Nieuw Guinee - Stichting Papua Erfgoed

„Indien,, als 't werk van héél Uw leven voor Uw ogen wordt gebroken,
Ge 't weder opbouwt, met gereedschap deels versleten, deels kapot —
Uw hand grijpt iveer de ploeg, en ge begint opnieuw bij het begin —
Indien ge, als het moet, Uw pinnen en Uw ^enuwen kunt dwingen
Uw doel te dienen, ook al ging hun energie reeds lang te hor,
Opdat ge nog één laatste ruk aan hun vermogens kunt ontwringen,
Waaruit ge onverwachte wilskracht put voor het bevel: „Zet dóór 1 .' 1 ''
Dan ligt de weg naar Vrede, Voorspoed en Voldoening voor U open,
En — wat oneindig méér betekent — dan m'n v>oon, ^ijt ge een MA.Nl"
Nieuw Guinee of Tanah Papoea, d.i. Papoealand, is eigenlijk een vasteland.
Het is gelegen in een ondiepe zee en is na Groenland (dat een oppervlakte
heeft van circa 900.000 km 2 ) het grootste eiland ter aarde. Van het
voormalige Nederlands Oost-Indië is het 't grootste eiland en het strekt
zich ongeveer uit van de evenaar, om precies te zijn 0 G 19' Z.B. tot omstreeks
de elfde graad Z.B. (10° 43' Z.B.).
Dit enorme eiland nu met zijn oppervlakte van 780.000 km 2 , d.i. bijna
24 maal de oppervlakte van Nederland, is gelegen op de grens van 3 gegebieden:
de Maleise eilanden in het Westen, Melanesië in het Oosten en
Australië in het Zuiden. Het Westelijke Nederlandse deel van het eiland
en het Oostelijke Australische gebied lopen langs de 141ste lengtegraad,
behoudens waar deze de Fly-, de Sepik- en de Tami-rivier zou kruisen.
De benedenloop van de Tami-rivier en een klein deel van de Sepik-rivier
vallen, in tegenstelling tot hetgeen op de meeste kaarten wordt vermeld,
in het tot Nederlands Nieuw Guinee behorende gebied. Het heeft met de omliggende
eilanden een oppervlakte van ruim 416.000 km 2 , d.i. dus bijna
13 maal Nederland. Dit gebied telt naar ruwe en ruime schatting een en
een kwart millioen inwoners.
De hooggelegen binnenlanden zijn over het algemeen dichter bevolkt
dan de kustgebieden, ook waar deze niet moerassig zijn. Over grote afstanden
zijn de landomtrekken nogal eentonig van vorm. Naar de algemene
gedaante is het eiland, dat naar zijn fatsoen lijkt op een kangoeroe, in twee
ongelijke delen te verdelen; het Oostelijke gedeelte is een massieve romp
met een vrij strakke kustlijn en slechts enkele kleinere baaien, o.a. de Huongolf
en de Papoeagolf. Het Westelijke gedeelte vertoont afwisseling door
een paar grote inhammen en wel in het Noorden de wijde Geelvinkbaai,
in het Westen de noordelijk van hoek Fatagar diep indringende Mac
Cluergolf en in het Zuiden de grote hap van de Argoenibaai. Het Noordwestelijke
deel van Nieuw Guinee, dat aan zijn typische vorm de naam
„Vogelkop" heeft te danken, is slechts door een op sommige punten 20 a
25 km smalle landengte met het overige" deel verbonden. De langgerekte
ketens van het hoofdgebergte, een zwaar kalkmassief, strekken zich over
de gehele lengte van West tot Oost uit.
12 •