Erfgoedstrategie voor het Leudal - Projectenbank Cultuurhistorie

Voorde
Definitie Doorwaadbare plaatsen in beken en rivieren
Korte omschrijving Hoewel ook in prehistorische tijden al bruggen werden gebouwd, zijn er
tal van plaatsen in de doorgaande routes geweest, waar men beken en
rivieren moest oversteken. Vaak betrof het ondiepe trajecten, die
relatief makkelijk gepasseerd konden worden. Dergelijke ondiepe
oversteekplaatsen werden voorden genoemd.
Waarde Voorden hebben vaak de plaats bepaald waar beken en rivieren
overgestoken konden worden, waardoor er oude paden- en
wegenstelsels naar toe ontstonden. Ze hebben een grote
cultuurhistorische betekenis.
Veldherkenning De plek waar voorden voorkwamen kan geanalyseerd worden door
bestudering van oud kaartmateriaal. Ook toponiemen wijzen vaak al op
het bestaan van een oversteekplaats, die een voorde kon zijn geweest
alvorens er een brug werd gebouwd (Koebrug, bijvoorbeeld.). In het
veld zijn voorden te herkennen aan holle wegen die van de hogere
gronden de terrasranden naar de beekdalen doorsnijden en rechtstreeks
naar de beek voeren, waarbij er vaak geen sprake is van een bestaande
of gewezen brug. In het Leudal worden voorden in ieder geval
verondersteld bij de Speckerbrug, bij Klooster St.Elisabethsdal en langs
de Zelsterbeek.
Maatregelencriteria Alleen nog zichtbare holle wegen die duidelijk een aansluiting op
voorden hebben gehad dienen geconsolideerd te worden. In de beek zelf
zijn geen maatregelen nodig.
N.B. Bij de hermeandering van de Leubeek tussen Hoeve Crijns en
Speckerbrug is voorzien in de aanleg van twee voorden, die na enkele
jaren de oversteek voor vee tussen twee begrazingseenheden ter
weerszijden van de beek dient te verzorgen. In overleg met het
waterschap dienen deze voorden eveneens in stand gehouden te worden.
Vuursteenvindplaats
Definitie Terrein (akker, weide, bos e.d.) waar door de mens bewerkte vuurstenen
voorwerpen zijn aangetroffen.
Korte beschrijving In de prehistorische bewoningsperiode was vuursteen een zeer
belangrijk materiaal, waarvan tal van voorwerpen werden gemaakt, zoal
wapens (messen, pijlpunten, bijlen) als gebruiksvoorwerpen
(schrabbers, sikkels). Gedurende vele duizenden jaren werden deze
voorwerpen gemaakt, verhandeld , verloren of weggegooid. Hoe meer
vuurstenen voorwerpen worden gevonden, hoe meer een dergelijke
plaats door de prehistorische mens in gebruik is geweest. Aan de manier
van bewerking kan ook de periode waarin de betreffende bevolking
heeft geleefd, afgelezen orden.
Waarde Zeer groot, vooral bij hoge concentraties.
Veldherkenning Alleen te vinden bij opgravingen dan wel op (meestal onbegroeide)
plaatsen waar grondbewerking plaats vindt, zoals akkers.
Maatregelencriteria Vrijwel alle akkers in het Leudal zijn belangrijke
vuursteenvindplaatsen. Voorwaarde voor voortgezet akkergebruik is
een relatief ondiepe bouwvoorbewerking (30 cm.) en het voorkomen,
Erfgoedstrategie voor het Leudal
88