m - Zoek direct in de EYE-bibliotheek

VOGELS
c4o% yvccééco / —
Een van de interessantste verschijnselen
uit de vogelwereid is ongetwijfeld de
trek, het regelmatig op een bepaalden
tfj« wegtrekken van den geboortegrond om
er tegen den broedtijd weer terug te keeren.
Steeds hebben de ornithologen zich het hoofd
gebroken over de reeks vragen, die met den
vogeltrek samenhangen, en ook de leek heeft
er meestal de grootste belangstelling voor.
De ornithologische wetenschap heeft zeer
zeker in de laatste decennia groote vorde-
ringen gemaakt en veel belangwekkends over
den vogeltrek ontdekt, maar desondanks
blijft men in veel gevallen toch slechts op
vermoedens aangewezen!
Men moet een groot onderscheid maken
tusschen het wegtrekken van vogels van een
bepaalde plaats wegens gebrek aan voedsel
bijvoorbeeld — een zuiver toevallige ge-
beurtenis dus — en het regelmatig weg-
trekken van den geboortegrond, midden
In het mooie jaargetijde soms, als het
voedsel nog in overvloed voorhanden is,
en het weer nog goed. Men onderscheidt
dan ook de echte trekvogels, zwerf- op öogenblikkelljk zijn vrijheid weer terug
vogels de naam zegt reeds wat men en 't is dan natuurlijk de bedoeling dat een
daaronder verstaat, en Standvogels, die eventueele vinder zich met de noodfge bijzon-
wmter en zomer In dezelfde streek derheden over zijn vondst tot .het op den ring
e ^ n- opgegeven adres wendt. Wil men van al deze
Waarom trekken de vogels weg? bijzonderheden een goed overzicht krijgen.
Waarheen trekken zij? Waarom keeren zoodat ze werkelijk van belang zijn voor de
ze weer terug, ofschoon ze in andere kennis van onze gevederde vrienden, dan is
oorden genoeg voedsel vinden en er het noodig, dat de geringde vogel in een re-
gunst.ge levensvoorwaarden aantreffen? gister ingeschreven wordt, benevens alle bij-
6 rri"_ aa L d .! Z d ! Plek terUJ ! beho orende data en bijzonderheden, terwijl
waar ze geboren werden of waar ze ai
eens gebroed hebben? Blijft een vogel-
paar gedurende zijn heele leven bij el-
kaar, gedurende een seizoen of alleen
maar gedurende den broedtijd? Gaan de
oude vogels eerder weg dan de jongen
of omgekeerd, of trekken ouden en
jongen tegelijk weg? Hoe oud wordende
verschillende roorten? Welken weg kie-
zen ze bij hun trek naar andere
streken?
Deze en dergelijke vragen wii de
wetenschap beantwoord zien. Gedeelte-
lijk heeft ze ze ook al kunnen beant-
woorden, waarbij men echter vast heeft
moeten stellen, dat de antwoorden, die
steeds op waarnemingen berusten, vaak
verschillend moesten luiden.
Men ziet zich daarom genoodzaakt
de onderzoekingen over een zoo groot
naderhand de nieuwe details van het terug-
vinden daar dan aan toe worden gevoe-
Maar natuurlijk wordt lang niet iedere ge-
ringde vogel teruggevonden, terwijl bovendien
niet ledere vinder — vaak in een ver land —
zijn vondst mededeelt.
Hoe grooter aantal vogels echter op deze
wijze „teruggevonden" wordt, hoe completer
het register wordt en hoe juistere conclusies
men daaruit kan trekken.
Dit ringen der vogels vindt in het algemeen
plaats door zoogenaamde ornithologische sta-
tions, onder leiding van een wetenschappelijk
gevormd ornitholoog, die zich van de hulp
van ter zake kundige medewerkers verzekert,
zoodat de waarnemingen en onderzoekingen
over een zoo groot mogelijk gebied uitgestrekt
kunnen worden.
In bijna alle landen van Europa heeft men
dergelijke ornithologische stations ongericht
mogel.jk terrein u.t te strekken, ten 20odat het onderzoek op het oogenblik op zeer
einde ook een zoo betrouwbaar mogelijk intensieve wijze plaats vindt
beeld over de gedragingen der vogels te Ook voor het beschermen der vogels is dit
verkrggen Een van de meest toege- onderzoek van groot belang, daar een werke-
vogels. Volwassen dieren vangt men in
vallen, netten en speciaal daartoe inge-
richte nestkastjes. De jonge vogels
worden op den diartoe het best ge-
Echikten leeftijd uit het nest gehaald.
Om een der pooten bevestigt men dan
een aluminium ring, waarop een adres
het . r ! n ? ender '^ doeltreffende bescherming alleen mogelijk
is wanneer zij opgebouwd is op de noodzake-
lijke kennis.
De helpers, die de vogels ringen, hebben
zich aan strenge bepalingen te houden. Zoo
mogen jonge vogels op een bepaalden leeftijd
niet meer geringd worden, daar zij anders te
vroeg het nest zouden verlaten. Andere vo-
en een letter en een nummer staan aan- gels mogen niet tijdens den leg onder handen
ogeven. De geringde vogel krijgt daar- worden genomen, enzoovoort, enzoovoort.
Ten slotte een paar ontdekkingen, gedaan
door de ornithologische stations. Men heeft
vastgesteld, dat meezen en boomklevers zich
niet verder dan twee tot vijf kilometer ver-
wijderen van de plek, waar zij broeden. Kerk-
uilen verspreiden zich zoodra ze zelfstandig
zijn in alle richtingen om het nest en. keeren
nooit meer naar hun geboorteplek terug. Een
winterkoninkje werd eens zestig kilometer van
■ ■ de plaats, waar het ge-
; ringd was, teruggevonden,
een spreeuw tweehonderd en vijftig kilometer,
een kerkuil vierhonderd kilometer, een boom-
pieper achthonderd en vijftig kilometer en
een distelvink zelfs ongeveer duizend kilo-
meter! Deze vogels had men — met uitzonde-
ring van den boompieper — tot nu toe als
9.
10.
Een veldmusch heeft een ring
gekregen.
Een ornitholoog wijst zijn mede-
werkers hoe zij een vogel moe-
ten ringen.
De ring wordt gesloten.
De vrouwtjessperwer is ook van
een ring voorzien.
11. Een jonge vogel, die den juisten
leeftijd heeft om hem van een
ring te voorzien.
12. De ornithologen gaan aan het
werk