verantwoording - ZIEN

1. Hechting
2. Autonomie
3. Omgaan met
leefijdgenoten
Figuur 7 ZIEN!-begrippen dekken ontwikkeltaken
3.4.3 SOCIALE ONDERSTEUNING
In hoofdstuk 3.2.3 is kort ter sprake gebracht dat sociale ondersteuning door de volwassene de sociaal-
emotionele ontwikkeling stimuleert; het is de motor voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
Onderstaand model in figuur 8 van Van Lier et al. (1993) visualiseert de sociale ondersteuning door de
leerkracht bij de begeleiding van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling.
Het beeld
(van de leerkracht)
over de leerling
E
F
Sluiten van vriendschap
Oplossen van ruzies / conflicten
Een ander helpen
Kunnen samenwerken
Aansluiting zoeken bij een groep
Sociale interactie
Het bieden van
sociale ondersteuning
(door de leerkracht)
De sociale competentie
van de leerling
Figuur 8 Schema sociale interactie. Bron: Van Lier et al. (1993)
A
B
Egoveerkracht
Egocontrole
Empathie
Het zelfbeeld van de
leerling
Van Lier et al. (1993) spreken evenals Laevers (1995) en Riksen-Walraven (1989) vanuit de
onderzoekstraditie van de sociale interactie in de ontwikkeling van kinderen. Het gaat daarbij om de
sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind, die in interactie met de omgeving plaatsvindt. De
ontwikkeling van kinderen is daarbij op te vatten als het doorlopen van ontwikkelingsopgaven. Een
ontwikkelingsopgave stelt een kind voor een probleem dat om een oplossing vraagt. In de mate van
succes ligt de sociale competentie (nummer 1 in bovenstaand model) van de leerling. De waargenomen
sociale vaardigheden van de leerling vragen van de leerkracht om de juiste afstemming. Dit is een
ondersteunende reactie van de leerkracht (nummer 2 in bovenstaand model). Samen vormen deze de
sociale interactie. De leerkracht staat voor de opdracht om binnen de sociale interactie het lopende
proces bij te stellen. Het is een opgave voor de leerkracht om sensitief te zijn binnen het
onderwijsleerproces, signalen direct op te pikken en het handelen daar direct op af te stemmen. Dat
betekent dat er geen sprake kan zijn van een statische aanpak. De leerkracht neemt waar, interpreteert
Pagina | 23 Verantwoording ZIEN!
C
D