De Belgische monarchie (PDF, 4.07 MB) - Belgium

s
6.2 De Belgische Koningen en
Koninginnen tot 1993
Koning Leopold I (1831-1865)
en Koningin Louise-Marie
Aangezien ik door u als Belg ben
aangenomen, beschouw ik het tevens als
een wet om altijd Belg te zijn,
in mijn politiek.”
Koning Leopold I tijdens zijn inaugurale rede op 21
juli 1831.
Een moeilijk begin
Begin 1830 kreeg Leopold van Saksen-Coburg
al de Griekse troon aangeboden. Hij was eerst
geïnteresseerd, maar tenslotte weigerde hij. Toen
een Belgische delegatie hem in april 1831 in Londen
de Belgische kroon aanbood, was Leopold andermaal
sceptisch. De Belgische Grondwet liet naar zijn idee
weinig bewegingsruimte aan de Koning. Maar hij
aanvaardde uiteindelijk toch de troon.
Op 17 juli 1831 zette Leopold van Saksen-Coburg voet
aan wal in zijn nieuwe vaderland te De Panne. Voor hij
naar Brussel vertrok, bezocht hij de steden Veurne,
Brugge en Gent. Hij werd er goed onthaald.
Op 21 juli 1831 legde Leopold de eed af als eerste
Koning der Belgen op het Koningsplein, vóór de kerk
van Sint-Jacob op de Coudenberg.
De nieuwe Koning werd meteen al op de proef gesteld.
Twee weken na zijn eedaflegging vielen Nederlandse
troepen het land binnen. Met de hulp van Franse
troepen kon het leger van Willem I worden verdreven.
Maar het prille land moest er wel een flinke tol voor
betalen. Door het Verdrag der XXIV Artikelen, dat de
onafhankelijkheid bezegelde, moest België een deel
van zijn grondgebied afstaan.
Politiek evenwicht in het jonge België
Er dreigde niet alleen gevaar uit Nederland, maar ook
van binnenlandse tegenstanders. De zogenoemde
orangisten wilden een herstel van het Verenigd
Koninkrijk der Nederlanden en hekelden de Belgische
Vorst. Daarnaast waren er de “rattachisten”, die weer
wilden aansluiten bij Frankrijk. Het Unionisme, het
verbond van katholieken en liberalen, dat het succes
van de opstand van 1830 mogelijk had gemaakt, hield
stand ondanks de vele spanningen. De twee groepen
wilden koste wat het kost de nieuwe verworvenheden
verdedigen.
Van 1831 tot 1847 volgden zeven unionistische
regeringen elkaar op. Zij konden in het Parlement
rekenen op de steun van zowel de katholieke als
de liberale strekking. Tijdens deze periode werden
enkele belangrijke vernieuwingen ingevoerd zoals
de oprichting van twee vrije universiteiten : een
vrijzinnige in Brussel en een katholieke in Mechelen.
De universiteit van Mechelen werd in 1835, een jaar
na haar oprichting, naar Leuven overgebracht. Ook de
rijksuniversiteiten van Gent en Luik werden in hun
bestaan bevestigd.
De economische politiek was vooral gericht op de
ontwikkeling van het financiewezen, de industrie en
het verkeer. Er werd samengewerkt met onder meer de
internationale bank Rothschild, waarmee Leopold al
vóór zijn eedaflegging contact had. De Koning steunde
ook de Brits-Belgische industrieel John Cockerill, die
een belangrijke rol ging spelen in de economische
ontwikkeling van het jonge België.
De Koning was een groot voorstander van het
Unionisme, dat zowel in eigen land als naar buiten
toe een hechte politieke basis vormde. Toch
bepaalde Leopold de eerste jaren grotendeels zélf
het beleid van de unionistische regeringen. Kort na
de onafhankelijkheid haalden de conservatieven het
meestevoordeeluitderevolutie.Maarex-orangistenen
vrijmetselaars versterkten de liberale beweging, zodat
die electoraal de wind in de zeilen kreeg. De liberale
partij, opgericht in 1846, kwam tot een betere relatie
met Leopold I en won overtuigend de verkiezingen
30 31