Operationalisering van varianten van kleinschalig verblijf voor ...

Deelvraag 3: welke kostenstructuren typeren de verschillende varianten voor kleinschaligheid en
hoe staat het met de financieel-economische haalbaarheid van kleinschaligheid?
De tweede deel van het totale onderzoek betreft de kosten van kleinschaligheid en wordt
eveneens in beeld gebracht bij de geselecteerde projecten. Daarbij worden zowel de directe als
de indirecte kosten voor de onderdelen zorg, wonen, welzijn en andere dienstverlening in beeld
gebracht, alsmede de wijze waarop de kosten neerslaan bij diverse actoren, waaronder de
cliënten zelf. Bij dit deel van het onderzoek is ondersteuning gevraagd van accountantonderzoekers
van Ernst & Young (locatie Den Haag). De rapportage hiervan vindt plaats in een
afzonderlijk rapport.
Deelvraag 4: welke varianten van kleinschaligheid spreken (potentiële) cliënten zelf het meest
aan?
Hoe ziet de doelgroep zelf haar toekomst indien zij afhankelijk wordt van zwaardere vormen van
zorg- en dienstverlening. Daartoe starten wij een gericht behoefte-onderzoek onder de
(potentiële) doelgroep zelf. Deze deelvraag wordt in afzonderlijk rapportages beantwoord door
Tabula Rasa.
2.2 Methoden
In deze paragraaf worden de methoden die in dit deelonderzoek zijn gebruikt, beschreven.
Allereerst wordt beknopt de aanpak van literatuuronderzoek beschreven. Vervolgens worden de
methoden voor het scenario-onderzoek besproken. Vervolgens wordt uiteengezet hoe het
onderzoek onder projecten met kleinschalige zorg voor dementerenden is aangepakt, via
documentanalyse en een vragenlijst onder projectleiders of locatiemanagers beschreven.
2.2.1. Literatuuronderzoek
Zeer recent zijn bij het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg in samenwerking met het
lectoraat Transities in de zorg van de Hogeschool Rotterdam twee scriptie-onderzoeken voltooid
die de meest recente literatuur over kleinschalige zorg aan dementerende ouderen goed in beeld
hebben gebracht. Die scripties worden hier als vertrekpunt voor het literatuuronderzoek
samengevat en waar nodig aangevuld met de meest actuele stand van zaken. Deze basis wordt
voldoende geacht voor dit praktijkgerichte en toegepaste onderzoek.
2.2.2. Scenario-onderzoek
Op de ontwikkeling van zorg en ondersteuning voor ouderen zijn verschillende factoren van
invloed. Vanuit de literatuur is bepaald of het tamelijk vastliggende ontwikkelingen zijn waarvan
de invloed op de zorg en ondersteuning voor ouderen redelijk voorspelbaar wordt geacht óf dat
het juist kritische onzekerheden zijn waarvan de invloed op de zorg en ondersteuning voor
ouderen met dementie niet goed te voorspellen is en waardoor het vaststellen van beleid en het
bepalen van een (strategische) koers voor de toekomst bemoeilijkt wordt (van Arkel 1993). Op
basis van dit onderscheid tussen min of meer zekere ontwikkelingen en kritische onzekerheden,
is de literatuur gefilterd om daaruit de meest kritische onzekerheden voor de verdere ontwikkeling
van kleinschaligheid te destilleren. Zekerheden zijn de vastliggende elementen waarvan de
6