Nieuw Guinee - Stichting Papua Erfgoed

Hoe telt de Papoea? Bij de bevolking in het gebied van de Baliem- (d.i.
de vriendschaps-) rivier gaf men het getal 5, of daar beneden aan
door het gewenste aantal vingers van de hand gesloten te houden, beginnend
bij de pink, de ringvinger en 20 vervolgens. Met het opsteken
van wijs- en middelvinger wordt niet het getal 2, maar het getal 3 aangegeven,
't Is maar een weet! Het opsteken van de volle vuist betekent 5,
van beide vuisten 10. Komt men echter hoger dan 10, dan moeten de
Papoeasc Einstein's er aan te pas komen. Het uittellen van 30 schelpjes
werd door zo'n wiskundige „bighkicker" verricht door beginnend bij de
pink van de linkerhand voor iedere vinger en vervolgens voor alle geledingen
van de arm over het hoofd heen naar de rechterarm een schelpje te
rekenen. Men hoort wel eens de stelling verkondigen, dat „de Papoea niet
kan rekenen", maar een erkend autoriteit als de oud-resident Eechoud
oordeelt, dat het ligt aan de mindere bekwaamheid van hen, die de Papoea
het rekenen moet onderwijzen, dat hij daarin geen bolleboos is. Het moet
je maar overkomen om het te doen volgens „Bartjes" wanneer je hebt
behoord tot een stam, die het gedurende duizenden jaren, tot ieders tevredenheid
heeft gedaan met een ander telsysteem. Want die stammen op
Nieuw Guinee hebben sterk verschillende telsystemen, zoals het tellen
in paren; een 5-, een 10-, een 20-tallig stelsel en in sommige gevallen zelfs
een 18-tallig stelsel. In het omgekeerde geval zou onze jeugd ook met
de handen in het blonde haar zitten.
38