De oratie - Nyenrode Business Universiteit

effectiveness”) en het stimuleren van voortdurende ontwikkeling (“permanent
education”).
Voldoende onafhankelijk, maar ook accountable
Ten tweede, en hiermee samenhangend, zal de toezichthouder een duidelijke positie
moeten hebben: voldoende onafhankelijk en tegelijkertijd ook accountable.
Het belang van een onafhankelijke toezichthouder is algemeen erkend. Het maakt een
centraal deel uit van de internationale toezichtstandaarden die ik heb genoemd. Het
waarborgen van de onafhankelijkheid van de toezichthouder zorgt ervoor dat het
toezicht uitsluitend wordt uitgevoerd op basis van prudentiële overwegingen en niet
verstoord wordt door andere (politieke) belangen. Dit is stevig in de Nederlandse
wetgeving verankerd. Ook zorgt het voor het vergroten van transparantie en expertise
in het toezichtproces. Tegelijkertijd zal de toezichthouder – vanuit het publieke belang
- aanspreekbaar moeten zijn voor de uitvoering van haar taken. Dat vereist een
zorgvuldig verantwoordingsregime, waarbij gebruik kan worden gemaakt van externe
peer reviews zoals de FSAP-analyses van het IMF.
Uit internationaal onderzoek naar de onafhankelijkheid en accountability van
financieel toezichthouders komt naar voren dat onafhankelijkheid voor de
toezichthouder net zo belangrijk is voor financiële stabiliteit als de onafhankelijkheid
van de centrale bank ten aanzien van het monetaire beleid 11 . Een andere interessante
conclusie is dat onafhankelijkheid en accountability geen tegengestelde elementen
hoeven te zijn, maar elkaar juist versterken. Een toezichthouder die transparant is in
zijn handelen, zal zijn onafhankelijke positie juist versterken.
Internationale samenwerking
Als derde element in de vernieuwing van de toezichtaanpak wil ik graag wijzen op de
intensivering van de internationale samenwerking. De financiële wereld is de
afgelopen decennia steeds sterker vervlochten geraakt. Dit betekent ook dat
problemen in een land, markt of instelling, zich snel kunnen verplaatsen naar andere
landen, markten en instellingen. Toezichthouders hebben dus behoefte aan
internationale samenwerking en coördinatie in het toezicht.
Geconstateerd moet worden dat de toezichtpraktijk in de afgelopen jaren wat
achterop is geraakt bij de ontwikkelingen in de markt. Toezicht was in belangrijke
11 Quintyn en Taylor (2002).
19