een gemeentelijke
inrichting. Indien een inrichting een publieksfunctie vervult, hoeft zij slechts aan twee van de
drie bovenstaande criteria te voldoen, om als een gemeentelijke inrichting aangemerkt te
worden. De gemeente Almelo is voor 83 gemeentelijke inrichtingen verantwoordelijk.
Uit de inventarisatie en integrale controles zijn een aantal conclusies te trekken over de stand
van zaken rondom de vergunningverlening en handhaving.
Uit de globale inventarisatie van RO blijkt dat vrijwel altijd bij de aanvraag van de
bouwvergunning de toets aan het bestemmingsplan meegenomen wordt. Is een aanvraag niet
conform het bestemmingsplan, dan wordt een vrijstellingsprocedure doorlopen. Er zijn
voornamelijk art. 19 WRO-vrijstellingen geconstateerd.
Over het algemeen zijn er op het gebied van bouwen en milieu weinig afwijkingen van de
geldende wet- en regelgeving te ontdekken, zo blijkt uit de inventarisatie. Uit de integrale
controles komt echter wel naar voren dat voor de discipline milieu bij enkele inrichtingen
overtredingen zijn geconstateerd. Voor de discipline bouwen kwam uit de integrale controles
naar voren dat een drietal onderzochte gemeentelijke inrichtingen niet voldeed aan het
bouwbesluit voor bestaande bouw.
Het grootste knelpunt rondom vergunningverlening en handhaving van de gemeentelijke
inrichtingen ligt echter bij de brandveiligheid, zo blijkt uit de inventarisatie en de integrale
controles. Uit de inventarisatie komt naar voren dat van de 83 gemeentelijke inrichtingen er van
30 gevallen onbekend is of deze gebruiksvergunningplichtig zijn. Van de 25
gebruiksvergunningplichtige gemeentelijke inrichtingen, zijn slechts vijf daadwerkelijk in het
bezit van de vergunning. Tevens blijkt dat geen enkele gemeentelijke inrichting voldoet aan de
huidige brandveiligheidsregels, zelfs de gemeentelijke inrichtingen met een gebruiksvergunning
niet. Ook tijdens de integrale controles kwam de brandveiligheid van de gemeentelijke
inrichtingen aan de orde. Geconcludeerd kan worden dat daarbij het grootste knelpunt ligt
rondom de brandcompartimentering, bij het niet voldoen van brand- en rookwerende
scheidingen. Ook bleken pictogrammen om vluchtroutes en brandblusmiddelen aan te duiden te
ontbreken, onduidelijk of onverlicht te zijn. En vluchtroutes werden door diverse obstakels
geblokkeerd. Een aantal problemen, zoals het blokkeren van de nooduitgang en het open laten
staan van brandwerende deuren, zijn echter te wijten aan een verkeerde omgang van personeel
met de brandveiligheidsmaatregelen.
Uit de inventarisatie en de gehouden interviews blijkt wel dat de gemeentelijke inrichtingen op
het gebied van brandveiligheid aangepakt worden. De controles voor deze gemeentelijke
inrichtingen zijn dan ook onlangs geweest, namelijk 2006 of 2007. De gemeente heeft
inmiddels een traject gestart om een inhaalslag te maken met het verlenen van
gebruiksvergunningen en het toezicht hierop. Dit geldt niet alleen voor de gemeentelijke
inrichtingen, maar voor alle inrichtingen die gebruiksvergunningplichtig zijn. Knelpunten die
bij de gemeentelijke inrichtingen zijn geconstateerd, voornamelijk het niet voldoen aan de
huidige brandveiligheidseisen, is een veel voorkomend probleem bij
gebruiksvergunningplichtige inrichtingen. De oorzaak hiervan is dat de inrichtingen
39

voornamelijk in bestaande (oudere) gebouwen gevestigd zijn. De problematiek rondom de
gebruiksvergunningen strekt dan ook verder dan alleen de gemeentelijke inrichtingen.
Er zijn verschillende oorzaken te noemen voor het niet naleven van de regelgeving door de
gemeentelijke inrichtingen, die door middel van interviews achterhaald zijn.
Het ontbreken van een totaalbeeld van de gemeentelijke inrichtingen en het door de organisatie
versnipperd liggen van budgetten voor de gebouwen en accommodaties van de gemeentelijke
inrichtingen komen uit de interviews naar voren als oorzaken van slecht naleefgedrag. Immers
heeft niemand zicht op alle gemeentelijke inrichtingen waarvoor de gemeente Almelo
verantwoordelijk is.
Het feit dat niet voldaan wordt aan de brandveiligheidsregels komt voort uit de vestiging van
gemeentelijke inrichtingen in veelal oude gebouwen, zo komt ook uit een interview naar voren.
Het gaat hier enerzijds om aanscherping van regelgeving op het gebied van brandveiligheid;
voor deze gebouwen gelden gedateerde brandveiligheidseisen die nooit bijgesteld zijn.
Anderzijds gaat het om de wijziging het bouwwerk en het gebruik.
Op het gebied van de vergunningverlening zijn er twee oorzaken van knelpunten te noemen.
Ten eerste de informele behandeling van vergunningen, waardoor problemen ontstaan bij het
inboeken van de vergunningaanvragen. Hierdoor worden geldende termijnen en procedures niet
strak gehanteerd en verliest men het zicht over de te verrichten werkzaamheden. Ten tweede
zijn de beheerders van de gemeentelijke inrichtingen veelal niet op de hoogte van het feit dat ze
vergunning- of meldingplichting zijn.
Een andere oorzaak van het niet naleven van regelgeving ligt bij het feit dat voor de aanschaf
van een gebouw en de bijkomende onderhoudskosten, vaak geen financiële middelen
beschikbaar zijn. Binnen de gemeente Almelo is er sprake van een constante kostenvraag, of het
nu gaat om de aanschaf, onderhoud of beheer van een gebouw. Toch moet een gebouw voldoen
aan de minimale eisen van het Bouwbesluit voor bestaande gebouwen en een voldoende
brandveiligheidstatus hebben.
De centrale probleemstelling van dit onderzoek luidde: ‘in welke mate ziet de gemeente Almelo
er op adequate wijze op toe dat haar eigen gemeentelijke inrichtingen de wet- en regelgeving op
het gebied van ruimtelijke ordening, bouwen, milieu en brandveiligheid naleven, teneinde
invulling te geven aan haar voorbeeldfunctie die de gemeente Almelo heeft ten aanzien van
haar eigen inrichtingen?’
Uit het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat de gemeente over het algemeen haar
voorbeeldfunctie vervuld. De meeste gemeentelijke inrichtingen voldoen voor de discipline RO,
milieu en bouwen aan de geldende wet- en regelgeving. Knelpunten doen zich vooral voor bij
het voldoen aan de huidige brandveiligheidseisen. Dit is echter niet specifiek het geval voor de
gemeentelijke inrichtingen, maar geldt ook voor vele andere inrichtingen binnen de gemeente
die in oude gebouwen gevestigd zitten. Er is uit dit onderzoek niet gebleken dat de gemeente
Almelo onderscheid maakt tussen gemeentelijke inrichtingen en niet-gemeentelijke
inrichtingen, ondanks dat de vergunningaanvragen vaak informeel gebeuren. De gemeente
Almelo eist van haar eigen inrichtingen dat deze de wet naleven, net zoals zij dat ook van nietgemeentelijke
inrichtingen eist.
Omdat een totaalbeeld van de gemeentelijke inrichtingen echter ontbreekt, is van een adequaat
toezicht op de gemeentelijke inrichtingen geen sprake. Er wordt niet specifiek aandacht aan de
gemeentelijke inrichtingen besteed. Vanwege het ontbreken van het totaalbeeld, is het uitdragen
van een voorbeeldfunctie, meer dan het alleen voldoen aan de wet- en regelgeving, zoals
bijvoorbeeld duurzaamheid, sporadisch.
40

