OM Opportuun 4.indd - Openbaar Ministerie

28
internationaal
Bureau Internationale Rechtshulp in
Strafzaken, telefoon 070-37 07 468.
Artikel 54 SUO: “ne bis in idem” aan de
hand van feiten ipv juridische kwalificatie
Europese Hof van Justitie, 9 maart 2006
Een Belg wordt in Noorwegen veroordeeld voor
de illegale invoer van drugs. Na een deel van zijn
straf te hebben ondergaan wordt hij voorwaar-
delijk in vrijheid gesteld en onder begeleiding
naar België gebracht. In België wordt hij vervol-
gens veroordeeld voor de illegale uitvoer van
dezelfde drugs. Naar aanleiding hiervan stellen
de Belgische autoriteiten vragen aan het Hof
over de inhoud van het “ne bis in idem” beginsel
uit artikel 54 SUO. Het Hof overweegt dat in deze
situatie sprake is van een identiek feitencomplex
(drugshandel) maar een verschillende juridische
kwalificatie (invoer en uitvoer) en buigt zich over
de vraag of deze situatie valt onder het “ne bis
in idem” principe. Artikel 54 SUO spreekt over
“dezelfde feiten”. Hieruit kan worden afgeleid dat
van belang is of sprake is van dezelfde feiten,
los van de juridische kwalificatie hiervan. Dus
een andere juridische kwalificatie mag geen
belemmering vormen voor toepassing van “ne
bis in idem”. Daarbij merkt het hof op dat “ne
bis in idem” uiteindelijk wordt vastgesteld door
de nationale instanties tijdens een juridische
procedure.
Toepasbaarheid van artikel 57 Sr bij omzet-
ting buitenlandse straf
Hoge Raad, 14 maart 2006, LJN AV0350
De Nederlandse rechter zet een in Engeland
opgelegde straf om naar Nederlands recht. De
Engelse veroordeling betreft meerdere feiten,
de straffen hiervoor worden aldaar tegelijkertijd
ten uitvoer gelegd (lagere straffen worden dus
geabsorbeerd door hogere). De Nederlandse
rechter heeft, met toepassing van artikel 57 Sr
(meerdaadse samenloop), het strafmaximum
van een van de omgezette feiten met eenderde
verhoogd. De raadsman stelt dat artikel 57 Sr
niet toegepast kan worden bij omzetting (art. 31
WOTS). De Hoge Raad wijst dit echter af. De PG
voegt in zijn noot toe dat de Nederlandse omzet-
tingsrechter niet alleen bevoegd is om artikel
57 Sr toe te passen, maar daartoe (volgens
hem) zelfs verplicht is. Volgens artikel 31 WOTS
moet deze immers de straf opleggen “die op het
overeenkomstige feit naar Nederlands recht
is gesteld” en het Nederlands recht laat bij de
straftoemeting ter zake van verschillende feiten
(die niet in elkaar opgaan of door een speciali-
teitverhouding worden bestreden) geen keuze.
WOTS, meewegen VI buitenland bij straftoe-
meting
Hoge Raad, 14 februari 2006, LJN AU8299
De rechtbank zet een Duitse straf om naar
Nederlands recht. De raadsman stelt schending
van artikel 31 WOTS, omdat bij bepaling van de
strafmaat geen rekening is gehouden met het
Duitse principe van “halbstrafe” (de helft van
de straf wordt omgezet in een voorwaardelijke
straf). De rechtbank overweegt dat terwijl de
Nederlandse VI in beginsel automatisch van
kracht is, de Duitse halbstrafe enkel doorgang
vindt als aan bepaalde voorwaarden wordt
voldaan, waarbij o.a. wordt gekeken naar de
persoon van de dader, de aard van het delict, het
gedrag van de gedetineerde en de kans op suc-
cesvolle terugkeer in de maatschappij. De recht-
bank acht het dus niet aannemelijk dat de Duitse
rechter deze halbstrafe standaard toepast, des
te meer nu de genoemde voorwaarden pas goed
kunnen worden beoordeeld als de eerste helft
van de gevangenisstraf is uitgezeten. Aldus
wordt met deze mogelijkheid van halbstrafe
geen rekening gehouden bij omzetting. Het door
de raadsman ingestelde middel kon niet tot cas-
satie leiden.
Instructie opsporingshandelingen in het
buitenland
Op 15 april 2006 treedt de instructie opsporings-
handelingen in het buitenland in werking en
vervangt daarmee de richtlijnen buitenlandse
dienstreizen van opsporingsambtenaren in het
kader van de internationale rechtshulp (d.d. 04-
08-1983). De instructie voorziet in een procedure
voor dienstreizen door opsporingsambtenaren
en leden van het openbaar ministerie naar het
buitenland bij een strafrechtelijk onderzoek.
