De Belgische monarchie (PDF, 4.07 MB) - Belgium

In 1835 werd opnieuw een zoon geboren : Leopold,
de latere troonopvolger. Daarna volgden Philippe en
Charlotte.
Ondanks haar drukke gezin bleef Koningin Louise-
Marie zich eenzaam voelen. Ze verloor op jonge
leeftijd een broer en een zus. Bovendien vreesde ze dat
haar vader, die Koning was in het rumoerige Frankrijk,
het slachtoffer zou worden van een aanslag. Toen haar
vader in 1848 werd afgezet, was dat voor haar een
traumatische ervaring.
De vier zwangerschappen en het verdriet om haar
familie hadden Louise-Marie uitgeput. Het zou leiden
tot haar vroege dood. De eerste Belgische Koningin
stierf in 1850 in Oostende op 38-jarige leeftijd. In
haar testament stond dat ze nooit van iemand anders
had gehouden dan van Leopold. Ze hoopte dat hij zou
hertrouwen en met een derde vrouw gelukkig zou
zijn.
Vijftien jaar na zijn echtgenote, op 10 december
1865, overleed Koning Leopold I. Na de plechtige
begrafenisdienst werd Leopold I bijgezet in de oude
kerk van Laken. In 1876 werden de lichamen van de
Koning en de Koningin overgebracht naar de crypte
van de nieuwe kerk.
Familie- en huwelijksbanden met andere
Europese vorstenhuizen
Nog voor hij Koning der Belgen was, werd Leopolds
zus Victoire de echtgenote van de hertog van Kent.
Hun enige dochtertje werd later de legendarische
Queen Victoria. Jarenlang onderhielden Victoria
en haar “Dear Uncle Leopold” een uitgebreide
briefwisseling. Victoria huwde met Prins Albert
van Saksen-Coburg, een neef van Leopold. Prins
Ferdinand, een andere neef van Leopold, huwde
met de Koningin van Portugal. Later trouwde
Leopolds dochter Charlotte met de broer van de
Oostenrijkse Keizer Franz-Jozef.
Koning Leopold II (1865-1909)
en Koningin Marie-Henriette
“Als eerste Koning die in België geboren is,
heb ik van bij mijn geboorte deel gehad aan de
vaderlandse gevoelens van mijn landgenoten”.
Koning Leopold II bij zijn eedaflegging op
17 december 1865.
Tijd van grote veranderingen
De regeerperiode van Leopold II werd gekenmerkt
door grote maatschappelijke veranderingen. Elk land
kent levensbeschouwelijke en sociaaleconomische
breuklijnen. Vanaf circa 1875 ontstond in België een
bijkomend spanningsveld, meer bepaald tussen de
taalgemeenschappen.
In 1878 vatte de liberale regering Orban–Van
Humbeeck het plan op om de basisscholen van
het rijksonderwijs aan de katholieke invloed te
onttrekken. Later wilde de regering hetzelfde doen
met het middelbaar onderwijs. Daartegen kwam hevig
katholiek verzet. Vooral in Vlaanderen kon de liberale
regering niet optornen tegen de katholieke macht.
De eerste Schoolstrijd sleepte aan van 1878 tot aan
de verkiezingsoverwinning van de katholieken in 1884.
De katholieke partij bleef daarna tot 1914 onafgebroken
aan de macht en voerde een “restauratiepolitiek”.
Op sociaal vlak had het land sinds 1875 af te rekenen
met de gevolgen van een internationale economische
crisis. De industriëlen verhoogden de arbeidsduur en
verlaagden de lonen. Toch bleef er grote werkloosheid.
De sociale wantoestanden veroorzaakten beroering bij
de arbeiders. De Belgische Werkliedenpartij - de latere
Belgische Socialistische Partij - werd in 1885 opgericht.
Na de pauselijke encycliek Rerum Novarum (1891)
ontstond ook de christelijke arbeidersbeweging. De
Christene Volkspartij van priester Daens klaagde
de wantoestanden aan. Tijdens de volgende jaren
werd een aantal sociale wetten goedgekeurd, zoals
de wet op de vrouwen- en kinderarbeid, de wet op de
ouderdomspensioenen en de wet op de zondagsrust.
In 1893 werden, na een lange strijd, grondwets-
wijzigingen goedgekeurd waardoor het algemeen
meervoudig stemrecht voor mannen werd ingevoerd.
Elke man, ouder dan 25 jaar, beschikte over één stem.
Naarmate hij meer belastingen betaalde, kreeg hij
echter twee of drie stemmen.
Na deze hervorming van het kiesstelsel kreeg, naast
de katholieken en liberalen, ook een groep socialisten
zitting in de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Het tweepartijensysteem behoorde tot het verleden.
36 37