DE PSYCHOLOGIE VAN DE PERS

More documents

Recommendations

Info

$ve l\atholieke * Journalist$

opname wordt de plaat ontwikkeld, door de ontwikkeling wordt de zilverafscheiding, door de belichting tot stand gebracht, bevorderd en wel zoo, dat de belichte gedeelten daardoor donkerder worden. Na het ontwikkelen wordt de plaat gefixeerd, dat gebeurt om het joödzilver, dat niet door de belichting getroffen is, volledig op te lossen, waardoor de doorzichtige partijen in het negatief ontstaan (denk hierbij goed aan de lichtstraaltjes, die door het raster gaan). De belichte gedeelten zijn door het fixeeren niet opgelost, zoodat zich daar de zwarte rasterpunten bevinden. Na eenigen tijd spoelen kan het rasternegatief, indien noodig, worden versterkt en afgezwakt, het afzwakken heeft vooral beteekenis, omdat de fotograaf hierdoor de rasterpunten kan corrigeeren. Ter bescherming van de huid wordt het negatief overgoten met een dunne gom- of dextrine-oplossing en in den droogoven gedroogd. Wij verlaten nu voor een poosje den fotograaf en zoeken een anderen ouden bekende op, den metaalcopiïst. Het blijkt* dat wij ook hier op bekend terre ';n zijl i, want zonder eenigen uitleg weet men al ie vertellen, dat hier van het negatief een copie op metaal wordt gemaakt. Prachtig, het is prettig te ervaren, dat u bij uw vorig bezoek uw oogen goed den kost hebt gegeven. Het lijkt mij echter niet overbodig u nogmaals er op te wijzen, dat de copie.van een rasternegatief de teekening op de metaalplaat in duizenden rasterpuntjes weergeeft. Deze puntjes spelen bij het etsen en later bij het drukken een groote rol. Wij gaan nu eerst naar den metaalretoucheur. U weet wel, dat is die man, die met zijn tijd meegaat en de maten op augustijnen en punten controleert. Zijn werk is nu wel wat omvangrijker, vooral als het uitgeëtste cliché's betreft, waarbij hij op het metaal eerst alle overbodige teekening moet wegschrappen. De copie wordt daarna ingebrand. Den auto-etser, dien wij thans gaan bezoeken, hebben wij nog niet eerder ontmoet, wij komen dus op nieuw terrein en uitkijken is de boodschap. De auto-etser heeft tot taak van de copie een natuurgetrouwe weergave van het model te maken. Hij vangt met het etsen aan, waarbij het er om gaat het blanke metaal, dat zich tusschen de rasterpunten bevindt, weg te etsen. U weet toch nog wel, hoe dat bij de lijncliché's gaat? Etsmachine Inkt op papier Eerst wordt de metaalcopie vetvrij gemaakt, daarna volgt in de etsmachine de. aanetsing, welke tegelijkertijd de diepetsing is. Door deze diepetsing wordt het cliché tevens bruikbaar voor het doel, waarvoor het gemaakt wordt, er kan van gedrukt worden. De rasterpunten zijn blijven staan en het blanke metaal er omheen is diepgeëtst. Wanneer het cliché met inkt wordt ingerold dan zet zich de inkt alleen af op de rasterpunten en deze geven in den druk hun inkt weer af op het papier. Met de diepetsing zijn wij echter nog niet gereed, ten eerste kan het noodig zijn, dat het cliché extra diep geëtst moet worden, om redenen, die ik reeds eerder aangaf. In dat geval krijgt het cliché een puntdiepetsing, de etser gaat daarbij als volgt te werk. Na de aanetsing wordt het cliché met verf ingerold en wel zoo, dat de verf op en om de rasterpunten komt, daarna wordt het cliché met asphaltpoeder ingestoken, de verf met de poeder wordt door verwarming samengesmolten en vormt een beschermende laag tegen de inwerking van salpeterzuur of ijzerchloride, waarna de puntdiepetsing volgt. Getoonetst cliché Nu is het cliché nog niet gereed; wanneer wij na de aanetsing een afdruk maken en deze vergelijken met het origineel dan lijkt het er nog niet veel op, de rasterpunten zijn nog te groot, de afdruk is te monotoon. Daarom gaat de auto-etser het cliché toonetsen. Hij kan door het toonetsen de juiste tinten bereiken en gaat daarbij als volgt te werk. De partijen, die reeds hun juiste toonwaarde hebben, worden met verf afgedekt, daarna wordt het cliché weer geëtst, hierdoor worden de rasterpunten rondom aangetast en dus kleiner, dat wordt herhaald, totdat de lichtste partijen, dat zijn de kleinste rasterpunten, op hun juiste grootte zijn. Wij keeren thans weer tot onze geëtste autotypie terug, deze moet nog voor den drukker worden gereedgemaakt. Uitgeëtste autotypieën worden uitgefraisd, vierkante autotypieën worden van een facet voorzien om ze te kunnen bevestigen op houten of ijzeren voet. De proefdruk wordt gemaakt, is alles in orde, dan kan de drukker met zijn taak aanvangen.
