De Belgische monarchie (PDF, 4.07 MB) - Belgium

3.3 Symbolische aspecten van de
koninklijke functie
Aan de koninklijke functie zijn eveneens symbolische
aspecten verbonden. Als “Koning der Belgen” is de
Vorst de belichaming van het land. In die hoedanigheid
legt hij allerlei bezoeken af en moedigt hij de
sociale, economische, culturele en wetenschappelijke
ontwikkeling aan. Als Staatshoofd verpersoonlijkt hij het
land in het buitenland en in internationale organisaties.
Hij draagt in belangrijke mate bij tot het uitdragen van
het imago van ons land.
In tijden van rampspoed gebruikt de Vorst zijn morele
autoriteit om steun en troost te bieden en om het
vertrouwen te herstellen. Hoe groot de morele rol van
Koning Boudewijn wel was, werd vooral duidelijk toen
na zijn overlijden honderdduizenden mensen de Vorst
een laatste groet kwamen brengen. Er was sprake van
een collectieve rouw onder de Belgen.
Op de vooravond van de Nationale Feestdag houdt
de Koning een toespraak, die wordt uitgezonden op
radio en televisie. Dat gebeurt ook met Kerstmis. Deze
toespraken beklemtonen het belang van de Vorst als
verpersoonlijking van de Natie. In januari houdt de
Koning ook een toespraak tot de overheden van het land.
In zijn toespraken kan de Koning maatschappelijke en
politieke onderwerpen belichten die hem nauw aan het
hart liggen of zijn morele autoriteit aanwenden om zijn
landgenoten op te roepen tot burgerzin en solidariteit.
Maar omwille van zijn neutrale positie moet de Vorst
zich voorzichtig opstellen. Zoals eerder vermeld,
bepaalt de Grondwet dat alle officiële daden van de
Koning moeten worden gedekt door een minister, die
hiervoor verantwoordelijkheid opneemt. Zo worden
bijvoorbeeld de toespraken van de Koning voorgelegd
aan de Eerste Minister.
Op 21 juli, de Belgische Nationale Feestdag, nemen de
Koning en de Koningin, hun kinderen met echtgenoten
en Koningin Fabiola deel aan de plechtigheden.
‘s Morgens wonen ze het Te Deum bij dat op verschillende
plaatsen in het land gevierd wordt.
Koning Albert en Koningin Paola wonen samen met het
Prinselijke paar Filip en Mathilde de plechtigheid bij in
de Brusselse Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal.
Zij zijn vergezeld van Koningin Fabiola, de weduwe
van Koning Boudewijn. Bij het buitenkomen uit de
kathedraal staat er steevast een schare koningsfans te
wachten met bloemen en geschenken.
Prinses Astrid en Prins Lorenz alsook Prins Laurent en
Prinses Claire wonen het Te Deum bij; elk Prinsenpaar
doet dat jaarlijks in een andere stad. Na de middag
woont de Koning het defilé van de strijdkrachten en de
hulpdiensten bij.
Daarna bezoekt de Koninklijke Familie de feestelijkheden
die in de hoofdstad worden georganiseerd.
België kent drie huldigingen die verbonden
zijn met de monarchie
21 juli :
de Nationale Feestdag, verjaardag van
de eedaflegging van Koning Leopold I op
21 juli 1831.
15 november :
Koningsdag, het naamfeest van de Koning.
Dit feest is pas onder Leopold II ingesteld en
werd onder Koning Albert I niet op 15 november
gevierd. De Koning is er op Koningsdag meestal
niet bij, omdat hij zichzelf niet kan vieren.
Traditioneel wordt in de Sint-Michiels- en
Sint-Goedelekathedraal een Te Deum gezongen,
georganiseerd door het aartsbisdom Mechelen-
Brussel. Sinds 2001 vindt ook een burgerlijke
plechtigheid plaats in het Paleis der Natie. Die wordt
georganiseerd door de Regering en het Parlement.
17 februari :
de herdenking van de overleden leden van de
Koninklijke Familie naar aanleiding van het
overlijden van Koning Albert I op 17 februari 1934.
De herdenkingsplechtigheid wordt bijgewoond
door de leden van de Koninklijke Familie. Het gaat
om een familiale aangelegenheid. Er worden geen
vertegenwoordigers van de overheid uitgenodigd.
De Koning der Belgen draagt, in tegenstelling tot
de Britse of de Nederlandse Vorsten, geen uiterlijke
tekenen van het koningschap. Er is dus geen
koningsmantel, geen kroon, geen scepter. De Koning
heeft evenmin een troon. De enige keer dat de Koning
op een “troon” plaats neemt is ter gelegenheid van zijn
eedaflegging in het Parlement. Het is eigenlijk geen
“koninklijke troon”, maar een zetel die alleen gebruikt
wordt voor de eedaflegging van het Staatshoofd.
16 17