Nieuw Guinee - Stichting Papua Erfgoed

In het Australische gedeelte van Nieuw Guinee worden dergelijke bewegingen
„Vailala Madness" genoemd. De2e Advent-bewegingen hebben
met elkaar gemeen, dat op zeker ogenblik iemand opstaat, de heilstaat verkondigt
en in korte tijd een groot aantal aanhangers weet te verwerven.
Men ziet in hem een door hogere machten gezonden leider. Het verschijnsel
is een typische reactie van de gesloten gemeenschap op het nieuwe,
dat daarin binnendringt en het merkwaardige is, dat zo'n figuur gebruik
maakt van zekere elementen van het nieuwe om zijn aanzien te vergroten.
Er is nog een ander vast bestanddeel van dergelij ke bewegingen. De profeet
verwijst naar bepaalde „tekenen der tijden".
Na de Japanse invasie, die op Nieuw Guinee niet direct tot een bezetting
leidde, stak de beweging hier en daar de kop op en nam op het eiland Biak
bijzondere afmetingen aan. In 1942/'43 ontstond daar een opstand, die
de Japanners op de hun eigen, genadeloze wijze bedwongen; 500 a 600
personen, volgelingen van de toenmalige Konori, Heten het leven.
Bij het primitieve deel van de bevolking bracht de aversie tegen vreemdelingen
een herleving van de Manseren-gedachte. Maar ditmaal bleven
de Nederlanders buiten schot.
Nog in 1947 was er een man, die verklaarde over een machtig poeder
te beschikken, dat volkomen onkwetsbaarheid verzekerde. Zijn verhalen
vonden grif ingang bij de argeloze bevolking.
Manseren Manggoendi behoort nog niet helemaal tot het verleden.
Misschien is hij stervende, maar het zal nog jaren duren voor en aleer
de Messiasverwacbting bij de Trianen geheel zal zijn uitgestorven. In zijn
contact met de beschaving is de bevolking nog onevenwichtig en gemakkelijk
op te zwepen.
Maar door kerstening en onderwijs, door vergroting van de levenszekerbeid
en verhoging van het welvaartspeil zal de oude cultuurheros
Manseren Manggoendi eerlang een natuurlijke dood sterven.
43