Drie- en vierkleurendrukcliché's Wij gaan nu weer eens bij den fotograaf kijken, die beloofd heeft, dat hij ons in de geheimen van de kleuropnamen zal inwijden. Hij begint te vertellen, dat kleuropnamen worden gemaakt naar schilderijen, aquarellen, Agfa-kleinbeeldkleurenfilms, Lumière- en Dufay-kleurendiapositieven. Soms worden de opnamen direct in raster gemaakt, ook wel langs indirecten weg. Wij zullen eerst den directen weg behandelen. De fotograaf heeft inmiddels een prachtig gekleurde teekening op zijn modellenbord ingesteld en vertelt ons, dat hij daarvan drie rasteropnamen moet maken voor een driekleurencliché. De driekleurendruk wordt opgebouwd uit de primaire kleuren geel, rood en blauw. Zijn werk is nu, uit de gekleurde teekening op drie deelnegatieven resp. de gele, roode en blauwe kleur vast te leggen. Hij kan dat op twee manieren bereiken, door gebruik te maken van gekleurde glasfilters, bestaande uit de complementaire kleuren violet, groen en rood, ook wel door platen, overgoten met emulsie, waaraan voor de bepaalde deelopnamen kleurstoffen worden toegevoegd. De kleuropnamen ! met filters worden niet, zooals voor lijncliché's en autotypieën, op natte joodzilverplaten gemaakt, doch op Panchromatische en Orthochromatische droge platen. De opname geschiedt niet altijd met booglampen, vooral olieverfschilderijen volgens een bepaalde techniek uitgevoerd, ik bedoel schilderijen, waar de verf dik op ligt, komen het best tot hun recht, wanneer zij met daglicht worden opgenomen. Het felle licht van de booglampen geeft valsche reflexen, met als gevolg verkeerde weergave van het origineel. Wij gaan nu de opnamen maken in de volgorde geel, rood en blauw en gebruiken daarvoor de kleurfilters violet, groen en rood. „Wat is de beteekenis van; die filters?" Deze maken de kleur, die voor het deelnegatief uit de gekleurde teekening gehaald moeten worden, donkerder, met als gevolg, dat deze bij de opname sterk naar voren köfnt. Voor vierkleurendruk, meestal noodig voor schilderijen en teekeningen, waarin krachtige partijen voorkomen, wordt als vierde kleur meestal zwart gebruikt. De opname voor de zwarte kleur geschiedt met een gamma filter. „Waarom gebruikt de fotograaf nu een rond raster en waarom wordt het raster voor iedere deelopna.me gedraaid?" Dat zal ik u vertellen. Zooals u ziet, zit het raster in een metalen raam met gradenverdeeling. Het draaien van het raster bij de opname van een deelnegatief heeft de volgende beteekenis. Wanneer wij de deelnegatieven alle in denzelfden rasterstand zouden opnemen, dan zou bij het drukken de werking van de rasterlijnen, die naast en over elkaar gedrukt wor den, een moirévorming vertoonen, die zoo hinderlijk is, dat daardoor de cliché's onbruikbaar zouden zijn. Om dit nu te ondervangen, worden de deelopnamen gemaakt met een onderling verschil in rasterstand van 30°. Het figuur, dat daardoor ontstaat, is in den druk het minst hinderlijk. Het verschijnsel van moiré doet zich dikwijls voor, als van een cliché-afdruk een reproductie moet worden gemaakt. De kruising van de rüsterlijnen geeft dan een eigenaardige blokvorming, die voor de afbeelding erg hinderlijk is. Drie- en vierkleurenetsen De kleuretser heeft van de deelnegatieven copieën gekregen op koper of electron; zink is voor kleurenwerk minder geschikt, ten eerste omdat het door het inbranden werkt en daardoor pasmoeilijkheden geeft en indien het niet wordt ingebrand, u weet, dat is bij koudemaille het geval, het niet zoo mooi etst als koper. Electron, een magnesiumhoudend aluminium, heeft voordeden, omdat het licht is, doch nadeelen, doordat het licht ontvlambaar en sterk hygroscopisch is en daaidoor spoedig oxydeert. Koper daarentegen werkt niet, etst zacht en is het aangewezen metaal voor drie- en vierkleurencliché's. Naast een goed vakman moet de kleuretser vooral ook een goed kleurenkenner zijn, van zijn arbeid hangt het resultaat van het kleurencliché af. Hij begint net als de auto-etser met het aanetsen van de cliché's en gaat daarbij al zooveel mogelijk door afdekken met verf de kleuren vastleggen, terwijl hij de kleuren, die lichter moeten worden, lichter etst. Als hij deze werkwijze voor alle copieën heeft toegepast, wordt op de handpers een eerste samendruk gemaakt, waarbij de volgorde voor de vier kleuren meestal geel, zwart, rood en blauw is. Ook wel rood, geel, blauw en zwart. Na den eersten samendruk kan de kleuretser beoordeelen, welke correcties nog moeten worden aangebracht. Dit kan geschieden door etsen, polijsten en graveeren. Polijsten geschiedt om partijen, die te licht geetst zijn, zwaarder te maken, graveeren om te zwaar verbonden rasterpartijen lichter te maken. Is dat geschied, dan volgt de definitieve proefdruk. Wij zijn thans aan het einde van ons bezoek gekomen en nemen afscheid van de vakmenschen, die ons zoo prettig in de geheimen van hun vak hebben ingewijd.
Page 1 and 2: OCTOBER 1942 MAANDBLAD VOOR H OFFIC
Page 3 and 4: hoort tot de beginperiode der wilsv
Page 5: AUTOTYPIE-, DRIE EN VIERKLEURENCLIC
Page 9 and 10: uitgevers kunnen zich echter troos*
Page 11 and 12: DE < fCHE iC' HOE HET NIET MOET! 10
Page 13 and 14: ^ ^ B J B B S ^ ^ ^ 1 VAN DE VAKGRO
Page 15 and 16: Vlugger verzending van Periodieken

DE PSYCHOLOGIE VAN DE PERS

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?