Ondanks dat de gemeente Almelo haar streven naar duurzaamheid genoemd heeft in haar
gemeentelijk milieubeleidsplan 2001-2005, is uit het onderzoek dan ook nauwelijks naar voren
gekomen dat de gemeentelijke inrichtingen iets extra’s doen, bovenop de geldende wet- en
regelgeving. Bij de integrale controles, kwam naar voren dat één gemeentelijke inrichting zich
veel bezig hield met afvalbeheer in de vorm van het scheiden van papier, restafval, batterijen en
het recyclen van koffiebekers. Daarnaast werd geconstateerd dat soms gebruik gemaakt werd
van milieuvriendelijke dienstauto’s.
8.2 Aanbevelingen
Vanuit de conclusies kunnen een aantal aanbevelingen gegeven worden door aan te haken bij
een ontwikkeling die reeds gaande is binnen de gemeente Almelo, namelijk het oprichten van
het vastgoedbedrijf.
Aan de hand van de criteria, zoals benoemd in hoofdstuk 2, is een overzicht te maken van de
gemeentelijke inrichtingen binnen de gemeente Almelo. Het op te richten vastgoedbedrijf kan
de gemeentelijke inrichtingen, met een daarbij passend budget, onder zijn verantwoordelijkheid
nemen. Dit gaat de versnippering van budgetten binnen de gemeentelijke organisatie tegen, wat
tevens een van de doelstellingen van het vastgoedbedrijf is.
Juridisch advies wordt, in een Directie Team besluit over het op te richten vastgoedbedrijf, als
een van de kerntaken van het vastgoedbedrijf genoemd. Om blijvend een oog te houden op het
naleefgedrag van de gemeentelijke inrichtingen, kunnen de volgende taken opgenomen worden
in het vastgoedbedrijf:
- Op de hoogte zijn van de vereiste vrijstellingen, meldingen en/of vergunningen, en
- de stand van zaken rondom de aanvraag van de vereiste vergunningen;
- Op de hoogte zijn van de naleving van de vereiste vergunningen;
- Contact onderhouden met de beheerders van de gemeentelijke inrichtingen
- Verantwoordelijkheid dragen voor de aanschaf, het beheer en onderhoud van
bouwwerken
Het vastgoedbedrijf dient de feitelijke beheerders van de gemeentelijke inrichtingen in te
lichten over de geldende wet- en regelgeving waaraan zij zich dienen te houden. Doordat de
beheerders op de hoogte zijn van de eisen die uit de vergunningen voortvloeien, blijft de
voorbeeldfunctie van de gemeente Almelo gewaarborgd.
Door de gemeentelijke inrichtingen een plaats te geven binnen het vastgoedbedrijf kan, naast
het tegengaan van de versnippering van budgetten, nog een ander financieel knelpunt aangepakt
worden. Tijdens het onderzoek kwam uit interviews naar voren dat er te weinig aandacht
besteed wordt aan de consequenties van de aanschaf van een nieuw pand. Ten eerste is er
zelden geld beschikbaar voor de aanschaf van een nieuw pand en ten tweede wordt er
nauwelijks rekening gehouden met de kosten voor onderhoud van het nieuwe pand. Vooral voor
het brandveilig blijven van het gebouw is het van belang dat de onderhoudskosten in kaart
gebracht worden en dat de brandveiligheid een onderdeel gaat worden van het beheer.
De missie van het vastgoedbedrijf is onder andere de exploitatie en het beheer van
gemeentelijke gebouwen en accommodaties. Wanneer het vastgoedbedrijf de
verantwoordelijkheid draagt voor de gemeentelijke inrichtingen kunnen zij zorg dragen voor
zowel het beheer als het onderhoud.
Binnen het vastgoedbedrijf kan wellicht ook aandacht besteed worden aan duurzaamheid. In
haar milieubeleidsplan, heeft de gemeente immers opgenomen hiernaar te willen streven. Het
verder invullen van de voorbeeldfunctie en het uitdragen hiervan, op het gebied van onder
andere duurzaamheid, biedt de gemeente Almelo de mogelijkheid om andere bedrijven verder
te stimuleren om ook extra te investeren in duurzame maatregelen.
41

Voor de discipline bouwen is een andere ontwikkeling gaande, waarbij de zorg voor de
gemeentelijke inrichtingen meegenomen kan worden. Deze ontwikkeling betreft het opstellen
van een toezichtprotocol. Binnen dit toezichtprotocol kunnen de gemeentelijke inrichtingen een
vaste plaats krijgen, zodat verantwoord kan worden hoe vaak en wanneer een gemeentelijke
inrichting gecontroleerd wordt. Op dit moment is de gemeente Almelo overigens ook bezig om
de volledige handhaving van VROM-regelgeving integraal te benaderen. Ook hier kunnen
gemeentelijke inrichtingen specifiek benoemd gaan worden.
Een werkprocedure/werkprotocol dat het overleg tussen de vergunningaanvrager en de
vergunningverlener structureert kan bijdragen aan het tegengaan van de informele
vergunningbehandeling. Tussen de twee afdelingen moeten heldere afspraken gemaakt worden
met een bijbehorende planning, die door beide partijen kan worden geëvalueerd.
Voor wat betreft de knelpunten met betrekking tot het voldoen aan de brandveiligheidseisen bij
gemeentelijke inrichtingen wordt aanbevolen om een inventarisatie te maken onder de
gemeentelijke inrichtingen, om te achterhalen waar de grootste knelpunten liggen. Op basis van
deze inventarisatie kan een prioritering aangegeven worden in de knelpunten en de volgorde
waarin deze knelpunten dienen te worden opgelost. Hierbij kan gedacht worden aan die
gemeentelijke inrichtingen, die tevens een belangrijke publieke functie vervullen.
42

Literatuurlijst
Schriftelijke bronnen
- Baarda, D.B., de Goede, M.P.M., Teunissen, J., (2000), Basisboek Kwalitatief Onderzoek,
Praktische handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek, eerste
druk, zevende oplage, Houten, Educatieve partners Nederland BV,
- Baarda, D.B., de Goede, M.P.M., van der Meer-Middelburg, A.G.E., (1996) – Basisboek
Open interviewen, praktische handleiding voor het voorbereiden en afnemen van open
interviews, eerste druk, Wolters-Noordhoff bv, Groningen
- Bouwbesluit 2003 inclusief wijzigingen van 01-01-2006 (Staatsblad 2005, 528), (2006),
Bouw en Ruimtelijke Ordening, Den Haag, VNG Uitgever
- Bouwverordening Almelo, regelingnummer: 2144, nr. 5, Raadsbesluit van 15 juli 1993,
gewijzigd bij besluit van 20 juni 1996, 26 maart 1997, 26 maart 1998 en 29 januari 2004,
houdende vaststelling van de Bouwverordening.
- Bressers, Hans, Klok, Pieter-jan, (2003) Referentiekader beleidsontwikkeling en
instrumentenkeuze, Enschede
- Gemeente Almelo, DT-besluit, Vastgoedbedrijf in oprichting
- Gemeente Almelo, milieubeleidsplan 2001-2005
- Gemeente Almelo, (2007), Welstandsnota, regelgeving als inspiratiebron
- Gemeente Deventer, (2006), balie Bouwen en Leefomgeving, Informatieblad Bedrijven en
Milieu, Deventer, Pronkscriptum
- Gemeente Deventer, (2006), Informatieblad Gebruiksvergunningen
- Gemeente Deventer, (2005) Balie Bouwen en Leefomgeving, Informatieblad
Bestemmingsplannen, Pronkscriptum, Deventer
- Goorden, C.P.J., (2000), Algemeen Bestuursrecht Compact, derde herziene druk, ’s
Gravenhage, Elsevier bedrijfsinformatie bv,
- Hagelstein, G.H., Besturen met recht, artikel in Bestuurskunde, jaargang 6, nummer 7, p
327-330
- in ’t Hout, J., Rademaker, B., (2005), Teksten en commentaar, Woningwet 2003 en
verwante wetgeving, eerste druk, tweede oplage, Den Haag, Sdu Uitgevers BV
- Iedema, R., Wiebinga, P., (2001), Profiel van de Nederlandse Overheid, vierde herziene
druk, Bussem, Uitgeverij Coutinho
- Langbroek, P.M., Gevolgen van de Awb voor de burger en de rechter, Artikel in
Bestuurskunde, jaargang 6, nummer 7, 1997, p 318-326
- Provincie Overijssel, (2005), Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen, Provinciale
vrijstellingenlijst, artikel 19, lid 2 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening
- Campbell D. T., Cook, T.D., Shadish, W. R., (2002), Experimental and Quasi-experimental
designs for generalized Causal Inference, Boston, Houghton Company
- Thomassen, J.J.A. red. (1999), Hedendaagse democratie, Alphen aan den Rijn, Samson
H.D. Tjeenk Willink
- Van Buuren, P.J.J. & Borman, T.C., (2003), Algemene wet bestuursrecht, tekst &
commentaar, vierde druk, Deventer, Kluwer
- Van den Broek, J.H.G., de Kok, F.J.C.M., Meulenberg, A.P.M., Niezen, G.J., (1998), De
Wet milieubeheer in bedrijf, een praktische handleiding voor ondernemer en adviseur,
vierde herziene druk, Deventer, Kluwer
- Van der Meijden, Dick, (2006), Teksten 8.40 en 8.44 Wet milieubeheer, editie 2006-2007,
Den Haag, SDU Uitgevers
- VROM Inspectie Handreiking Gemeentelijke Inrichtingen, 2005
- VROM-Ispectie, Inspectie VROM regelgeving, gemeente Almelo, 24 juni 2005
- Woerdman, E., (1999), Politiek en politicologie, Groningen, Wolters-Noordhoff bv
43

