Management Scope 01 2008

kunst&cultuurTekst Mark van de Voort
70
Hanger Drakenmeester uit de Tillya-tepe, monsterfiguur uit Begram
Schatten uit Afghanistan
geen land in Centraal-azië dat zo is getroffen door oorlogen als afghanistan. Maar het geteisterde land is niet alleen
middelpunt van pijnlijke en slepende conflicten, maar kent vooral een enorm rijke cultuurhistorie. Een land dat altijd
op het drukke handelskruispunt tussen oost en West heeft gelegen, en daar in het verleden de vruchten van heeft
geplukt. De Nieuwe Kerk in amsterdam haalt deze winter de kostbare cultuurschatten van afghanistan voor het eerst
naar Nederland.
Talloze archeologische vondsten zijn opgeborgen in afghanistan en werden tot 1978 vooral getoond in het roemruchte
Nationaal Museum in Kaboel. Het museum en zijn imposante collectie moesten sinds de jaren tachtig de stormen van
de russische bezetting en de burgeroorlogen doorstaan. Veel van de kunstschatten werden veiligheidshalve in geheime
depots ondergebracht. alleen al door het Taliban-regime werd deze eeuw grote schade toegebracht aan de collectie:
ruim 2.500 kunstwerken werden vernietigd. Na het verdrijven van de Taliban uit het land werd duidelijk dat zo’n
22.600 objecten gered waren. aangezien het museum in Kaboel zo gehavend is, besloot de overheid om de collectie
rond te laten reizen over de wereld. Deze uitzonderlijke tentoonstelling is tot stand gekomen door medewerking van
onder meer het Musée guimet in parijs en de Nieuwe Kerk. Van 22 december tot en met 20 april zijn 250 archeologische
vondsten uit afghanistan te zien in De Nieuwe Kerk. prachtige objecten variërend van gouden en zilveren vazen
uit Fullol, kostbare gouden sieraden uit de Tillya-tepe en glazen en ivoren kunstvoorwerpen uit Begram.
Hemelsblauwe fresco’s
in het italiaanse padua bevindt zich een van de fraaiste frescowerken ter
wereld. Kunstenaar giotto di Bondone (1267-1337) beschilderde daar van
1303 tot 1305 de arenakapel. Een fantasierijke aaneenrijging van afbeeldingen
van de Heilige Maria, scènes uit het levensverhaal van Jezus Christus en
de zeven deugden en hoofdzonden. aan Het Laatste oordeel heeft giotto
een apart fresco gewijd, en het gewelf van de kapel is beschilderd met
hemelsblauw. Deze beroemde fresco’s zijn nu in amsterdam te zien. in het
Bijbels Museum is tot en met 2 maart 2008 een reconstructie van de kapel te
bewonderen, met een precieze fotografische weergave van giotto’s fresco’s.
New Yorks nachtleven
ook The Big apple heeft zijn schaduwzijde. De legendarische fotograaf
Weegee wist de duistere kanten van New York in genadeloos
en contrastrijk zwart-wit vast te leggen. Weegee is het pseudoniem
van arthur Fellig, een uit oost-Europa afkomstige amerikaan.
Weegee (1899-1968) ging in eerste instantie aan de slag bij acme
Newspictures, maar als freelancefotograaf vergaarde hij tussen 1935
en 1941 de meeste roem. Hij werd aangetrokken door het nachtleven
en schuimde de straten af tussen tien uur ’s avonds en vijf uur ’s morgens.
Moorden, brandhaarden en ongevallen, Weegee was meestal
als eerste ter plekke. Daarnaast fotografeerde hij het uitgaansleven, de
wederwaardigheden van de high society en de sterren. Het Museum
of Modern art kocht werk van hem en met zijn boek Naked City
behaalde hij verkoopsuccessen. Het Fotografiemuseum amsterdam
(Foam) toont tot en met 5 maart zo’n 230 fotowerken van Weegee,
afkomstig uit de collectie van Hendrik Berinson.
MaNagEMENT SCopE 70 MaNagEMENT SCopE
JaNuari 2008 71
Foto: international Center of photography/getty images
The critic van Weegee, 1943
De arenakapel met giotto’s fresco’s
Jong talent
Jonge, getalenteerde Nederlandse musici kunnen in het
Nationaal Jeugd orkest helemaal hun ei kwijt. Dit orkest
bestaat hoofdzakelijk uit muziekstudenten en onder aanvoering
van een gerenommeerde dirigent bereiden ze
uitzonderlijke concertprogramma’s voor. Tijdens hun wintertournee
2008 spelen ze het grootschalige, twintigste-eeuwse
meesterwerk de Turangalîla-symfonie van de Franse componist
olivier Messiaen. aanleiding is Messiaens honderdste
geboortejaar in 2008. Dirigent is connaisseur reinbert de
Leeuw en pianotalent ralph van raat soleert. Van 10 tot en
met 20 januari toeren ze door het land, met concerten in
onder meer orpheus apeldoorn, Muziekcentrum Enschede,
Vredenburg utrecht en De Doelen rotterdam.
Wroeten in de psyche
De Noorse toneelschrijver Henrik ibsen (1828-1906) port graag
in de menselijke psyche, op zoek naar zwaktes en leugenachtigheden.
ook zijn toneelstuk De Wilde Eend is een familiedrama
volgens beproefd recept. Twee families, de Ekdals en Werles, leven
vreedzaam met elkaar, waarbij vader en grootindustrieel Werle de
familie Ekdal financieel steunt. De Ekdals zijn tevreden met deze
constructie, totdat zoon Werle na jaren terugkeert en wroet in de
familiehistorie. Theatercompagnie brengt nu een nieuwe versie op
de planken, met onder meer acteurs Jasper Boeke en anneke Blok.
De Wilde Eend is vanaf 19 januari te zien in het Compagnietheater
in amsterdam, en vanaf februari door het hele land.