Nieuw Guinee - Stichting Papua Erfgoed

hebben voor acrobatiek, valt het niet aan te raden, zich op de wiebelende,
leuningloze bruggetjes te wagen. Als stutten worden dikwijls de door de
Amerikanen achtergelaten drums gebezigd; als dakbedekking verving
men de atap op vele huizen door gegolfd plaatijzer, eveneens uit de achtergelaten
Amerikaanse legervoorraden.
De plaats Hollandia kreeg telkens een ander ge2icht. De vroegere nederzetting
werd volkomen weggebombardeerd. Wat puin en splinters bleven
over. De Amerikanen verdreven het grote Japanse garnizoen en richtten
er een basis in voor hun verdere operaties. De drie door de Japanners
aangelegde en daarna vernielde landingsstrips werden in „no time" hersteld.
Binnen enkele maanden werd een wegennet van 160 mijl aangelegd. Het
ging alles in Amerikaans tempo en in Amerikaanse stijl. Het Skyline radiostation
bij het Sentanimeer was het grootste ter wereld. Overal verrezen
de quonsets en de z.g. „prefabricated" huizen. 1300 Liberty-stomers lagen
op zekere dag in dewijdeHumboldt-baai, een ideale, natuurlijke haven en
een kwart millioen mensen bevolkte de bases. Op een heuvel, een onvergelijkelijk-schoon
uitzicht biedend op het Sentanimeer en de vliegvelden
daarbij, lag het hoofdkwartier van Generaal MacArthur, een der meest
populaire veldheren in de geschiedenis. Daar werden de originele plannen
gemaakt om met kikkersprongenvan eiland tot eiland door te stoten
en de Japanners bij stukjes en beetjes uit het Pacific-eilandenrijk te vegen.
De militaire voorraden stapelden zich op in het belangrijkste steunpunt in
het Stille Oceaan gebied, want de Amerikanen deden niets half, onder het
motto: „beter veel te veel, dan iets te weinig."
Toen vertrokken de Amerikanen en de Nederlanders kwamen weer te
Hollandia. Resident J. P. K. van Eechoud betrok de enorme naar beneden
verplaatste bungalow van Generaal MacArthur.
Kota Nica (Netherlands Indies Civil Administration) werd ongeveer
26 km van de haven opgezet en verdween. Aan Kota Baroe, waar aanvankelijk
de Amerikaanse veldhospitalen stonden, werd het aanzijn gegeven.
Het lag ruim 13 km van de haven en werd meer terecht dan eerbiedig
Kota Roest genoemd. Maar nu is men bezig met vernieuwingen. Oude
hutten worden afgebroken en men zet er quonsets voor in de plaats.
De legervoorraden bleven liggen en de kinderen des lands liepen rond
met vulpenhouders door de neus en in warm water tot armbanden omgebogen
tandenborstels. Maar daar is nog iets anders en dat geeft een kijk
op de bijzondere aanleg van de Papoea. Het is meerdere malen voorgekomen,
dat Papoea's uit een gebied in het verre achterland, waar men nog
in het steentijdperk leefde, naar de kuststreken kwamen afzakken, waar
de Amerikaanse troepen zich bevonden. Binnen enkele maanden wisten
deze natuurkinderen zich aan te passen. Bekend is het geval van zo'n
„wilde", koppensneller en menseneter, die al na een half jaar civilisatie te
hebben ondergaan, als bestuurder van een vrachtauto optrad. Zoiets
54