Dynamische strategievorming, een continu proces - Vastgoedkennis

Omgevingsscan
Krimp vergt hoe dan ook additionele
financiële middelen voor sloop en
herstructurering. De verschillen tussen
de sociale en economische prestaties en
vooruitzichten van woningcorporaties in
groeigebieden en krimpgebieden zullen
daarmee groter worden. Het Planbureau
voor de Leefomgeving geeft in de studie
‘Nederland in 2040’ aan dat Nederland
een grotere diversiteit aan regio’s zal
kennen. Het betreft regio’s met krimp,
regio’s met groei en regio’s waarbij beide
verschijnselen (qua bevolking,
huishoudens, beroepsbevolking,
werkgelegenheid en mobiliteit),
afhankelijk van economische en
internationale ontwikkelingen, zich
voordoen. Dit versterkt de al langer
gehoorde roep om verdere
regionalisering van het woningbeleid: one
size doesn’t fit all.
“Een deel van de krimpproblemen is de
eigen schuld van woningcorporaties: ze
zijn domweg door blijven bouwen en
hebben onvoldoende naar de vraag
gekeken.”
Tegenstelling stad en platteland:
verarmde stad
Vergeleken met de rest van Nederland
zijn er in de vier grote steden naar
verhouding meer inwoners werkloos of
uitkeringsafhankelijk, zijn er lagere
inkomens, achterblijvende onderwijsprestaties,
slechtere gezondheid, meer
criminaliteit en verloedering van de
leefomgeving. Corporaties zijn vooral in
de grote steden en gemeenten met een
sterk stedelijk karakter actief. Volgens het
CBS bestaat 48% van alle woningen in
Amsterdam uit corporatiewoningen. In
meer landelijke gebieden is dit (veel)
lager, zoals 12% in Margraten.
Vergrijzing
De Nederlandse bevolking vergrijst in
hoog tempo. Op dit moment zijn er
ongeveer 2,6 miljoen 65-plussers in
Nederland. Over vijfentwintig jaar zijn dat
er ongeveer 4,0 miljoen. Er is bovendien
sprake van een zogenoemde dubbele
vergrijzing. Dit betekent dat de
Nederlandse bevolking vergrijst en dat de
oudere bevolking zelf ook steeds ouder
wordt.
De vergrijzing heeft uiteraard gevolgen
voor de dienstverlening van corporaties.
De woningvoorraad van de corporaties
moet bijvoorbeeld voor een groter deel
bestaan uit woningen die geschikt zijn
voor ouderen.
De vergrijzing zorgt ook voor een
toegenomen vraag naar zorg en
combinaties van wonen & zorg.
Het aanbieden van voor ouderen
geschikte woonvormen, waar onder
andere gemakkelijk zorg geleverd kan
worden, is kostbaar en door ondermeer
veel regelgeving complex. Het vraagstuk
van wonen en zorg wordt daarom steeds
meer opgepakt door samen te werken
met belanghebbenden zoals de gemeente
en de zorg- en welzijninstellingen.
Bureau Severijn geeft aan dat voor het
realiseren van levensloopbestendige
woningen door nieuwbouw of verbetering
steeds meer prestatieafspraken worden
gemaakt tussen gemeenten en
corporaties.
“Demografie liegt nooit: de tegenstelling
tussen krimp en groei wordt steeds
sterker. De vraag naar huisvesting blijft
onverminderd groot en daarmee de druk
op de woningmarkt op langere termijn.”
Gezinsverdunning
Het aantal eenpersoonshuishoudens zal
nog toenemen. Volgens de prognose van
Primos groeit het aantal huishoudens van
7,1 miljoen in 2005 tot 7,85 miljoen in
2020 en 8,1 miljoen in 2030. Met name
het aantal alleenstaande 65-plussers zal
sterk toenemen.
Immigratie
Het aantal Midden- en Oost Europeanen
is in vijf jaar tijd verdubbeld. De
verwachting is dat het aantal
immigranten uit Oost-Europa, ook de
komende jaren flink stijgt.
De migratie uit Bulgarije en Roemenië
kan stijgen als de grenzen voor
arbeidsmigranten uit deze landen in
2014 volledig open gaan. CBSonderzoeker
Nicolaas wijst op de kans
dat er bij arbeidsmigranten uit Bulgarije
en Roemenië meer sprake is van
40 Visiedocument Woningcorporaties 2020 – Dynamische strategievorming, een continu proces
gezinshereniging dan bij Polen. Daarmee
neemt de druk op (stedelijke)
corporaties toe. Vluchtelingen met een
verblijfsvergunning, de zogenoemde
statushouders, vormen een relatief
onvoorspelbare stroom klanten voor
woningcorporaties.
De Stuurgroep Experimenten
Volkshuisvesting (SEV) en het ministerie
van Binnenlandse Zaken werken daarom
samen om nieuwe woonconcepten te
ontwikkelen voor tijdelijke huisvesting
van arbeidsmigranten.
Sociale ontwikkelingen
Een belangrijke ontwikkeling op sociaal
gebied is de verandering van
bezitsdenken naar gebruiksdenken en de
flexibilisering op de arbeidsmarkt. Deze
worden onderstaand besproken.
‘Gebruiksdenken’ in plaats van
‘bezitsdenken’
Er ontwikkelt zich een nieuwe generatie
met een mindset die sterk afwijkt van
eerdere generaties. Personen die na
1980 zijn geboren, de zogenoemde
Y-generatie, zijn omgevingsbewust,
ondernemend, creatief, initiatiefrijk en
besluitvaardig. Deze generatie hecht
waarde aan eigen inbreng, nieuwe
ervaringen, sociale betrokkenheid en een
duurzame levensstijl. Ook hecht zij meer
waarde aan het gebruik dan aan het bezit
van goederen. Een goed voorbeeld van