deJacobsstaf 77 - Santiago

Jacobusboeken
Hape Kerkeling: Ik ben er even
niet. Ten Have 2007. ISBN:
9789079001200.
De Duitse Paul de Leeuw te voet
naar Santiago. Die verrassende
combinatie actualiseert in Duitse
dreven het thema pelgrimeren en
promoveert de pennenvrucht van
Hape Kerkeling tot bestseller. Vol verwachting
klopt dus mijn hart als ik het boek opensla om
het, een dag later en 333 bladzijden verder,
met gemengde gevoelens weer dicht te doen.
Heeft het boek me geboeid? Ja, zoals het verhaal
van elke wandelaar naar het einde van
de aarde me steeds weer boeit. Ieder loopt
met eigen motieven en legt andere accenten.
Herkenbaar soms, dan weer treffend door het
feit dat een ander dezelfde weg juist weer heel
anders beleeft. Maar in Spanje heb ik geleerd
om niemand de maat te nemen en ieder in
zijn waarde te laten. Er is geen modelpelgrim
naar wiens snit elke Santiagoganger geschoren
moet worden. Laat ieder vogeltje maar
zingen zoals het gebekt is. Juist dankzij die
bonte verscheidenheid klinkt op de camino
een schitterende symfonie.
Lachende Duitser
In dat koor past ook de stem van Hans Peter
Kerkeling: Westfaal en Europeaan, 36 jaar
oud, sterrenbeeld boogschutter, ascendant
stier, van tv bekend entertainer, toeschouwer
en homo. Geen groot filosoof, geen spirituele
diepgraver, maar wel een Duitser die kan
lachen om de wereld en zichzelf. Want een
steekje moet er aan een mens toch los zitten
om zo’n ommetje te maken; dat is een van
– 31 –
DE JACOBSSTAF 77
Jeroen Gooskens, Tieleke Huijbers
de weinige dingen waar Kerkeling zeker van
is. Voor de rest weet hij het allemaal niet zo
precies: waarom hij gaat lopen, wie hij zelf is,
hoe het met God zit. ‘Acteur in een klerikale
komedie,’ noemt hij zichzelf, maar zeker is
hij ook een zoeker die zich dag na dag laat
verrassen door de wonderen om zich heen.
En dat is een sterk pro van zijn boek.
Daar staan contra’s tegenover. Kerkeling is
een bekende Duitser. En ook al loopt hij er
niet mee te koop, hij geniet duidelijk wel van
de aandacht die hem dat her en der oplevert.
Zo bont als egotripper Shirley MacLaine (die
hij wel citeert, ons kent ons in het land van
de bekende persoonlijkheden) maakt hij het
niet. In vergelijking met de Amerikaanse assertiviteit
blijft Hape bescheiden en is zijn oog
meer gericht naar buiten. Dat levert menig
vrolijk tafereel op, dat de schrijver dan ook
met zichtbaar plezier beschrijft. Daarbij blijft
het jammer dat Kerkeling nooit wandelaar in
hart en nieren wordt: ‘Ook al heb ik nu bijna
zeshonderd kilometer te voet afgelegd, lopen
vind ik nog steeds niet leuk. Ik vind de camino
geweldig, maar ik heb gewoon geen lol
in lopen, het doet gewoon altijd pijn.’
Bonte pelgrimsgalerij
Dat heeft zo zijn gevolgen. In de eerste week
overbrugt Hape stukken met de bus. Verderop
doet hij dat niet meer en wordt hij tegen
wil en dank toch door een heilig moeten bevangen.
In de woorden van de schrijver heet
dat ‘de eigenaardige dynamiek van de camino:
hij wil worden gelopen.’ Maar een ernstiger
gevolg is dat in het boek de ontmoeting
met het wonder van de natuur en het geheim
van de stilte slechts een kleine bijrol speelt.
Het focus van de schrijver is gericht op de