Het verschil tussen dienstreizen voor een
verkennend vooroverleg in het buitenland en
dienstreizen ten behoeve van het verrichten van
opsporingshandelingen door buitenlandse of
Nederlandse opsporingsambtenaren wordt in
deze instructie toegelicht. Tevens wordt inge-
gaan op de verschillen in aanpak van landen
binnen de EU en landen erbuiten.
verdragen
www.minbuza.nl/buitenlandsbeleid/verdragen
- Europees Verdrag tot bestrijding van terrorisme
(Straatsburg, 27-01-1977)
Inwerkingtreding voor Aruba op 10-02-2006
- Verdrag van de Verenigde Naties tegen de
sluikhandel in verdovende middelen en psycho-
trope stoffen (Wenen, 20-12-1988)
Inwerkingtreding voor Vanuatu op 26-04-2006
- Internationaal Verdrag ter bestrijding van de
financiering van terrorisme
(New York, 09-12-1999)
Inwerkingtreding voor Cambodja op 11-01-2006
Inwerkingtreding voor Tsjechië op 26-01-2006
Inwerkingtreding voor Kameroen op 08-03-2006
- Facultatief Protocol inzake de verkoop van kin-
deren, kinderprostitutie en kinderpornografie bij
het Verdrag inzake de rechten van het kind
(New York, 25-05-2000)
Inwerkingtreding voor Letland op 22-03-2006
- Overeenkomst, door de Raad vastgesteld over-
eenkomstig artikel 34 van het Verdrag betreffen-
de de Europese Unie, betreffende de wederzijdse
rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten van
de Europese Unie (EU Rechtshulpovereenkomst)
(Brussel 29-05-2000)
Inwerkingtreding voor Duitsland op 02-02-2006
Inwerkingtreding voor Cyprus op 01-02-2006
- Verdrag van de Verenigde Naties tegen grens-
overschrijdende georganiseerde misdaad
(New York, 15-11-2000)
Inwerkingtreding voor Cambodja op 11-01-2006
Inwerkingtreding voor Vanuatu op 03-02-2006
Inwerkingtreding voor Kameroen op 08-03-2006
- Protocol inzake de voorkoming, bestrijding en
bestraffing van mensenhandel, in het bijzonder
vrouwenhandel en kinderhandel, tot aanvulling
van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen
grensoverschrijdende georganiseerde misdaad
(New York, 15-11-2000)
Inwerkingtreding voor Kameroen op 08-03-2006
- Protocol tegen de smokkel van migranten over
land, over zee en door de lucht, tot aanvulling
van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen
grensoverschrijdende georganiseerde misdaad
(New York, 15-11-2000)
Inwerkingtreding voor Kameroen op 08-03-2006
Inwerkingtreding voor Nicaragua op 17-03-2006
Tekst: Linda Bregman
OPPORTUUN Nummer 4 – 2006 Verkeer 297
verkeer
Bureau Verkeershandhaving OM.
Voor complete teksten, bel 0346-333310
Overgangsregeling; ‘oude’ (toegepaste)
sanctie was €95, ‘nieuwe’ sanctie €75
Gerechtshof Leeuwarden 17 februari 2006,
WAHV 05/0153; LJN: AV2140
Betrokkene stelt zich op het standpunt dat, nu
sinds 1 januari 2006 de sanctie voor het niet
zoveel mogelijk rechts houden op de auto(snel-
)weg (feitcode R301) is bepaald op €75, aan
haar ten onrechte een sanctie van €95 is opge-
legd (pleegdatum: 13 maart 2005).
Het hof haalt aan dat bij besluit van 8 oktober
2005 (Stb. 2005, 555) de bijlage, bedoeld in art.
2, eerste lid WAHV, is gewijzigd. Op 1 januari
2006 is de gewijzigde bijlage in werking getre-
den (Stb. 2005, 580). Art. II van het besluit van 8
oktober 2005 luidt: “Een wijziging in de hoogte
van de sanctie heeft geen gevolgen voor gedra-
gingen die voor het tijdstip van inwerkingtreding
van dit Besluit hebben plaatsgevonden”. Onder
verwijzing naar de Nota van Toelichting en de in
de toelichting op art. 5.4.1.7, vierde lid, van het
wetsvoorstel Vierde tranche Awb (Kamerstukken
II, 29 702, nr. 3) genoemde arrest van de Hoge
Raad van 14 mei 2002, NJ 2002, 369, sluit het
hof zich aan bij de opvatting van de wetgever
dat de overgangsbepaling niet is strijd is met art.
15, eerste lid, derde volzin, IVBPR. Voorgaande
brengt mee, volgens het hof, dat niet kan worden
gezegd dat de overgangsbepaling in het onder-
havige geval niet van toepassing is. Volgt beves-
tiging van de beslissing van de kantonrechter tot
niet-ontvankelijk verklaren van het beroep.
Speakerfunctie van mobiele telefoon aan de
pols bevestigd (tóch) vasthouden cf. 61a
RVV90
Gerechtshof Leeuwarden 15 februari 2006,
WAHV 05/01231
Betrokkene stelt dat zij handsfree telefoneerde
omdat zij de (mobiele) telefoon via een speciaal
daarvoor ontworpen systeem om haar linkerpols
bevestigd had. Tijdens het telefoneren maakte
zij gebruik van de speakerfunctie en had ze de
handen aan het stuur.
