Rogier van der Weyden, Kruisiging, ca. 1455 MADRID, EL ESCORIAL, REAL MONASTER/0 DE SAN LORENZO Rogier van der Weyden 1400 I 1464 /5
• en eZlC ten Portretten van hertogen, hovelingen en onbekende vrouwen 16 Rogier van der Weyden 1400 I 1464 Er zijn maar weinig kunstenaars die evenzeer schitteren in het grote en het kleine. Van der Weyden slaagde er moeiteloos in. De hele sfeer van het Bour gondische hof is uitgekristalliseerd in de ene miniatuur die hij omstreeks 1446 maakte voor het eerste deel van de Chroniques de Hainaut (Brussel, Koninklijke Bibliotheek). Het is de grootste en mooiste miniatuur van het hele boek (148 x 197 mm) en ze toont het moment waarop vertaler Jean Wauquelin knielend zijn werk aanbiedt aan Filips de Goede. De hertog is opvallend slank en in weelderig zwart damast gekleed. Zijn houding is ele gant en hij staat kaarsrecht, iets wat zijn tijdgenoten steeds weer opviel. Om zijn hals hangt de gouden keten van het Gulden Vlies, de ridderorde die hij stichtte in 1430, ter gelegenheid van zijn derde huwelijk. Boven de miniatuur zien we het devies dat hij voor dat huwelijk koos, Aultre narey, 'Ik zal geen ander hebben'. Isabella van Portugal werd inderdaad zijn laatste echtgenote. In zijn rechterhand houdt Filips losjes een hamertje, een symbool van gezag. Links staan drie medewerkers, twee ervan kennen we bij naam: vooraan zien we kanselier Rolin, naast hem bisschop Chevrot, allebei opdrachtgevers van Rogier van der Weyden. Rechts staan de adellijke deelnemers aan het ge beuren, Filips' jonge zoon Karel en acht andere ridders van het Gulden Vlies. De overhandiging van een boek lijkt in deze troonzaal een belangrijke plech tigheid. De Bourgondische hertogen investeerden veel in boeken, vooral in geschiedschrijving die hun eigen politieke rol en status liet uitkomen. De 'kronieken van Henegouwen' werden een eeuw vroeger in het Latijn ge schreven door de monnik Jacques de Guyse, Filips de Goede ontvangt nu • • • Jean Wauquelin overhandigt de Chroniques de Hainaut aan Filips de Goede, Rogier van der Weyden, Miniatuur in Jacques de Guise, Chroniques de Hainaut (uit het Latijn vertaald door Jean Wauquelin), fol. I, Bergen en Brussel, 1447- 1 448, perkamen 423 x 288 mm (blad), 148 x 197 mm (miniatuur) BRUSSEL, KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, HANDSCHRIFTEN