De Belgische monarchie (PDF, 4.07 MB) - Belgium

naar België, wegens het verzet van de regering en een
deel van de bevolking. Tegen zijn zin vestigde hij zich
in Chateau le Reposoir in het Zwitserse Pregny. Vooral
in Wallonië en in Vlaamse socialistische middens
werd sterke kritiek geuit. De socialisten vroegen de
Koning om af te treden. De Vorst wilde dat het volk
besliste. Op 12 maart 1950 werd een volksraadpleging
gehouden waarbij het volk zich mocht uitspreken over
de terugkeer van de Koning : 57,68 % sprak zich uit
voor de terugkeer van de Koning. In Vlaanderen was
dit 72 %, in Brussel 48 % en in Wallonië 42 %.
Op 20 juli 1950 stelden de Verenigde Kamers vast
dat aan de onmogelijkheid tot regeren een einde was
gekomen. Op 22 juli 1950 keerde de Koning met
zijn gezin terug naar België. Maar er braken hevige
onlusten uit. In het Luikse Grâce-Berleur vielen bij
een manifestatie vier doden. Het land stond op de
rand van een burgeroorlog. Daarop zette de Koning op
11 augustus 1950 een stap opzij ten voordele van
zijn zoon Boudewijn, die Koninklijke Prins werd. Op
16 juli 1951 deed Leopold III troonsafstand.
Gezinsgeluk en verdriet in oorlogstijd
Het was voor Koning Leopold III beslist niet
gemakkelijk om in de voetsporen te treden van zijn
vader, de Koning-Ridder. De oudste zoon van Koning
Albert I en Koningin Elisabeth werd geboren op 3
november 1901. Toen zijn vader Albert in 1909
Koning Leopold II opvolgde, kreeg Leopold de titel van
Hertog van Brabant. Bij het uitbreken van de oorlog,
in 1914, trokken de dertienjarige kroonprins, zijn
broer Karel en zus Marie-José met hun moeder naar
Groot-Brittannië. De Koningin kwam al snel terug
naar België om er de Koning in die moeilijke periode
bij te staan. De Prinsen bleven in Groot-Brittannië om
er te studeren. Leopold volgde cursussen aan het Eton
College. Na de oorlog studeerde hij verder in Brussel.
Hij studeerde aan de Koninklijke Militaire School
en kreeg individuele lessen van prominenten als de
historici Henri en Jacques Pirenne, kardinaal Mercier
en de Vlaamse schrijver Herman Teirlinck.
Zijn bruid werd de Zweedse Prinses Astrid, de derde
dochter van Prins Carl en Prinses Ingeborg van
Zweden. In 1925 trok Koningin Elisabeth incognito
met zoon Leopold naar Zweden. Ze bezochten er de
ouders van Astrid. Leopold reisde daarna nog enkele
keren naar Zweden onder de naam “Mijnheer Filip”. Hij
was smoorverliefd op de charmante prinses met een
spontaan karakter. Zij aarzelde even vooraleer ze haar
jawoord gaf, omdat de toekomstige taak van Koningin
haar afschrok. Er kwam toch een liefdeshuwelijk van.
Toen Koning Albert I de verloving van zijn oudste zoon
Leopold met de Zweedse Prinses aankondigde, voegde
Koningin Elisabeth er trots aan toe dat ze zouden
trouwen “omdat ze elkaar graag zien”.
De jonge Prinses Astrid stal bij haar aankomst de harten
van de Belgen door haar toekomstige echtgenoot in de
armen te vliegen. Een dergelijke uiting van menselijke
gevoelens was in koninklijke kringen nog nooit
gezien. Na een burgerlijke huwelijksplechtigheid op
4 november in Stockholm, trouwde het paar te Brussel
voor de kerk op 10 november 1926. Een jaar later werd
hun eerste dochter, Joséphine-Charlotte, geboren.
Later, na haar huwelijk met Groothertog Jean, werd
ze Groothertogin van Luxemburg.
De vreugde was groot toen na Joséphine-Charlotte
in 1930 een troonopvolger geboren werd, de latere
Koning Boudewijn. In het geboortejaar van Boudewijn
bekeerde Astrid zich tot het katholieke geloof. Prinses
Astrid was vijf maanden zwanger van haar derde kind
toen haar man onverwacht zijn vader moest opvolgen
en zij Koningin werd. Op 6 juni 1934 kwam de huidige
Koning Albert II ter wereld.
In de eerste jaren van hun huwelijk maakten Prins
Leopold en Prinses Astrid lange reizen naar onder
meer Nederlands-Indië, Zuidoost-Azië en Congo.
De scherpe wantoestanden in de Belgische kolonie
beroerden de Prins. Na zijn terugkeer hield hij
daarover een opmerkelijke toespraak in de Senaat.
De Prins wees er op dat de morele en materiële
toestand van de inlandse bevolking nog onvoldoende
verbeterden.
Ook Koningin Astrid vatte haar taak heel ernstig op en
zette zich in voor sociale werken in de toen heersende
crisisperiode. In 1935 lanceerde ze de “Oproep van de
Koningin” waarbij ze de gewezen residentie Bellevue
openzette om er kleren en voedselpakketten in te
zamelen.
In augustus 1935 kwam Koningin Astrid dramatisch
om het leven tijdens een verkeersongeval in het
Zwitserse Küssnacht. Haar dood veroorzaakte een
grote schokgolf bij de bevolking. Twee miljoen
landgenoten kwamen haar een laatste groet brengen.
Ze was bijzonder geliefd. Haar devies was altijd :
“De Koning spreekt tot het volk, de Koningin luistert
naar het volk.”
Astrid liet drie jonge kinderen na. Joséphine-
Charlotte was pas negen, Boudewijn nog geen vijf
en Albert veertien maanden toen ze hun moeder
verloren.
52 53