25.08.2013 Views

Woordenboek van neologismen - Etymologiebank

Woordenboek van neologismen - Etymologiebank

Woordenboek van neologismen - Etymologiebank

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

jaar bijvoorbeeld de begrippen 'klapschaats, supertrein,<br />

leedrecreanten' en 'sciencepark'.<br />

de Volkskrant, 20-12-86<br />

Halverwege de jaren tachtig ontwikkelde prof.<br />

dr. ir. G.J. <strong>van</strong> Ingen Schenau aan de Vrije Universiteit<br />

<strong>van</strong> Amsterdam de zogeheten klapschaats,<br />

een vinding waarmee de sport een grote stap voorwaarts<br />

leek te gaan zetten. Het ontwerp verschilt<br />

<strong>van</strong> de gewone schaats doordat het ijzer alleen <strong>van</strong><br />

voren aan de schoen is bevestigd, met een scharnier<br />

en een veer. Aan het idee ligt een biomechanisch<br />

principe ten grondslag. Onderzoek wijst uit dat<br />

schaatsers de spierkracht in hun benen niet volledig<br />

kunnen mobiliseren, omdat de vaste ijzers hen<br />

niet toestaan hun enkel te strekken. Doen ze dat<br />

wel, dan zetten ze of de punten <strong>van</strong> de ijzers in het<br />

ijs- wat afremt - of ze strekken de voet door tot in<br />

de leegte. En <strong>van</strong> schaatsen in de lucht is nog nooit<br />

iemand sneller gegaan. De klapschaats stelde hen<br />

plotseling wel in staat de natuurlijke strekbeweging<br />

<strong>van</strong> heup, knie en enkel te voltooien, omdat<br />

het scharnierende ijzer maximaal contact met het<br />

ijs blijft houden. Je kunt het met springen vergelijken:<br />

wie <strong>van</strong> de hak omhoog moet springen, reikt<br />

aanzienlijk lager dan wie daarbij de enkel tot aan<br />

de tenen mag uitstrekken. Op de ijsbaan is de klapschaats<br />

nauwelijks te onderscheiden <strong>van</strong> het conventionele<br />

model, omdat het ijzer zo'n tweetiende<br />

seconde na de strekking <strong>van</strong> de enkel al weer in de<br />

normale positie terugveert. Bij de start of een versnelling<br />

maken ze niet het vertrouwde schrapende<br />

geluid, maar klappen de ijzers als hamers op het<br />

ijs.<br />

Elsevier, 26-11-94<br />

Sinds Tonny de Jong en Carla Zijlstra zondag op<br />

de eerste wereldbekerwedstrijd in Berlijn klapwiekend<br />

Gunda Niemann een pittige nederlaag toebrachten,<br />

is de klapschaats ineens een 'hot item'<br />

geworden. In zijn huidige vorm bestaat het attribuut<br />

al meer dan tien jaar. En wie ver genoeg in de<br />

tijd de boeken doorworstelt, komt tot de ontdekking<br />

dat de klapschaats al meer dan honderd jaar<br />

oud is.<br />

Trouw, 29-11-5)6<br />

De klassieke klapschaats <strong>van</strong> wetenschapper Van<br />

Ingen Schenau gaat uit <strong>van</strong> een vast scharnierpunt.<br />

Elsevier, 21-12-96<br />

Eerder deze week had ze de klapschaatsen nog<br />

geprobeerd, maar toen ze daarbij last <strong>van</strong> haar<br />

knieën kreeg, werden ze weer snel verruild voor het<br />

conventionele paar.<br />

NRC Handelsblad, 14-02-97<br />

We raken steeds meer gewend aan de klapschaats,<br />

het ijs was buitengewoon snel en de komende<br />

Olympische Spelen zorgen voor een extra<br />

prikkel.<br />

de Volkskrant, 01-08-97<br />

De klapschaats heeft zich bewezen als een knap<br />

staaltje <strong>van</strong> toegepaste wetenschap en dat komt de<br />

populariteit <strong>van</strong> de biomechanica ten goede.<br />

Vrij Nederland, 28-02-98<br />

klapschoen, zie citaat.<br />

De wereld staat op zijn kop: volwassenen zijn in<br />

kinderfantasieën gaan geloven, in de wondersloffen<br />

<strong>van</strong> Sjakie, de stripheld wiens voetbalschoenen<br />

een eigen scoringsdrift bezaten. Een hilarisch<br />

voorbeeld <strong>van</strong> deze lichtgelovigheid was dit jaar de<br />

introductie <strong>van</strong> de 'klapschoen' in het Twentse<br />

dagblad 'Tubantia'. Het is een loopschoen met een<br />

ingebouwde veer onder de hak die een tijdwinst<br />

<strong>van</strong> twintig procent op de marathon zou opleveren,<br />

zo hadden proeven in Boston en New York<br />

uitgewezen.<br />

Elsevier, 15-11-97<br />

klapvee, informele en pejoratieve aanduiding<br />

voor publiek dat op een haast hysterische manier<br />

voortdurend in de handen klapt. Een gelijkaardige<br />

samenstelling met -vee is stemvee*.<br />

Hij was allergisch voor Doe Maar-hysteria & een<br />

overdosis aan klapvee.<br />

Jan Eilander: Altijd te laat, 1992<br />

Gesuggereerd wordt inzicht te geven in de werking<br />

<strong>van</strong> reclame; in feite zijn het vijftig extra<br />

STER-minuten. Niet gelardeerd met een speelgoedleeuw,<br />

maar met klapvee <strong>van</strong> het ergste soort.<br />

de Volkskrant, 28-05-93<br />

De een heet jolig en 'glamourous' te zijn, de ander<br />

serieus en klungelig. Er werd aldoor wel gesmiespeld<br />

dat de eerste beter bij het klapvee lag<br />

dan de tweede, maar de kijkcijfers wijzen uit dat<br />

'De 5 Uur Show' het onder leiding <strong>van</strong> beide dames<br />

even goed doet.<br />

Nieuwe Revu, 16-05-95<br />

Gezellig, ons kent ons, koffie en daarna was de<br />

presentatie <strong>van</strong> het geld opleverende spel in een<br />

grote zaal, waar wij als klapvee moesten fungeren.<br />

Opzij, juni 1997<br />

Door het Britse politieke systeem, dat parlementariërs<br />

<strong>van</strong> de regerende partij min of meer dwingt<br />

regeringsvoorstellen te steunen, voelen veel kamerleden<br />

zich toch al vaker klap- en stemvee dan<br />

379

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!