deJacobsstaf 77 - Santiago

DE JACOBSSTAF 77
buitenwereld en het zijn ontmoetingen met
andere mensen die hem gaande houden. Een
processie van lachwekkende typetjes en ontroerende
mensen trekt voorbij, soms van het
goede te veel. Maar het houdt Hape op de
been en zonder zijn vriendinnen Anne en
Sheelagh had hij het met de tocht in León
al voor gezien gehouden. Die twee vrouwen,
met wie Hape lief, leed en kamer deelt, worden
hem onderweg steeds dierbaarder en het
leidt tot een duidelijke conclusie: ‘Wat heeft
de camino voor je betekend? Geloof je nu?’
Met als antwoord: ‘De camino betekent voor
mij maar één ding; ik ben vrienden geworden
met jou en Sheelagh. Daar geloof ik in
en dat was het allemaal waard.’ Die woorden
legt hij weliswaar Anne in de mond, maar
de schrijver sluit er zich hartgrondig bij aan.
Natuurlijk is dat aspect van de camino voor
velen herkenbaar: Kerkeling is niet de eerste
pelgrim die geniet van de wonderlijke intimiteit
die gaandeweg tussen pelgrims onderling
ontstaat. Maar in plaats van slagroom te blijven,
wordt het in zijn boek de taart zelf. Het
boek bestaat voor een groot deel uit een vrolijke
beschrijving van allerlei vreemde vogels:
het Duitse duo Snater en Bok, de Weense
Ute met haar Tirolerhoedje, de Bodenseepelgrim,
de Peruaanse sjamaan Ruco Urco, de
Zweedse engel Evi en knappe Claudia, gekke
geestenvrezende Rita en talloze andere bedevaartscuriosa
passeren de revue. Maar de
bonte galerij buiten eist zo veel aandacht dat
de verkenning van het innerlijk landschap
erbij in schiet. De smaak van helder water
dreigt verloren te gaan in een eindeloze plas
koffie, stilte verdrinkt in koffiepraat.
Primitieve refugio’s
Die dagelijkse reeks kopjes koffie staan ook
symbool voor de luxe waar pelgrim Kerkeling
geen afstand van wil (kan?) doen. In zijn
normale bestaan is hij snelle auto’s en ster-
– 32 –
renhotels gewend: duizend kilometer zelf lopen
is in zijn ogen al een ontzagwekkende
ascetische prestatie. Daarbij ook nog een rochelende
en reutelende massa slapers verdragen
en de plaag van nachtpelgrims moeten
ondergaan, dat is hem een brug te ver. De
primitieve refugio’s (‘wat niks kost kan ook
niks wezen’) neemt hij mooi op de hak, maar
op één uitzondering na (in Santo Domingo)
mijdt hij ze als de pest. Angst voor voetschimmel
veroordeelt de Duitser tot de steriele
luxe van Spaanse hostals. Gelukkig stuit
hij bij Anne en Sheelagh op gelijkgezinden
met wie hij een geslaagde driehoeksverhouding
aangaat. Hape als ongevaarlijke homo
en komiek zorgt voor de sfeer, ‘kiwimama’
Sheelagh moedert dat het een aard heeft en
een botte Britse biologe blijkt alsnog een humoristische
en goedaardige Anne. Samen
houden zij in een wonderlijk ménage-à-trois
elkaar op de been en bereiken zij uiteindelijk
Santiago. Een happy end dus van een afwisselende
tocht, waarbij we de obligate stereotypen
onderweg (de hellehonden in Foncebadón,
de doodsdreigingen op de meseta en
in Sahagún, de halsbrekende manoeuvres op
de gevaarlijke N6-passage bij Trabadelo in
het Valcarce) maar voor lief nemen. Spanning
wil tenslotte ook wat. Alleen had de schrijver
er in mijn ogen beter aan gedaan zijn verhalen
op dit punt spaarzamer te doseren. Minder
overdrijving maakt meer indruk.
Wat levert de camino op?
En wat levert de zoektocht uiteindelijk op?
God als het ‘ene Wezen’ dat ons in de lucht
gooit om ons uiteindelijk toch op te vangen?
Dat grenst griezelig aan het ietsisme
van onze tijd. De kerk als krakkemikkige
dorpsbioscoop waar een uniek meesterwerk
wordt vertoond. De voorstelling is knullig,
maar dat doet niets af aan de kwaliteit van
de film? Dat is een beeld dat mij persoonlijk