Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hij zich toch een bewuste dienaar <strong>van</strong> <strong>de</strong> natuur die hem overtreft. In het opus bootst <strong>de</strong> alchemist<br />
een proces zo natuurgetrouw mogelijk na in <strong>de</strong> hoop eer<strong>de</strong>r tot <strong>de</strong> verborgen kern te kunnen<br />
doordringen.<br />
Tegenwoordig zijn we bekend met <strong>de</strong> genetische evolutie en kunnen we alleen maar beamen dat <strong>de</strong><br />
alchemisten een soort evolutionisten 'a<strong>van</strong>t la lettre' waren. Ofschoon onkundig <strong>van</strong> <strong>de</strong> wetten en<br />
stoffen die <strong>de</strong> natuurlijke vooruitgang teweegbrachten <strong>de</strong><strong>de</strong>n zij in hun passie voor dit verheven<br />
transformatieproces niet on<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rne mens. Maar behalve overeenkomst was er ook<br />
verschil met <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rne mens. Voor <strong>de</strong> alchemist was het proces <strong>van</strong> natuurlijke vooruitgang zo<br />
verheven en heilig dat het werd omgeven met religieuze motieven en rituelen. Ook toen zag <strong>de</strong> mens<br />
zichzelf niet alleen als toeschouwer <strong>van</strong> -,maar ook als <strong>de</strong>elnemer aan, het grote<br />
transformatieproces. Dit <strong>de</strong>elnemerschap stond geheel in het teken <strong>van</strong> eerbied en ontzag voor het<br />
verheven mysterie. Alchemie lijkt een altruïstisch dienaarschap in dienst <strong>van</strong> het heilige mysterie dat<br />
men slechts zeer ten <strong>de</strong>le kan begrijpen. Voor het grote onverklaarbare boog men ne<strong>de</strong>rig het hoofd<br />
en gebruikte het voorbeeld <strong>de</strong>r natuur als leidraad.Waarheen <strong>de</strong>ze leidraad zou voeren vermocht <strong>de</strong><br />
buitenstaan<strong>de</strong>r niet te doorgron<strong>de</strong>n. Men spreekt in dit verband over: een 'terugkeer' naar <strong>de</strong><br />
oorsprong, naar het paradijs of naar <strong>de</strong> eenheid met het scheppen<strong>de</strong> wezen zelf.<br />
Waar het verstan<strong>de</strong>lijke inzicht ophield schoot het geloof te hulp. Maar het grote verschil met <strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>rne mens blijft toch wel dat men zich geen concrete voorstelling vorm<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitkomst waar<br />
dit alles toe moest lei<strong>de</strong>n.Men vertrouw<strong>de</strong> op <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> plannen <strong>van</strong> <strong>de</strong> schepper zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze<br />
expliciet te kennen. Men geloof<strong>de</strong> dat het er op <strong>de</strong> eerste plaats op aan kwam <strong>de</strong> 'weg' <strong>van</strong> het<br />
goe<strong>de</strong> in te slaan. En voorts op hogere wezens en krachten te vertrouwen voor wat het ultieme<br />
resultaat betreft.<br />
De alchemist werkt dui<strong>de</strong>lijk <strong>van</strong>uit het bewustzijn dát er een doel bestaat. En dit doelbewuste maakt<br />
zijn opus doelmatig en doelgericht. Maar omdat hij <strong>de</strong> concrete inhoud <strong>van</strong> <strong>de</strong> doelstelling aan<br />
hogere machten moet overlaten blijft <strong>de</strong> doeltreffendheid <strong>van</strong> zijn inspanningen voor ons veelal<br />
verborgen. In tegenstelling tot <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rne mens kan <strong>de</strong> alchemist gedreven op zijn weg voort<br />
werken zon<strong>de</strong>r zich vooraf een concrete voorstelling <strong>van</strong> het nagestreef<strong>de</strong> doel te vormen. De<br />
alchemist is meer toegespitst op <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> weg en <strong>de</strong> juiste richting;net als <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> gelovige die zich<br />
beroept op het schriftwoord;’Mijn wegen liggen boven uw wegen’. Hij vertrouwt erop dat als het met<br />
'<strong>de</strong> weg' in or<strong>de</strong> is, al het an<strong>de</strong>re hem <strong>van</strong>zelf zal toevallen.<br />
Deze instelling komt mijns inziens vooral tot uitdrukking in <strong>de</strong> waarschuwingen die men richt tot<br />
<strong>de</strong>gene die '<strong>de</strong> weg' dreigen te verlaten.<br />
In zijn levensbeschouwing is <strong>de</strong> alchemist een <strong>de</strong>elnemer aan het grote transformatieproces dat zich<br />
in <strong>de</strong> natuur <strong>van</strong>af het begin <strong>de</strong>r tij<strong>de</strong>n voltrekt. Via zijn inwendige natuur voelt hij zich verbon<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> omgevingsnatuur en het is zijn verantwoor<strong>de</strong>lijkheid met <strong>de</strong> juiste keuzes tussen <strong>de</strong>ze twee<br />
naturen te bemid<strong>de</strong>len. Het is <strong>de</strong>ze vrije wilsruimte waarin zich het arbeidsethos <strong>van</strong> het opus<br />
manifesteert.<br />
De alchemist gelooft dat zijn oprechte <strong>de</strong>elname aan <strong>de</strong> natuurlijke transformatie zijn innerlijke<br />
natuur kan heiligen. Hij hoopt zijn bestemming te vin<strong>de</strong>n in dit proces <strong>van</strong> zelfheiliging. Hij is er<strong>van</strong><br />
overtuigd dat dit alleen maar kan door in zijn omgang met <strong>de</strong> omgevingsnatuur zoveel mogelijk <strong>de</strong><br />
voortgang en evolutie te bevor<strong>de</strong>ren. Dit houdt in dat hij zich bij voorkeur richt op processen die <strong>de</strong><br />
6