- Zoomers, G.M., (2001) Handboek gebruiksvergunningen, september, Nederlands Instituut
voor Brandweer en Rampenbestrijding
Internetbronnen
- Bestuurskunde – www.bestuurskunde.nl
- Boomuitgevers Den Haag – Voorbeeldhoofdstuk recht
- Een initiatief van SAB Adviseurs in Ruimtelijke Ordening, www.bestemmingsplan.nl
- Infomil – www.infomil.nl
- Kamer van Koophandel, www.kvk.nl
- Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu, www.vrom.nl
- Twentsche Courant Tubantia – www.tctubantia.nl
Mondelinge bronnen
- Guido Geeraert
- Quido Harmsen
- Willem Kromhout
- Hennie Loohuis
- Rob Wiggers
44

BIJLAGE 1
Afbakenen begrip gemeentelijke inrichtingen
Gemeentelijke inrichtingen
In de wet Milieubeheer (Wm) spreekt men over inrichtingen. Een inrichting is, volgens artikel
1.1, lid 1 Wm, elke door de mens bedrijfsmatig of in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was,
ondernomen bedrijvigheid die binnen een zekere begrenzing pleegt te worden verricht. Dit
begrip is, ter verduidelijking, te splitsen in:
- Een inrichting is een bedrijvigheid
- Deze bedrijvigheid is bedrijfsmatig of heeft een omvang alsof zij bedrijfsmatig was
- De bedrijvigheid wordt binnen een zekere begrenzing verricht
- De bedrijvigheid wordt meerdere malen op die locatie verricht; ze pleegt te worden
verricht.
Dit betekent concreet dat er pas gesproken kan worden over een inrichting als er gedurende een
(on)bepaalde periode bedrijfsmatige activiteiten worden verricht. Het gaat hierbij dus niet om
een eenmalige (kortdurende) handeling. De definitie van een inrichting, zoals deze gehanteerd
wordt in de Wet milieubeheer, is bepalend in dit onderzoek.
Omdat het onderzoek zich richt op de gemeentelijke inrichtingen, wordt in het onderzoek alleen
die wet- en regelgeving betrokken die ook daadwerkelijk een relatie hebben met de (bestaande)
inrichting. Wet- en regelgeving, zoals kapvergunningen, inrit- of aanlegvergunningen vallen
daarom buiten het onderzoek.
Om te bepalen of een inrichting een gemeentelijke inrichting is, moet aan een drietal ‘feitelijke
criteria’ worden voldaan, namelijk eigendom, beheer en zeggenschap. Naast deze criteria kan
een inrichting als gemeentelijke inrichting worden aangemerkt als het een publiekfunctie bezit.
Deze criteria zijn door de projectgroep 55 vastgesteld en getoetst aan de Handreiking
gemeentelijke inrichtingen van de VROM-Inspectie.
De criteria zijn als volgt geformuleerd:
1. Eigendom
Het gaat er hierbij om dat de gemeente het bouwwerk van de inrichting in haar eigendom
heeft (juridisch of economisch).
2. Beheer
Het criterium beheer houdt in dat de gemeente verantwoordelijk is voor de voorschriften
van een gebouw (zoals de bouwvoorschriften en de gebruiksvergunning). Deze
verantwoordelijkheid kan voortkomen uit het feit dat de gemeente een gebouw in gebruik
en in beheer heeft, of dat een gebouw verhuurd wordt met de voorwaarde dat de gemeente
zorg draagt voor de beheerstaken.
3. Zeggenschap
Zeggenschap kan op verschillende manieren gezien worden. Onder zeggenschap wordt het
volgende verstaan:
- Zeggenschap doordat de gemeente een substantiële financiële bijdrage levert om de
inrichting te laten draaien, waarbij als substantieel wordt aangemerkt een financiële
ondersteuning van 75% tot 100%.
- Zeggenschap doordat de gemeente het bestuur van de inrichting kiest en op deze manier
invloed uitoefent.
- Zeggenschap doordat de gemeente volledig aandeelhouder is van de inrichting en op
deze manier invloed uitoefent.
55 De taken en verantwoordelijkheden van de projectgroep worden in paragraaf 2.4 toegelicht.
45

Indien een inrichting voldoet aan deze drie ‘feitelijke criteria’, is er in dit onderzoek sprake van
een gemeentelijke inrichting.
Het kan ook voorkomen dat een inrichting niet voldoet aan al deze criteria, maar dat een
inrichting (bijvoorbeeld een cultureel centrum) een dusdanige publieke functie heeft, dat
burgers de verwachting hebben dat de gemeente verantwoordelijk is voor deze inrichting.
Daarom is ervoor gekozen de publieksfunctie te betrekken bij het begrip gemeentelijke
inrichting.
Indien de inrichting een publieksfunctie vervult, hoeft zij slechts aan twee van de drie ‘feitelijke
criteria’ te voldoen wil ze aangemerkt worden als gemeentelijke inrichting. De publieksfunctie
wordt als volgt gedefinieerd:
- De inrichting vervult een maatschappelijke, culturele en/of recreatieve functie, en
- de inrichting moet voor publiek vrij toegankelijk zijn, wat betekent dat iedereen
mogelijkerwijs gebruik van het bouwwerk kan maken, en
- er kunnen binnen het bouwwerk tegelijkertijd meer dan 50 personen aanwezig zijn
- en/of aan meer dan tien personen wordt bedrijfsmatig of in het kader van verzorging
nachtverblijf verschaft;
Samenvattend geldt het volgende om te bepalen of een inrichting als gemeentelijke inrichting
aangemerkt kan worden:
Een inrichting is een gemeentelijke inrichting indien het voldoet aan
- Alle ‘feitelijke criteria’
- Maar wanneer de inrichting een publieksfunctie heeft, hoeft zij slechts aan twee van de drie
‘feitelijke criteria’ te voldoen.
Op basis van deze criteria is met de betrokken afdelingen binnen de gemeente Almelo een lijst
samengesteld van gemeentelijke inrichtingen. Hierbij is onder andere gekeken of een inrichting
genoemd is op de gemeentelijke productbegroting (als eigendom, in beheer of onderhoud) en of
de inrichting een substantieel subsidiebedrag krijgt van de gemeente. Voor de publieksfunctie is
onder andere de lijst van de afdeling Veiligheid en Hulpverlening bepalend geweest, omdat
inrichtingen die bestemd zijn voor meer dan 50 personen en/of aan meer dan tien personen
bedrijfsmatig of in het kader van verzorging nachtverblijf verschaffen een gebruiksvergunning
nodig hebben. Aan de hand van deze lijst is de eerste selectie gedaan om te bepalen of voldaan
wordt aan het criterium publieksfunctie.
46

