Untitled

I 0 Rogier van der Weyden 1400 I 1464
op het banket dat de Doornikse kunstenaars aanboden aan Jan Van Eyck,
de onovertroffen hofschilder van hertog Filips de Goede. Van Eyck woonde
op dat ogenblik dichtbij, in Rijsel. Het kan niet anders of er moeten bij die
gelegenheid meer dan beleefdheden zijn uitgewisseld. Gevestigde meesters als
Campin en Van Eyck zullen elkaars reputatie gekend hebben en de veelbelo­
vende Rogier heeft allicht genetwerkt. Na Van Eycks dood in 1441 zou Rogier
aan het Bourgondische hof zijn rol overnemen, echter zonder dat hij in vaste
dienst werd aangenomen. Heeft Jan Van Eyck Rogier van der Weyden in die
kringen gelanceerd als zijn mogelijke opvolger?
DE LE PASTURE WORDT VAN DER WEYDEN
In 1435 woonde Rogier in Brussel. In 1436, het jaar waarin Van Eyck in Brug­
ge de Madonna en kannunik Van der Paele voltooide, werd hij er de officiële
stadsschilder. Die job was speciaal voor hem gecreëerd en hij behield ze tot het
einde van zijn leven. De concrete aanleiding hiervoor was allicht de behoefte
aan een prestigieus kunstwerk voor de gerechtszaal van het nieuwe stadhuis.
Rogier is dus niet op eigen initiatief naar Brussel verhuisd, hij werd gevraagd
er zich te vestigen. De banden met Doornik bleven behouden; hij behield een
atelier in zijn geboortestad en vertrouwde de dagelijkse leiding ervan toe aan
zijn neef Louis Ie Duq. Via dat bijhuis is allicht de opdracht voor de indruk­
wekkende Braque-triptiek (Parijs, Louvre) tot stand gekomen, gemaakt voor
de weduwe van de Doornikse burger Jean Braque.
Rogier van der Weyden,
Triptiek van de familie Braque,
1450-1452
PARIJS, MUSÉE OU LOlNRE
De afstand tussen Doornik en Brussel is niet groot, maar Rogier verhuisde naar
een ander land waar men een andere taal sprak. Rogier de Ie Pasture werd Ro­
gier van der Weyden, de onderdaan van de Franse kroon een Brabander. Brussel
was een veel rijkere, grotere stad, een stad die ontzettend haar best deed om
de machtige, prachtlievende Bourgondische hertogen zo vaak mogelijk binnen
haar muren te laten verblijven, een stad waar die hertogen en hun entourage
veel prestigieuze opdrachten te verdelen hadden. Ideale omstandigheden. Voor
Rogier volgden er een lange, bloeiende carrière, twee aanpalende woningen
aan het Cantersteen, internationale roem als evenknie van de pictor doctus
Van Eyck, een succesvolle reis naar Italië in het heilige jaar 1450, een speciaal
uit Milaan naar Brussel gezonden leerling, Zanetto Bugatto, een begraafplaats
in de Sint-Goedelekathedraal, jaargetijden, lovende geschriften, puzzelende
kunsthistorici.
Wie de documenten leest, krijgt er als bonus een hele microkosmos bij van mensen
die opduiken en weer verdwijnen in de maalstroom van de tijd. Rogiers kinderen,
Cornelis, Margareta, Pieter en Jan; zijn nichtje Hennette Caudiauwe, een wees­
kind wier voogd hij was; Jehan Cachet, een verder onbekende kopergieter die de
opdracht kreeg om een kandelaar te maken die voor een nu verloren altaarstuk
van Rogier geplaatst moest worden in de abdij van Saint-Aubert in Cambrai; Ro­
giers achter-achter-achterkleindochter Katelijne, die in Antwerpen woonde. Kleine
historische echo's, die hun mysterie behouden. Over de drijfveren van de meester
leren de documenten ons niets. Dat kunnen alleen zijn schilderijen.
•
•
•
Rogier van der Weyden 1400 I 1464 I I