De verbalisant verklaarde dat hij zag dat zij de
telefoon met haar linkerhand vasthield. Het hof
overweegt dat inherent aan deze door betrok-
kene beschreven vorm van telefoneren is dat de
afstand van de gebruiker tot het toestel direct
van invloed is op de kwaliteit van het contact.
Blijkens de Nota van Toelichting ontstaat juist
door de combinatie van factoren (kwaliteit con-
tact, risico van teveel betrokkenheid bij het voe-
ren van het gesprek en daardoor minder goed
in staat zijn de benodigde verkeershandelingen
te verrichten) een niet te veronachtzamen risico
ontstaat voor de verkeersveiligheid. Bovendien
kan, wanneer de verstaanbaarheid bij gebruik
van de speakerfunctie tijdelijk of blijvend is
beperkt - bijvoorbeeld door omgevingsge-
luid- eenvoudig het toestel alsnog naar het oor
worden gebracht. Uit het voorgaande volgt, naar
het oordeel van het hof, dat onder het begrip
vasthouden ook zal moeten worden verstaan
de bevestiging van een mobiele telefoon aan de
pols. Volgt bevestiging van de beslissing van de
kantonrechter tot niet-ontvankelijk verklaren van
het beroep.
Misbruik herzieningsprocedure / novum?
Hoge Raad 31 januari 2006, strafkamer nr.
01341/05
Aanvraagster van herziening is bij verstek ver-
oordeeld wegens een snelheidsovertreding. De
dagvaarding was in persoon betekend en er is
niet gebleken dat zij hoger beroep heeft inge-
steld. De stelling in herziening is dat een ander
dan de aanvraagster de auto ten tijde van de
snelheidsovertreding bestuurde. De advocaat-
generaal bij de HR stelt onder meer dat alle kan-
sen die de gewone strafprocedure haar biedt om
de zaak recht te zetten onbenut zijn gelaten. Hij
vraagt zich af of de buitengewone procedure van
herziening bedoeld is om dergelijk tekortschie-
ten van de verdachte te repareren. Wordt de her-
zieningsprocedure hier niet oneigenlijk gebruikt,
en zou dat geen reden moeten zijn de aanvrage
niet-ontvankelijk te verklaren? Het antwoord
formuleert de AG als volgt: tot nu toe heeft de
HR niet willen weten van niet-ontvankelijkheid
wegens misbruik of oneigenlijk gebruik van
de herzieningsprocedure (vgl. HR 5 september
1995, NJ 1996, 23 en HR 18 februari 1998, 34 m.
nt. Kn.). Op dit moment ziet de AG onvoldoende
reden om heroverweging van dit absolute stand-
punt te bepleiten, in aanmerking nemende dat in
dit geval van opzettelijke misleiding van de justi-
tiële autoriteiten geen sprake lijkt te zijn. Daarbij
neemt hij ook in aanmerking dat momenteel bij
de Eerste Kamer het wetsvoorstel OM-afdoening
in behandeling is (TK 29 849) dat zal leiden tot
een zekere beperking van het recht op herzie-
ning. De verdachte die zich bij de strafbeschik-
king van het OM neerlegt -en daartegen dus
niet in verzet gaat- kan later niet om herziening
vragen. Anders dan in de uitspraak van de HR
in het voorjaar (HR 12 april 2005, LJN: AT3568;
eerst in herziening bekendgemaakte bestuurder
na een bekeuring op kenteken), was de kanton-
rechter niet bekend met het feit dat aanvraagster
niet de bestuurder was van het voertuig ten tijde
van de overtreding (de betreffende antwoord-
kaart werd vermoedelijk niet door haar maar
door de feitelijk bestuurder ingevuld en retour
gezonden). Het ernstige vermoeden bestaat dat
indien die omstandigheid de kantonrechter wel
bekend was geweest, vrijspraak zou gevolgd zou
zijn. Volgt gegrond verklaring van de aanvrage
tot herziening, verwijzing naar een ander hof
opdat de zaak opnieuw zal worden behandeld en
afgedaan.
Tekst: Koos Spee
Zie verder op OMtranet:
• Dubbele doorgetrokken asstreep
conform art. 76 RVV90
Gerechtshof Leeuwarden 9 en 17
februari 2006, resp. WAHV 05/01254 en
05/01247
• Aanmerkelijk onvoorzichtig handelen
als bedoeld in art. 6 WVW94
Hoge Raad strafkamer 7 februari 2006,
nr. 00430/05
• Snelheidsmeting d.m.v. lasergun
niet onrechtmatig
Hoge Raad strafkamer 14 februari 2006,
nr. 00603/05
• Géén wegpiraat of misdadiger
Gerechtshof Leeuwarden 17 februari
2006, WAHV 05/01404
• Verkeerscontrole, doorzoeking
voertuig en aantreffen vuurwapen
Hoge Raad strafkamer, 7 februari 2006
nr. 00439/05