BIJLAGE 2
Vragen CDA-raadsfractie, gemeente Almelo
47

BIJLAGE 3
Grove basislijst gemeentelijke inrichtingen
ACCOMMODATIELIJST SB/BB 2006
Accommodatiebeheer
Sportparken
Cultuur en Welzijnsaccommodaties
* Sportpark Ossenkoppelerhoek
Hof' 88
v.v. Oranje Nassau
Ateliers Herengracht
v.v. La Premiere
Wevershuisje
s.v. Almelo
Rectorshuis/Museum Heemkunde
korfbalvereniging Achilles
Muziekkoepel
* Sportpark de Riet
Turkse vereniging
v.v. Rietvogels
Dahliacentrum (ANBO/VOGO)
S.A.O. (scheidsrechtersver. Almelo e/o) Spaanse ver. / Italiaanse ver.
* Sportpark Maatveld
St. servicedienst ouderen
v.v. DVO
VOC
Uitsmijters honkbalvereniging
Akar Bahar
* Sportpark Sluiskade
Ateliers / Ataturk
korfbalvereniging A.K.C
Theophravtus
* Sportpark de Horst
Boksschool/Turkse jongeren
v.v. Luctor et Emergo
Sport&Speluitleen
* Sportpark Bornsestraat
De Cirkel peuterspeelz/kinderopv
a.v.c. Heracles
Wijkcentrum Erve Noordik
* Sportpark Schelfhorst
ZBS De Kolk/ATIB/popcollectief
v.v. P.H.
Wijkcentrum Goossenmaat
kynologen (hondenvereniging)
Wijkcentrum 't Dok
* Wielerparcours
Wijkcentrum de Schelf
de Zwaluwen
Wijkcentrum 't Veurbrook
* Sportpark Wendelgoor
Wijkcentrum Mollnwiek
de Toss
Wijkcentrum De Schoppe
Amycus
Wijkcentrum De Smorre
HSV (hondenvereniging)
MSCV
Big Bulls
OAC/Tactus
* Atletiekbaan
Noodunits
SISU
MFA Rotsduif
* Sportpark 't Heuveltje Aadorp
ROC/de Passage
v.v. A.S.V. '57
CBB (ROC van Twente)
* Sportpark Bornerbroek
t Palet / 't Mozaiek (scholen)
r.k.s.v. Bornerbroek
de Tandem / dr. Herderscheeschool
Recreatieve voorzieningen
Onderkomens accommodatiebeheer
Theehuis Beeklust
onderkomen Koedijk
Parkwachtersgebouw
onderkomen de Riet
Koetshuis
onderkomen Horstlaan
Postduivenvereniging Het Zuiden
Postduivenvereniging Blauwe Doffer
Jachthaven
Toiletgebouw jachthaven
Vislust
Speeltuinvereniging ’t Nieuwland
Speeltuinvereniging de Boomsplaats
onderkomen Schelfhorst
49

Cultuur en Welzijnsaccommodaties
Hof' 88
Ateliers Herengracht
Wevershuisje
Rectorshuis/Museum Heemkunde
Muziekkoepel
Turkse vereniging
Dahliacentrum (ANBO/VOGO)
Spaanse ver. / Italiaanse ver.
St. servicedienst ouderen
VOC
Akar Bahar
Ateliers / Ataturk
Theophravtus
Boksschool/Turkse jongeren
Sport&Speluitleen
De Cirkel peuterspeelz/kinderopv
Wijkcentrum Erve Noordik
ZBS De Kolk/ATIB/popcollectief
Wijkcentrum Goossenmaat
Wijkcentrum 't Dok
Wijkcentrum de Schelf
Wijkcentrum 't Veurbrook
Wijkcentrum Mollnwiek
Begraafplaatsen
Begraafplaats 't Groenendael
Begraafplaats Columbarium
Begraafplaats Wierdensestraat
Begraafplaats Boddenstraat
Parkeergarages
Parkeergarage Stadhuisplein
Parkeergarage Rosa Luxemburgstraat
Parkeergarage de Hagenborg
Parkeergarage De Oosterborgh
Onderkomen
Stadhuis
De Schil kantoorgebouw
Sport- en tennishallen
Tennishal Schelfhorst (atv Veenhorst)
Sporthal Rembrandtlaan
Sporthal Schelfhorst
Sporthal Windmolenbroek
Overige
Houtstek jachthaven
Stadsboerderij Beeklust
Hertenkamp Rogmanspark
Hertenkamp Apollolaan
Stichting de Ander
Oude Raadhuis (Wetshuys)
Heydapand
Molen de Hoop
Toren RK kerk
Toren NH kerk
Toren E. Gorterstraat
Schoorsteen Van Heek (portiersloge)
Rijwielstalling Oranjestraat
Voetgangerstunnel NS station
Brug L. ten Haaftenplantsoen
Brug E. ten Cateplantsoen
Bouwkunde
Onderkomen Groen
Onderkomen Biezenstraat
Onderkomen Bevrijdingslaan
Onderkomen Huttenweg
Onderkomen Burcht
Onderkomen Jan Tooropstraat
Reiniging
hoofdgebouw oud
hoofdgebouw nieuw
Brandweer
Hoofdgebouw
Post Noord
Post Zuid
Monumenten
Herdenkingsmonument
Monument E. ten Cateplantsoen
Bevrijdingsmonument
50

BIJLAGE 4
Artikelen uit de Twentsche Courant Tubantia
Eind aan illegale praktijk gronddepot
15 december 2006
ALMELO – De gemeente Almelo heeft op last van eigen controle-ambtenaren een einde
gemaakt aan de eveneens eigen illegale activiteiten in een gronddepot aan de Aadijk. Dat
is gebeurd nadat milieuadviseur M.H. Middelkamp namens de stichting Ruimtelijke
Ordening en Milieu in Hengelo een verzoek tot handhaving van de milieuwetgeving bij het
college van B en W van de gemeente Almelo had ingediend.
Middelkamp vindt dat de genomen maatregelen niet ver genoeg gaan en kondigt aan opnieuw
beroep te zullen aantekenen. Hij vindt dat de gemeente Almelo het gronddepot, dat in 2004
werd gestart, maar waarvoor tot nog toe geen vergunning is afgegeven, in zijn geheel moet
saneren. In een brief aan Middelkamp erkent het Almelose college dat het gemeentelijke
gronddepot aan de Aadijk in strijd is met de Wet Milieubeheer. Het handhavingsverzoek van de
milieuadviseur heeft ertoe geleid dat de graaf- en zeefmachine, alsmede de tank met dieselolie,
van het terrein zijn verwijderd, dat zeefafval naar een officieel verwerkingsbedrijf is gebracht
en dat er geen nieuwe grond wordt aangevoerd. Ter plaatse heeft nu alleen nog de opslag van
(puinhoudende) grond, split en asfaltgranulaat plaats. Van 4000 kuub grond staat vast dat deze
schoon is, naar het restant wordt nog nader onderzoek gedaan. Op basis van de herkomst wordt
- althans door het college - niet verwacht dat de grond voor milieuschade zorgt. Gezien de
genomen maatregelen gaat het college evenwel niet meer in op Middelkamps verzoek tot
Onderkant formulier
handhaving. ‘Dat staat op dit moment naar ons oordeel niet in verhouding tot de zwaarte van
het geschonden belang’, aldus B en W. Bovendien acht het college het gronddepot aan de
Aadijk wel vergunbaar. Naar verwachting zal binnenkort een procedure tot
vergunningverlening worden gestart zodat het geheel alsnog legaal zal worden. Het een en
ander neemt niet weg dat milieuadviseur Middelkamp van mening is dat de gemeente Almelo in
dit verband een potje gemaakt heeft van de milieuwetgeving. Dat de gemeente zelf overtreder
is, maakt het volgens hem des te erger. ‘Een paar maanden geleden hing er een helikopter met
milieucontroleurs in de lucht om overtreders in Almelo op te sporen. Daarbij is ongetwijfeld
ook het eigen depot aan de Aadijk gezien, maar daarover wordt vervolgens met geen woord
gerept. Als hetzelfde depot eigendom was geweest van een burger of een bedrijf, dan was de
ontdekking ongetwijfeld met veel bombarie naar buiten gebracht. Voor die handelwijze heb ik
maar een woord: schandalig! En een klap in het gezicht van al die burgers en bedrijven die zich
wel aan regels houden en afval tegen veel geld, maar wel volgens de regels, afvoeren’, stelt
Middelkamp. Hij komt bovendien tot de conclusie dat Almelo niet kan omgaan met de situatie
waarbij de gemeente zichzelf vergunningen verstrekt en tegelijkertijd de regels controleert en
handhaaft. Middelkamp: ‘Voorheen controleerde de provincie de gemeenten, maar op een
gegeven moment is gesteld dat gemeentes volwassen
genoeg zijn om zichzelf in dit soort situaties te controleren. Ik heb daar vraagtekens bij. Almelo
toont in elk geval aan dat ze hierin onvolwassen is’.
51

Luis in de pels van plannenmakers
20 januari 2007
Er zijn, ook in Almelo, ondernemers die zijn bloed wel kunnen drinken. En bij menig
milieuwethouder en -ambtenaar rijzen spontaan de nekharen wanneer ze de naam M.H.
Middelkamp - milieukundige - onder een bezwaarschrift lezen. 'Ik leg de feitelijke situatie
slechts naast de regels die de Tweede Kamer heeft vastgesteld. Zie ik een verschil, dan zet
ik mijn computer aan...'
ALMELO - Hij durft er wel iets onder te verwedden. 'Stap bij me in de auto voor een ritje door
Almelo. Wedden dat we iets aantreffen, wat niet strookt met de bepalingen in de Wet
Milieubeheer!?' Een ritje door stad en ommeland: het is een werkwijze die Almeloër Marcel
Middelkamp (43) wel vaker toepast. In de afgelopen zomer nog. 'Zat ik op zaterdagmiddag in
de tuin, zie ik een helikopter heen en weer vliegen. Wat doet dat ding toch, dacht ik', zegt hij.
Een paar dagen later las hij het antwoord in de krant. 'Wethouder Kuiper liet weten dat de
milieuregels in het buitengebied netjes worden nageleefd. Kijk, als ik zoiets lees, dan raak ik
getriggerd. Ik ben in mijn auto gestapt en heb de bulten zand en grond, die ik aan de Aadijk
wist te liggen, opgezocht. Staat er een mobiele zeefinstallatie bij.' Zijn eerste brief richting
gemeente trof meteen doel. Het gemeentebestuur had de papieren voor noch het depot -
inderdaad: gemeentelijk eigendom - en voor noch de activiteiten van de zeefinstallatie voor
elkaar. Resultaat: de installatie is verwijderd en de stort- en overslagactiviteiten op het terrein
zijn gestaakt. 'En de wethouder maar verklaren dat de regels netjes werden nageleefd… Ja, aan
zoiets kan ik wel enig plezier beleven', zegt hij met een glimlach.
Koekenbakkers
Vervolgens, ernstiger: 'Dit soort zaken past in een tendens het zijn geen toevalligheden.
Bestuurders in dit land gedragen zich niet verantwoordelijk en niet ten dienste van de burgers.
En de meeste milieuhandhavers van de overheid zijn koekenbakkers, die bang zijn voor hun
eigen baantje en precies doen wat het college hen opdraagt. Dat is niet alleen in Almelo het
geval, dat speelt eigenlijk overal. Maar waarom zou ik voor dit soort zaken het land ingaan, als
ik het hier op de fiets al af kan!?' Z'n ouders hadden een hele andere richting voor hem in
gedachten, toen hun zoon op de middelbare school zat. 'Ik moest en zou naar de
ondernemersschool, maar dat werd niks.' Middelkamp werd chauffeur op een vrachtauto voor
gevaarlijke stoffen. Met de benodigde papieren overigens. 'Met butagas naar afgelegen
boerderijtjes en met vloeistoffen naar zwembaden en galvaniseerbedrijven. Dat soort werk.
Toen al viel me op dat er in Nederland op een nonchalante manier met gevaarlijke stoffen werd
omgegaan. Ik weet nog goed dat ik duizend liter van een chemisch middel bij een wasserij in
Salland moest afleveren. Liep direct het riool in. De bedrijfsleider had in het bedrijf een
kraantje open laten staan.' Later bestuurde hij vrachtauto's waarmee hij chemisch afval bij
bedrijven ophaalde. 'Toen heb ik de achterkant van Nederland helemaal leren kennen...'
Tegelijkertijd wekte het zijn interesse voor milieuregels en milieuhandhaving. Zozeer zelfs dat
hij begon aan de opleiding tot hbo-milieujurist aan Rollecate, de milieuafdeling van de
toenmalige Rijkshogeschool IJsselland. Tijdens die opleiding kreeg hij zicht op de naar zijn
mening slechte en onverantwoordelijke manier van werken van de overheid op het gebied van
milieuvergunningen en de handhaving daarvan.
Zelfstandig
Middelkamp studeerde in 1995 af op een verslag, waarin hij de stelling onderbouwde dat het
overheidsbeleid inzake milieuvergunningen zou leiden tot 'aanmerkelijk grote calamiteiten en
rampen'. In de dagen na de vuurwerkramp in Enschede heeft hij vaker dan eens aan dat
afstudeerverslag van weleer teruggedacht. Na een aantal jaren in dienst van een in milieuzaken
52

gespecialiseerd bureau te hebben gewerkt, begon Middelkamp als zelfstandig milieujurist. Hij
laat zich inhuren door ondernemers, particulieren en organisaties, die hun belangen verdedigd
willen zien tegen overheidsplannen of plannen van derden, die milieutechnische gevolgen
hebben. In de loop der jaren zijn verscheidene makers van kleine en grote plannen op de
Almelose milieujurist gestuit. Regio Twente, provincie Overijssel en afvalverwerker Twence
kunnen er bijvoorbeeld over meepraten omdat mede door toedoen van Middelkamp
vuilstortlocatie Elhorst Vloedbelt al zes jaar dicht zit. Ook uraniumverrijker Urenco in Almelo
liep een paar jaar geleden met uitbreidingsplannen tegen hem op. De gemeente Almelo kwam
met de aanleg van de Nijreessingel, maar ook met de realisatie van de grondbank aan de
Bleskolksingel tegenover Middelkamp te staan. Nog relatief kort lopen procedures die hij
uitvecht met de gebroeders Huzink van schrootbedrijf Riwald op het industrieterrein
Buitenhaven in Almelo. Overigens met dezelfde gebroeders heeft hij te maken in zijn procedure
tegen de opslag van consumentenvuurwerk dat de Vuurwerkknaller, een andere
Huzinkonderneming, in woonwijk De Riet wil realiseren. En ook tuincentrum Oude Wesselink
in Almelo ziet z'n plan voor de realisatie van groenpark Elhorsterveld gedwarsboomd doordat
Middelkamp de juridische handschoen heeft opgepakt.
Geen milieuridder
Hoewel de Wet Milieubeheer doorgaans het wapen is waarmee hij het juridische gevecht tegen
z'n tegenstanders aangaat, wil Middelkamp geen milieuridder worden genoemd. 'Want dat ben
ik niet. Ondernemers, particulieren, instanties kunnen me gewoon tegen uurtarief inschakelen.
Of het nu voor of tegen een bepaald plan is. Natuurlijk heb ik mijn grenzen, maar het komt best
wel eens voor dat ik moet slikken, dat ik het eigenlijk niet eens ben met dat wat mijn cliënt wil,
maar hem toch bijsta om zijn plannen te realiseren.' Vervolgens: 'Ook mijn schoorsteen moet
roken en werk is gewoon werk. Neem bijvoorbeeld Oude Wesselink met z'n plannen voor dat
groenpark. Ik heb dat tot nog toe, via een procedure tot aan de Raad van State kunnen
tegenhouden, maar ik had in principe ook Oude Wesselink wel willen bijstaan om zijn plannen
te realiseren. Overigens is het enkel aan fouten van de gemeente Almelo te danken dat hij de
zaken nog niet voor elkaar heeft.'
Een vijfje
De gemeente Almelo is weer genoemd. Een mager vijfje geeft hij voor de wijze waarop college
en ambtenaren de milieuwetgeving naar vergunningen vertalen en deze handhaven. Hoewel:
volstrekt onder de maat vindt hij de wijze waarop het gemeentebestuur verleende vergunningen
publiceert opdat burgers in de gelegenheid worden gesteld om bezwaren aan te tekenen. Ter
illustratie pakt hij er een oude pagina gemeentenieuws uit het Almelo's Weekblad bij. Hij wijst
op de bekendmaking van een bouwvergunning voor het 'inpandig wijzigen van een
winkelruimte aan de Ootmarsumsestraat 26'. 'Op basis van die vergunning is in de bewuste
winkelruimte een vuurwerkbunker gerealiseerd. Is geen bezwaar op binnengekomen. Natuurlijk
niet want zo'n zinnetje op een gemeentelijke pagina leest iedereen over het hoofd. Bovendien
doorziet een leek niet wat er achter zo'n mededeling kan zitten. Maar dat lijkt ook precies de
bedoeling van de gemeente te zijn. Het is sneaky, het deugt niet!'
53

‘Gronddepot gemeente aan Aadijk is illegaal’
26 mei 2007
ALMELO - Het gronddepot dat de gemeente Almelo aan de Aadijk exploiteert is illegaal.
Tot die conclusie komt milieudeskundige M. Middelkamp uit Almelo. In opdracht van de
stichting Ruimtelijke Ordening en Milieu in Hengelo heeft hij het college van B en W
verzocht om ‘handhavend’ op te treden en het depot te sluiten.
Volgens Middelkamp is voor het depot geen vergunning in het kader van de wet Milieubeheer
verstrekt. Dat had gezien de activiteiten op het terrein, zoals de op- en overslag van deels
vervuild zand, en het zeven hiervan met een mobiele installatie, wel gemoeten, stelt hij. Temeer
omdat het volgens Middelkamp gaat om grote hoeveelheden zand en langdurige opslag.
Verder constateert Middelkamp dat er geen adequate maatregelen zijn getroffen om de bodem
ter plekke te beschermen tegen olie en brandstof, die mogelijk uit de werktuigen op het depot
lekt. Zo staat de mobiele zeefinstallatie niet op een vloeistofdichte vloer.
Middelkamp kan in dit verband niet nalaten om ook nog even te wijzen op de grootschalige
milieucontroleactie die op initiatief van de gemeente het vorig weekeinde in het Almelose
buitengebied werd gehouden - met inschakeling van een politiehelikopter - en waarvan
verantwoordelijk wethouder B. Kuiper ook kond deed in de krant.
‘Het kan natuurlijk niet zo zijn dat u tegen overtreders van de milieuregelgeving optreedt en uw
eigen illegaal handelen niet bekeurt en kennelijk ook doelbewust buiten de publiciteit en buiten
het beeld van het Openbaar Ministerie houdt’, zo schrijft hij in het verzoek tot handhaving aan
het college van B en W.
Het is niet de eerste keer dat Middelkamp in aanvaring komt met de gemeente Almelo. In het
recente verleden begon hij soortgelijke procedures, onder andere tegen de grondbank op de
hoek Bleskolksingel-Dikkersweg en tegen het feit dat de gemeente het vuurwerk tijdens de
laatste najaarskermis liet ontsteken vanaf het dak van de parkeergarage bij het stadhuis.
Afrondend stadium
Een woordvoerder van de gemeente Almelo erkent dat Middelkamp zuiver juridisch gezien een
punt heeft. ‘Maar de behandeling van de vergunningaanvraag verkeert in het laatste, afrondende
stadium’, beweert deze. Bovendien, zo stelt de woordvoerder, is het feit dat het depot op dit
moment zonder vergunning draait op zich wel te legitimeren. ‘Het huidige depot is namelijk als
een tijdelijke voorziening begonnen. Vooral ook omdat de milieuvergunning voor de grondbank
(bedoeld voor de op- en overslag van grond -red.) langer op zich liet wachten dan
oorspronkelijk de bedoeling was’, verklaart hij. ‘Maar inmiddels is het depot aan de Aadijk een
aantal jaren in gebruik en is een vergunning in het kader van de wet Milieubeheer wel
noodzakelijk.’
Volgens hem is de situatie aan de Aadijk ‘vergunbaar’, hetgeen wil zeggen dat er naar het
oordeel van de gemeente geen omstandigheden zijn waaruit zou kunnen voortvloeien dat het
gronddepot niet van een vergunning kan worden voorzien.
Dat de gemeente zichzelf een vergunning moet geven is volgens hem een gevolg van wettelijke
regels. ‘Vroeger was dat een zaak van de provincie. Tegenwoordig moet je dat als gemeente
zelf regelen. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat een gemeente haar werk zuiver doet.’
54

Hof88 blijkt niet veilig
16 mei 2007
ALMELO - De gemeente Almelo moet snel aan de slag met de
brandveiligheidsvoorzieningen in cultureel centrum Hof88. De eigen afdeling Veiligheid
en Hulpverlening heeft aangegeven dat met name het onderkomen van de Muziekschool
Twente - onderdeel van het complex - niet voldoet aan de voorwaarden in de
gebruiksvergunningen. Zo ontbreekt het aan adequate brandalarmeringsapparatuur en
zijn looproutes bij ontruiming te lang. Controleurs van de genoemde afdeling willen
daarom overgaan tot handhaving en de kelder, de eerste en de tweede verdieping van de
muziekschool sluiten. Voor andere delen van Hof88 staat er wat minder druk op de ketel.
Daar is vorig jaar al een aantal maatregelen genomen, waaronder de installatie van
noodverlichting en de plaatsing van bordjes, die vluchtroutes markeren.
Inmiddels hebben B en W besloten om zo'n 500.000 euro voor de noodzakelijke aanpassingen
in Hof88 uit te trekken. Volgens een woordvoerder gaat het daarbij om het aanbrengen van
brandmeldingsapparatuur, die bij brand automatisch de brandweer alarmeert en informeert over
de plek van de vuurhaard. Maar ook aan aanpassingen van de gebouwen valt aldus de
woordvoerder niet te ontkomen. Zo zullen er meer brandwerende muren en extra
nooduitgangen gemaakt moeten worden.
Volgens de zegsman ligt het in de bedoeling om de meest ingrijpende werkzaamheden uit te
voeren voordat het nieuwe schooljaar en het theaterseizoen beginnen. De oorzaak van de
huidige tekortkomingen blijken tweeledig. Enerzijds is er achterstallig onderhoud ontstaan
omdat er in de afgelopen jaren onduidelijkheid was over het voortbestaan van Hof88.
Anderzijds zijn veiligheidsvoorschriften in rap tempo verscherpt.
Hof88 voldoet niet aan de brandveiligheidseisen. Controleurs dreigen delen muziekschool in
complex te sluiten. Gemeente Almelo wil snel maatregelen treffen.
55

BIJLAGE 5
Stappenschema voor inrichtingen 56
Is er sprake van oprichten, in werking
hebben, veranderen of veranderen van de
werking van een inrichting als bedoeld in
de Wet milieubeheer?
Is sprake van oprichten, in werking
hebben, veranderen of veranderen van de
werking van een inrichting als bedoeld in
het Inrichten- en vergunningenbesluit
milieubeheer?
Gelden vervangende algemene regels voor
de gehele inrichting?
Ja
Ja
Ja
Is sprake van oprichting of in werking
hebben van een inrichting?
Ja
Is sprake van veranderen van de
inrichting of de werking daarvan:
- Zonder milieugevolgen
- Met uitsluitend gunstige gevolgen
voor het milieu?
Ja
Heeft de inrichting reeds een
milieuvergunning?
Nee
Nee
Ja
Ja
Nee
Nee
Bepalingen van de Wet milieubeheer inzake
inrichtingen niet van toepassing
Melding op grond van art. 8.41 Wm verplicht
Milieuvergunning
Eventueel kunnen nog aanvullende of instructiealgemene
regels gelden of vervangende algemene
regels voor onderdelen van de inrichting
Melding vooraf op grond van art. 8.19 Wm verplicht
56 Van den Broek, J.H.G., de Kok, F.J.C.M., Meulenberg, A.P.M., Niezen, G.J., (1998), De Wet milieubeheer in bedrijf, een praktische
handleiding voor ondernemer en adviseur, vierde herziene druk, Deventer, Kluwer
56

BIJLAGE 6
Overzicht van de vergunningsvervangende en vergunningsaanvullende besluiten 57
Vergunningvervangende besluiten (art. 8.40-besluiten Wm)
Besluit horeca- sport en recreatie-inrichtingen milieubeheer
Besluit detailhandel en ambachtsbedrijven milieubeheer
Besluit inrichtingen voor motorvoertuigen milieubeheer
Besluit opslag- en transportbedrijven
Besluit bouw- en houtbedrijven milieubeheer
Besluit textielreinigingsbedrijven milieubeheer
Besluit voorzieningen en installaties milieubeheer
Besluit jachthavens
Besluit opslaan in ondergrondse tanks
Besluit tankstations milieubeheer
Besluit woon- en verblijfsgebouwen milieubeheer
Vergunningaanvullende besluiten (art. 8.44-besluiten Wm)
Besluit emissie-eisen stookinstallaties milieubeheer
Besluit LPG-tankstations milieuheer
Vuurwerkbesluit
57 Van den Broek, J.H.G., de Kok, F.J.C.M., Meulenberg, A.P.M., Niezen, G.J., (1998), De Wet milieubeheer in bedrijf, een praktische
handleiding voor ondernemer en adviseur, vierde herziene druk, Deventer, Kluwer
57

BIJLAGE 7
Organogram gemeente Almelo
58

BIJLAGE 8
Inventarisatie gemeentelijke inrichtingen, gemeente Almelo, 2007
59

BIJLAGE 8
Inventarisatielijst gemeentelijke inrichtingen 2007, gemeente Almelo
Naleving VROM-regels in 2007
nr Naam inrichting Bestaand (B)
Conform bestemmingsplan
Gemeente Almelo
Bouw
Administratieve situatie Naleefgedrag
Vergunnings-
Meldings-
R.O.
Bouw Milieu Gebruik
plichtig
plichtig
Gebruik
Milieu
Milieu
Opmerkingen
Jaar laatste controle
Conform regels
Overtreding weggenomen
Opmerkingen
Bezit van vergunning
Jaar laatste controle
Conform vergunning
Overtreding weggenomen
Opmerkingen Actie gepland
Sport- en tennishallen
NGVP: niet gebruiksvergunningplichtig
1 Tennishal Schelfhorst (atv Veenhorst) B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 19-02-02 ja n.v.t. Kantine, oefenruimte etc. n.v.t. ja 1998 ja n.v.t. nee 2007 n.v.t. n.v.t. Rapport in bewerking
2 Sporthal Rembrandtlaan B ja ja ja ja nee ? Ja N.v.t. ja 1994 ja n.v.t. ja n.v.t. 2006 ja n.v.t. nee 2006 n.v.t. n.v.t. Rapport in bewerking
3 Sporthal Schelfhorst B ja ja ja ja nee Volledige herbouw ? Ja N.v.t. ja 1983 ja n.v.t. ja n.v.t. 2006 ja n.v.t. nee 2006 n.v.t. n.v.t. Rapport in bewerking
4 Sporthal Windmolenbroek B
L
ja ja ja ja nee ? Ja N.v.t. ja ? ja n.v.t. Geen gereedmelding ja n.v.t. 2006 ja n.v.t. nee 2006 n.v.t. n.v.t. Rapport in bewerking
Gymnastieklokalen
L
5 Beverdamlaan B ? ja onbekend ? ? ? ? ? ja 1972 ja n.v.t. ? ? ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
6 Reeststraat B ja ja nee, in behandeling nee ja ? Ja N.v.t. Ja 11-11-81 ja n.v.t. n.v.t ja 2002 ja n.v.t. tafeltennisvereniging blauw-wit nee n.v.t. n.v.t. n.v.t. Aanvraag formulier verstuurd
7 Jan Tooropstraat B ja ja nee ? ? ? Ja N.v.t. ja 1971 ja n.v.t. ? ? ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
8 Kamperfoeliestraat B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 20-02-78 ja n.v.t. n.v.t ja ? ? ? Bos Mavo/gemeentelijke mavo-melding 20-12-98 n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
9 Haghoeksweg B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 1965 ja n.v.t. n.v.t ja ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
10 Cath. Van Renneslaan B ja ja onbekend nee ja Uitbreiding bouw 1988 ? Ja N.v.t. ja 1988 ja n.v.t. 1977 vergunning school, 1988 uitbreiding n.v.t ja 2002 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
11 Welgelegen B ja ? onbekend ? ? ? Nee Ja Procedure gevolgd ? ? ? ? ? ? ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
12 Willem de Clercqstraat B ja ja onbekend ? ? ? Ja N.v.t. ja 16-10-78 ja n.v.t. ? ? ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
13 Ruyterstraat B ja ja onbekend ? ? ? Ja N.v.t. ja 19-10-72 ja n.v.t. ? ? ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
14 Hantermansstraat B ja ? onbekend ? ? ? Ja N.v.t. ? ? ? ? ? ? ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
15 Rappersweg B
L
ja ja onbekend ? ? ? Ja N.v.t. ? ? ? ? ? ? ? ? ? n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
Cultuur en Welzijnsaccomodaties
L
16 Hof' 88 B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 1993 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen n.v.t. ja 2006 ja n.v.t. nee 2006 nee PvA wordt uitgevoerd, bouwkundig en instal.
17 Sport&Speluitleen B ja ja nee ? ? 1996 gesloopt ? Ja N.v.t. ja 1977 ja n.v.t. gesloopt ? ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. Niet verg. plichtig
18 Wijkcentrum Goossenmaat B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. Welzijnsvoorziening ja 1982 ja n.v.t. n.v.t. ja 1998 ja n.v.t. GV01-19 2006 nee Rapport opgestuurd, bouwkundig en installatietechnisch
19 Wijkcentrum de Schelf B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 2003 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. nee 2006 Rapport opgestuurd, bouwkundig en installatietechnisch
20 Wijkcentrum 't Veurbrook B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. ja 2006 ja n.v.t. GV01-17 2006 nee Rapport opgestuurd, bouwkundig en installatietechnisch
21 Wijkcentrum Mollnwiek B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 20-10-81 ja n.v.t. n.v.t. ja 1998 ja n.v.t. GV01-35 2006 nee Rapport opgestuurd, bouwkundig en installatietechnisch
22 Wijkcentrum De Schoppe B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 1996 ja n.v.t. Bouwen, wijkcentrum n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. GV03-21 2007 nee Rapport in behandeling, bouwkundig en instal.
23 Wijkcentrum De Smorre B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 1992 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. GV01-10 2007 nee ? bouwkundige en installatietech.
24 Noodunits (scholen) B ja ? onbekend ? ? ? Nee Ja Procedure art. 17 ? ? ? ? ? ? ? ? ? GV01-64 2004 nee ? installatietechnisch
25 MFA Rotsduif B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 07-10-03 nee ? Onbekend, niet in het dossier n.v.t. ja 2005 ja n.v.t. nee 2006 nee Rapport in behandeling
26 ROC/de Passage B ja ja ja nee ja ? Nee Ja Procedure gevolgd ja 1994 ja n.v.t. n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. nee 2007 nee Overleg gebruiker
27 t Palet / 't Mozaiek (scholen) B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja ? ? ? n.v.t. ja 2002 ja n.v.t. GV02-50 2007 ja ? enkele tekortkomingen gebruik
28 de Tandem / dr. Herderscheeschool B ja ? onbekend n.v.t. n.v.t. ? Ja N.v.t. ? ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja n.v.t. GV03-14 2005 ja ? enkele tekortkomingen gebruik
29 MFA Eninver B
L
ja ja ja nee ja ? Nee Ja Procedure gevolgd ja 24-12-04 ja n.v.t. Bouwen, MFA n.v.t. ja 2006 ja n.v.t. in behandeling 2006 ja enkele openstaande punten bouwinspectie
Recreatieve voorzieningen
L
30 Theehuis Beeklust B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 1991 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen n.v.t. ja 2006 ja n.v.t. nee 2006 nee 2e inspectie
31 Koetshuis B
L
ja ja in behandeling ? ? ? Ja N.v.t. ja 1980 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen, wijziging bestemming ? ? ? ? ? nee n.v.t. n.v.t. n.v.t. afwachten gebruiker
Onderkomens accommodatiebeheer
L
32 onderkomen de Riet B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 2006 ja n.v.t. n.v.t ja 1998 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
33 onderkomen Horstlaan B ja ja onbekend ja nee Sloopvergunning 1995 ? Ja N.v.t. ja ? ja n.v.t. ja n.v.t 2001 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
34 onderkomen Schelfhorst B
L
L
ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 1983 ja n.v.t. n.v.t. ja 1998 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
35 Stadhuis B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 22-10-04 ja n.v.t. n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. GV98-28 2007 nee bouwkundig en installatietechnisch
36 De Schil kantoorgebouw B
L
ja ja ja ? ? ? Ja N.v.t. ja 1994 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen, wijzigingen ? ? ? ? ? nee 2007 nee Inspectie uitgevoerd
Begraafplaatsen
L
37 Begraafplaats 't Groenendael B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 19-11-96 ja n.v.t. Bouwen, kantoor, wachtruimte n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
38 Begraafplaats Wierdensestraat B
L
ja ja onbekend nee ja Sloopvergunning 1996 (deels) ? Ja N.v.t. ja 1996 ja n.v.t. Diverse uitbreidingen n.v.t. ja 2004 n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
Reiniging
L
39 hoofdgebouw nieuw (turfkade 15) B
L
ja ja ja ? ? ? Ja N.v.t. ja 18-12-06 ja n.v.t. ? ? ? ? ? nee 2006 nee Plan van Aanpak in uitvoering
Onderkomen Groen
L
40 Onderkomen (Biezenstraat) B ja ja onbekend ja nee ? Ja N.v.t. ja 1976 ja n.v.t. ja n.v.t. 2004 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
41 Onderkomen (Bevrijdingslaan) B ja ja onbekend nee ja ? Nee Ja Procedure gevolgd ja 03-10-94 ja n.v.t. n.v.t. ja 2006 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
42 Onderkomen (Huttenweg) B ja ja onbekend nee ja ? Ja N.v.t. ja 1995 ? ? n.v.t. ja 2001 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
43 Onderkomen (Burcht) B ? ? onbekend ja nee ? ? ? ? ? ? ? ja n.v.t. 1999 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
44 Onderkomen (Jan Tooropstraat) B ? ja onbekend ja nee ? ? ? ja 28-02-95 ja n.v.t. ja n.v.t. 2005 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
45 Onderkomen Koedijk B
L
? ? ja ? ? ? Ja N.v.t. ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 2006 nee Rapportage verstuurd
Brandweer
L
46 Hoofdgebouw B ja ja ja ja nee ? Ja N.v.t. ja 27-06-88 ja n.v.t. ja n.v.t. 2001 ja n.v.t. nee laatste controle 2006 1e rapport opgemaakt, bouwkundig en installatietechnisch
47 Post Noord B ja ja onbekend n.v.t. n.v.t. ? Nee Ja Procedure gevolgd ja 00-04-98 ja n.v.t. n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
48 Post Zuid B ja ja onbekend n.v.t. n.v.t. ? Nee Ja Procedure gevolgd ja 02-04-96 ja n.v.t. n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
Parkeergarages
L
49 Parkeergarage Stadhuisplein B ja ja ja nee ja ? Ja N.v.t. ja 1994 ja n.v.t. n.v.t. ja 2005 ja n.v.t. nee 2007 nee nee Rapport in bewerking
50 Parkeergarage Rosa Luxemburgstraat B ja ? ja nee ja ? Ja N.v.t. ? ? ? ? n.v.t. ja 2000 ja n.v.t. nee 2007 nee nee Rapport in bewerking
51 Parkeergarage de Hagenborg B ja ? ja nee ja ? Ja N.v.t. ? ? ? ? n.v.t. ja 2000 ja n.v.t. nee 2007 nee nee Rapport in bewerking
52 Parkeergarage De Oosterborgh B ja ? ja nee ja ? Ja N.v.t. ? ? ? ? n.v.t. ja 2006 ja n.v.t. nee 2007 nee nee Rapport in bewerking
53 Parkeergarage Sluiskade ZZ (Elkerbout) B
L
? ? ja ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Rapport in behandeling
Monumenten
L
54 Gemeente Almelo (molen de hoop) B
L
? ? ? nee ja ? ? ? ? ? n.v.t. ja 2000 ja n.v.t. n.v.t. ? ? ? NGVP (< 50 pers.)
Overige
L
55 Houtstek jachthaven B ja ja nee nee ja ? Nee Ja Procedure gevolgd Ja 04-03-97 ja n.v.t. verplaatsen en herbouw houtstek n.v.t. ja 2005 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja n.v.t. april gecontroleerd, NVGP< 50 pers.
56 Zorgpand Vriezenveenseweg 207
Wet Milieubeheer
B ? ? leeg nee ja ? ? ? ? ? n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
57 Rioolgemaal Bornerbroeksestraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
58 Gemeente Almelo B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
59 Rioolgemaal Bornderbroeksestraat 325 B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
60 Rioolgemaal Burcht B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
61 Rioolgemaal Dollegoorstraat B ? nee ? nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. ? ? ? ?
62 Gemeente Almelo, stadswerk B ? nee ? nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. ? ? ? ?
63 Rioolgemaal Grotestraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
64 Rioolgemaal Hanzelaan B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
65 Rioolgemaal Hofkampstraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
66 Gemeente Almelo, pompgemaal B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
67 Rioolgemaal Ootmarsumsestraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
68 Gemeente Almelo (bodemsanering) B ? nee ? nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja ? ? ? ? ? ? ?
69 Rioolgemaal Nijreesmiddenweg B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
70 Rioolgemaal Noordbroek B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
71 Rioolgemaal Maardijk B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
72 Gemeente Almelo B ? nee nee ja nee ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja n.v.t. 1999 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
73 Rioolgemaal Prinsenstraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
74 Rioolgemaal Rohofstraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
75 Rioolgemaal Sluitersveldsingel B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. nee 2007 ? ? In behandeling
76 Gemeente Almelo Bergbezinkbassin B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2004 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
77 Gemeentewerf, technische dienst B ? ja ja nee ja ? ? ? ja 11-12-06 ja n.v.t. n.v.t. ja 2005 ja n.v.t. ? ? ? ? Plan van aanpak in uitvoering
78 (Tijdelijk) Gronddepot Aadijk 43 B ja nee nee ja nee ? ja N.v.t. n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t ja n.v.t. 2007 ja ja eind mei 2007 gelegaliseerd n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
79 Bergbezinkbassin Stins B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
80 Rioolgemaal Vriezenveenseweg B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
81 Rioolgemaal Wierdensestraat B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v..t n.v..t n.v..t n.v..t n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
82 Gemeentekring Almelo B ? nee ? ja nee ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja n.v.t. 2003 ja n.v.t. ? ? ? ?
83 Rioolgemaal Windmolenbroekseweg B ? nee nee nee ja ? ? ? n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja 2003 ja n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. NGVP (< 50 pers.)
Bezit van vergunning
Melding gedaan
Opmerkingen Jaar laatste controle
Conform regels
Overtreding weggenomen
Opmerkingen
Bezit van vergunning
Jaar laatste controle
Conform regels
Overtreding weggenomen